5 απίστευτες ιστορίες αληθινών κατασκόπων
Εκτελέσεις, απόρρητα έγγραφα, διπλές ταυτότητες, ιστορίες εκδίκησης και πολύ μυστήριο, όπως το έζησαν πέντε αληθινοί κατάσκοποι του περασμένου αιώνα.
Στο μυαλό μας, κατάσκοπος σημαίνει ατσαλάκωτο κοστούμι, μαρτίνι στο χέρι και gadgets ανά χείρας για πιστολίδι πολυτελείας. Προφανώς, οι δεκάδες ταινίες του James Bond και άλλων κινηματογραφικών κατασκόπων μας έχουν επηρεάσει δεόντως. Πολλοί από εμάς αγνοούμε, όμως, ότι η πραγματικότητα συχνά ξεπερνά σε φαντασία, μυστήριο και ανατροπές την τέχνη, και το κεφάλαιο «κατασκοπεία» αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Δολοφονίες, πισώπλατα μαχαιρώματα, διπλές ταυτότητες, σεξ, εκτελέσεις, απόρρητα έγγραφα και εκβάσεις πολέμων περιλαμβάνονται στους μυστικούς φακέλους αληθινών κατασκόπων, η δράση των οποίων αποκαλύφθηκε πολύ μετά τον θάνατό τους. Παρακάτω, συγκεντρώνουμε πέντε από τις πιο περιπετειώδεις, μυστηριώδεις, χαρακτηριστικές περιπτώσεις.
Richard Sorge: Ο “James Bond” του Στάλιν
Εξαιρετικός σκοπευτής και γνώστης της πολιτικής επιστήμης καθώς και πολλών γλωσσών, ο Richard Sorge προσελήφθη ως κατάσκοπος από την Σοβιετική Ένωση την εποχή που ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία στην Γερμανία. Ο Sorge στάλθηκε στην Ιαπωνία για να εξακριβώσει αν οι Ιάπωνες σκόπευαν να επιτεθούν στην Σοβιετική Ένωση κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκεί, με τις κατασκοπευτικές του ικανότητες και το δίκτυο γνωριμιών του, έμαθε για την επίθεση στο Pearl Harbor και για την Επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα» (η εισβολή των Ναζί στην Σοβιετική Ένωση) πολύ πριν συμβούν. Ωστόσο, ο Στάλιν θεωρούσε τον Sorge «έναν βρομιάρη που βολεύτηκε μέσα σε γιαπωνέζικους οίκους ανοχής» και τον απέλυσε – παρ’ ότι ο γαλλικός τύπος μεταγενέστερα τον αποκάλεσε «Σταλινικό Bond».
Ο Sorge, πάντως, είχε ήδη εξασφαλίσει την πληροφορία ότι οι Ιάπωνες δεν θα αναμιγνύονταν στην εισβολή στην Σοβιετική Ένωση, μια πληροφορία που πιθανότατα έκρινε την έκβαση ολόκληρου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αποσόβησε την επέλαση των χιτλερικών δυνάμεων σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Ο Sorge τελικά συνελήφθη από τις ιαπωνικές δυνάμεις, οι οποίες τον χρησιμοποίησαν σαν «δόλωμα» για να πάρουν πίσω ιάπωνες αιχμαλώτους από τις συμμαχικές δυνάμεις.
Ο Στάλιν αρνήθηκε κάθε σχέση της Σοβιετικής Ένωσης με τον Sorge, κι έτσι ο δεινότατος κατάσκοπος τιμωρήθηκε με κρεμάλα, αφού δεν ομολόγησε την ιδιότητά του, ούτε μετά από βασανιστήρια. Οι Σοβιετικοί αποκατέστησαν την αλήθεια αρκετές δεκαετίες αργότερα, το 1964, και τίμησαν τις υπηρεσίες του, βάζοντάς το πρόσωπό του σε γραμματόσημο.
