Πώς θα κάνεις το παιδί ευτυχισμένο
Πώς θα εξασφαλίσετε ότι το παιδί σας θα είναι ευτυχισμένο, ακόμα και σε περιόδους κρίσης; Ο ειδικός συμβουλεύει.
Είναι συναρπαστικό πώς, ως γονείς να έχουμε την ευκαιρία καθημερινά να επηρεάσουμε τον αυριανό ενήλικο. Όμως πώς μπορεί να πραγματωθεί αυτή μας η επιθυμία εν μέσω κρίσης;
Σε περιόδους δύσκολες καλούμαστε όλοι μας, και τα παιδιά μας, να κάνουμε ένα άλμα προς τα εμπρός και να ονειρευτούμε. Και σίγουρα κανείς δεν έκανε όνειρα, χωρίς να δει και εφιάλτες.
«Η κλινική μου εμπειρία δείχνει ότι πολλά παιδιά έχουν συναισθήματα οδύνης, οργής, αδιεξόδου, εγκατάλειψης και συχνά κατάθλιψης. Συναισθήματα που έχουν αντικαταστήσει τη ζωντάνια, το κέφι, τη χαρά των νέων ανθρώπων», αναφέρει ο κ. Δημήτρης Κούκης, Παιδοψυχολόγος.
Αυτό ως ένα βαθμό είναι αναμενόμενο. Είναι δύσκολο ως γονείς να απομονώσουμε τα παιδιά μας από τη σκοτεινή πραγματικότητα που ζούμε. Γιατί ακόμα και αν η κάθε οικογένεια δεν ζει μέσα στα προβλήματα, σίγουρα απορροφά και εισπράττει το ψυχολογικό κλίμα της κοινωνίας.
Σε αυτό μάλιστα, προστίθεται μια επιπλέον παράμετρος, η μανία των ΜΜΕ να μεταδίδουν χωρίς μέτρο μηνύματα γεμάτα φόβο και άγχος, με εξαθλίωση, αυτοπαραίτηση, απόγνωση και αδιέξοδο.
Πώς λοιπόν μπορούμε ως γονείς, μέσα σε αυτούς τους γκρίζους καιρούς, να μεγαλώσουμε ευτυχισμένα παιδιά; Πώς θα υπερβούμε αυτή τη κατάσταση;
Τα παιδία (δεν ) παίζει
Βασικότατο εργαλείο είναι το παιχνίδι. «Τα παιδία σήμερα δεν παίζει», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Κούκης. Μετά το ωράριο του σχολείου, ακολουθούν αγγλικά, κολυμβητήριο, πιάνο και πολλές δραστηριότητες. Οι γονείς απουσιάζουν λόγω εργασίας, με αποτέλεσμα τα παιδιά αντί να απορροφώνται από το παιχνίδι και να έχουν ελεύθερο χρόνο, αφ’ ενός να εργάζονται πολλές φορές περισσότερο και από τους γονείς τους – μελέτη για το σχολείο, αγγλικά κ.α. – αφ’ ετέρου ο ελεύθερός τους χρόνος να σπαταλιέται από την τηλεόραση και το τάμπλετ. Όχι πως κάτι τέτοιο είναι απαραίτητα κακό, όμως η υπέρχρηση τους δημιουργεί προβλήματα. Επομένως για παιδιά σχολικής ηλικίας, μέχρι και δημοτικό, οι γονείς πρέπει να εντάξουν περισσότερο παιχνίδι είτε ομαδικό είτε ατομικό.
Αξίες γονέων
Εξίσου σημαντικό σύμφωνα με τον κ. Κούκη είναι οι γονείς να μεταδώσουν στα παιδιά βασικές αξίες όπως η δύναμη, η αγωνιστικότητα, η αποφασιστικότητα και η αλληλεγγύη ως μια συνειδητή στάση ζωής. «Αυτές οι αξίες, αυτή η στάση ζωής είναι η αμυντική θωράκιση των παιδιών για το μέλον. Με τέτοιες βασικές αξίες απολαμβάνουμε το τώρα και δε ζούμε για το αύριο», τονίζει ο ίδιος.
Πολλές φορές οι γονείς ασχολούνται υπερβολικά με τους βαθμούς, τα πτυχία, τη δεύτερη γλώσσα και τα παιδιά καταλήγουν να αγωνίζονται για στόχους που αφορούν μεταγενέστερα χρόνια. Αυτή η προβολή του μονίμως να ζούμε για το μέλλον προκαλεί άγχος, αντίθετα η ευχαριστισιακή στάση για το τώρα δημιουργεί μια ψυχική ανθεκτικότητα στα παιδιά και μια παραγωγική κινητοποίηση. Αν συνεχώς ζούμε για το αύριο, απογοητευόμαστε.
