Τα "Αγόρια στο Ντους" και ο ρόλος της τέχνης στην εκπαίδευση

Θα ομολογήσω ότι δεν έχω δει την ταινία Αγόρια στο Ντους, πριν γράψω το μικρό αυτό κειμενάκι. Θα ομολογήσω επίσης ότι αυτό δεν ήταν τυχαίο, αλλά απόφασή μου, καθώς ήθελα να μιλήσω για τον σάλο που προκλήθηκε και να αναρωτηθώ για ορισμένα πράγματα, ασχέτως του τι όντως δείχνει η ταινία. Γιατί αυτό; Γιατί η επιχειρηματολογία όσων στράφηκαν κατά της ταινίας περιείχε κορώνες και απαξιωτικά σχόλια που αξίζουν αυτόνομης αξιολόγησης  

Αυτό θα πει πως ό,τι και να δείχνει μια ταινία είναι συζητήσιμο το αν πρέπει να προβληθεί σε μαθητές δημοτικού; Ασφαλώς και όχι. Υπάρχουν λογικοί περιορισμοί που έχουν να κάνουν με την ηλικία κάθε παιδιού και με τα νοήματα που θα μπορούσε να αναγνωρίσει σε μια ταινία (και σε οτιδήποτε άλλο που έχει κατασκευαστεί στον κόσμο των μεγάλων, άλλωστε).

Τα ερεθίσματα πρέπει να συμβαδίζουν με την ηλικία του ή έστω να προηγούνται κατά τι για να συνεισφέρουν στην ωρίμανσή του. Φυσικά, όσο πιο διδακτική θέλουμε να είναι μια ταινία, τόσο καλύτερα καταρτισμένος και προετοιμασμένος θα πρέπει να είναι και ο επιφορτισμένος να συνδέσει το έργο τέχνης με τους θεατές του- γονιός ή δάσκαλος. Να τους ρωτήσει τι βλέπουν, να αναζητήσει την προσωπική τους σύνδεση με αυτό και, σε τελική ανάλυση, να τους δείξει τον τρόπο που η τέχνη έχει την ικανότητα να επικοινωνεί με το προσωπικό μας συναίσθημα.

Η συγκεκριμένη ταινία, σημειωτέον βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση Παιδικού Κινηματογράφου. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι αυτό από μόνο του αποδεικνύει την καλλιτεχνική αξία της και τον σωστό τρόπο με τον οποίο μπορεί να απευθυνθεί στο παιδικό ακροατήριο. Αλλά στην πραγματικότητα, αυτό είναι μόνο μια ένδειξη. Ακόμη όμως και έτσι να είναι, το γεγονός αυτός δεν μας λέει ότι η ταινία είναι εξίσου κατάλληλη να προβληθεί σε όλες τις ηλικίες.

Αυτή είναι μια δέσμη από ψύχραιμα ερωτήματα, τα οποία αν είχα ακούσει τις προηγούμενες ημέρες δεν θα ένιωθα την ανάγκη να τοποθετηθώ εδώ σχετικά. Δεν τα άκουσα όμως. Τι άκουσα αντί αυτών; Κραυγές για το ότι «θα κάνουν τα παιδιά μας γκέη», «δείχνουν πορνό σε παιδιά δημοτικού» και άλλα που κρύβουν στην καλύτερη περίπτωση αμηχανία διαχείρισης της ερωτικής ωρίμανσης των παιδιών στην καλύτερη περίπτωση, και ρατσισμό, στην χειρότερη, αλλά τόσο οικεία σε μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού).  

Δεν θα ασχοληθώ με εκείνους που θεωρούν ότι η έκθεση των παιδιών τους «σε ανωμαλίες», όπως το δημόσιο φιλία ομόφυλων ζευγαριών, η ύπαρξη τηλεοπτικών σειρών με ρόλους ομοφυλόφιλων ή η συζήτηση για την ελευθερία των σεξουαλικών επιλογών, βλάπτει τα παιδιά και δημιουργεί ομοφυλοφιλικές τάσεις εκεί που δεν υπάρχουν. Αυτοί ευτυχώς φαίνεται να ξεπερνιούνται από τις εξελίξεις.

Οι άλλοι, εκείνοι που ισχυρίζονται ότι ένα παιδί δημοτικού είναι πολύ μικρό για να βλέπει ταινίες που απευθύνονται σε παιδιά γυμνασίου, έχουν άραγε συνείδηση των θεαμάτων στα οποία εκτίθενται τα παιδιά τους, είτε μέσω ηλεκτρονικών παιχνιδιών, είτε μέσω Tik Tok και άλλων κοινωνικών δικτύων, είτε μέσω ενός απλού google search; Πόσο κοντά στην άκρατη βία και στο αγοραίο πορνό είναι τα βλαστάρια τους;

Ας αφήσουμε κατά μέρος τις υποκρισίες και, κυρίως, ας φροντίσουμε να είμαστε ένα βήμα μπροστά από ό,τι βλέπουν και θα δουν τα (μικρά) παιδιά. Για να τα προστατέψουμε από μηνύματα που δεν έχουν μέσα τους αγάπη και κατανόηση, αλλά και για να τους δείξουμε τον δρόμο προς τα πράγματα που έχουν σημασία. Αν δεν το κάνουν οι γονείς και οι δάσκαλοι, θα το κάνει η πραγματικότητα, και μάλιστα - το πιθανότερο- χωρίς να το καταλάβουν.