*Fritz Joubert Duquesne: Ο κατάσκοπος που μισούσε την Βρετανία
Κι όταν λέμε μισούσε την Βρετανία, το εννοούμε σε βαθμό που δεν μπορείτε να φανταστείτε. Τόσο, ώστε να χτίσει μια ζωή γεμάτη ψέματα, κατασκοπείες και αποδράσεις για να εκδικηθεί την Γηραιά Αλβιόνα.
Ο Duquesne ήταν ένας Νοτιοαφρικανός που πολέμησε σε πόλεμο της χώρας του εναντίον της Βρετανίας, αιχμαλωτίστηκε και ξελόγιασε την κόρη ενός αξιωματικού για να ελευθερωθεί. Στην συνέχεια πήγε στην Αγγλία όπου έπεισε τους πάντες πως θέλει να καταταγεί. Έτσι, βρέθηκε με ένα στράτευμα πίσω στην Νότια Αφρική, για κανέναν άλλο λόγο (δεν ήταν ακόμη κατάσκοπος για λογαριασμό κανενός) παρά για την πλάκα του.
Εκεί, ανακάλυψε πως οι Βρετανοί «κατακτητές» είχαν σκοτώσει την αδελφή του, είχαν στείλει την μητέρα του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και είχαν καταστρέψει το κτήμα της οικογένειάς του. Βάλθηκε λοιπόν να διαλύσει ολόκληρη την πόλη του Cape Town, όπου έμενε ο Βρετανός αξιωματικός, υπεύθυνος για την καταστροφή της οικογένειάς του. Για να τα καταφέρει, προσέλαβε είκοσι άνδρες, αλλά προδόθηκε από μια γυναίκα και τελικά φυλακίστηκε. Γλίτωσε την θανατική ποινή όταν «αποκάλυψε» νοτιοαφρικανικούς κώδικες (που σκαρφίστηκε μόνος του) και αφέθηκε ελεύθερος μετά το τέλος του πολέμου.
Η διάθεσή του για εκδίκηση, φυσικά, είχε αναζωπυρωθεί: Κατευθύνθηκε στην Σκωτία, βρήκε τον λόρδο που κατέστρεψε την οικογένειά του και πραγματοποίησε σαμποτάζ στο πλοίο του, σκοτώνοντάς τον. Αλλά, όχι, η ιστορία του δεν τελειώνει εδώ: Για να γλιτώσει, αυτός ο άνθρωπος υποκρίθηκε πως είναι νεκρός, γράφοντας ο ίδιος την νεκρολογία του στους New York Times, αλλά αργά ή γρήγορα το ψέμα του αποκαλύφθηκε και συνελήφθη. Στην φυλακή, παράστησε τον παράλυτο επί δύο ολόκληρα χρόνια, ώστε να βρει την ευκαιρία να αποδράσει την κατάλληλη στιγμή, όπως κι έγινε. Ελεύθερος πια, ο Duquesne αποφάσισε να βοηθήσει τους Ναζί εναντίον των Βρετανών, σαν κατάσκοπος, οργανώνοντας την διαβόητη κατασκοπική ομάδα Duquesne Spy Ring. Τελικά, πέθανε στα 78 του – είμαστε σίγουροι- ακόμη θυμωμένος με τους Βρετανούς.
*Μάτα Χάρι: Τα… κάλλη της κατασκοπείας
Το πραγματικό της όνομα ήταν Margaretha Zelle, και ήταν μια «εξωτική» χορεύτρια και… «συνοδός πολυτελείας» από την Ολλανδία, με πελάτες επιφανή πρόσωπα του πολιτικού σκηνικού των αρχών του 20ου αιώνα. Η καριέρα της ως κατάσκοπος ξεκίνησε όταν ένας από τους εραστές της, τον οποία ερωτεύτηκε, χρειάστηκε εγχείριση στα μάτια του, και δεν είχε τα χρήματα για να την κάνει. Η Μάτα Χάρι ανέλαβε δουλειά: Δέχθηκε την πρόταση των Γάλλων και έγινε το «τσιράκι» τους στην Γερμανία.
