Μια βόλτα στα σχολεία του κόσμου

της Ηρώς Κουνάδη

Μπορείτε να λέτε ό,τι θέλετε για το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης, αλλά οι παγκόσμιες στατιστικές το αποδεικνύουν ξεκάθαρα: τρεις μήνες καλοκαιρινών διακοπών έχουμε μόνο εμείς, οι Μεξικάνοι και οι Ρώσοι. Αυτή είναι η πρώτη διαπίστωση του πάλαι-ποτέ-τεμπέλη-μαθητή που ρίχνει την πρώτη του ματιά στα σχολικά προγράμματα των χωρών του κόσμου. Η δεύτερη έκπληξη είναι ότι, αν εξαιρέσουμε μερικά «περίεργα» καθεστώτα, που έχουν εισάγει περίεργα μαθήματα του τύπου «κομμουνιστική ηθική» στα δημοτικά τους, κατά τα λοιπά ο βασικός κορμός των μαθημάτων είναι ο ίδιος σε όλες τις χώρες του κόσμου: γλώσσα, μαθηματικά, φυσική, γυμναστική, καλλιτεχνικά, αγγλικά.

Το πρώτο κουδούνι χτυπά αλλού βάρβαρα στις 7.30 το πρωί, και αλλού πολιτισμένα στις 9.00, ενώ η αρχή της σχολικής χρονιάς ποικίλει αντίστοιχα πολύ, και εξαρτάται από το ημισφαίριο, τις καιρικές συνθήκες και (πάλι) τα πολιτικά και θρησκευτικά πιστεύω της κάθε χώρας.

Ακολουθήστε μας, σε μια βόλτα ανάμεσα σε θρανία και αίθουσες με υπολογιστές ή χωρίς, σε δεκατρείς χώρες του κόσμου.

Αυστραλία

Διακόσιες ημέρες τον χρόνο χτυπάει το κουδούνι στις τάξεις της Αυστραλίας, από τα τέλη Ιανουαρίου έως τα μέσα Δεκεμβρίου. Οι καλοκαιρινές διακοπές διαρκούν μόλις ένα μήνα και κάτι, από τα μέσα Δεκεμβρίου μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου. Κάθε δέκα περίπου εβδομάδες μαθημάτων, οι Αυστραλοί μαθητές απολαμβάνουν επίσης δύο εβδομάδες διακοπών. Μια τυπική μέρα στο σχολείο ξεκινά στις 9.00 το πρωί και τελειώνει στις 15.30 το μεσημέρι. Σε κάθε τάξη υπάρχουν κατά μέσο όρο δεκαοκτώ μαθητές, και έξι υπολογιστές.

Στο Δημοτικό, μέχρι τον έκτο χρόνο, οι μαθητές απασχολούνται περίπου δώδεκα ώρες την εβδομάδα με δύο βασικά μαθήματα: αγγλικά και μαθηματικά. Πολλά σχολεία συνδυάζουν διαφορετικά μεταξύ τους μαθήματα σε ένα. Για παράδειγμα, ένα μάθημα που μελετά τους κοραλλιογενείς υφάλους, δεν περιλαμβάνει μόνο στοιχεία όπως εκείνα του «Εμείς και ο Κόσμος», αλλά και μαθηματικά, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν π.χ. για τις μετρήσεις του εμβαδού τους, και γλωσσικές ασκήσεις, για την περιγραφή των υφάλων.

Βραζιλία

Το πρώτο κουδούνι στη Βραζιλία χτυπά στις 7.00 το πρωί και το τελευταίο στις 12.00 το μεσημέρι. Οι μαθητές των περισσότερων σχολείων φορούν ποδιά. Μαθηματικά, γεωγραφία, ιστορία, φυσική, πορτογαλικά και φυσική αγωγή είναι τα βασικά μαθήματα των βραζιλιάνικων δημοτικών. Πολλά σχολεία, ιδιαίτερα στις φτωχότερες περιοχές, παραλείπουν μαθήματα λόγω ελλιπούς χρηματοδότησης –έτσι, μαθήματα όπως τα καλλιτεχνικά και η μουσική, που επίσης περιλαμβάνονται στον σχολικό προγραμματισμό, σπανίως διδάσκονται. Κατά μέσο όρο, σε κάθε τάξη θα βρείτε τριάντα μαθητές, ενώ τα περισσότερα σχολεία δεν διαθέτουν υπολογιστές.



