Γιατί έχω χαμηλή αυτοπεποίθηση;

Αντίθετα απ’ ό,τι ίσως νομίζετε, κανείς δεν γεννιέται με αυτοπεποίθηση. Κάποιοι λίγοι έχουν την τύχη να μεγαλώνουν σε υποστηρικτικά περιβάλλοντα που την καλλιεργούν, όμως για αρκετό κόσμο οι συνθήκες ενηλικίωσης, αλλά και άλλοι παράγοντες συμβάλουν στα μειωμένα επίπεδά της στην ενήλικη ζωή.

Ποιοι είναι λοιπόν οι λόγοι που μπορεί κανείς να έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση;

Γονίδια και Ιδιοσυγκρασία

Αρκετά από αυτά που διαμορφώνουν την αυτοπεποίθησή μας είναι ενσωματωμένα στον εγκέφαλό μας με το που γεννιόμαστε. Μελέτες έχουν δείξει ότι η γενετική μας σύνθεση επηρεάζει την ποσότητα ορισμένων χημικών ουσιών στις οποίες έχει πρόσβαση ο εγκέφαλός μας, ουσίες οι οποίες συνδέονται με την αυτοπεποίθηση Η σεροτονίνη, ένας νευροδιαβιβαστής που σχετίζεται με την ευτυχία, και η ωκυτοκίνη, η «ορμόνη της αγκαλιάς», μπορούν και οι δύο να ανασταλούν από ορισμένες γενετικές παραλλαγές. Κάπου μεταξύ 25 και 50 τοις εκατό των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας που συνδέονται με την αυτοπεποίθηση, μπορεί να είναι κληρονομικά.

Ορισμένες πτυχές της συμπεριφοράς μας πηγάζουν επίσης από την ιδιοσυγκρασία μας. Εάν είστε πιο διστακτικοί και προσεκτικοί, ειδικά σε άγνωστες περιστάσεις, μπορεί να έχετε μια τάση που ονομάζεται «αναστολή της συμπεριφοράς». Όταν έρχεστε αντιμέτωποι με μια κατάσταση, σταματάτε και ελέγχετε αν όλα φαίνονται όπως τα περιμένατε. Εάν κάτι φαίνεται στραβό, είναι πιθανό να απομακρυνθείτε από αυτήν την κατάσταση.

Εμπειρίες ζωής

Μια σειρά από μεμονωμένες εμπειρίες μπορεί να οδηγήσουν στο να αισθάνεστε αβέβαιοι για τον εαυτό σας ή να νιώθετε ότι δεν έχετε αξία. Μερικές από αυτές είναι οι εξής:

* Τραύμα. Η σωματική, σεξουαλική και συναισθηματική κακοποίηση μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τα συναισθήματα της αυτοεκτίμησής. Εάν συχνά αναπαράγετε αναμνήσεις κακοποίησης ή συχνά νιώθετε ντροπή για πράγματα που έχετε ζήσει, καλό είναι να ζητήσετε βοήθεια.

* Στυλ ανατροφής. Ο τρόπος που μας συμπεριφέρθηκαν στην οικογένεια μπορεί να μας επηρεάσει πολύ μετά την παιδική ηλικία. Για παράδειγμα, αν είχατε έναν γονέα που σας υποτιμούσε συνεχώς, σας συνέκρινε με άλλους ή σας έλεγε ότι ποτέ δεν θα ισοδυναμούσατε με τίποτα, πιθανότατα θα έχετε κρατήσει αυτά τα λόγια μέχρι σήμερα. Τα προβλήματα ενός γονέα με την ψυχική υγεία και την κατάχρηση ουσιών μπορούν επίσης να αλλάξουν τη σχέση σας με τον κόσμο.

* Εκφοβισμός, παρενόχληση και ταπείνωση. Ο παιδικός εκφοβισμός μπορεί να αφήσει σημάδι στην αυτοπεποίθησή σας όσον αφορά την εμφάνιση, τις πνευματικές και αθλητικές ικανότητες και άλλους τομείς της ζωής σας. Ταπεινωτικές εμπειρίες στην ενήλικη ζωή, συμπεριλαμβανομένης της παρενόχλησης στο χώρο εργασίας ή στο σχολείο, και εξευτελισμός, μπορούν επίσης να σας κάνουν λιγότερο πρόθυμους να μιλήσετε για τον εαυτό σας ή να επιδιώξετε φιλόδοξους στόχους.

* Φύλο, φυλή και σεξουαλικός προσανατολισμός. Δεκάδες μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες κοινωνικοποιούνται με τέτοιο τρόπο ώστε να ανησυχούν περισσότερο για το πώς τις αντιλαμβάνεται ο υπόλοιπος κόσμος και, ως εκ τούτου, να αναλαμβάνουν λιγότερους κινδύνους. Το φυλετικό και πολιτιστικό υπόβαθρο και ο σεξουαλικός προσανατολισμός μπορούν επίσης να αποτελούν πηγή χαμηλής αυτοπεποίθησης. Εάν έχετε υποστεί διακρίσεις, μπορεί να έχετε εσωτερικεύσει κάποια αρνητικά, αναληθή μηνύματα σχετικά με τις δυνατότητές σας.

Λανθασμένες πληροφορίες

Η έλλειψη αυτοπεποίθησης μπορεί να προέλθει από τη μη γνώση των «κανόνων» του παιχνιδιού της αυτοπεποίθησης. Για παράδειγμα, αν πιστεύουμε ότι πρέπει να νιώθουμε αυτοπεποίθηση για να ενεργούμε με αυτοπεποίθηση, η κατάσταση μας οδεύει προς την αποτυχία.

Η τελειομανία είναι μια άλλη μορφή λανθασμένης σκέψης που συμβάλλει στη χαμηλή αυτοπεποίθηση. Αν πιστεύουμε ότι πρέπει να έχουμε ξεκαθαρίσει κάτι πριν αναλάβουμε δράση, οι σκέψεις μας αυτές μπορούν να μας εμποδίσουν να κάνουμε τα πράγματα που θέλουμε. Ακόμη και η εκμάθηση και η κατανόηση του τι είναι και τι δεν είναι η αυτοπεποίθηση είναι ένα μεγάλο βήμα προς την ενίσχυσή της.

Ο κόσμος γύρω μας

Πολλά από τα μηνύματα που προβάλλονται από τα Μέσα έχουν σχεδιαστεί για να μας κάνουν να νιώθουμε ότι υστερούμε σε κάτι. Οι εταιρείες που θέλουν να πουλήσουν προϊόντα συνήθως ξεκινούν με το να σας κάνουν να νιώθετε άσχημα με τον εαυτό σας, συχνά εισάγοντας ένα «πρόβλημα» με το σώμα σας που δεν θα είχατε ίσως παρατηρήσει.

Τώρα μάλιστα με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσηςι, τα μηνύματα αυτά είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο. Είναι εύκολο να πιστέψεις ότι όλοι γύρω σου έχουν τον τέλειο γάμο, μια ονειρεμένη καριέρα και αναλογίες σούπερ μόντελ. Όμως, ό,τι δημοσιεύει ο κόσμος είναι σε μεγάλο βαθμό επεξεργασμένο. Όλοι έχουν κακές μέρες, αμφιβολίες για τον εαυτό τους και σωματικές ατέλειες. Απλώς δεν τις αναρτούν στο Facebook.

Με πληροφορίες από Psychology Today