Το προφίλ της ήταν ιδανικό για την δουλειά: Ήταν ολλανδή πολίτης, επομένως της επιτρεπόταν να μετακινείται άνετα στις ευρωπαϊκές χώρες, ενώ οι γνωριμίες της με γερμανούς αξιωματούχους της άνοιγε πολλές πόρτες. Γρήγορα, όμως, τα πράγματα περιπλέχθηκαν: Οι Γερμανοί φάνηκε πως κατάλαβαν το «παιχνίδι» της, και την «τάιζαν» ψεύτικες πληροφορίες, τις οποίες αυτή μετέφερε στους Γάλλους. Ακόμη χειρότερα έγιναν τα πράγματα γι’ αυτήν, όταν οι Γάλλοι αντιλήφθηκαν πως η Μάτα Χάρι δούλευε στην ουσία σαν… διπλή πράκτορας – και για την Γαλλία και για την Γερμανία.
Κάποιοι υποστηρίζουν βέβαια πως οι Γερμανοί απλώς ανακάλυψαν την ιδιότητά της και άφησαν να διαρρεύσουν ψεύτικες πληροφορίες πως εργάζεται και για αυτούς, ώστε να την ξεφορτωθούν – όπως και έγινε: Η Χάρι συνελήφθη από τους Γάλλους και κατηγορήθηκε πως ευθύνεται για τον θάνατο 50.000 στρατιωτών. Όσο περίμενε την εκτέλεσή της, είχε ήδη σκαρφιστεί τρία κόλπα για να καταφέρει να αποδράσει. Το πρώτο ήταν να υποστηρίξει πως είναι έγκυος (η γαλλική νομοθεσία απαγόρευε την εκτέλεση εγκύου). Το δεύτερο ήταν να πείσει έναν πρώην εραστή της ο οποίος ήταν πιλότος, να καταφτάσει με το αεροσκάφος στην φυλακή και να την πάρει μαζί του. Το τρίτο ήταν να βάλει έναν από τους πλούσιους πελάτες της να δωροδοκήσει τους φρουρούς της, να την «εκτελέσουν» με άσφαιρα, και να την θάψουν στα «ρηχά», ώστε να μπορέσει ο σύντροφός της να την ξεθάψει γρήγορα.
Τελικά, δεν πρόλαβε να πραγματοποιήσει κανένα από τα σχέδιά της. Αρκέστηκε στο να ντυθεί κομψότατα και σέξι για την εκτέλεσή της, και ξεψύχησε απέναντι από ένα απόσπασμα 15 Γάλλων το 1941. Το σώμα της, αφού κανένας συγγενής της δεν εμφανίστηκε, «δωρίστηκε» στην επιστήμη για μελέτες, και διατηρήθηκε στα εργαστήρια. Μάλιστα, το 2000 έγινε αντιληπτό ότι έλειπε το… κεφάλι της – κάποιος προφανώς το είχε κλέψει κατά την μετακόμιση του φορέα ερευνών, περίπου μισό αιώνα πριν. Κανείς δεν γνωρίζει τι μπορεί να το ήθελε…
*Yevno Azef: Ο τρομοκράτης της Αντιτρομοκρατικής
Γεννημένος το 1869 από φτωχή οικογένεια, ο Azef αποφάσισε πως ο καλύτερος τρόπος να φτιάξει κομπόδεμα ήταν να γίνει μέλος της Okhrana, της μυστικής αστυνομικής υπηρεσίας της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η ειδικότητα που απέκτησε ήταν να κερδίζει την εμπιστοσύνη ηγετών κομμάτων που αποτελούσαν απειλή για την Αυτοκρατορία και στην συνέχεια να τους δολοφονεί.
