Τεστ φυσικής κατάστασης: Αντέχετε;

του Λεωνίδα Σταυρόπουλου (*)
Πηγή: www.iatronet.gr

Ποια είναι η φυσική σας κατάσταση;
Συχνά, μέσα στην καθημερινότητά σας βάζετε στην άκρη τις απλές συμβουλές που όλοι γνωρίζουμε ότι θωρακίζουν την υγεία μας. Εάν συνειδητοποιήσετε πού βρίσκεται η φυσική σας κατάσταση θα είστε σε θέση να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας. Αξίζει να αναθεωρήσετε και να δώσετε στον εαυτό σας την ευκαιρία να χαρεί μια ζωή, γεμάτη υγεία.

Κάντε ένα τσεκ απ
Πηγαίνετε στον γιατρό σας και ζητήστε του να σας κοιτάξει από πάνω έως κάτω, από την κορυφή έως τα νύχια. Ζητήστε του να σας μετρήσει την πίεση, να μετρήσει το βάρος σας, να ακούσει την καρδιά σας και να σας δώσει παραπεμπτικό για γενικές εργαστηριακές βιοχημικές εξετάσεις.

Οικογενειακό ιστορικό
Σημαντικό είναι να καταγράψετε αναλυτικά το ιατρικό ιστορικό του κάθε μέλους της οικογένειάς σας όσο γίνεται σε μεγαλύτερο βάθος. Προσπαθήστε να συγκεντρώσετε στοιχεία τουλάχιστον τριών γενεών συγγενών εξ αίματος. Παθήσεις όπως, ο διαβήτης, η υπέρταση, τα διάφορα καρδιαγγειακά νοσήματα, οι διάφορες αλλεργίες κ.ά. έχει τεκμηριωθεί ότι εντοπίζονται στα μέλη μια οικογένειας με τα ανάλογα γενετικά χαρακτηριστικά. Επίσης, ανατρέξτε στην μνήμη σας για πιθανά συμπτώματα και προειδοποιήσεις του οργανισμού σας.

Αξιολογήστε τον σωματότυπό σας
Η κατανομή του πλεονάζοντος βάρους στο σώμα μας επηρεάζει κατά περίπτωση την υγεία μας και αυξάνει την προδιάθεση για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων και διαβήτη. Εάν είστε ‘μηλόσχημοι’ δηλαδή έχετε συσσώρευση του λίπους στη μέση είναι προάγγελος κακών μηνυμάτων. Εάν η συσσώρευση του λίπους είναι στους γοφούς τότε θεωρείται ότι ανήκετε στην ομάδα των ‘αχλαδόσχημων’, με πιθανά προβλήματα και κακή λειτουργία των αγγείων, ειδικά των κάτω άκρων.

Μετρήστε με τη μεζούρα την περιφέρεια της μέση σας περίπου δύο εκατοστά πάνω από τον αφαλό σας και την περιφέρεια των γοφών σας στα σημεία που είναι η μέγιστη μέτρηση, (πάντα η μεζούρα να είναι παράλληλη με το πάτωμα). Το αποτέλεσμα της μέσης το διαιρούμε με το αποτέλεσμα των γοφών. Εάν το πηλίκο είναι μικρότερο από 0,90 για τους άντρες και 0,80 για τις γυναίκες τότε βρίσκεστε σε χαμηλό κίνδυνο, ενώ από 0,90 – 1,00 και 0,80 – 0,85 αντίστοιχα είστε σε πορτοκαλί ‘συναγερμό’ ενώ από 1,00 και 0,85 είστε σε κόκκινο ‘συναγερμό’, άρα σε κίνδυνο.

Μάθετε τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ)
Αυτός ο δείκτης σε μερικές περιπτώσεις σωματότυπων όπως των αθλητών, δεν είναι ο πλέον αξιόπιστος αλλά τον λαμβάνουμε υπόψη μας συνυπολογίζοντας και τις υπόλοιπες μετρήσεις. Ο ΔΜΣ υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος σε κιλά με το ύψος σε μέτρα στο τετράγωνο (ΔΜΣ = ΒΑΡΟΣ Kg / ΥΨΟΣ m2 ). Παράδειγμα: εάν το βάρος σας είναι 80 κιλά και το ύψος σας 1,80 μέτρα τότε ο ΔΜΣ = 80 / 1,802 =>ΔΜΣ = 80/3,24 => ΔΜΣ=24,69 συνεπώς, έχετε αν υγιές βάρος.

Συγκεκριμένα, όταν ο ΔΜΣ είναι:
Μικρότερος του 18,5 είστε ελλειποβαρείς
Μεταξύ του 19,0 και 24,9 είστε κανονικοί
Μεταξύ του 25 και 29,9 είστε υπέρβαροι
Μεταξύ του 30,0 και 34,9 ανήκετε στους παχύσαρκους Ι
Μεταξύ του 35,0 και 39,9 ανήκετε στους παχύσαρκους ΙΙ και
Μεγαλύτερος του 40 ανήκετε στους παχύσαρκους ΙΙΙ.
Μετρήστε το λίπος σας

Ζητήστε από τον γιατρό, τον γυμναστή ή τον διαιτολόγο σας να μετρήσει το λίπος του σώματός σας. Πολλές φορές μπορεί να είναι κάποιος παχύσαρκος έχοντας ΔΜΣ =25kg/m2.

