Στο πλευρό των γυναικών του Ιράν
Μπορέι οι παρεμβάσεις των δυτικών στα δικαιωματικά θέματα αναπτυσσόμεννω χωρών να είναι και να φαίνονται υποκριτικές. Όχι όμως όταν οι άνθρωποι εξεγείρονται.
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Βρισκω την δυτική ευαισθησία για τα θέματα των δικαιωμάτων σε αναπτυσσόμενες χώρες προβληματική για διάφορους λόγους.
Πρώτον είναι «αφ’ υψηλού». Δεν γνωρίζουμε τα πολιτισμικά πλέγματα στα οποία ζουν οι άνθρωποι που θέλουμε εμείς να «σώσουμε» και απλώς προβάλουμε την δυτική ανωτερότητα του πολιτισμού μας σε κάποιους που θεωρούμε ημιάγριους. Πιστεύω πως συνήθως αυτού του τύπου οι προβολές γίνονται για να νιώσουμε λίγο πιο σωστοί μεταξύ μας εμείς που έχουν κοινούς λίγο ως πολύ κώδικες αξιών, κοινή ηθική και ενιαίες πρακτικές.
Δεύτερον, οι δυτικές παρεμβάσεις που κόπτονται για το καλό των ανθρώπων σε χώρες με οικονομική υστέρηση μοιάζουν να αγνοούν ότι οι ίδιοι οι δυτικοί φέρουμε ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης για την όποια καθυστέρηση των χωρών εκείνων. Και επειδή μάλλον δεν το αγνοούν, αλλά κάνουν ότι το αγνοούν, μπορούμε- χωρίς σοβαρό περιθώριο λάθους- να τις χαρακτηρίσουμε υποκριτικές.
Αυτά όμως και άλλα τέτοια ισχύουν στην περίπτωση που οι άνθρωποι στις χώρες αυτές κάθονται ήσυχοι στα αυγά τους. Στις περιπτώσεις που δεν διαμαρτύρονται για λόγους που αυτοί γνωρίζουν καλύτερα. Είτε γιατί λαμβάνουν υπόψη τους το κοινωνικό-πολιτικό πλαίσιο, είτε γιατί οι κοινωνίες τους δεν είναι έτοιμες για αλλαγές, είτε γιατί ο δικός τους κώδικας θεωρεί ακόμη και τις εκφάνσεις ανελευθερίας αποδεκτές και δίκαιες,
Όταν κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει και οι άνθρωποι των τόπων αυτών εξεγείρονται, είναι καθήκον κάθε ενός από εμάς να τους στηρίξει με όποιον τρόπο μπορεί. Γιατί τότε έχουν κάνει σαφή την επιθυμία τους να πάψουν την καταπίεση του υφίστανται. Και τότε, η πίεση της διεθνούς κοινής γνώμης μπορέι να έχει θετικά αποτελέσματα για αυτούς.
Αυτό που συμβαίνει στο Ιράν μπορεί να αναστρέψει την έμφυλη ανισότητα που επανήλθε βίαια προ ολίγων ετών με την παλινόρθωση του ισλαμικού φονταμενταλισμού. Οι γυναίκες διεκδικούν το αυτονόητο δικαίωμα να μην θεωρούνται εκ προοιμίου «ανήθικες»- ένα ζήτημα για το οποίο και ο ευρωπαϊκός νότος έχει αρκετά ακόμη να διδαχθεί μολονότι βρίσκεται στην από εδώ μεριά της ιστορίας.
Ο κάθε ένας από τους δυτικούς έναν τρόπο έχει για να πιέσει: Να πιέσει πρώτα από όλα την κυβέρνησή του να εκφράσει την δυσαρέσκειά της για τους απάνθρωπους κανόνες που ισχύουν στο Ιράν. Από εκεί μπορεί να έρθει η βοήθεια στους Ιρανούς που συγκρούονται με τις κρατικές δυνάμεις επιβολής της τάξης. Η ελευθερία θέλει αρετή και τόλμη που έλεγε ο ποιητής. Θέλει όμως και βοήθεια από όλους μας.
Πρώτον είναι «αφ’ υψηλού». Δεν γνωρίζουμε τα πολιτισμικά πλέγματα στα οποία ζουν οι άνθρωποι που θέλουμε εμείς να «σώσουμε» και απλώς προβάλουμε την δυτική ανωτερότητα του πολιτισμού μας σε κάποιους που θεωρούμε ημιάγριους. Πιστεύω πως συνήθως αυτού του τύπου οι προβολές γίνονται για να νιώσουμε λίγο πιο σωστοί μεταξύ μας εμείς που έχουν κοινούς λίγο ως πολύ κώδικες αξιών, κοινή ηθική και ενιαίες πρακτικές.
Δεύτερον, οι δυτικές παρεμβάσεις που κόπτονται για το καλό των ανθρώπων σε χώρες με οικονομική υστέρηση μοιάζουν να αγνοούν ότι οι ίδιοι οι δυτικοί φέρουμε ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης για την όποια καθυστέρηση των χωρών εκείνων. Και επειδή μάλλον δεν το αγνοούν, αλλά κάνουν ότι το αγνοούν, μπορούμε- χωρίς σοβαρό περιθώριο λάθους- να τις χαρακτηρίσουμε υποκριτικές.
Αυτά όμως και άλλα τέτοια ισχύουν στην περίπτωση που οι άνθρωποι στις χώρες αυτές κάθονται ήσυχοι στα αυγά τους. Στις περιπτώσεις που δεν διαμαρτύρονται για λόγους που αυτοί γνωρίζουν καλύτερα. Είτε γιατί λαμβάνουν υπόψη τους το κοινωνικό-πολιτικό πλαίσιο, είτε γιατί οι κοινωνίες τους δεν είναι έτοιμες για αλλαγές, είτε γιατί ο δικός τους κώδικας θεωρεί ακόμη και τις εκφάνσεις ανελευθερίας αποδεκτές και δίκαιες,
Όταν κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει και οι άνθρωποι των τόπων αυτών εξεγείρονται, είναι καθήκον κάθε ενός από εμάς να τους στηρίξει με όποιον τρόπο μπορεί. Γιατί τότε έχουν κάνει σαφή την επιθυμία τους να πάψουν την καταπίεση του υφίστανται. Και τότε, η πίεση της διεθνούς κοινής γνώμης μπορέι να έχει θετικά αποτελέσματα για αυτούς.
Αυτό που συμβαίνει στο Ιράν μπορεί να αναστρέψει την έμφυλη ανισότητα που επανήλθε βίαια προ ολίγων ετών με την παλινόρθωση του ισλαμικού φονταμενταλισμού. Οι γυναίκες διεκδικούν το αυτονόητο δικαίωμα να μην θεωρούνται εκ προοιμίου «ανήθικες»- ένα ζήτημα για το οποίο και ο ευρωπαϊκός νότος έχει αρκετά ακόμη να διδαχθεί μολονότι βρίσκεται στην από εδώ μεριά της ιστορίας.
Ο κάθε ένας από τους δυτικούς έναν τρόπο έχει για να πιέσει: Να πιέσει πρώτα από όλα την κυβέρνησή του να εκφράσει την δυσαρέσκειά της για τους απάνθρωπους κανόνες που ισχύουν στο Ιράν. Από εκεί μπορεί να έρθει η βοήθεια στους Ιρανούς που συγκρούονται με τις κρατικές δυνάμεις επιβολής της τάξης. Η ελευθερία θέλει αρετή και τόλμη που έλεγε ο ποιητής. Θέλει όμως και βοήθεια από όλους μας.