Κάποια στιγμή, του ανατέθηκε η αποστολή να κάνει το ίδιο για το Κοινωνικό Επαναστατικό Κόμμα του κράτους. Στους κόλπους, όμως, του συγκεκριμένου κόμματος, ο Azef ανακάλυψε πως είχε ιδρυθεί τρομοκρατική οργάνωση με στόχο την δολοφονία κυβερνητικών στελεχών. Συνέχισε λοιπόν να δουλεύει για την μυστική αστυνομία του κράτους, αλλά έγινε παράλληλα μέλος και της τρομοκρατικής οργάνωσης, αποκτώντας μάλιστα γρήγορα υψηλό βαθμό στις τάξεις της και χιλιάδες επαναστάτες έτοιμους να πεθάνουν γι’ αυτόν.
Αυτούς τους τελευταίους χρησιμοποίησε ο Azef για να σκοτώσει τον επικεφαλής της Ρωσικής Αστυνομίας, και όλα «πήγαιναν καλά» γι’ αυτόν, μέχρι που και οι δύο πλευρές υποψιάστηκαν την προδοσία του. Τότε, από τη μία οι «σύντροφοι» της τρομοκρατικής ομάδας ψήφισαν τον θάνατό του και από την άλλη η αστυνομία αποφάσισε να τον δικάσει. Στην δίκη, ο Azef σκαρφίστηκε το πιο-προφανές-δεν-γίνεται κόλπο της επίκλησης αδιάσειστων στοιχείων για την αθωότητά του, τα οποία θα προσκόμιζε στο δικαστήριο την επόμενη ημέρα. Το δικαστήριο, για κάποιον ανεξήγητο λόγο, αποδέχθηκε το αίτημά του, και φυσικά, δεν τον ξαναείδε ούτε την επόμενη ημέρα, ούτε καμία άλλη ημέρα. Η τύχη του έκτοτε αγνοείται.
*Eddie Chapman: Ο άνθρωπος που θα σκότωνε τον Χίτλερ
Ο Eddie Chapman εγκατέλειψε τον Βρετανικό Στρατό σε αναζήτηση περιπετειών με περισσότερη αδρεναλίνη – κάτι που τον οδήγησε στην δουλειά του «διαρρήκτη χρηματοκιβωτίων και κλειδαριών». Για αυτές του τις δραστηριότητες συνελήφθη και εξορίστηκε σε ένα νησί, το οποίο κατέλαβαν οι Γερμανοί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι επιλογές που του έδωσαν ήταν δύο: Να πεθάνει ή να γίνει κατάσκοπος για λογαριασμό τους.
Ο Chapman διάλεξε το δεύτερο, αλλά όταν βρέθηκε στο Λονδίνο για να κατασκοπεύσει, πρότεινε στην Μυστική Υπηρεσία της Βρετανίας να γίνει διπλός κατάσκοπος για λογαριασμό τους. Παρ’ ότι το ιστορικό του διέθετε «αντιπατριωτικές κηλίδες», η περίφημη MI5 αποδέχθηκε την πρότασή του, με την συμφωνία να παραγραφούν τα εγκλήματά του και να κρατήσει τα χρήματα που θα κέρδιζε από τους Γερμανούς.
Ποιο ήταν λοιπόν το σχέδιο του Chapman για να βοηθήσει τους Βρετανούς; Αποφάσισε πως θα… σκότωνε τον Χίτλερ. Και πιθανότατα θα το είχε κάνει, αν τον είχαν αφήσει… οι Βρετανοί. Όταν οι Γερμανοί του ανέθεσαν να ανατινάξει ένα αγγλικό εργοστάσιο, του έταξαν τιμητική θέση σε μπροστινή σειρά ναζιστικού αγήματος, σε περίπτωση που έφερνε εις πέρας την αποστολή του. Η επιβράβευση θα ήταν εξαιρετική τιμητική, γιατί ο Αδόλφος Χίτλερ θα βρισκόταν σε απόσταση αναπνοής. Ή σε απόσταση βολής, σκέφτηκε ο Chapman και πρότεινε στην Βρετανική Υπηρεσία να επιχειρήσει κάτι που ουσιαστικά θα ήταν αποστολή αυτοκτονίας: Να δολοφονήσει τον Χίτλερ, γνωρίζοντας φυσικά πως το αμέσως επόμενο δευτερόλεπτο θα σκότωναν και τον ίδιο. Παρ΄ότι η Υπηρεσία θεώρησε το σχέδιο καλό, τελικά απορρίφθηκε από τον ίδιο τον Winston Churchill, για λόγους που ποτέ δεν έχουν αποκαλυφθεί, αλλά πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι οφείλεται στην μόνιμη πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης «να μην δολοφονεί αρχηγούς ξένων κρατών».
