Μια βόλτα στο Μοναστηράκι άλλων εποχών
Ακολουθήστε μας σε ένα ταξίδι στο Μοναστηράκι, μέσα από νοσταλγικές εικόνες που θα σας δείξουν πώς έμοιαζε (πάνω από) έναν αιώνα πριν.
Αμπατζήδικα και Τζιερτζίδικα αποκαλούσαν κάποτε οι Αθηναίοι την γειτονιά που σήμερα ξέρουμε σαν Μοναστηράκι. Μαγαζιά με υφάσματα και παπούτσια στοίβαζαν την πραμάτεια τους την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ο Όθωνας εγκατέστησε εδώ στρατώνες, ενώ λίγα μικρά ταβερνάκια άπλωναν τραπέζια ανάμεσα σε τσαρουχάδικα και μπακαλικάκια άλλων εποχών.
Και στη μέση, δέσποζε ο ναός της Παναγιάς της Παντάνασσας, από τους παλαιότερους ναούς της πόλης, και κοντά του, το τζαμί Τζισταράκη, το «καταραμένο τζαμί» όπως έλεγαν τότε οι κάτοικοι, που κατηγορούσαν τους θεμελιωτές του ως ιερόσυλους, επειδή λέγεται ότι χρησιμοποίησαν κίονες από το Ναό του Ολυμπίου Διός ή την βιβλιοθήκη του Αδριανού.
Εδώ ήταν που κατέφταναν ξένοι κι επαρχιώτες, που ξεκινούσαν τροχήλατες άμαξες για να πάνε ως τη Θήβα, και που χτίστηκαν μικρά πανδοχεία για τους επισκέπτες της Αθήνας.
Κι αν δε σας φτάνουν οι παραπάνω περιγραφές για να αποκτήσετε εικόνα για το πώς έμοιαζε το Μοναστηράκι έναν αιώνα και… βάλε πριν, σας έχουμε μερικά φωτογραφικά και εικονογραφικά ντοκουμέντα για να ταξιδέψετε μαζί μας στον χρόνο.
Σε αυτόν τον πίνακα του Edward Dowdwell βλέπουμε πώς ήταν το Μοναστηράκι το 1821. Στο κέντρο δεσπόζει ο μιναρές δίπλα από το τζαμί Τζισταράκη, στο οποίο ανήκει ο γαλάζιος τρούλος.
Ιδού η Παντάνασσα σε πρώτο πλάνο, πίσω της το Τζαμί και αριστερά το ρολόι του Έλγιν, το μακρινό 1869. Το λευκό κτίριο στο βάθος είναι το Σεράι του τούρκου διοικητή της Αθήνας, Χατζή Αλή Ζασέκη, που ο Όθωνας μετέτρεψε σε στρατώνες. (φωτο: William James Stillman, φωτογραφικά αρχεία μουσείου Μπενάκη)
Στις αρχές του 20ου αιώνα ξεκίνησε τη λειτουργία της η γραμμή «Μοναστηράκι-Σύνταγμα-Μαράσλειον» που βλέπουμε σε αυτή τη φωτογραφία.
Ιδού το Τζαμί Τζισταράκη και η Βιβλιοθήκη του Αδριανού, όπως έμοιαζαν περίπου το 1900.