Και όπως εύστοχα αναφέρει ένας ανώνυμος παιδοψυχολόγος: «Όποιος απογοητεύεται, χάνει τη δυνατότητα να γοητεύει και να γοητεύεται».
Εμπιστοσύνη στα παιδιά
«Πρέπει να προβάλλουμε στα παιδιά μας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους, στον χαρακτήρα και την αξία τους. Δεν πρέπει τα παιδιά μας να ζουν σε μια γυάλα δικής μας προστασίας. Γιατί αυτή η υπερπροστασία καταστρέφει την εμπιστοσύνη τους στον εαυτό τους και την όποια αυτοεκτίμηση αξίζουν να έχουν», επισημαίνει ο κ. Κούκης.
Εν ολίγοις, αν ως γονείς προβάλλουμε στα παιδιά μας μια ηττοπάθεια, τότε σίγουρα τα καταδικάζουμε πριν καν ξεκινήσουν. Αν τα περιβάλλουμε με λύπηση, τους κλέβουμε τις δυνάμεις, αν προσπαθούμε να τους συμπαρασταθούμε με βλέμμα συμπόνιας, θα τα προσβάλλουμε. Με λίγα λόγια, η δύναμη των παιδιών αντλείται από τους γονείς, οι οποίοι οφείλουν να μην το βάλουν κάτω στις δικές τους δυσκολίες.
Δωσ' μου λίγη ακόμα αγάπη
Η αγάπη, η συνεργασία για το κοινό καλό, η εσωτερική δύναμη, η μη βία, η αλληλεγγύη για τον συνάνθρωπο είναι αξίες που οι γονείς πρέπει να μεταδώσουν στα παιδιά, αξίες που δρουν ως ισχυροί αμυντικοί μηχανισμοί για εκείνα, αλλά και πηγή δύναμης.
«Με αυτές τις πνευματικές αξίες όταν τα παιδιά αντιμετωπίσουν τις δικές τους δυσκολίες, δεν θα εξωτερικεύσουν μιζέρια, αλλά θα παράγουν λύσεις. Όταν από μικροί έχουμε μάθει όλοι να ζούμε μέσα στη γκρίνια, τότε όλον τον κόσμο να μας χαρίσουν πάλι θα διαμαρτυρόμαστε για την κακή μας τύχη», αναφέρει σχετικά ο Παιδοψυχολόγος.
Εν κατακλείδι, όποιες δυσκολίες και αν παρουσιαστούν στη ζωή μας – και ζούμε ήδη μέσα σε αυτές – είναι πρόκληση για να πάμε παρακάτω να παράξουμε λύσεις.
Νικόλας Γεωργιακώδης
Σε περιόδους δύσκολες καλούμαστε όλοι μας, και τα παιδιά μας, να κάνουμε ένα άλμα προς τα εμπρός και να ονειρευτούμε. Και σίγουρα κανείς δεν έκανε όνειρα, χωρίς να δει και εφιάλτες.
«Η κλινική μου εμπειρία δείχνει ότι πολλά παιδιά έχουν συναισθήματα οδύνης, οργής, αδιεξόδου, εγκατάλειψης και συχνά κατάθλιψης. Συναισθήματα που έχουν αντικαταστήσει τη ζωντάνια, το κέφι, τη χαρά των νέων ανθρώπων», αναφέρει ο κ. Δημήτρης Κούκης, Παιδοψυχολόγος.
Αυτό ως ένα βαθμό είναι αναμενόμενο. Είναι δύσκολο ως γονείς να απομονώσουμε τα παιδιά μας από τη σκοτεινή πραγματικότητα που ζούμε. Γιατί ακόμα και αν η κάθε οικογένεια δεν ζει μέσα στα προβλήματα, σίγουρα απορροφά και εισπράττει το ψυχολογικό κλίμα της κοινωνίας.
Σε αυτό μάλιστα, προστίθεται μια επιπλέον παράμετρος, η μανία των ΜΜΕ να μεταδίδουν χωρίς μέτρο μηνύματα γεμάτα φόβο και άγχος, με εξαθλίωση, αυτοπαραίτηση, απόγνωση και αδιέξοδο.