Επιμέλεια: Γιώργος Κόκουβας
Δολοφονίες, πισώπλατα μαχαιρώματα, διπλές ταυτότητες, σεξ, εκτελέσεις, απόρρητα έγγραφα και εκβάσεις πολέμων περιλαμβάνονται στους μυστικούς φακέλους αληθινών κατασκόπων, η δράση των οποίων αποκαλύφθηκε πολύ μετά τον θάνατό τους. Παρακάτω, συγκεντρώνουμε πέντε από τις πιο περιπετειώδεις, μυστηριώδεις, χαρακτηριστικές περιπτώσεις.
Richard Sorge: Ο “James Bond” του Στάλιν Εξαιρετικός σκοπευτής και γνώστης της πολιτικής επιστήμης καθώς και πολλών γλωσσών, ο Richard Sorge προσελήφθη ως κατάσκοπος από την Σοβιετική Ένωση την εποχή που ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία στην Γερμανία. Ο Sorge στάλθηκε στην Ιαπωνία για να εξακριβώσει αν οι Ιάπωνες σκόπευαν να επιτεθούν στην Σοβιετική Ένωση κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκεί, με τις κατασκοπευτικές του ικανότητες και το δίκτυο γνωριμιών του, έμαθε για την επίθεση στο Pearl Harbor και για την Επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα» (η εισβολή των Ναζί στην Σοβιετική Ένωση) πολύ πριν συμβούν. Ωστόσο, ο Στάλιν θεωρούσε τον Sorge «έναν βρομιάρη που βολεύτηκε μέσα σε γιαπωνέζικους οίκους ανοχής» και τον απέλυσε – παρ’ ότι ο γαλλικός τύπος μεταγενέστερα τον αποκάλεσε «Σταλινικό Bond».
Ο Sorge, πάντως, είχε ήδη εξασφαλίσει την πληροφορία ότι οι Ιάπωνες δεν θα αναμιγνύονταν στην εισβολή στην Σοβιετική Ένωση, μια πληροφορία που πιθανότατα έκρινε την έκβαση ολόκληρου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αποσόβησε την επέλαση των χιτλερικών δυνάμεων σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Ο Sorge τελικά συνελήφθη από τις ιαπωνικές δυνάμεις, οι οποίες τον χρησιμοποίησαν σαν «δόλωμα» για να πάρουν πίσω ιάπωνες αιχμαλώτους από τις συμμαχικές δυνάμεις.
Ο Στάλιν αρνήθηκε κάθε σχέση της Σοβιετικής Ένωσης με τον Sorge, κι έτσι ο δεινότατος κατάσκοπος τιμωρήθηκε με κρεμάλα, αφού δεν ομολόγησε την ιδιότητά του, ούτε μετά από βασανιστήρια. Οι Σοβιετικοί αποκατέστησαν την αλήθεια αρκετές δεκαετίες αργότερα, το 1964, και τίμησαν τις υπηρεσίες του, βάζοντάς το πρόσωπό του σε γραμματόσημο.
*Fritz Joubert Duquesne: Ο κατάσκοπος που μισούσε την Βρετανία Κι όταν λέμε μισούσε την Βρετανία, το εννοούμε σε βαθμό που δεν μπορείτε να φανταστείτε. Τόσο, ώστε να χτίσει μια ζωή γεμάτη ψέματα, κατασκοπείες και αποδράσεις για να εκδικηθεί την Γηραιά Αλβιόνα.
