Ομοιοπαθητική: Φύσης και επιστήμης γωνία

της Έλενας Μπούλια

Είναι πραγματικά αξιοπερίεργο το πόσο καχύποπτος μπορεί να είναι κανείς όταν πρωτοακούει για την ομοιοπαθητική ως θεραπευτική μέθοδο, ειδικά αν σκεφτεί πως πρόκειται για μία, νέα στην πράξη αλλά πολύ παλιά στην θεωρία, ιατρική μέθοδο, η οποία είναι ικανή να θεραπεύσει χρόνιες παθήσεις, στις οποίες η κλασσική ιατρική δε μπορεί ακόμα να ανταποκριθεί.

Βασισμένη σε αρχές που διατύπωσε πρώτος ο Ιπποκράτης και ανέπτυξε αργότερα σε επιστήμη ο Γερμανός Samuel Hahnemann, η ομοιοπαθητική αντιμετωπίζει έναν ασθενή στον σύνολό του, ως μία οντότητα που έχει διαταραχθεί ολικά, ενώ συνεργάζεται παράλληλα με όλες τις ιατρικές ειδικότητες αλλά χρησιμοποιεί για αυτό μόνο φυσικές θεραπευτικές ουσίες.

Η παραπάνω εισαγωγή ίσως να μην είναι αρκετά πειστική για να σας ωθήσει να απευθυνθείτε στην ομοιοπαθητική αν πάσχετε από κάποιο χρόνιο πρόβλημα. Ίσως ούτε τα αμέτρητα παραδείγματα φίλων και γνωστών που αντιμετώπισαν με την βοήθεια της ομοιοπαθητικής, ασθένειες τις οποίες καμία άλλη ειδικότητα δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει. Η συνέντευξη, όμως, που μας έδωσε ο Επίτιμος Καθηγητής της Ιατρικής Ακαδημίας της Μόσχας (Academy of Medical Sciences), Καθηγητής στην Ιατρική Ακαδημία του Κιέβου και Συνεργάτης Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή των Βάσκων στην Ισπανία (2001-2004) Δρ. Γεώργιος Βυθούλκας είναι σίγουρο πως όχι μόνο θα σας ενημερώσει ενδελεχώς για ό,τι θέλετε να ξέρετε σχετικά με την ομοιοπαθητική, αλλά και θα σας πείσει για την τεράστια αξία της στην υγεία μας.
 
1. Τι είναι η Ομοιοπαθητική και ποιες ασθένειες μπορεί να θεραπεύσει;
Mία σύντομη ανασκόπηση της θεωρητικής της βάσης: Η ομοιοπαθητική είναι ένα θεραπευτικό σύστημα που βασίζεται κυρίως στην αρχή ότι η θεραπεία μιας νόσου επιτυγχάνεται με φαρμακευτικές ουσίες που έχουν την δυνατότητα να παράγουν σε ένα υγιές άτομο παρόμοια συμπτώματα, ένα "όμοιο πάθος", με εκείνα της νόσου που πρόκειται να θεραπεύσουν. Η διαδικασία της δράσης του φαρμάκου σε υγιείς οργανισμούς ονομάζεται "απόδειξη του φαρμάκου" και η φαρμακολογία που σχηματίσθηκε με αυτό τον τρόπο λέγεται Materia Medica.

H θεραπευτική αυτή αρχή διατυπώθηκε από τον Xάνεμαν με τον λατινικό όρο "similia similibus curentur". Tα όμοια θεραπεύονται με τα όμοια. H ιδέα είχε αναφερθεί αρχικά από τον Iπποκράτη αλλά και από μεταγενέστερους.

Ξεκινώντας από τον νόμο των ομοίων και τις "αποδείξεις" των φαρμακευτικών ουσιών σε υγιείς οργανισμούς, ο Xάνεμαν προχώρησε και ανέπτυξε ένα ολόκληρο ιατρικό σύστημα.
Mερικά από τα ουσιώδη σημεία της ομοιοπαθητικής που συμπληρώνουν τον "νόμο των ομοίων" είναι: 
- Δεν υπάρχουν ασθένειες αλλά "ασθενείς" και επομένως η θεραπευτική αγωγή θα πρέπει να αποσκοπεί στην ίαση του οργανισμού στο σύνολό του και όχι μόνο της τοπικής νόσου. 
- Το φάρμακο που ενδείκνυται πρέπει να ταιριάζει όχι μόνο με την συμπτωματολογία της νόσου αλλά και με όλα τα γενικά συμπτώματα του ασθενούς συμπεριλαμβανομένων των ψυχικών και νοητικών συμπτωμάτων. Σε μια περίπτωση γαστρίτιδας π.χ. συνυπολογίζεται το είδος του άγχους, η βιασύνη ή η αδυναμία συγκεντρώσεως, η ευερεθιστότητα του χαρακτήρα του κτλ. για να δοθεί το κατάλληλο φάρμακο. 
- Η αναγκαία ποσότητα φαρμάκου για να επιτευχθεί μια θεραπεία κάτω από αυτές τις αρχές είναι η ελάχιστη δυνατή, απειροελάχιστη. 
- Τα συμπτώματα της νόσου, κατά την αρχή της θεραπείας, εμφανίζουν μια αύξηση της εντάσεώς τους (θεραπευτική επιδείνωση) και εν συνεχεία απέρχονται με την αντίστροφη φορά της εμφάνισής τους.

Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και αφήνουν τον οργανισμό να χειρισθεί τον νοσογόνο παράγοντα. Eνισχύοντας τον αμυντικό μηχανισμό οι ομοιοπαθητικοί διαπιστώνουν ότι συμβάλλουν περισσότερο και καλύτερα στην αποκατάσταση της υγείας.

H ομοιοπαθητική παρεμβαίνει εκεί που η συμβατική ιατρική δεν μπορεί να κάνει σχεδόν τίποτα: στις αρχές της χρόνιας νόσησης όπου η διαταραχή έχει ακόμα κυρίως λειτουργικό χαρακτήρα. Όταν επεμβαίνει με το σωστό ομοιοπαθητικό φάρμακο σταματά την περαιτέρω ανάπτυξη και εξέλιξη της νόσου. Κατά συνέπεια μπορούμε να πούμε ότι η ομοιοπαθητική έχει το χαρακτήρα περισσότερο μιας προληπτικής ιατρικής.

2. Ποιες είναι οι ασθένειες που η ομοιοπαθητική βρίσκει τις πιο αποτελεσματικές εφαρμογές της;
Εάν υποθέσουμε ότι έχει γίνει σωστά η εκπαίδευση των γιατρών μπορούν να αντιμετωπίσουν τις παρακάτω ασθένειες που συναντώνται συχνότερα: Xρόνιες κεφαλαλγίες, ημικρανίες, ιλίγγους, petit Mal, ιγμορίτιδα και μετωπιαία κολπίτιδα, αλλεργική ρινίτιδα, βρογχικό και αλλεργικό άσθμα, γαστρίτιδα, γαστρεντερικές διαταραχές, ηπατίτιδες, ηπατικές βλάβες, λιπώδης εκφύλιση του ήπατος, λιπώδης διήθηση του ήπατος χολοκυστίτιδες, έλκος δωδεκαδάκτυλου, ευερέθιστο κόλον, σπαστική και ελκώδης κολίτιδα, χρόνιες επιπεφυκίτιδες, ωτίτιδες, νεανική ακμή, ατοπική δερματίτιδα, νευροδερματίτιδα, νευραλγία τριδύμου, μεσοπλεύριος νευραλγία, έρπης ζωστήρας,
αυχενικό σύνδρομο, οσφυαλγίες, οσφυοϊσχυαλγίες, μυαλγίες, κακώσεις μυϊκών ινών και τενόντων από ατυχήματα, γυναικολογικές παθήσεις, μαστίτιδες, ενδομητρίωση, στειρότητα, προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, κυστίτιδες, ακράτεια ούρων, προστατίτιδες, ανωμαλίες σπέρματος, αγχώδεις και φοβικές νευρώσεις, αναιμίες (όχι μεσογειακή) ADD, κτλ κτλ.
O κατάλογος είναι πραγματικά μεγάλος και δεν μπορεί να αναφερθεί με λεπτομέρειες δεδομένου ότι μια πάθηση από αυτές που αναφέρονται μπορεί να είναι μια μόνο έκφανση μιας βαθύτερης παθολογίας.

3. Ποιο είναι το κόστος των φαρμάκων;
Tα ομοιοπαθητικά φάρμακα κοστίζουν ελάχιστα γιατί χρησιμοποιούν απειροελάχιστες ποσότητες φαρμάκου. Παρά το γεγονός ότι ο τρόπος παρασκευής τους είναι πράγματι χρονοβόρος, ο κατασκευαστής μπορεί να φτιάξει μεγάλες ποσότητες από το φάρμακο το οποίο μπορεί να διατηρείται για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

4. Είναι εγκεκριμένα από το κράτος;
Θεωρούνται γαληνικά σκευάσματα και επομένως είναι εγκεκριμένα.

5. Πού μπορεί κανείς να τα βρει και πόσο ασφαλή είναι;
Σήμερα υπάρχουν σε πάρα πολλά φαρμακεία, περίπου επτακόσια σε όλη την Ελλάδα.
Τα φάρμακα αυτά είναι πολύ αραιωμένα και για τούτο τελείως ασφαλή.

6. Πότε πρέπει κανείς να ξεκινήσει θεραπεία ομοιοπαθητικής;
Από την πρώτη ημέρα της ζωής του και ακόμη καλύτερα εάν έχει ξεκινήσει θεραπεία κατά την εγκυμοσύνη η μητέρα. Είναι τα μόνα φάρμακα που ενδείκνυνται κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης.

