Ο ρόλος των δημόσιων ΑΕΙ και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια

Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι με τις υπογραφές του διορισμού των νέων υπουργών και η κυβέρνηση άνοιξε το θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων, δια της πλαγίας οδού που θα επιτρέψει να καμφθεί σταδιακά η ισχύς του Άρθρου 16 του Συντάγματος.

Τι φοβόμαστε αρκετοί ότι θα σημάνει αυτό; Την ανώτατη παιδεία δύο ταχυτήτων, τον εν τοις πράγμασι αποκλεισμό μεγάλου αριθμού παιδιών από την ανώτατη εκπαίδευση και την κατεύθυνσή τους σε πιο τεχνικές επαγγελματικές ενασχολήσεις που θα παγιώσουν και την ταξική θέση τους- ένα δεδομένο που παραδοσιακά οι ανώτατες σπουδές στην Ελλάδα μπορούσαν να αμφισβητήσουν.

Όμως ας είμαστε ρεαλιστές, που έλεγε και το άσμα.         

Η αλήθεια είναι ότι το σύστημα των ελληνικών ΑΕΙ χρειαζόταν οπωσδήποτε μια επικαιροποίηση και αρκετές αλλαγές. Για δεκαετίες τώρα κάνει σαν να κλείνει τα μάτια και τα αυτιά και να φωνάζει δυνατά για να μην ακούει τις φωνές που του λένε ότι δεν γίνεται να συνεχίσει να επιβιώνει στην φούσκα που του έχει φτιάξει το ελληνικό δημόσιο. Ξέρετε, σαν τα πιτσιρίκια που θεωρούν ότι αν δεν ακούσουν κάποιον δυσάρεστο κανόνα, αυτός δεν θα ισχύει για αυτά.

Πόσο εφικτό είναι όμως να συνεχίσει να υπάρχει αυτός ο κρατικός και σε ένα βαθμό εξισωτικός προστατευτισμός σε ένα πέλαγος ιδιωτικής παιδείας εντός και εκτός εθνικών συνόρων; Είναι το πέλαγος ακριβώς που επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι κανόνες της για ελευθερία δραστηριοποίησης ξένων εταιριών σε εθνικό έδαφος. Είναι, για να το πούμε αλλιώς η πραγματικότητα που επιβάλλεται από το κυρίαρχο σύστημα.

Ακόμη και η εγχώρια αγορά εργασίας όλο και λιγότερο επιβραβεύει το πτυχίο ελληνικών ΑΕΙ, κάτι που σημαίνει ότι τα βασικό διακύβευμα είναι το ποιο πτυχίο μπορεί να σε βάζει στο δημόσιο και με ποιους όρους.  

Μέχρι να αμφισβητηθεί λοιπόν αυτό δεν έχει νόημα να προσπαθούμε σε μη ρεαλιστική βάση να αποτρέψουμε τα αναπότρεπτα, χάνοντας ταυτόχρονα κάποιους κοινωνικούς συμμάχους που θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμοι. Πρέπει να ασκήσουμε πίεση για εποπτικό έλεγχο των ιδιωτικών ΑΕΙ και κυρίως για την δραστική υποστήριξη των δημόσιων ΑΕΙ σε αυτή την θύελλα ανταγωνισμού που θα έρθει.    

Οι δύο αυτοί άξονες πρέπει να αποτελέσουν την σύγχρονη «μάχη» για την δημόσια ανώτατη εκπαίδευση. Για να έχει νόημα να φοιτά κανείς στο δημόσιο πανεπιστήμιο και για να μην έρχεται ο κάθε κατσαπλιάς και ανοίγει μια τρύπα, μοιράζει πτυχία ανώτατης εκπαίδευσης και αποκτά πρόσβαση στους πόρους των ερευνητικών προγραμμάτων- εκεί που υποψιάζομαι ότι είναι ένα μεγάλο μέρος του θέλγητρου αυτών των ιδιωτικών επενδύσεων.

Όσο νωρίτερα εμείς οι πολέμιοι αφήσουμε τα τείχη του ολοκληρωτικούς «Όχι στα ιδιωτικά  πανεπιστήμια» με τόσο μεγαλύτερη επιτυχία θα μπορέσουμε να υπερασπιστούμε τον ουσιαστικό ρόλο- εκπαιδευτικό και κοινωνικό- των δημόσιων ΑΕΙ στην επόμενη μέρα.