Ο Duquesne ήταν ένας Νοτιοαφρικανός που πολέμησε σε πόλεμο της χώρας του εναντίον της Βρετανίας, αιχμαλωτίστηκε και ξελόγιασε την κόρη ενός αξιωματικού για να ελευθερωθεί. Στην συνέχεια πήγε στην Αγγλία όπου έπεισε τους πάντες πως θέλει να καταταγεί. Έτσι, βρέθηκε με ένα στράτευμα πίσω στην Νότια Αφρική, για κανέναν άλλο λόγο (δεν ήταν ακόμη κατάσκοπος για λογαριασμό κανενός) παρά για την πλάκα του.
Εκεί, ανακάλυψε πως οι Βρετανοί «κατακτητές» είχαν σκοτώσει την αδελφή του, είχαν στείλει την μητέρα του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και είχαν καταστρέψει το κτήμα της οικογένειάς του. Βάλθηκε λοιπόν να διαλύσει ολόκληρη την πόλη του Cape Town, όπου έμενε ο Βρετανός αξιωματικός, υπεύθυνος για την καταστροφή της οικογένειάς του. Για να τα καταφέρει, προσέλαβε είκοσι άνδρες, αλλά προδόθηκε από μια γυναίκα και τελικά φυλακίστηκε. Γλίτωσε την θανατική ποινή όταν «αποκάλυψε» νοτιοαφρικανικούς κώδικες (που σκαρφίστηκε μόνος του) και αφέθηκε ελεύθερος μετά το τέλος του πολέμου.
Η διάθεσή του για εκδίκηση, φυσικά, είχε αναζωπυρωθεί: Κατευθύνθηκε στην Σκωτία, βρήκε τον λόρδο που κατέστρεψε την οικογένειά του και πραγματοποίησε σαμποτάζ στο πλοίο του, σκοτώνοντάς τον. Αλλά, όχι, η ιστορία του δεν τελειώνει εδώ: Για να γλιτώσει, αυτός ο άνθρωπος υποκρίθηκε πως είναι νεκρός, γράφοντας ο ίδιος την νεκρολογία του στους New York Times, αλλά αργά ή γρήγορα το ψέμα του αποκαλύφθηκε και συνελήφθη. Στην φυλακή, παράστησε τον παράλυτο επί δύο ολόκληρα χρόνια, ώστε να βρει την ευκαιρία να αποδράσει την κατάλληλη στιγμή, όπως κι έγινε. Ελεύθερος πια, ο Duquesne αποφάσισε να βοηθήσει τους Ναζί εναντίον των Βρετανών, σαν κατάσκοπος, οργανώνοντας την διαβόητη κατασκοπική ομάδα Duquesne Spy Ring. Τελικά, πέθανε στα 78 του – είμαστε σίγουροι- ακόμη θυμωμένος με τους Βρετανούς.
*Μάτα Χάρι: Τα… κάλλη της κατασκοπείας Το πραγματικό της όνομα ήταν Margaretha Zelle, και ήταν μια «εξωτική» χορεύτρια και… «συνοδός πολυτελείας» από την Ολλανδία, με πελάτες επιφανή πρόσωπα του πολιτικού σκηνικού των αρχών του 20ου αιώνα. Η καριέρα της ως κατάσκοπος ξεκίνησε όταν ένας από τους εραστές της, τον οποία ερωτεύτηκε, χρειάστηκε εγχείριση στα μάτια του, και δεν είχε τα χρήματα για να την κάνει. Η Μάτα Χάρι ανέλαβε δουλειά: Δέχθηκε την πρόταση των Γάλλων και έγινε το «τσιράκι» τους στην Γερμανία.
Το προφίλ της ήταν ιδανικό για την δουλειά: Ήταν ολλανδή πολίτης, επομένως της επιτρεπόταν να μετακινείται άνετα στις ευρωπαϊκές χώρες, ενώ οι γνωριμίες της με γερμανούς αξιωματούχους της άνοιγε πολλές πόρτες. Γρήγορα, όμως, τα πράγματα περιπλέχθηκαν: Οι Γερμανοί φάνηκε πως κατάλαβαν το «παιχνίδι» της, και την «τάιζαν» ψεύτικες πληροφορίες, τις οποίες αυτή μετέφερε στους Γάλλους. Ακόμη χειρότερα έγιναν τα πράγματα γι’ αυτήν, όταν οι Γάλλοι αντιλήφθηκαν πως η Μάτα Χάρι δούλευε στην ουσία σαν… διπλή πράκτορας – και για την Γαλλία και για την Γερμανία.