Τον Φεβρουάριο του 1891, φτάνει στην Αθήνα ο William Lewis Sachtleben, για να ξεκινήσει ένα ποδηλατικό ταξίδι μέχρι την Ασία. Εδώ τον βλέπετε στην πλατεία Μοναστηρακίου, στη συμβολή των οδών Άρεως και Πανδρόσου, με τους Αθηναίους να έχουν εντυπωσιαστεί όχι μόνο με το ποδήλατό του αλλά και με την φωτογραφική του μηχανή. (Πηγή)
Στο ίδιο σημείο, την δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα, παρκάρουν οι άμαξες και τα καρότσια στην οδό Πανδρόσου (φωτο: Πέτρος Πουλίδης, ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ)
Σε αυτή την καρτ ποστάλ που στάλθηκε από ξένο επισκέπτη της Αθήνας το 1904, απεικονίζεται η πλατεία του Μοναστηρακίου όπως ήταν στα τέλη του 19ου αιώνα (πηγή)
Κάτω Παζάρι αποκαλούσαν οι Αθηναίοι αυτή τη γωνιά της Βιβλιοθήκης του Αδριανού, εκεί όπου σήμερα βρίσκονται ακόμα πλανόδιοι, στο πλάι του σταθμού του ΗΣΑΠ. Η εικόνα μας έρχεται από τα μέσα του 19ου αιώνα. (πηγή)
Μια όμορφη καλοκαιρινή βόλτα στο Κάτω Παζάρι τον Ιούλιο του 1892 (φωτο: Marie Hubert Vaffier)
Δεν είναι φωτογραφία, αλλά σε αυτή τη γκραβούρα βλέπουμε πώς έμοιαζε η βιβλιοθήκη του Αδριανού και ο ναός του Αγίου Ασωμάτου στα Σκαλιά το μακρινό 1844. (καλλιτέχνης: Andrea Gasparini, ζωγράφος και χαράκτης)
Ο αμερικανός ποδηλάτης και ερασιτέχνης φωτογράφος κάνει μια βόλτα στα παπουτσάδικα του Μοναστηρακίου, φωτογραφιζόμενος από τον William Lewis Sachtleben. Το ημερολόγιο γράφει 12 Μαρτίου 1891. (Πηγή)
Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου, γνωστό και ως Αέρηδες, και σε πρώτο πλάνο άντρες με στολές και περαστικοί, στα τέλη του 19ου αιώνα. (πηγή)
Και να μια όμορφη ασπρόμαυρη ανάμνηση από τον αρχαιολογικό χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς, ελαφρώς… λιγότερο αρχαίο σε σχέση με σήμερα, αφού η εικόνα τραβήχτηκε περίπου το 1900 απέναντι από τους Αέρηδες.
Τις φωτογραφίες εντοπίσαμε στην σελίδα του Facebook «Η Αθήνα μέσα στον χρόνο», που κάνει εξαιρετική δουλειά, συγκεντρώνοντας φωτογραφικό υλικό από την Αθήνα άλλων εποχών.
Και στη μέση, δέσποζε ο ναός της Παναγιάς της Παντάνασσας, από τους παλαιότερους ναούς της πόλης, και κοντά του, το τζαμί Τζισταράκη, το «καταραμένο τζαμί» όπως έλεγαν τότε οι κάτοικοι, που κατηγορούσαν τους θεμελιωτές του ως ιερόσυλους, επειδή λέγεται ότι χρησιμοποίησαν κίονες από το Ναό του Ολυμπίου Διός ή την βιβλιοθήκη του Αδριανού.
Εδώ ήταν που κατέφταναν ξένοι κι επαρχιώτες, που ξεκινούσαν τροχήλατες άμαξες για να πάνε ως τη Θήβα, και που χτίστηκαν μικρά πανδοχεία για τους επισκέπτες της Αθήνας.
Κι αν δε σας φτάνουν οι παραπάνω περιγραφές για να αποκτήσετε εικόνα για το πώς έμοιαζε το Μοναστηράκι έναν αιώνα και… βάλε πριν, σας έχουμε μερικά φωτογραφικά και εικονογραφικά ντοκουμέντα για να ταξιδέψετε μαζί μας στον χρόνο.
Σε αυτόν τον πίνακα του Edward Dowdwell βλέπουμε πώς ήταν το Μοναστηράκι το 1821. Στο κέντρο δεσπόζει ο μιναρές δίπλα από το τζαμί Τζισταράκη, στο οποίο ανήκει ο γαλάζιος τρούλος.