Υπολογίστε τον μεταβολισμό σας
Όταν λέμε 'βασικός μεταβολικός ρυθμός' (ΒΜΡ) ή 'βασικός μεταβολισμός', αναφερόμαστε στην ενέργεια που χρησιμοποιεί το σώμα μας για να πραγματοποιήσει τις βασικές λειτουργίες του, (αναπνοή, καρδιακή λειτουργία, ή θερμορύθμιση κ.ά).

Υπολογίζεται εφαρμόζοντας τον παρακάτω τύπο εξίσωσης:
Βασικός Μεταβολισμός (Γυναίκες) = 655 + (9,6 Χ βάρος σε κιλά) + (1,8 Χ ύψος σε εκατοστά) – (4,7 Χ ηλικία σε χρόνια).

Βασικός Μεταβολισμός (Άνδρες) = 66 + (13,7 Χ βάρος σε κιλά) + (5 Χ ύψος σε εκατοστά) – (6,8 Χ ηλικία σε χρόνια).

Βεβαίως, υπάρχουν πιο αξιόπιστοι και πιο σύγχρονοι τρόποι υπολογισμού, με ειδικά μηχανήματα που έχουμε εμείς οι επιστήμονες που βρισκόμαστε στο χώρο της υγείας και ευεξίας, ώστε να υπολογίζουμε με ακρίβεια την ενεργειακή δαπάνη του κάθε οργανισμού.

Μετρήστε τη φυσική σας κατάσταση στο γυμναστήριο
Εφόσον έχετε και τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας να γυμναστείτε, ζητήστε από τον γυμναστή σας να αξιολογήσει τη φυσική σας κατάσταση. Εφαρμόζοντας κάποια συγκεκριμένα τεστ, μπορεί να βρει τα επίπεδα της αντοχής, της δύναμης και της ευλυγισίας σας, λαμβάνοντας υπόψη του και όλες τις υπόλοιπες μετρήσεις.

Αξιολογήστε τη διατροφή σας
Απαντήστε με ειλικρίνεια στις παρακάτω ερωτήσεις και βγάλτε συμπεράσματα. Όταν οι απαντήσεις σας δεν είναι σύμφωνες με τους κανόνες της υγιεινής διατροφής που ήδη γνωρίζετε, έχετε πρόβλημα: Πόσα γεύματα κάνετε την ημέρα; Τρώτε καθημερινά φρούτα και λαχανικά και πόσα; Τσιμπολογάτε; Ψάρι τρώτε; Προτιμάτε κόκκινα κρέατα; Πίνετε πολύ νερό; Αλκοόλ πίνετε και πόσο; Καφεϊνούχα ποτά (καφέ, τσάι, cola κλπ) πίνετε καθημερινά; Καταναλώνετε γαλακτοκομικά και ποια;

Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να σας βοηθήσει να ανακαλύψετε τις αλλαγές που θα μπορούσατε να κάνετε στον τρόπο ζωής σας ώστε να βελτιώσετε την υγεία σας και να πάτε κόντρα με τις κληρονομικές σας προδιαθέσεις.

Είναι αυτονόητο ότι, κάποια ατομικά δεδομένα δεν μπορούν να αλλάξουν, όπως η ηλικία, το φύλο και το οικογενειακό ιστορικό. Μπορούν όμως να αλλάξουν, η χοληστερόλη σας, η υπέρταση, ο διαβήτης, το κάπνισμα, η κοιλιακή παχυσαρκία, το βάρος σας και η φυσική σας κατάσταση. Αλλάξτε τα λοιπόν!

Στη ζωή σας σίγουρα έχετε γνωρίσει ανθρώπους που πρόσεχαν τη διατροφή τους, γυμνάζονταν τακτικά και παρόλα αυτά τους παρουσιάστηκαν σοβαρά προβλήματα υγείας. Αφήστε τα αυτά… Δικαιολογίες για την απραξία σας μπορείτε να βρείτε πολλές… Ψάξτε να βρείτε τρόπους πώς να αυξήσετε το προσδόκιμο της ζωής σας και παράλληλα να απολαμβάνετε καλή υγεία. Άλλωστε όλες οι επιστημονικές έρευνες επιβεβαιώνουν ότι προσέχοντας τη διατροφή μας και κάνοντας συστηματικά γυμναστική έχουμε τουλάχιστο ένα βιολογικό ξανάνιωμα 10 -15 έτη, με καλή υγεία.

(*) O κύριος Σταυρόπουλος είναι Σύμβουλος Υγείας και Ευεξίας, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής.