Μπορώ να ξανακολλήσω κορωνοϊό;
Πόσα περιστατικά επαναμόλυνσης έχουν καταγραφεί, και τι σημαίνει αυτό για την ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού εμβολίου;
Το κατά πόσον οι άνθρωποι αποκτούν ανοσία στον κορωνοϊό αφού κολλήσουν, και αν ναι για πόσο καιρό, είναι ένα ζήτημα που απασχολεί εδώ και αρκετούς μήνες τους επιστήμονες, οι οποίοι ανακαλύπτουν, σπάνια μεν υπαρκτά δε, περιστατικά ατόμων που επαναμολύνθηκαν.
Τα μέχρι στιγμής περιστατικά
Όπως διαβάζουμε στο Iatronet, το πρώτο περιστατικό επαναμόλυνσης ανακοινώθηκε τον Αύγουστο και αφορούσε έναν 33χρονο υγιή άνδρα που εμφάνισε συμπτώματα βήχα, πτύελα, πονόλαιμο, πυρετό και πονοκέφαλο για 3 ημέρες, κατά την περίοδο της πρώτης μόλυνσης.
Η διάγνωση με κορωνοϊό τεκμηριώθηκε με μοριακή μέθοδο στις 26 Μαρτίου, ο ασθενής νοσηλεύτηκε στις 29 Μαρτίου, και αμέσως μετά τα συμπτώματα άρχισαν να υποχωρούν. Ο ασθενής πήρε εξιτήριο στις 14 Απριλίου. Το περιστατικό διαγνώσθηκε εκ νέου ενώ ήταν ασυμπτωματικός κατά την επιστροφή του από την Ισπανία, στις 15 Αυγούστου. Νοσηλεύτηκε ξανά και παρέμεινε ασυμπτωματικός.
Ακολούθησαν αντίστοιχα περιστατικά στο Χονγκ Κονγκ, στο Βέλγιο, στον Ισημερινό και στην Ολλανδία, με ποιο πρόσφατο ένα στην Αμερική, όπου άντρας βρέθηκε θετικός για δεύτερη φορά σε διάστημα δύο μηνών. Το ενδιαφέρον με το πρόσφατο αυτό περιστατικό είναι ότι τη δεύτερη φορά ο ασθενής παρουσίασε πιο σοβαρά συμπτώματα σε σχέση με την πρώτη.
Συγκεκριμένα, ο 25χρονος άνδρας βρέθηκε θετικός σε SARS-CoV-2 για πρώτη φορά στις 18 Απριλίου, μετά από συμπτώματα πονόλαιμου, βήχα, κεφαλαλγίας, ναυτίας και διάρροιας που διαρκούσαν μερικές εβδομάδες. Στις 27 Απριλίου ανάρρωσε και βρέθηκε αρνητικός στον ιό στις 9 και 26 Μαΐου. Μόλις δύο ημέρες αργότερα, όμως, στις 28 Μαΐου, ανέπτυξε εκ νέου συμπτώματα, αυτή τη φορά με πυρετό και ζαλάδα. Βρέθηκε θετικός στις 5 Ιουνίου και έπρεπε να νοσηλευτεί αφού παρουσίασε συμπτώματα δύσπνοιας. Ο άνδρας δεν έπασχε από υποκείμενα νοσήματα και έχει αναρρώσει από τη νόσο.
Σύμφωνα με το δίκτυο BNO News, έχουν καταγραφεί μέχρι τις 16 Οκτωβρίου συνολικά 24 περιστατικά επαναμόλυνσης παγκοσμίως.
Είναι οι επαναμολύνσεις από ιούς κάτι το περίεργο ή το μη συνηθισμένο;
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Washington Post όχι. Μόνο μερικοί ιοί, όπως αυτός που προκαλεί ιλαρά, παρέχουν στα «θύματά» τους δια βίου ανοσία από μια δεύτερη μόλυνση. Οι συνηθισμένοι ιοί, όπως ο κορωνοϊός, που προκαλούν αναπνευστικές νόσους (βλ. κρυολογήματα και κοινή γρίπη), έχουν την ικανότητα να μολύνουν εκ νέου. Η επαναμόλυνση αυτή οφείλεται σε έναν αριθμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της ανεπαρκούς απόκρισης από το ανοσοποιητικό σύστημα, της εξασθενημένης ανοσίας και της μετάλλαξης του ιού στο βαθμό που οι άνθρωποι ουσιαστικά αντιμετωπίζουν την τελευταία «έκδοση» του, για πρώτη φορά.
Συγκεκριμένα για τον νέο κορωνοϊό, οι μεταλλάξεις του δεν έχουν προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι η μόλυνση από τον ιό παρέχει κάποια ανοσία για κάποιο χρονικό διάστημα.
