Πώς να φτάσετε τα 100

του Γιώργου Κόκουβα

Σύμφωνα με τον μέσο όρο, ένας Έλληνας θα ζήσει μέχρι τα 79 περίπου χρόνια. Επειδή, όμως, ο μέσος όρος είναι για… μέτριους, οι περισσότεροι επιθυμούμε να κάνουμε πραγματικότητα την ευχή που παίρνουμε σε γενναίες δόσεις κάθε χρόνο στα γενέθλιά μας και να ζήσουμε περισσότερες από οκτώ δεκαετίες.

Ασφαλώς, σημασία έχει όχι μόνο να ζήσουμε πολύ αλλά κυρίως καλά. Γι΄αυτό, ακολουθούμε τις εξελίξεις και τις έρευνες της ιατρικής, ψάχνουμε μυστικά μακροζωίας, μελετάμε τα στατιστικά στοιχεία και μαθαίνουμε πώς θα ζήσουμε υγιείς μέχρι τα βαθιά γεράματα.

«Αιωνόβια» στοιχεία

Είναι τελικά μάταιο να αναζητάμε… μία ή δύο δεκαετίες επιπλέον ζωής; Τα επίσημα στοιχεία από όλο τον κόσμο φανερώνουν πως το 2009, ο πληθυσμός της Γης άνω των 80 χρόνων έφτανε τα 101,9 εκατομμύρια, ενώ 60 χρόνια πριν, ο αντίστοιχος αριθμός ήταν μόλις 14,5 εκατομμύρια. Αυτό σημαίνει πως το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται, κάτι που κάνει βάσιμες τις ελπίδες μας να… ξεπεράσουμε τα 100.

Η Ιαπωνία και η Ισλανδία κρατούν τα σκήπτρα της μακροζωίας στον πλανήτη, καθώς σε αυτές τις χώρες το προσδόκιμο ξεπερνά τα 83 χρόνια. Παρόμοιο νούμερο συναντάμε και στην Σαρδηνία της Ιταλίας, όπου φαίνεται πως η μεσογειακή διατροφή και το… καλό κρασί κάνουν θαύματα. Ανάλογες αποκαλύψεις είχαμε πρόσφατα για το δικό μας… αιωνόβιο νησί, την Ικαρία, όπου οι ερευνητές μακροζωίας του National Geographic κατέφτασαν για να μελετήσουν την ζωή στον τόπο των Ελλήνων με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.

Η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής που έχει καταγραφεί ποτέ για άνθρωπο είναι τα 122 χρόνια. Ως γνωστόν, μάλιστα, οι γυναίκες, για γονιδιακούς λόγους που ακόμη κανένας επιστήμονας δεν έχει ξεδιαλύνει είναι «ρυθμισμένες» να ζουν κατά μέσο όρο περισσότερο από τους άνδρες. Όλοι αυτοί οι αριθμοί και η «μοίρα» των γονιδίων ωστόσο δεν αρκούν για να καθορίσουν τα χρόνια της ζωής μας. Όταν οι παράγοντες διαβίωσης δεν είναι οι κατάλληλοι, βλέπουμε τα νούμερα να διαφέρουν ριζικά: Στην Αγκόλα ο μέσος όρος ζωής είναι τα 38(!) περίπου χρόνια, καθώς δεν υπάρχει καν πόσιμο νερό για τον περισσότερο πληθυσμό. Ίσως να μην έχουμε βλέψεις να σπάσουμε το εντυπωσιακό ρεκόρ των 122 ετών, ούτε τις ελλείψεις για να σπάσουμε το αρνητικό ρεκόρ της Αφρικής, αλλά μπορούμε να ακολουθήσουμε τις παρακάτω συμβουλές και να αυξήσουμε τις πιθανότητές μας για υγεία… διαρκείας.

Τα μυστικά της μακροζωίας

*Η διατροφή του… αιώνα: Δεν είναι άλλη από την μεσογειακή, για την οποία κατά καιρούς δημοσιεύονται έρευνες επί ερευνών και νέα στοιχεία, που την καθιστούν το ιδανικό διατροφικό μοντέλο. Υπεύθυνη για την καλή λειτουργία της καρδιάς, την χαμηλή χοληστερίνη, την διατήρηση της σωστής πίεσης, την διατήρηση της διανοητικής υγείας, την πρόληψη του διαβήτη και για πολλές ακόμη ευεργετικές δράσεις, η μεσογειακή διατροφή μπορεί κάλλιστα να πάρει το βραβείο για την ενίσχυση της μακροζωίας. Αυτό άλλωστε καταδεικνύουν και τα υψηλά ποσοστά αιωνόβιων της Σαρδηνίας, μίας από τις κυριότερες «μπλε ζώνες» μακροζωίας του κόσμου.