7. Πόσο διαρκεί μία θεραπεία;
Εξαρτάται από την πάθηση. Σε χρόνιες εκφυλιστικές νόσους μια θεραπεία μπορεί να διαρκέσει και χρόνια.

8. Τι πιθανότητες υποτροπής υπάρχουν;
Η πιθανότητα να υποτροπιάσει μια χρόνια διαταραχή είναι συνάρτηση των προφυλάξεων που λαμβάνει ο άρρωστος. Εάν αποφύγει να πάρει χημικά φάρμακα, καφεΐνη, ναρκωτικά, ορμόνες κτλ. μπορεί μια σωστή θεραπεία να διαρκέσει για αρκετά χρόνια.

9. Μπορεί η ομοιοπαθητική να συνδυαστεί με κάποια άλλη ιατρική ή φαρμακευτική θεραπεία;
Μπορεί να συνδυαστεί με θεραπευτικές που δεν χρησιμοποιούν χημικά φάρμακα.

10. Υπάρχει κάποια κατηγορία ανθρώπων που θα πρέπει να αποφεύγει την ομοιοπαθητική;
Όχι δεν υπάρχει καμία κατηγορία ασθενών που κινδυνεύει από την ομοιοπαθητική αγωγή.

11. Υπάρχουν άλλες μορφές ομοιοπαθητικής; Είναι όλες εξίσου ασφαλείς;
Αυτή είναι μια καλή ερώτηση. Η σωστή Ομοιοπαθητική είναι πολύ δύσκολη στην εφαρμογή της και ο γιατρός χρειάζεται να είναι σωστά εκπαιδευμένος για να μπορεί να εντοπίσει το σωστό φάρμακο. Επιπλέον χρειάζεται πολύ χρόνο και μελέτη. Έναν γιατρό που λέει ότι είναι ομοιοπαθητικός αλλά χρησιμοποιεί πολλά φάρμακα συγχρόνως -πέντε ή ακόμη και είκοσι μαζί- δεν πρέπει να τον θεωρεί ο ασθενής σαν κάποιο που έχει εκπαιδευθεί σωστά. Ο λόγος που το κάνει αυτό είναι γιατί δεν γνωρίζει το πραγματικά ενδεικνυόμενο φάρμακο και δίδοντας τα όλα μαζί θεωρεί ότι μέσα σε αυτά κάποιο μπορεί να είναι και το σωστό.

12. Τον τελευταίο καιρό γνωρίζουν άνθιση οι ομοιοπαθητικές θεραπείες που -άτυπα- ενσωματώνουν και την ψυχοθεραπεία. Κατά τη γνώμη σας είναι αναπόσπαστο μέρος της ομοιοπαθητικής η ψυχαναλυτική προσέγγιση;
Η Ομοιοπαθητική έχει μια σταθερή άνοδο πράγματι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Η ομοιοπαθητική δεν έχει καμία σχέση με την ψυχοθεραπεία παρά το γεγονός ότι επεμβαίνει σε ψυχικές διαταραχές. Αυτό το κάνει με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο από αυτόν που χρησιμοποιεί η ψυχανάλυση ή η ψυχοθεραπεία. Ενισχύει δηλαδή τον αμυντικό μηχανισμό ώστε να επανέλθει η ψυχική ισορροπία του ασθενούς. Ωστόσο ένα άτομο που ακολουθεί ομοιοπαθητική αγωγή μπορεί παράλληλα να κάνει ψυχανάλυση με τον ψυχίατρό του χωρίς να επηρεάζεται η θεραπεία του. Εάν όμως παίρνει ψυχοφάρμακα, αυτά θα εμποδίσουν τα ομοιοπαθητικά φάρμακα να δράσουν.

13. Τι θα πρέπει να προσέξει κανείς που θέλει να ξεκινήσει θεραπεία ομοιοπαθητικής;
Να βρει έναν γιατρό που να είναι σωστά εκπαιδευμένος! Αυτό είναι ένα καίριο θέμα γιατί ακόμη τα κράτη της Ευρώπης δεν μπορούν να συμφωνήσουν για τον τρόπο με τον οποίο θα οργανωθεί η παροχή της εκπαίδευσης αυτής της ειδικότητας. Ήδη στην Ελλάδα λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στην Κλασσική Ομοιοπαθητική στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Στη Διεθνή Ακαδημία Κλασικής Ομοιοπαθητικής που διευθύνω και διδάσκω έχουν φοιτήσει μέχρι σήμερα μερικές χιλιάδες γιατρών από ολόκληρο τον κόσμο. Ο λόγος που προσέρχονται για να πάρουν αυτή τη γνώση είναι βέβαια το γεγονός ότι η Ακαδημία παρέχει αυτό το γνωστικό αντικείμενο με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επάρκεια.