Ιδού η Παντάνασσα σε πρώτο πλάνο, πίσω της το Τζαμί και αριστερά το ρολόι του Έλγιν, το μακρινό 1869. Το λευκό κτίριο στο βάθος είναι το Σεράι του τούρκου διοικητή της Αθήνας, Χατζή Αλή Ζασέκη, που ο Όθωνας μετέτρεψε σε στρατώνες. (φωτο: William James Stillman, φωτογραφικά αρχεία μουσείου Μπενάκη)
Στις αρχές του 20ου αιώνα ξεκίνησε τη λειτουργία της η γραμμή «Μοναστηράκι-Σύνταγμα-Μαράσλειον» που βλέπουμε σε αυτή τη φωτογραφία.
Ιδού το Τζαμί Τζισταράκη και η Βιβλιοθήκη του Αδριανού, όπως έμοιαζαν περίπου το 1900.
Τον Φεβρουάριο του 1891, φτάνει στην Αθήνα ο William Lewis Sachtleben, για να ξεκινήσει ένα ποδηλατικό ταξίδι μέχρι την Ασία. Εδώ τον βλέπετε στην πλατεία Μοναστηρακίου, στη συμβολή των οδών Άρεως και Πανδρόσου, με τους Αθηναίους να έχουν εντυπωσιαστεί όχι μόνο με το ποδήλατό του αλλά και με την φωτογραφική του μηχανή. (Πηγή)
Στο ίδιο σημείο, την δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα, παρκάρουν οι άμαξες και τα καρότσια στην οδό Πανδρόσου (φωτο: Πέτρος Πουλίδης, ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ)
Σε αυτή την καρτ ποστάλ που στάλθηκε από ξένο επισκέπτη της Αθήνας το 1904, απεικονίζεται η πλατεία του Μοναστηρακίου όπως ήταν στα τέλη του 19ου αιώνα (πηγή)
Κάτω Παζάρι αποκαλούσαν οι Αθηναίοι αυτή τη γωνιά της Βιβλιοθήκης του Αδριανού, εκεί όπου σήμερα βρίσκονται ακόμα πλανόδιοι, στο πλάι του σταθμού του ΗΣΑΠ. Η εικόνα μας έρχεται από τα μέσα του 19ου αιώνα. (πηγή)
Μια όμορφη καλοκαιρινή βόλτα στο Κάτω Παζάρι τον Ιούλιο του 1892 (φωτο: Marie Hubert Vaffier)
Δεν είναι φωτογραφία, αλλά σε αυτή τη γκραβούρα βλέπουμε πώς έμοιαζε η βιβλιοθήκη του Αδριανού και ο ναός του Αγίου Ασωμάτου στα Σκαλιά το μακρινό 1844. (καλλιτέχνης: Andrea Gasparini, ζωγράφος και χαράκτης)
Ο αμερικανός ποδηλάτης και ερασιτέχνης φωτογράφος κάνει μια βόλτα στα παπουτσάδικα του Μοναστηρακίου, φωτογραφιζόμενος από τον William Lewis Sachtleben. Το ημερολόγιο γράφει 12 Μαρτίου 1891. (Πηγή)
Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου, γνωστό και ως Αέρηδες, και σε πρώτο πλάνο άντρες με στολές και περαστικοί, στα τέλη του 19ου αιώνα. (πηγή)
Και να μια όμορφη ασπρόμαυρη ανάμνηση από τον αρχαιολογικό χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς, ελαφρώς… λιγότερο αρχαίο σε σχέση με σήμερα, αφού η εικόνα τραβήχτηκε περίπου το 1900 απέναντι από τους Αέρηδες.
Τις φωτογραφίες εντοπίσαμε στην σελίδα του Facebook «Η Αθήνα μέσα στον χρόνο», που κάνει εξαιρετική δουλειά, συγκεντρώνοντας φωτογραφικό υλικό από την Αθήνα άλλων εποχών.
