Ευρώπη και κάνναβη: Πού βρίσκεται η Ελλάδα;

Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερα κράτη- μέλη της ΕΕ προβαίνουν σε νομοθετικές ρυθμίσεις για τη νομιμοποίηση της χρήσης κάνναβης είτε για ιατρικούς σκοπούς είτε ως ψυχαγωγικό ναρκωτικό.

Τι γίνεται όμως στην Ελλάδα;

Η χώρα μας δεν έχει επισήμως νομιμοποιήσει την κάνναβη για ψυχαγωγική χρήση. Η κάνναβη συγκαταλέγεται στις απαγορευμένες- ελεγχόμενες ουσίες, ενώ όποιος κατέχει ή καλλιεργεί κάνναβη για προσωπική χρήση αντιμετωπίζει ποινή πλημμελήματος.

Όσον αφορά την ιατρική της χρήση, το τοπίο τα τελευταία χρόνια δείχνει να αλλάζει, καθώς με νομοθετικές ρυθμίσεις του 2018 και 2021, δίνεται η δυνατότητα σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, να παράγουν κάνναβη του είδους Cannabis Sativa L, η οποία έχει περιεκτικότητα σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2%, µε αποκλειστικό σκοπό την παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης για την προμήθεια του κρατικού μονοπωλίου και τη διάθεση τους σε ασθενείς ή την εξαγωγή τους, για ιατρικούς και μόνο σκοπούς.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του NewMoney, σε 135 ανέρχονται οι εγκρίσεις εγκατάστασης μονάδων για την καλλιέργεια, επεξεργασία, μεταποίηση και παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης που έχουν χορηγηθεί έως τώρα. Όμως μόνο δύο εταιρείες μέχρι στιγμής, η Tikun Olam (στην Κορινθία) και η Grecan Natural Medicine (στο Κιλκίς) έχουν καταφέρει να ολοκληρώσουν τις επενδύσεις τους μέχρι την εμπορική λειτουργία και να πάρουν άδεια παραγωγής.

Συγκεκριμένα, η μονάδα της Tikun Olam εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο του 2023 και αποτελεί την πρώτη μονάδα φαρμακευτικής κάνναβης που εγκαινιάζεται στην Ελλάδα. Τα σκευάσματαΤότε, αναφέρθηκε πως τα σκευάσματα της φαρμακευτικής κάνναβης θα είναι διαθέσιμα στους ασθενείς όχι πριν από τον Σεπτέμβριο του 2023. Μέχρι στιγμή δεν έχουν ανακοινωθεί περαιτέρω εξελίξεις όσον αφορά την επίσημη κυκλοφορία τους.

Αυτό που κυκλοφορεί όμως επίσημα και νόμιμα, είναι το HHC, το οποίο το βρίσκεις ακόμα και στα περίπτερα σε ανθούς, σε έτοιμο στριμμένο τσιγάρο ή και σε vape και λέγεται πώς η επίδρασή του στον χρήστη δεν διαφέρει ιδιαίτερα από την παράνομη κάνναβη. 

Τι γίνεται όμως στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες;

Σύμφωνα με το Euronews, η Μάλτα έχει μέχρι στιγμής τους πιο ανεκτικούς νόμους στην ΕΕ σχετικά με την καλλιέργεια, την κατανάλωση και την κατοχή κάνναβης. Οι ενήλικες μπορούν να μεταφέρουν έως και 7 γραμμάρια κάνναβης και να καλλιεργήσουν έως και τέσσερα φυτά στο σπίτι με βάση τη νομοθεσία που ψηφίστηκε το 2021. Ωστόσο, το κάπνισμα μαριχουάνας σε κοινή θέα εξακολουθεί να απαγορεύεται.

Η Γερμανία πιθανώς σύντομα θα έχει τους πιο επιεικείς νόμους στην ΕΕ, καθώς το υπουργικό συμβούλιο της χώρας ενέκρινε σχέδια για νομιμοποίηση της κατοχής 25 γραμμαρίων κάνναβης για προσωπική χρήση και για την καλλιέργεια έως και τριών φυτών. Αυτή η νομοθεσία αναμένεται να ψηφιστεί από τους νομοθέτες στην Bundestag.

