Sui generis μαγαζιά: Έκαστο στο είδος του

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Sui generis: Λατινική έκφραση, που χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι κάτι φέρει κυριολεκτικά την έννοια του δικού του είδους ή γένους.

Μπορεί η λογική του «λίγο απ’ όλα» να αποτελεί πλέον την εύκολη λύση όσον αφορά το concept για την δημιουργία ενός μαγαζιού, όμως εν τέλει αυτά που επιβιώνουν τις περισσότερες φορές είναι αυτά τα οποία επέλεξαν συνειδητά να εξειδικευτούν σε κάτι, οτιδήποτε και αν ήταν αυτό. Τέτοια μαγαζάκια αναζητήσαμε στο κέντρο και τα προάστια της Αθήνας, με κριτήριο την μοναδικότητά τους και τα ανακαλύψαμε εκεί που… δεν τα περιμέναμε: σε κεντρικούς δρόμους, σε απόμερα στενάκια, «κρυμμένα» σε στοές ή ακόμα και δίπλα σε εμπορικά κέντρα.

Ζεμπίλι: Η παλιά Αθήνα αναβιώνει στα Πετράλωνα
Τρώων 50, Άνω Πετράλωνα, τηλ. 210 3460331

Ένα πανέμορφο νεοκλασικό προς ενοικίαση στην καρδιά των Άνω Πετραλώνων ήταν το έναυσμα που χρειαζόταν ο Βασίλης Κρούσαλης για να στεγάσει ένα παντοπωλείο που σε ταξιδεύει σε άλλες εποχές. Ο μικρός και όμορφα διαμορφωμένος χώρος του Ζεμπιλιού σε προδιαθέτει ευχάριστα με το που θα πατήσεις το πόδι σου στο μωσαϊκό, ενώ το μεράκι και το συνεχές «ψάξιμο» του ιδιοκτήτη είναι εμφανές σε κάθε ράφι. Ελληνικά παραδοσιακά και βιολογικά προϊόντα, κυρίως από μικρούς παραγωγούς, επιλεγμένα ένα προς ένα και δοκιμασμένα από τον ιδιοκτήτη και στενούς φίλους του, αποτέλεσμα των δεκάδων εξορμήσεών του σε όλη την Ελλάδα και της συνεργασίας του με τους κατά τόπους παραγωγούς και συνεταιρισμούς.

Γαλακτοκομικά προϊόντα από αγελαδινό και βουβάλινο γάλα, παραδοσιακά αλλαντικά (απάκι, σύγκλινο, σουτζούκι Κύπρου), εκλεκτά ελαιόλαδα, δημητριακά Ζέας (χωρίς γλουτένη), όσπρια από Πρέσπες, Καστοριά και Φλώρινα, σούπερ τροφές όπως κινόα και σπιρουλίνα, μπύρες της ελληνικής μικρο-ζυθοποιίας Septem (διαβάστε εδώ περισσότερα για την εξαιρετική αυτή μπύρα), μέλια από μικρούς παραγωγούς, οικολογικά απορρυπαντικά και σαπούνια, χορτοφαγικά προϊόντα (σόγια, κους κους, τυρί τόφου) και ένα σωρό ακόμα προϊόντα που σπάνια θα βρεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Ειδικής μνείας αξίζει και το ζυμωτό ψωμί, το οποίο έρχεται κάθε μέρα από τον φούρνο, ολόφρεσκο και λαχταριστό. Το Ζεμπίλι κατάφερε να ενσωματωθεί ιδανικά σε μια γειτονιά επιφυλακτική προς τους επιχειρηματίες και αυτό φαίνεται από τις δεκάδες καλημέρες που ανταλλάζει καθημερινά ο Βασίλης με τους γείτονες, τους οποίους πλέον χαιρετά με το μικρό τους όνομα. Σύντομα, το παντοπωλείο θα διαθέτει online shop  με τα προϊόντα του, ενώ ήδη έχουν ξεκινήσει οι διανομές κατ’ οίκον.