Σε μια μελέτη σε πιθήκους που μολύνθηκαν με τον ιό, φάνηκαν να προστατεύονται από την επαναμόλυνση όταν εκτέθηκαν σε ίδιο στέλεχος στη φάση πρώιμης ανάρρωσης. Άλλες μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι παράγουν αντισώματα για έως και 7 μήνες μετά τη μόλυνση. Ωστόσο, δεν είναι σαφές ότι η παρουσία των αντισωμάτων αρκεί για την πρόληψη της επαναμόλυνσης και η έρευνα έδειξε επίσης ότι τα επίπεδα αντισωμάτων πέφτουν γρήγορα, ειδικά για τις ήπιες περιπτώσεις.
Τι γίνεται τη δεύτερη φορά;
Σε 10 από τις 19 περιπτώσεις που κατέγραψε το δίκτυο BNO News, η δεύτερη μόλυνση προκάλεσε χειρότερα συμπτώματα από την πρώτη και σε πέντε περιπτώσεις προκάλεσε σοβαρή ασθένεια. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ένας λόγος θα μπορούσε να είναι ότι στη δεύτερη περίπτωση ο ασθενής εκτέθηκε σε υψηλότερη ή πιο μολυσματική δόση του ιού. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι γνωστό εάν αυτοί που έχουν μολυνθεί ξανά μπορούν να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, μια ομάδα ερευνητών αναφέρει στο επιστημονικό περιοδικό Lancet, ότι όσοι έχουν περάσει κορωνοϊό πρέπει να λάβουν τις ίδιες προφυλάξεις με όλους τους άλλους.
Επηρεάζουν οι επαναμολύνσεις την αποτελεσματικότητα των εμβολίων;
Ιστορικά, τα εμβόλια που ήταν ευκολότερο να φτιαχτούν είναι αυτά ενάντια σε ασθένειες στις οποίες η πρωτογενής λοίμωξη οδήγησε σε δια βίου ανοσία, αναφέρει ο Richard Malley στο nature.com, ειδικός παιδιατρικών μολυσματικών ασθενειών στο Boston Children's Hospital στη Μασαχουσέτη. Τέτοια παραδείγματα είναι η ιλαρά και η ερυθρά.
Ωστόσο, η πιθανότητα επαναμόλυνσης δεν σημαίνει ότι ένα εμβόλιο κατά του κορωνοϊού δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό, προσθέτει. Ορισμένα εμβόλια, για παράδειγμα, απαιτούν «ενισχυτικές» λήψεις για τη διατήρηση της προστασίας. «Δεν πρέπει να τρομάζει ο κόσμος», λέει ο Malley.
Σε κάθε περίπτωση, περισσότερα δεδομένα για την επαναμόλυνση θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους ερευνητές να αναπτύξουν εμβόλια, μαθαίνοντάς τους ποιες ανοσολογικές αντιδράσεις είναι σημαντικές για να διατηρηθεί η ανοσία.
Τα μέχρι στιγμής περιστατικά
Όπως διαβάζουμε στο Iatronet, το πρώτο περιστατικό επαναμόλυνσης ανακοινώθηκε τον Αύγουστο και αφορούσε έναν 33χρονο υγιή άνδρα που εμφάνισε συμπτώματα βήχα, πτύελα, πονόλαιμο, πυρετό και πονοκέφαλο για 3 ημέρες, κατά την περίοδο της πρώτης μόλυνσης.
Η διάγνωση με κορωνοϊό τεκμηριώθηκε με μοριακή μέθοδο στις 26 Μαρτίου, ο ασθενής νοσηλεύτηκε στις 29 Μαρτίου, και αμέσως μετά τα συμπτώματα άρχισαν να υποχωρούν. Ο ασθενής πήρε εξιτήριο στις 14 Απριλίου. Το περιστατικό διαγνώσθηκε εκ νέου ενώ ήταν ασυμπτωματικός κατά την επιστροφή του από την Ισπανία, στις 15 Αυγούστου. Νοσηλεύτηκε ξανά και παρέμεινε ασυμπτωματικός.
Ακολούθησαν αντίστοιχα περιστατικά στο Χονγκ Κονγκ, στο Βέλγιο, στον Ισημερινό και στην Ολλανδία, με ποιο πρόσφατο ένα στην Αμερική, όπου άντρας βρέθηκε θετικός για δεύτερη φορά σε διάστημα δύο μηνών. Το ενδιαφέρον με το πρόσφατο αυτό περιστατικό είναι ότι τη δεύτερη φορά ο ασθενής παρουσίασε πιο σοβαρά συμπτώματα σε σχέση με την πρώτη.