Πώς λοιπόν μπορούμε ως γονείς, μέσα σε αυτούς τους γκρίζους καιρούς, να μεγαλώσουμε ευτυχισμένα παιδιά; Πώς θα υπερβούμε αυτή τη κατάσταση;
Τα παιδία (δεν ) παίζει
Βασικότατο εργαλείο είναι το παιχνίδι. «Τα παιδία σήμερα δεν παίζει», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Κούκης. Μετά το ωράριο του σχολείου, ακολουθούν αγγλικά, κολυμβητήριο, πιάνο και πολλές δραστηριότητες. Οι γονείς απουσιάζουν λόγω εργασίας, με αποτέλεσμα τα παιδιά αντί να απορροφώνται από το παιχνίδι και να έχουν ελεύθερο χρόνο, αφ’ ενός να εργάζονται πολλές φορές περισσότερο και από τους γονείς τους – μελέτη για το σχολείο, αγγλικά κ.α. – αφ’ ετέρου ο ελεύθερός τους χρόνος να σπαταλιέται από την τηλεόραση και το τάμπλετ. Όχι πως κάτι τέτοιο είναι απαραίτητα κακό, όμως η υπέρχρηση τους δημιουργεί προβλήματα. Επομένως για παιδιά σχολικής ηλικίας, μέχρι και δημοτικό, οι γονείς πρέπει να εντάξουν περισσότερο παιχνίδι είτε ομαδικό είτε ατομικό.
Αξίες γονέων
Εξίσου σημαντικό σύμφωνα με τον κ. Κούκη είναι οι γονείς να μεταδώσουν στα παιδιά βασικές αξίες όπως η δύναμη, η αγωνιστικότητα, η αποφασιστικότητα και η αλληλεγγύη ως μια συνειδητή στάση ζωής. «Αυτές οι αξίες, αυτή η στάση ζωής είναι η αμυντική θωράκιση των παιδιών για το μέλον. Με τέτοιες βασικές αξίες απολαμβάνουμε το τώρα και δε ζούμε για το αύριο», τονίζει ο ίδιος.
Πολλές φορές οι γονείς ασχολούνται υπερβολικά με τους βαθμούς, τα πτυχία, τη δεύτερη γλώσσα και τα παιδιά καταλήγουν να αγωνίζονται για στόχους που αφορούν μεταγενέστερα χρόνια. Αυτή η προβολή του μονίμως να ζούμε για το μέλλον προκαλεί άγχος, αντίθετα η ευχαριστισιακή στάση για το τώρα δημιουργεί μια ψυχική ανθεκτικότητα στα παιδιά και μια παραγωγική κινητοποίηση. Αν συνεχώς ζούμε για το αύριο, απογοητευόμαστε.
Και όπως εύστοχα αναφέρει ένας ανώνυμος παιδοψυχολόγος: «Όποιος απογοητεύεται, χάνει τη δυνατότητα να γοητεύει και να γοητεύεται».
Εμπιστοσύνη στα παιδιά
«Πρέπει να προβάλλουμε στα παιδιά μας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους, στον χαρακτήρα και την αξία τους. Δεν πρέπει τα παιδιά μας να ζουν σε μια γυάλα δικής μας προστασίας. Γιατί αυτή η υπερπροστασία καταστρέφει την εμπιστοσύνη τους στον εαυτό τους και την όποια αυτοεκτίμηση αξίζουν να έχουν», επισημαίνει ο κ. Κούκης.
Εν ολίγοις, αν ως γονείς προβάλλουμε στα παιδιά μας μια ηττοπάθεια, τότε σίγουρα τα καταδικάζουμε πριν καν ξεκινήσουν. Αν τα περιβάλλουμε με λύπηση, τους κλέβουμε τις δυνάμεις, αν προσπαθούμε να τους συμπαρασταθούμε με βλέμμα συμπόνιας, θα τα προσβάλλουμε. Με λίγα λόγια, η δύναμη των παιδιών αντλείται από τους γονείς, οι οποίοι οφείλουν να μην το βάλουν κάτω στις δικές τους δυσκολίες.
Δωσ' μου λίγη ακόμα αγάπη
Η αγάπη, η συνεργασία για το κοινό καλό, η εσωτερική δύναμη, η μη βία, η αλληλεγγύη για τον συνάνθρωπο είναι αξίες που οι γονείς πρέπει να μεταδώσουν στα παιδιά, αξίες που δρουν ως ισχυροί αμυντικοί μηχανισμοί για εκείνα, αλλά και πηγή δύναμης.
«Με αυτές τις πνευματικές αξίες όταν τα παιδιά αντιμετωπίσουν τις δικές τους δυσκολίες, δεν θα εξωτερικεύσουν μιζέρια, αλλά θα παράγουν λύσεις. Όταν από μικροί έχουμε μάθει όλοι να ζούμε μέσα στη γκρίνια, τότε όλον τον κόσμο να μας χαρίσουν πάλι θα διαμαρτυρόμαστε για την κακή μας τύχη», αναφέρει σχετικά ο Παιδοψυχολόγος.
Εν κατακλείδι, όποιες δυσκολίες και αν παρουσιαστούν στη ζωή μας – και ζούμε ήδη μέσα σε αυτές – είναι πρόκληση για να πάμε παρακάτω να παράξουμε λύσεις.
Νικόλας Γεωργιακώδης