Κάποιοι υποστηρίζουν βέβαια πως οι Γερμανοί απλώς ανακάλυψαν την ιδιότητά της και άφησαν να διαρρεύσουν ψεύτικες πληροφορίες πως εργάζεται και για αυτούς, ώστε να την ξεφορτωθούν – όπως και έγινε: Η Χάρι συνελήφθη από τους Γάλλους και κατηγορήθηκε πως ευθύνεται για τον θάνατο 50.000 στρατιωτών. Όσο περίμενε την εκτέλεσή της, είχε ήδη σκαρφιστεί τρία κόλπα για να καταφέρει να αποδράσει. Το πρώτο ήταν να υποστηρίξει πως είναι έγκυος (η γαλλική νομοθεσία απαγόρευε την εκτέλεση εγκύου). Το δεύτερο ήταν να πείσει έναν πρώην εραστή της ο οποίος ήταν πιλότος, να καταφτάσει με το αεροσκάφος στην φυλακή και να την πάρει μαζί του. Το τρίτο ήταν να βάλει έναν από τους πλούσιους πελάτες της να δωροδοκήσει τους φρουρούς της, να την «εκτελέσουν» με άσφαιρα, και να την θάψουν στα «ρηχά», ώστε να μπορέσει ο σύντροφός της να την ξεθάψει γρήγορα.
Τελικά, δεν πρόλαβε να πραγματοποιήσει κανένα από τα σχέδιά της. Αρκέστηκε στο να ντυθεί κομψότατα και σέξι για την εκτέλεσή της, και ξεψύχησε απέναντι από ένα απόσπασμα 15 Γάλλων το 1941. Το σώμα της, αφού κανένας συγγενής της δεν εμφανίστηκε, «δωρίστηκε» στην επιστήμη για μελέτες, και διατηρήθηκε στα εργαστήρια. Μάλιστα, το 2000 έγινε αντιληπτό ότι έλειπε το… κεφάλι της – κάποιος προφανώς το είχε κλέψει κατά την μετακόμιση του φορέα ερευνών, περίπου μισό αιώνα πριν. Κανείς δεν γνωρίζει τι μπορεί να το ήθελε…
*Yevno Azef: Ο τρομοκράτης της Αντιτρομοκρατικής Γεννημένος το 1869 από φτωχή οικογένεια, ο Azef αποφάσισε πως ο καλύτερος τρόπος να φτιάξει κομπόδεμα ήταν να γίνει μέλος της Okhrana, της μυστικής αστυνομικής υπηρεσίας της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η ειδικότητα που απέκτησε ήταν να κερδίζει την εμπιστοσύνη ηγετών κομμάτων που αποτελούσαν απειλή για την Αυτοκρατορία και στην συνέχεια να τους δολοφονεί.
Κάποια στιγμή, του ανατέθηκε η αποστολή να κάνει το ίδιο για το Κοινωνικό Επαναστατικό Κόμμα του κράτους. Στους κόλπους, όμως, του συγκεκριμένου κόμματος, ο Azef ανακάλυψε πως είχε ιδρυθεί τρομοκρατική οργάνωση με στόχο την δολοφονία κυβερνητικών στελεχών. Συνέχισε λοιπόν να δουλεύει για την μυστική αστυνομία του κράτους, αλλά έγινε παράλληλα μέλος και της τρομοκρατικής οργάνωσης, αποκτώντας μάλιστα γρήγορα υψηλό βαθμό στις τάξεις της και χιλιάδες επαναστάτες έτοιμους να πεθάνουν γι’ αυτόν.