Συγκεκριμένα, ο 25χρονος άνδρας βρέθηκε θετικός σε SARS-CoV-2 για πρώτη φορά στις 18 Απριλίου, μετά από συμπτώματα πονόλαιμου, βήχα, κεφαλαλγίας, ναυτίας και διάρροιας που διαρκούσαν μερικές εβδομάδες. Στις 27 Απριλίου ανάρρωσε και βρέθηκε αρνητικός στον ιό στις 9 και 26 Μαΐου. Μόλις δύο ημέρες αργότερα, όμως, στις 28 Μαΐου, ανέπτυξε εκ νέου συμπτώματα, αυτή τη φορά με πυρετό και ζαλάδα. Βρέθηκε θετικός στις 5 Ιουνίου και έπρεπε να νοσηλευτεί αφού παρουσίασε συμπτώματα δύσπνοιας. Ο άνδρας δεν έπασχε από υποκείμενα νοσήματα και έχει αναρρώσει από τη νόσο.
Σύμφωνα με το δίκτυο BNO News, έχουν καταγραφεί μέχρι τις 16 Οκτωβρίου συνολικά 24 περιστατικά επαναμόλυνσης παγκοσμίως.
Είναι οι επαναμολύνσεις από ιούς κάτι το περίεργο ή το μη συνηθισμένο;
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Washington Post όχι. Μόνο μερικοί ιοί, όπως αυτός που προκαλεί ιλαρά, παρέχουν στα «θύματά» τους δια βίου ανοσία από μια δεύτερη μόλυνση. Οι συνηθισμένοι ιοί, όπως ο κορωνοϊός, που προκαλούν αναπνευστικές νόσους (βλ. κρυολογήματα και κοινή γρίπη), έχουν την ικανότητα να μολύνουν εκ νέου. Η επαναμόλυνση αυτή οφείλεται σε έναν αριθμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της ανεπαρκούς απόκρισης από το ανοσοποιητικό σύστημα, της εξασθενημένης ανοσίας και της μετάλλαξης του ιού στο βαθμό που οι άνθρωποι ουσιαστικά αντιμετωπίζουν την τελευταία «έκδοση» του, για πρώτη φορά.
Συγκεκριμένα για τον νέο κορωνοϊό, οι μεταλλάξεις του δεν έχουν προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι η μόλυνση από τον ιό παρέχει κάποια ανοσία για κάποιο χρονικό διάστημα.
Σε μια μελέτη σε πιθήκους που μολύνθηκαν με τον ιό, φάνηκαν να προστατεύονται από την επαναμόλυνση όταν εκτέθηκαν σε ίδιο στέλεχος στη φάση πρώιμης ανάρρωσης. Άλλες μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι παράγουν αντισώματα για έως και 7 μήνες μετά τη μόλυνση. Ωστόσο, δεν είναι σαφές ότι η παρουσία των αντισωμάτων αρκεί για την πρόληψη της επαναμόλυνσης και η έρευνα έδειξε επίσης ότι τα επίπεδα αντισωμάτων πέφτουν γρήγορα, ειδικά για τις ήπιες περιπτώσεις.
Τι γίνεται τη δεύτερη φορά;
Σε 10 από τις 19 περιπτώσεις που κατέγραψε το δίκτυο BNO News, η δεύτερη μόλυνση προκάλεσε χειρότερα συμπτώματα από την πρώτη και σε πέντε περιπτώσεις προκάλεσε σοβαρή ασθένεια. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ένας λόγος θα μπορούσε να είναι ότι στη δεύτερη περίπτωση ο ασθενής εκτέθηκε σε υψηλότερη ή πιο μολυσματική δόση του ιού. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι γνωστό εάν αυτοί που έχουν μολυνθεί ξανά μπορούν να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, μια ομάδα ερευνητών αναφέρει στο επιστημονικό περιοδικό Lancet, ότι όσοι έχουν περάσει κορωνοϊό πρέπει να λάβουν τις ίδιες προφυλάξεις με όλους τους άλλους.
Επηρεάζουν οι επαναμολύνσεις την αποτελεσματικότητα των εμβολίων;
Ιστορικά, τα εμβόλια που ήταν ευκολότερο να φτιαχτούν είναι αυτά ενάντια σε ασθένειες στις οποίες η πρωτογενής λοίμωξη οδήγησε σε δια βίου ανοσία, αναφέρει ο Richard Malley στο nature.com, ειδικός παιδιατρικών μολυσματικών ασθενειών στο Boston Children's Hospital στη Μασαχουσέτη. Τέτοια παραδείγματα είναι η ιλαρά και η ερυθρά.
Ωστόσο, η πιθανότητα επαναμόλυνσης δεν σημαίνει ότι ένα εμβόλιο κατά του κορωνοϊού δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό, προσθέτει. Ορισμένα εμβόλια, για παράδειγμα, απαιτούν «ενισχυτικές» λήψεις για τη διατήρηση της προστασίας. «Δεν πρέπει να τρομάζει ο κόσμος», λέει ο Malley.
Σε κάθε περίπτωση, περισσότερα δεδομένα για την επαναμόλυνση θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους ερευνητές να αναπτύξουν εμβόλια, μαθαίνοντάς τους ποιες ανοσολογικές αντιδράσεις είναι σημαντικές για να διατηρηθεί η ανοσία.