*Πρόληψη: Όπως είπαμε, το σημαντικό είναι όχι απλώς να ζήσουμε περισσότερο αλλά και καλύτερα. Το βασικό μυστικό για να προλάβουμε δυσάρεστες εκπλήξεις του οργανισμού μας και να τον διατηρήσουμε ακμαίο είναι να κάνουμε όλες τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις με την συχνότητα που χρειάζεται. Ποτέ δεν είναι νωρίς για την υγεία μας: Δείτε εδώ τον οδηγό του in2life για τις εξετάσεις που οφείλουμε να κάνουμε σε κάθε ηλικία. 

*Κακές συνήθειες: Ίσως είναι αυτονόητο, ίσως και λίγο ενοχλητικό να το επαναλαμβάνουμε, αλλά, όπως ακριβώς εμφανίζονται όλο και περισσότερα στοιχεία για τις ευεργετικές ιδιότητες του μεσογειακού διαιτολογίου, άλλα τόσα ιατρικά ευρήματα πιστοποιούν το κακό που μας προκαλεί το κάπνισμα, ακόμη και το παθητικό. Το ίδιο ισχύει για την κατάχρηση αλκοόλ, που θα πρέπει να περιορίζεται στο λογικό πλαίσιο των λίγων ποτηριών κρασιού την εβδομάδα, που «κάνουν και καλό».

*Ο ύπνος τρέφει τα μωρά (και όχι μόνο): Κοιμηθείτε περίπου οκτώ ώρες ανά εικοσιτετράωρο και απολαύστε τα χρόνια να περνούν με υγεία. Αυτό υποστηρίζει (άλλη μια) έρευνα που υποστηρίζει πως αν κοιμόμαστε περισσότερες από επτά ώρες ημερησίως (περίπου οκτώ), ο οργανισμός μας παίρνει ακριβώς όση «ανάπαυλα» χρειάζεται διαχρονικά για να λειτουργήσει σωστά. Τα ξενύχτια μπορεί να είναι διασκεδαστικά, αλλά όταν γίνονται ο κανόνας, είναι πολύ πιθανό «να τα βρούμε μπροστά μας» σε μεγαλύτερη ηλικία.

*Ασκήσεις μακροζωίας: Ο συστηματικός τρόπος είναι και ο καλύτερος. Εντάξτε την κίνηση στην καθημερινότητά σας με απλούς τρόπους. Χρησιμοποιήστε ποδήλατο αντί για αυτοκίνητο ή μηχανή, ανεβείτε τα σκαλιά με τα πόδια, βάλτε μικρές συνήθειες που δεν «επικροτούν» την ακινησία στην ζωή σας.

*Δυνατά κόκαλα: Η σωστή στάση του σώματος έχει επίσης πολύ μεγάλη σημασία όταν μιλάμε για αποτελέσματα που θέλουμε να μας ακολουθήσουν μέχρι μεγάλη ηλικία. Η διατήρηση της σπονδυλικής στήλης στην σωστή κατάσταση βοηθά σε κάθε τομέα του σώματός μας, ακόμη και στην καλύτερη επικοινωνία του εγκεφάλου με τα μέλη του σώματος. Στην καλή κατάσταση του σκελετού βοηθά το μαγνήσιο και το ασβέστιο, γι’ αυτό φροντίστε να προσλαμβάνετε αρκετή ποσότητα αυτών των στοιχείων. Επίσης, 15 λεπτά… ήλιου κάθε ημέρα έχει αποδειχθεί πως βοηθούν εξίσου στην καλή λειτουργία του μυοσκελετικού συστήματος.