Κίνα

Στις αρχές Σεπτεμβρίου ξεκινά η σχολική χρονιά στην Κίνα, για να τελειώσει περί τα μέσα Ιουλίου. Οι περισσότεροι μαθητές περνούν τις καλοκαιρινές διακοπές τους σε θερινά σχολεία. Το πρώτο κουδούνι χτυπά στις 7.30 το πρωί, και οι μαθητές επιστρέφουν σπίτι στις 17.00 –μεσολαβεί ένα διάλειμμα δύο ωρών, για φαγητό. Η υποχρεωτική φοίτιση περιορίζεται στα εννιά χρόνια. Το κράτος παρέχει ποδιές σε όλους τους μαθητές, οι οποίοι δεν είναι όμως υποχρεωμένοι να τις φορούν.

Σε κάθε τάξη φοιτούν κατά μέσο όρο εικοσιένας μαθητές. Η αναλογία υπολογιστών προς μαθητές είναι μια από τις καλύτερες στον κόσμο, ένα προς δύο. Όσον αφορά τα μαθήματα, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κινέζικη ιστορία, την γλώσσα, τον πολιτισμό και τα σύγχρονα επιτεύγματα, καθώς επίσης και στα μαθηματικά. Από τις αρχές του 21ου αιώνα, το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας αναθεωρείται, για να ενσωματώσει μαθήματα που θα δίνουν περισσότερη έμφαση σε ομαδικές δραστηριότητες και μεθόδους ενθάρρυνσης της δημιουργικότητας και της καινοτομίας.

Κόστα Ρίκα

Η Κόστα Ρίκα ήταν μία από τις πρώτες χώρες της Λατινικής Αμερικής που καθιέρωσε δωρεάν σύστημα δημόσιας παιδείας. Κατά μέσο όρο, εικοσιοκτώ μαθητές φοιτούν σε κάθε τάξη. Οι ποδιές είναι υποχρεωτικές, για μαθητές έως και 15 ετών. Η σχολική χρονιά ξεκινά τον Φεβρουάριο και τελειώνει τον Δεκέμβριο. Οι καλοκαιρινές διακοπές διαρκούν δύο περίπου μήνες, Δεκέμβριο με Φεβρουάριο, ενώ υπάρχουν μερικές ακόμα εβδομάδες διακοπών τον Ιούλιο. Η Κόστα Ρίκα μπορεί σήμερα να υπερηφανεύεται για το υψηλότερο ποσοστό αλφαβητισμού στην Κεντρική Αμερική, με το 96% των άνω των 15 ετών να γνωρίζουν ανάγνωση και γραφή. Στα μαθήματα περιλαμβάνονται ισπανικά, κοινωνικές σπουδές, μαθηματικά, φυσική, αγγλικά και υπολογιστές.

Γαλλία

Το πρώτο κουδούνι στα γαλλικά σχολεία χτυπά στις 8.00, και τα μαθήματα τελειώνουν στις 4.00, με ένα δίωρο διάλειμμα για μεσημεριανό ενδιάμεσα. Το Σάββατο τα μαθήματα γίνονται ως το μεσημέρι, ενώ η Τετάρτη και η Κυριακή είναι σχολικές αργίες. Κατά μέσο όρο, εικοσιτρείς μαθητές βρίσκονται σε κάθε τάξη. Η σχολική χρονιά ξεκινά τον Αύγουστο και τελειώνει τον Ιούνιο, με μία ή δύο εβδομάδες διακοπών κάθε επτά εβδομάδες μαθημάτων.

Τα μαθήματα του Δημοτικού περιλαμβάνουν βασικές γνώσεις ανάγνωσης, γραφής και μαθηματικών, και συμμετοχή σε ασκήσεις και δραστηριότητες που στοχεύουν στην ανάπτυξη της παρατηρητικότητας, της επιχειρηματολογίας, της φαντασίας και των φυσικών ικανοτήτων. Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση περιλαμβάνει, επίσης, γαλλική γλώσσα και λογοτεχνία, Ιστορία και γεωγραφία (επικεντρωμένη στην Γαλλία), δύο ξένες γλώσσες, φυσική, χημεία, βιολογία, μουσική, καλλιτεχνικά και πολιτική αγωγή.



Ιράν

Η σχολική χρονιά στο Ιράν διαρκεί, όπως και στην Ελλάδα, από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Ιούνιο. Όλα τα σχολεία είναι χωρισμένα σε αρρένων και θηλέων, αν και τα Πανεπιστήμια είναι μεικτά. Η διδασκαλία της θρησκείας είναι υποχρεωτική σε όλα τα σχολεία. Κατά μέσο όρο, εικοσιεφτά μαθητές φοιτούν σε κάθε τάξη. Στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς, και μάλιστα από την ηλικία των 5 ετών, όλοι οι μαθητές πρέπει να περάσουν τις ετήσιες εξετάσεις για να προχωρήσουν στην επόμενη τάξη. Στο Δημοτικό, τα παιδιά μαθαίνουν για την υγιεινή, καθώς επίσης και ανάγνωση, βασικά μαθηματικά και φυσική.

Ιαπωνία

Η σχολική χρονιά στην Ιαπωνία ξεκινά τον Απρίλιο και τελειώνει τον Μάρτιο, με διακοπές το καλοκαίρι, τον χειμώνα και την άνοιξη, στο τέλος κάθε τριμήνου. Οι ποδιές είναι υποχρεωτικές, και οι λίστες των κανόνων που αφορούν τα μαλλιά, τα χτενίσματα, τα παπούτσια, τις κάλτσες, το μήκος της φούστας, το make up και τα αξεσουάρ εκτενέστατες. Σε κάθε τάξη υπάρχουν κατά μέσο όρο εικοσιεννιά μαθητές, και πέντε ή έξι υπολογιστές. Τα μαθήματα του Δημοτικού περιλαμβάνουν ιαπωνική γλώσσα, μαθηματικά, κοινωνική αγωγή, μουσική και καλλιτεχνικά. Οι μαθητές λαμβάνουν επίσης «ηθική εκπαίδευση», πράγμα που σημαίνει γνώσεις σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια, την πειθαρχία, την ευγένεια και την προστασία του περιβάλλοντος.

Κένυα

Τρία τρίμηνα των δεκατριών εβδομάδων, με ένα μήνα διακοπές στο τέλος του καθενός, διαρκεί η σχολική χρονιά στην Κένυα. Το πρώτο κουδούνι χτυπά στις 8.00 και το τελευταίο στις 16.00. Οι ποδιές είναι υποχρεωτικές σε όλα τα δημόσια σχολεία, ενώ ο μέσος όρος των μαθητών σε κάθε τάξη είναι τριάντα. Οι μαθητές διδάσκονται την γλώσσα τους, Kiswahili, καθώς επίσης και αγγλικά, μαθηματικά, φυσική, μουσική, ιστορία, πολιτική αγωγή, γεωγραφία και θρησκευτικά.



Μεξικό

Η σχολική χρονιά στο Μεξικό διαρκεί, όπως και η ελληνική, από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Ιούνιο. Τα σχολεία λειτουργούν και τα Σάββατα, με μαθήματα επιλογής. Οι μαθητές, που είναι υποχρεωμένοι να φορούν ποδιές στο Δημοτικό και το αντίστοιχο Γυμνάσιο, μαθαίνουν ισπανικά, μαθηματικά, τέχνες και φυσική αγωγή. Πολλά άλλα μαθήματα ενσωματώνονται σε αυτό που λέγεται «περιβαλλοντικές γνώσεις», και περιλαμβάνει φυσικές επιστήμες, ιστορία, γεωγραφία και πολιτική αγωγή.

Νιγηρία

Οι σαράντα περίπου μαθητές κάθε νιγηριανής τάξης πηγαίνουν στο σχολείο από τον Δεκέμβριο έως τον Ιανουάριο, με ένα μήνα διακοπών στο τέλος κάθε τριμήνου. Οι ποδιές είναι υποχρεωτικές και οι κανονισμοί για τα μαλλιά και τα αξεσουάρ αυστηροί. Το πρόγραμμα των μαθημάτων περιλαμβάνει μία από τις τρεις επίσημες γλώσσες της Νιγηρίας (Hausa, Yoruba, και Ibo), μαθηματικά, αγγλικά, κοινωνική αγωγή, υγεία και φυσική αγωγή, θρησκευτικά, γεωργία και οικιακή οικονομία.

Βόρεια Κορέα

Όπως εύκολα θα μάντευε κανείς, επίσημα στατιστικά για την φοίτηση στα σχολεία της Βόρειας Κορέας, πόσοι μαθητές φοιτούν σε κάθε τάξη, για παράδειγμα, δεν υπάρχουν. Αυτό που είναι γνωστό, είναι ότι η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για έντεκα χρόνια. Οι ποδιές είναι επίσης υποχρεωτικές, και πολλά σχολεία παρέχουν επίσης διατροφή και στέγαση στους μαθητές τους. Στα μαθήματα περιλαμβάνονται η κορεατική γλώσσα, μαθηματικά, καλλιτεχνικά, μουσική και κοινωνική αγωγή. Αυτή η τελευταία περιλαμβάνει μαθήματα για τον απελθόντα Kim Il Song και την «κομμουνιστική ηθική», καθώς επίσης και την πολιτική του κομμουνιστικού κόμματος. Μέρος της κοινωνικής εκπαίδευσης είναι επίσης και το ελεγχόμενο περιβάλλον του σχολείου, που διασφαλίζει την ασφάλεια των μαθητών από «κακές και απρογραμμάτιστες επιρροές».

Ρωσία

Η σχολική χρονιά στα ρώσικα σχολεία ξεκινά την 1η Σεπτεμβρίου, και διαρκεί έως τα τέλη Μαΐου. Τα μαθήματα γίνονται από τις 8.30 έως τις 15.00, και σε κάθε τάξη φοιτούν κατά μέσο όρο δεκαέξι μαθητές. Η υποχρεωτική εκπαίδευση διαρκεί δέκα χρόνια, με τα επόμενα δύο να παρέχουν (κατ’ επιλογήν) προετοιμασία για τις εισαγωγικές εξετάσεις του Πανεπιστημίου ή εκμάθηση κάποιας τέχνης. Τα μαθήματα του Δημοτικού περιλαμβάνουν ρώσικα, μαθηματικά, φυσικές επιστήμες, μουσική, καλλιτεχνικά και φυσική αγωγή.

Νότια Κορέα

Η σχολική χρονιά στη Νότια Κορέα ξεκινά τον Μάρτιο, και διαρκεί έως τον Φεβρουάριο. Η χρονιά διαιρείται σε δύο εξάμηνα: από τον Μάρτιο έως τον Ιούλιο και από τον Σεπτέμβριο έως τον Φεβρουάριο. Τα μαθήματα ξεκινούν στις 8.00 και τελειώνουν στις 16.00, αν και οι μαθητές μένουν στο σχολείο μέχρι αργότερα το απόγευμα. Όλοι οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να συμμετέχουν στον καθαρισμό της τάξης τα απογεύματα. Κατά μέσο όρο, σε κάθε τάξη υπάρχουν τριάντα μαθητές και δέκα υπολογιστές. Τα μαθήματα περιλαμβάνουν την κορεάτικη γλώσσα, μαθηματικά, φυσική, αγγλικά, κοινωνική αγωγή, ηθική εκπαίδευση, φυσική αγωγή, μουσική και καλλιτεχνικά.