Ρούπας: Ο Πόλεμος των Κουμπιών
Περικλέους 52 και Ρόμβη, Αθήνα τηλ. 210 3220805

Το κέντρο της Αθήνας είναι γεμάτο μικρές εκπλήξεις. Μαγαζιά που περνάς συχνά απέξω χωρίς να προσέξεις τι ακριβώς είναι αυτό που «πουλάνε», όμως κουβαλούν ιστορία δεκαετιών και εξειδίκευση σε τομείς που ούτε το φανταζόσουν. Στο μαγαζί του κ. Δημήτρη Ρούπα ελάχιστα έχουν αλλάξει από την εποχή που μαζί με τον συνέταιρό του Γιώργο άνοιξαν το 1957 ένα κατάστημα αφιερωμένο κατά κύριο λόγο σε… κουμπιά. Ναι, καλά διαβάσατε.

Στην γωνία Περικλέους και Ρόμβης, πιστός στην αξία του κλασσικού, αλλά και ακόλουθος της μόδας ο κ. Δημήτρης Ρούπας συνεχίζει να βάφει και να επεξεργάζεται κάθε λογής κουμπιά και τρέσες, ακόμα και αν το μαγαζί έχει περάσει πλέον στις δύο κόρες του. Κουμπιά μεγάλα, μικρά, μεταλλικά, πλαστικά, στολισμένα με στρασάκια, με ύφασμα, από χρυσό και σε κάθε λογής χρώματα και σχήματα. Στο μικροσκοπικό εργαστήριο στο βάθος του μαγαζιού ο κ. Δημήτρης δεν επαναπαύεται ούτε στιγμή, η κατσαρόλα με το νερό και τις χρωστικές βράζει συνέχεια και τα κουμπιά παίρνουν έτσι το χρώμα το οποίο έχει παραγγείλει ο πελάτης. Το ίδιο ισχύει και με τις τρέσες για κουρτίνες, οι οποίες καταλαμβάνουν σχεδόν το μισό μαγαζί. Και αυτές βάφονται κατά παραγγελία. Το κόστος των κουμπιών ξεκινά από 30 – 40 λεπτά και μπορεί να φτάσει μέχρι και 5€ ή 6€ ανάλογα με το μέγεθος, το υλικό και το στόλισμα.

Spindle: Alternative και ψυχεδέλεια 33 στροφών
Διδότου 49, Εξάρχεια, τηλ. 2103625362

Από έξω μπορεί να μην σου γεμίσει το μάτι, όμως το Spindle είναι ένας θησαυρός… τσέπης για τους λάτρεις του βινυλίου και δει του indie, της ψυχεδέλειας και του alternative, το οποίο μάλιστα φέτος έκλεισε έξι χρόνια λειτουργίας. Η εξειδίκευση είναι το παν, μου λέει ο ιδιοκτήτης Μάκης Μακαβέλος, ο οποίος δεν επαναπαύεται με δύο τρεις «γκλαμουράτους» δίσκους, αλλά φροντίζει να ταξιδεύει όλα αυτά τα χρόνια στην Αγγλία και να φέρνει μαζί με τις αποσκευές του σπάνια, μεταχειρισμένα κατά κύριο λόγο, βινύλια εστιάζοντας στα είδη τα οποία άκουγε μικρός στα τότε δισκάδικα. «Δεν μπορείς να κάνεις τίποτα διαφορετικό, εκτός από αυτό που ξέρεις, αυτό έχεις ακούσει και γνωρίζεις καλά», μου λέει χαρακτηριστικά για τα βινύλια τα οποία φέρνει στο μαγαζί του, ενώ χαζεύω το εξώφυλλο από ένα επτάϊντσο σινγκλάκι του Iggy Pop, το “Run like a villain”.


Όπως σε κάθε κατάστημα, έτσι και εδώ οι τιμές κυμαίνονται. Μπορείς να βρεις δίσκο με 5 ευρώ μέχρι και 300 ευρώ ανάλογα με την σπανιότητά του. Το πιο ακριβό βινύλιο του μαγαζιού, όπως με πληροφορεί, είναι ένα limited edition promo των Monster Magnet, το “God says No”, το οποίο κοσμεί τον τοίχο πάνω από τις μεταχειρισμένες alternative κυκλοφορίες. Το εν λόγω άλμπουμ κυκλοφόρησε μόλις σε πεντακόσιες κόπιες και η αξία του είναι προφανώς συλλεκτική, όπως άλλωστε και των περισσότερων δίσκων που είναι out of print. Το Spindle είναι must διεύθυνση για τους λάτρεις του alternative και του indie. Ακόμα όμως και αν δεν έχεις κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό σου όσον αφορά το συγκρότημα, ο Μάκης μπορεί να σε καθοδηγήσει και να σου προτείνει δίσκους, τους οποίους μπορείς να ακούσεις στο πικάπ που κοσμεί μια γωνία του μαγαζιού. Όπως ακριβώς συνέβαινε και στα παλιά δισκάδικα των 80’s.

Theia, στενός κορσές μου έγινες
Θερμοπυλών 59 & Παραμυθιάς, Αθήνα. Τηλ. 210 3600449 (δέχεται μετά από ραντεβού).

Η Theia είναι η Θοδώρα Προβοπούλου. Μία σύγχρονη «μοδίστρα» που έχει σπουδάσει οικονομικά στην Οξφόρδη και σχέδιο-πατρόν στην Ισπανία. Που δίπλα στις εμπριμέ ρόμπες της γιαγιάς έχει τους super sexy κορσέδες, βικτωριανής εποχής, τα τουτού και τα κόκκινα-πουά τσαντάκια της Mini Mouse. Μεγάλα τραπέζια γεμάτα σχέδια, πολύχρωμα υφάσματα, κλωστές, ψαλίδια, κορδέλες, παλιές μηχανές. Εδώ μπορείς να ράψεις το ρούχο των ονείρων σου: Ένα καλό (ή καθημερινό) φόρεμα, μία φούστα, ένα παντελόνι, ένα ανδρικό πουκάμισο ακόμα και ένα νυφικό. Μπορείς επίσης να ψαχουλέψεις ανάμεσα στην prêt-a-porter συλλογή της ίδιας της Θοδώρας, η οποία αποτελείται από υπέροχα φουστανάκια και φορέματα, ρομπίτσες (έντονη η επιρροή της ελληνίδας γιαγιάς), μπλούζες κ.λ.π. που παραπέμπουν στην δεκαετία του ’50 ή στην εποχή των Mods, όταν κυριαρχούσε το μίνι, οι μεγάλες καμπάνες και η λεπτή ρίγα.

Αυτοί που ξέρουν όμως, θα πάνε στην Theia για το highlight του ατελιέ της: Τους κορσέδες. Ένα έργο τέχνης από μόνο του, ο κάθε κορσές απαιτεί πολλές ώρες δοκιμών και δουλειάς για να τελειοποιηθεί. Μεταξωτή φόδρα, οι καλύτερες ποιοτικά μπανέλες, μοναδικές λεπτομέρειες σύμφωνα με τα γούστα και τις ανάγκες της κάθε γυναίκας και κυρίως τέλεια εφαρμογή είναι κάποια μόνο από τα χαρακτηριστικά του πιο θηλυκού ρούχου. Και από τιμές; Σχετικά με τους κορσέδες, οι οποίοι χρειάζονται και την περισσότερη δουλειά, οι τιμές ξεκινούν από 800 ευρώ. Όσον αφορά στα ρούχα της συλλογής, οι ποδιές κυμαίνονται στα 140 ευρώ, τα πουκάμισα ξεκινούν από 150 ευρώ, τα παντελόνια από 200 ευρώ, και τα φορέματα κυμαίνονται από 150 έως 200 ευρώ. Αν πάλι κάποια θέλει να ράψει το ολόδικό της φόρεμα στην Theia, οι τιμές ξεκινούν από 400 ευρώ και κυμαίνονται ανάλογα με το ύφασμα και την πολυπλοκότητά του ρούχου.

Baharat: Τα βόρεια προάστια είναι spicy
Αγίου Τρύφωνα 10, Κηφισιά, τηλ. 2108089300

Τα βόρεια προάστια είχαν ανάγκη ένα μπαχαράδικο και εδώ και δύο περίπου χρόνια το Baharat της οικογένειας Ψιλιανού «νοστιμαίνει» την ζωή της Κηφισιάς με μπαχαρικά, μυρωδικά και βότανα από όλον τον κόσμο. Όπως με πληροφορούν η Άσπα και η Ρίκα, ιδιοκτήτριες του μαγαζιού, τα μπαχαρικά έρχονται ολόκληρα και υπόκεινται σε επεξεργασία σε ειδικούς σπαστήρες και μύλους στις εγκαταστάσεις τους στο κέντρο της Αθήνας. Εκεί χονδροτρίβονται και γίνονται σκόνη ή χαρμανίζονται σε μείγματα, το καθένα για κάθε κατηγορία φαγητού (κρέας, ψάρι, bbq, κοκινιστά). Καπνιστή πάπρικα από την Ισπανία, απίθανη κανέλα Ινδονησίας που… σπάει μύτες, ροζ πιπέρι από τη Βραζιλία, πράσινο, μαύρο και λευκό πιπέρι από το Βιετνάμ, τούρκικο σουμάκ, μαύρο σινάπι από την Ολλανδία, τζίντζερ από την Κίνα, κολίανδρος από την Συρία, εστραγκόν από την Αίγυπτο, ο κατάλογος του Baharat είναι ατελείωτος και μυρωδάτος.

Τους τελευταίους μήνες, όπως με πληροφορεί η Άσπα, φέρνουν και αλάτι. Όχι όμως το «κλασικό». Αλάτι Γαλλίας με άρωμα πορτοκαλιάς, αλάτι ακατέργαστο Καλλονής, αλάτι μαύρο από τα Ιμαλάια σε κομμάτια, αλάτι ροζ, μπλε αλάτι από το Ιράν, αλλά με κρόκο Κοζάνης από την Μάνη και αλάτι καπνιστό από τη Γαλλία. Όλα τοποθετημένα προσεκτικά σε βαζάκια ειδικά σφραγισμένα για να διατηρηθούν τα υπέροχα αρώματά τους. Το Baharat έχει δώσει έμφαση και στα εγχώρια προϊόντα: στα ράφια του θα βρεις μαραθόσπορο, θρούμπι, θυμάρι, αρκέυθο, βαλερινάνα και φασκόμηλο, κρόκο Κοζάνης και βερβένα. Όλα τα παραπάνω, βότανα και μπαχαρικά μπορούν να τα συνδυάσουν κατόπιν παραγγελία σε όμορφα καλαθάκια για «πικάντικα» και πρωτότυπα δώρα.

Ζαφόλιας: Η Μέκκα του τυριού
Σοφοκλέους 17, τηλ. 2103216931

Λίγα βήματα από την πολύβουη Βαρβάκειο των κρεατικών και των παστών ψαριών, το μαγαζί του κ. Δημήτρη Ζαφόλια μπορεί ακόμα να περηφανεύεται ότι πουλάει τα νοστιμότερα και ποιοτικότερα τυριά και βούτυρα στην Αθήνα. Δεν το λέμε εμείς, το λένε οι δεκάδες πελάτες που κατακλύζουν καθημερινά το μαγαζί του και φεύγουν με σακούλες γεμάτες ολόφρεσκη φέτα, βούτυρο γάλακτος και κασέρι. Σε πείσμα των καιρών, το κατάστημα υπάρχει από το 1916, όταν ο πατέρας του Απόστολος μαζί με την ανιψιά του και τα αδέρφια του έκαναν την εταιρεία. Βούτυρο γάλακτος – (το «καλύτερο στην Ελλάδα» όπως μου λέει, ενώ παράλληλα εξυπηρετεί τους πελάτες που έρχονται ανελλιπώς στο ταμείο) φέτα, κασέρι, ανθότυρο, μυζήθρα νωπή, μανούρι, ήταν μερικά από τα προϊόντα που παρασκεύαζαν στο εργοστάσιο στα Μέγαρα και πωλούνταν στο μαγαζί, ένα από τα πιο παλιά που έχουν παραμείνει στο κέντρο σήμερα.

Το εργοστάσιο μπορεί να έκλεισε, όμως ο κ. Ζαφόλιας κράτησε επαφές με τους παλιούς του συνεργάτες τυροκόμους και συνεχίζει να φέρνει γαλακτοκομικά προϊόντα από όλα τα μέρη της Ελλάδας δίνοντας έμφαση στην ποιότητα και προπάντων στη γεύση: Φέτα από την Σπάρτη, φέτα δοχείου από την Λάρισα και από την Λέσβο, κοπανιστή από την Τήνο, παραδοσιακό κασέρι Λέσβου, κεφαλοτύρι και πεκορίνο Αμφιλοχίας, γραβιέρα Νάξου από συνεταιρισμό του νησιού, ακόμα και παρμεζάνα γκράνα. Οι τιμές του λογικές, παρά την κρίση. Ενδεικτικά η γραβιέρα Νάξου κοστίζει 12.80€ το κιλό, το ημίσκληρο τυρί Τρικάλων 11€ και η φέτα 8.50€.

Λίλα: Με τρέλα και κορδέλα
Στοά Καΐρη 6, Μοναστηράκι, τηλ. 210-3216166

Στοά Καϊρή, 1938. Σε ένα μικρό μαγαζάκι ξεκινά τα πρώτα του επιχειρηματικά του βήματα ο Στέργιος Λίλας. Πουλούσε σελοφάν, ζελατίνες, νάιλον, σελιλόιντ για τιμόνια, αλουμινόχαρτα και χρυσόχαρτα για αποκριάτικες μάσκες. Τα χρόνια κύλησαν και από το 1964 ανέλαβε τα ηνία της επιχείρησης η σύζυγός του, Ευαγγελία, και από το 1970, όταν τελείωσε τις φιλολογικές σπουδές της, βρέθηκε στο πλευρό της η κόρη της, Λιλή. Η επιχείρηση ανανεώθηκε και προστέθηκε νέος όροφος. Σήμερα, στο τιμόνι (ή στην κορδέλα καλύτερα) του μαγαζιού βρίσκεται η εγγονή Ελίνα και ο σύζυγός της Μιχάλης Ξανθάκης.

Το εμπόρευμα έχει εμπλουτιστεί και ο «Λίλας» είναι μοναδικός στο είδος του. Κατεβαίνεις στον κάτω όροφο και αμέσως βυθίζεσαι σε έναν πολύχρωμο κόσμο με κάθε λογής κορδέλες δικής τους εισαγωγής από Ευρώπη και Ασία σε τεράστια ποικιλία: Σατέν, βαμβακερές, οργάτζες (διάφανες) και ξυλοκορδέλες, οι οποίες χρησιμοποιούνται στα ζαχαροπλαστεία για τις συσκευασίες είναι μερικά μόνο από τα χίλια διαφορετικά είδη κορδέλας του μαγαζιού, όλα προσεκτικά τοποθετημένα σε καρούλια στα ράφια του υπογείου. Εκτός από κορδέλες, στου «Λίλα» θα βρεις κορδόνια, κεριά, αυτοκόλλητα, καλαθάκια για δώρα, κουτιά σε διάφορα μεγέθη, χαρτιά περιτυλίγματος, χάρτινες δαντέλες, σακούλες δώρων, ακόμα και είδη διακόσμησης χώρου εστιάσεων. Οι τιμές για τις κορδέλες ξεκινούν από 1€ το καρούλι και μπορούν να φτάσουν μέχρι και 25€, ανάλογα με το υλικό τους.

All about lemon: Λε-μοναδικό στο είδος του
Aθ. Διάκου 34 & Αναξαγόρα, Νέα Ερυθραία, τηλ. 210 6250237

Φτιάχνει λαχταριστά γλυκά από λεμόνι και δεν μας «ξινίζει» καθόλου. Το All about Lemon είναι μία μικρή οικογενειακή επιχείρηση, η οποία εδώ και οκτώ χρόνια φτιάχνει καθημερινά και σερβίρει ό,τι (μα ό,τι) έχει να κάνει με το αρωματικό εσπεριδοειδές: λεμονάδα, lemon pie, limoncello, cheesecake λεμόνι, μους λεμόνι, λουκουμάκια και μπισκοτάκια λεμονιού, τάρτα λεμόνι, ακόμα και μπουκίτσες λεμονιού, σε ένα πανέμορφο περιβάλλον που παραπέμπει σε γαλλικό γλυκοπωλείο: Ρομαντικά, γαλλικού τύπου έπιπλα, κίτρινες και πράσινες πινελιές στα σερβίτσια και αρκετό πράσινο, με τα μικρά λεμονόδεντρα να κλέβουν την παράσταση. Οι τιμές του είναι νορμάλ, υπολογίστε περί τα 25€ για μια lemon pie που θα «γλυκάνει» οκτώ με δέκα άτομα.