Αν και η Ολλανδία θεωρείται συχνά η πιο… χαλαρή με τη μαριχουάνα, η καλλιέργεια, η πώληση και η κατοχή ναρκωτικών είναι παράνομη. Η πώλησή της είναι «ανεκτή» στα διάσημα καφέ της χώρας με την κατοχή όχι περισσότερων από 5 γραμμάρια κάνναβης.

Η κάνναβη έχει όχι νομιμοποιηθεί αλλά αποποινικοποιηθεί στην Πορτογαλία από το 2001, με την κατανάλωση και κατοχή μικρών ποσοτήτων να αντιμετωπίζεται ως διοικητικό αδίκημα, ενώ στην Ισπανία η ιδιωτική κατανάλωση δεν απαγορεύεται αλλά θεωρείται αδίκημα η δημόσια κατανάλωση, η οποία τιμωρείται με πρόστιμο.

Στο Λουξεμβούργο, η ιδιωτική κατανάλωση επιτρέπεται καθώς και η καλλιέργεια έως τεσσάρων φυτών κάνναβης για προσωπική χρήση, ενώ από φέτος οι ενήλικες μπορούν να μεταφέρουν έως και τρία γραμμάρια πάνω τους.

Αν και πολλές χώρες της ΕΕ έχουν πλέον αποποινικοποιήσει την κάνναβη, σε ορισμένα μέρη της ΕΕ εξακολουθεί να τιμωρείται με φυλάκιση. Στον παρακάτω χάρτη φαίνονται αναλυτικά οι χώρες που ποινικοποιούν την κάνναβη με ή χωρίς φυλάκιση.

 

Η κάνναβη για ιατρική χρήση, γίνεται όλο και περισσότερο διαθέσιμη στις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά η αγορά εξακολουθεί να βρίσκεται υπό ανάπτυξη.

Ορισμένες χώρες έχουν ξεκινήσει δημόσια πιλοτικά προγράμματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη πρόσβαση στην ιατρική μαριχουάνα, η οποία έχει αποδειχθεί σε αρκετές μελέτες ότι έχει κάποια θεραπευτικά οφέλη για τον καρκίνο, το AIDS, τη σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) και τους ασθενείς με χρόνιο πόνο μεταξύ άλλων.

Ένα πιλοτικό πρόγραμμα τέθηκε σε ισχύ στη Δανία το 2018 για να επιτρέψει στους γιατρούς να συνταγογραφούν προϊόντα που δεν ήταν προηγουμένως νόμιμα στη χώρα.

Στην Ιρλανδία, ένα πενταετές πιλοτικό πρόγραμμα ξεκίνησε το 2019 για να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε προϊόντα κάνναβης για ιατρική χρήση. Προορίζεται για χρήση σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, ναυτία και έμετο που σχετίζονται με χημειοθεραπεία και σοβαρή επιληψία.

Η Γαλλία ξεκίνησε επίσης ένα πιλοτικό πρόγραμμα ιατρικής κάνναβης το 2021 και η κυβερνητική υπηρεσία φαρμάκων ορίζει επί του παρόντος πιο συγκεκριμένους κανόνες για τη μελλοντική γαλλική παραγωγή προϊόντων ιατρικής μαριχουάνας.

Πάντως, αν και η ιατρική μαριχουάνα μπορεί να συνταγογραφηθεί από γιατρό σε πολλές χώρες, η διαθεσιμότητα είναι αρκετά περιορισμένη, καθώς ορισμένες χώρες εισάγουν μικρές ποσότητες από τα διαθέσιμα ιατρικά προϊόντα ή δεν διαθέτουν πρόγραμμα για την προμήθειά τους. Επίσης, ενώ στην Τσεχία και στη Γερμανία, οι ασθενείς μπορούν να αποζημιωθούν για ιατρική κάνναβη, σε άλλες χώρες, το κόστος καλύπτεται αποκλειστικά από τον ασθενή.