*Διανοητική υγεία: Ένα μεγάλο ποσοστό των ηλικιωμένων πάσχουν από άνοια, από την νόσο του Alzheimer και δεν μπορούν να χαρούν την πιο ώριμη περίοδο της ζωής τους εξαιτίας της επιδείνωσης της πνευματικής τους κατάστασης. Προλάβετε αυτές τις δυσάρεστες πτυχές της ζωής μετά τα 70 φροντίζοντας να ακονίζετε το μυαλό σας πού και πού. Σε αυτό θα σας βοηθήσουν επί παραδείγματι ένα σταυρόλεξο, ένα έξυπνο quiz ή το να κάνετε τις συνηθισμένες κινήσεις με ασυνήθιστο τρόπο. Αρκεί να δοκιμάσετε να πλύνετε τα δόντια σας με το αριστερό χέρι, για να διαπιστώσετε πόσο έχει συνηθίσει το μυαλό σας να κινείται με το δεξί. Μην το αφήνετε λοιπόν να συνηθίζει. Δείτε σε παλιότερο δημοσίευμα του in2life τρόπους να κρατήσετε το μυαλό σας σε εγρήγορση και δοκιμάστε εδώ να λύσετε μερικούς από τους καλύτερους κλασικούς ή online γρίφους.

*Ω-3: Δεν είναι κάποιο καινούριο μαγικό ελιξίριο αιώνιας ζωής, αλλά ένα από τα πιο ωφέλιμα λιπαρά οξέα που μπορούμε να πάρουμε από την διατροφή μας. Όχι μόνο βοηθούν στην διατήρηση της χοληστερίνης στα σωστά επίπεδα, όπως γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, αλλά όπως αποκαλύπτει νέα έρευνα, τα ω-3 λιπαρά επιβραδύνουν την γήρανση των κυττάρων μας. Συμπέρασμα: ψάρι και πάλι ψάρι.

*Δώστε αίμα, σώστε (και τις δικές σας) ζωές: Μπορεί στις γνωστές διαφημίσεις αιμοδοσίας να ακούγεται πως θα «δώσετε 10 λεπτά από την ζωή σας», αλλά στην ουσία θα πάρετε πίσω πολλά περισσότερα. Η πράξη της αιμοδοσίας, εκτός από τα θετικά ψυχολογικά αποτελέσματα, βοηθά τον οργανισμό μας ως εξής: Μαζί με το αίμα, αποβάλλονται από τον οργανισμό οι αχρείαστες ποσότητες σιδήρου, οι οποίες όταν παραμένουν σε μεγάλο ποσοστό στο αίμα μας, γίνονται συχνά υπεύθυνες για την εμφάνιση χρόνιων παθήσεων. Το παραπάνω αφορά κυρίως τους άνδρες και τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, καθώς οι γυναίκες με έμμηνη ρήση, αποβάλλουν το σίδηρο μέσω αυτής.

*Η Ψυχολογία της μακροζωίας: Δεν αρκεί μόνο η σωματική υγεία για να ζήσουμε πολύ, αλλά είναι απαραίτητη και η καλή ψυχολογική κατάσταση για να ζήσουμε καλά. Πώς θα το πετύχουμε αυτό; Πρώτον, μειώνοντας το άγχος στην καθημερινότητά μας, το οποίο επιταχύνει την γήρανση, όπως υπονοεί και ο μύθος του ασπρίσματος των μαλλιών σε μία νύχτα λόγω άγχους και φόβου. Επιπλέον, οι υγιείς σχέσεις με τους γύρω μας βοηθούν στην διατήρηση ενός υγιούς κλίματος στην ζωή μας. Οι έρευνες αναφέρουν πως οι δεμένες οικογένειες τείνουν να έχουν μακροβιότερα μέλη, ενώ οι ηλικιωμένοι που ζουν με τους δικούς τους και όχι σε κάποιον οίκο ευγηρίας ζουν περισσότερο.

Στην ώριμη αλλά και κρίσιμη για την ψυχολογία τρίτη ηλικία, η δημιουργική απασχόληση είναι το παν για να διατηρήσουν οι πιο ηλικιωμένοι άνθρωποι έναν σκοπό στην ζωή τους. Δείτε στο σχετικό άρθρο του in2life ιδέες για καριέρες μετά τα 50 ή και ασχολίες μετά την συνταξιοδότηση και κρατηθείτε στην ενεργό δράση. Όπως αναφέρει άλλωστε και ο γνωστός Αμερικανός καθηγητής Ιατρικής Mehmet Oz «δεν υπάρχει καλύτερη ενίσχυση για την μακροζωία μας από το να θέλουμε να είμαστε εδώ. Έχουμε μια ζωή και έχει νόημα να θέλουμε να την ζήσουμε».