Αυτούς τους τελευταίους χρησιμοποίησε ο Azef για να σκοτώσει τον επικεφαλής της Ρωσικής Αστυνομίας, και όλα «πήγαιναν καλά» γι’ αυτόν, μέχρι που και οι δύο πλευρές υποψιάστηκαν την προδοσία του. Τότε, από τη μία οι «σύντροφοι» της τρομοκρατικής ομάδας ψήφισαν τον θάνατό του και από την άλλη η αστυνομία αποφάσισε να τον δικάσει. Στην δίκη, ο Azef σκαρφίστηκε το πιο-προφανές-δεν-γίνεται κόλπο της επίκλησης αδιάσειστων στοιχείων για την αθωότητά του, τα οποία θα προσκόμιζε στο δικαστήριο την επόμενη ημέρα. Το δικαστήριο, για κάποιον ανεξήγητο λόγο, αποδέχθηκε το αίτημά του, και φυσικά, δεν τον ξαναείδε ούτε την επόμενη ημέρα, ούτε καμία άλλη ημέρα. Η τύχη του έκτοτε αγνοείται.
*Eddie Chapman: Ο άνθρωπος που θα σκότωνε τον Χίτλερ Ο Eddie Chapman εγκατέλειψε τον Βρετανικό Στρατό σε αναζήτηση περιπετειών με περισσότερη αδρεναλίνη – κάτι που τον οδήγησε στην δουλειά του «διαρρήκτη χρηματοκιβωτίων και κλειδαριών». Για αυτές του τις δραστηριότητες συνελήφθη και εξορίστηκε σε ένα νησί, το οποίο κατέλαβαν οι Γερμανοί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι επιλογές που του έδωσαν ήταν δύο: Να πεθάνει ή να γίνει κατάσκοπος για λογαριασμό τους.
Ο Chapman διάλεξε το δεύτερο, αλλά όταν βρέθηκε στο Λονδίνο για να κατασκοπεύσει, πρότεινε στην Μυστική Υπηρεσία της Βρετανίας να γίνει διπλός κατάσκοπος για λογαριασμό τους. Παρ’ ότι το ιστορικό του διέθετε «αντιπατριωτικές κηλίδες», η περίφημη MI5 αποδέχθηκε την πρότασή του, με την συμφωνία να παραγραφούν τα εγκλήματά του και να κρατήσει τα χρήματα που θα κέρδιζε από τους Γερμανούς.
Ποιο ήταν λοιπόν το σχέδιο του Chapman για να βοηθήσει τους Βρετανούς; Αποφάσισε πως θα… σκότωνε τον Χίτλερ. Και πιθανότατα θα το είχε κάνει, αν τον είχαν αφήσει… οι Βρετανοί. Όταν οι Γερμανοί του ανέθεσαν να ανατινάξει ένα αγγλικό εργοστάσιο, του έταξαν τιμητική θέση σε μπροστινή σειρά ναζιστικού αγήματος, σε περίπτωση που έφερνε εις πέρας την αποστολή του. Η επιβράβευση θα ήταν εξαιρετική τιμητική, γιατί ο Αδόλφος Χίτλερ θα βρισκόταν σε απόσταση αναπνοής. Ή σε απόσταση βολής, σκέφτηκε ο Chapman και πρότεινε στην Βρετανική Υπηρεσία να επιχειρήσει κάτι που ουσιαστικά θα ήταν αποστολή αυτοκτονίας: Να δολοφονήσει τον Χίτλερ, γνωρίζοντας φυσικά πως το αμέσως επόμενο δευτερόλεπτο θα σκότωναν και τον ίδιο. Παρ΄ότι η Υπηρεσία θεώρησε το σχέδιο καλό, τελικά απορρίφθηκε από τον ίδιο τον Winston Churchill, για λόγους που ποτέ δεν έχουν αποκαλυφθεί, αλλά πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι οφείλεται στην μόνιμη πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης «να μην δολοφονεί αρχηγούς ξένων κρατών».
Επιμέλεια: Γιώργος Κόκουβας
