Ιστορικές συγκεντρώσεις: Οι πλατείες ήταν γεμάτες

του Γιώργου Κόκουβα

Η μαζικότερη συγκέντρωση μετά την μεταπολίτευση έλαβε μέρος στην χώρα μας την περασμένη Κυριακή, σύμφωνα με τα νούμερα που μαρτυρούν την παρουσία διακοσίων ως τριακοσίων χιλιάδων Ελλήνων στο Σύνταγμα. Φυσικά, ο αριθμός μεγαλώνει, αν συνυπολογίσουμε τις χιλιάδες κόσμου που γέμισαν τις πλατείες σε πολλές πόλεις της Ελλάδας.

Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη φορά που ο λαός συγκεντρώθηκε αυθόρμητα σε κάποιον δημόσιο χώρο για να διατυπώσει με την μαζικότητά του την δυσαρέσκεια, τα αιτήματα ή απλώς τα αισθήματά του για την δημόσια ζωή. Δείτε παρακάτω ποιες συγκεντρώσεις στην χώρα μας αλλά και σε όλο τον κόσμο έμειναν ονομαστές, για το πάθος που επέδειξε ο λαός σε συγκεκριμένες καμπές της Ιστορίας.

Αγανάκτηση και πανηγυρισμοί… made in Greece

*3η Σεπτεμβρίου 1843
Ο στρατηγός Μακρυγιάννης σηκώνει την «σημαία» του αγανακτισμένου, όσο και νεαρού κράτους και οδηγεί το πλήθος έξω από τα ανάκτορα του Όθωνα. «Σύνταγμα, Σύνταγμα» φώναζαν οι συγκεντρωμένοι προς τον Βασιλιά, πιέζοντας για να μεταβληθεί το πολίτευμα της Ελλάδας σε συνταγματική μοναρχία. Έτσι και έγινε, γι’ αυτό και η πλατεία όπου σήμερα εδράζεται η ελληνική αγανάκτηση πήρε το όνομα «Πλατεία Συντάγματος».

*Τέλη 19ου αιώνα
Ίσως στερούνταν την μαζικότητα των υπόλοιπων συγκεντρώσεων, αλλά οι διαδηλώσεις των δημοσίων υπαλλήλων εκείνων των χρόνων στην πλατεία όπου βρισκόταν το Υπουργείο Εσωτερικών στην Αθήνα έμειναν ξακουστές. Όχι για την επιτυχία των διαδηλωτών, οι οποίοι αποτελούσαν τους «συμβασιούχους» της εποχής και ζητούσαν να επαναπροσληφθούν, αλλά για τους φημολογούμενους… οδυρμούς τους στην πλατεία, η οποία έκτοτε πήρε το όνομα με το οποίο την γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα: Πλατεία Κλαυθμώνος.

*12-18 Οκτωβρίου 1944
Η γερμανική σημαία κατεβαίνει από την Ακρόπολη. Μέσα σε λίγες ώρες, οι Γερμανοί και όλα τα στρατεύματα έχουν αποχωρήσει από την χώρα. Ο λαός ξεχύνεται στους δρόμους και ψάλλει τον εθνικό ύμνο, πανηγυρίζοντας για την ευτυχή τροπή της Ιστορίας. Λίγες ημέρες αργότερα, ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο «Γέρος της Δημοκρατίας» όπως έχει χαρακτηριστεί, επιστρέφει στην Αθήνα με την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας και βγάζει τον Λόγο της Απελευθέρωσης από την Ακρόπολη, τον οποίο και ακούνε εκατοντάδες χιλιάδες συγκινημένων Ελλήνων. Οι πανηγυρισμοί εκείνων των ημερών έμειναν στην Ιστορία για το θετικό πρόσημο στις διαθέσεις του πλήθους, το οποίο ωστόσο αγνοούσε την βαθιά πληγή που ετοιμαζόταν να του προκαλέσει ο εμφύλιος, ο οποίος σύντομα θα ακολουθούσε.

Τα μεγάλα πλήθη του πλανήτη

*Οκτώβριος 1789
Οι κοινωνικές διακρίσεις χτυπούν κόκκινο και ο λαός της Γαλλίας αποφασίζει να ξεσηκωθεί, προχωρώντας στο κίνημα που έμεινε στην Ιστορία ως η Γαλλική Επανάσταση και επαναπροσδιόρισε τις ανθρώπινες αξίες. Το λαϊκό ξέσπασμα πλήρωσε η βασιλική οικογένεια του Λουδοβίκου και της Μαρίας Αντουανέτας. Η Ιστορία λέει ότι ο λαός όρμησε στα ανάκτορα των Βερσαλλιών και το βασιλικό ζευγάρι κατάφερε να διαφύγει αρχικά, αλλά συλλήφθηκε λίγο αργότερα. Η προφορική παράδοση από την άλλη, θέλει το πλήθος να έχει την παροιμιώδη συνομιλία με την Μαρία Αντουανέτα: Όπως λέγεται, όταν ο λαός φώναζε «Πεινάμε, δεν έχουμε ψωμί να φάμε», εκείνη απάντησε «Και γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι;» -για την ακρίβεια μπριός, σύμφωνα με τον γαλλικό όρο που υποτίθεται πως ξεστόμισε αλλά "άργησε" να υιοθετηθεί στην χώρα μας. Μπορεί η Ιστορία να μην επιβεβαιώνει το συμβάν, κατατάσσοντάς το στα «δημοσιογραφικά κλισέ», ωστόσο η περίπτωση αυτή δίνει μια σαφή εικόνα της άγνοιας που χαρακτήριζε τις αρχές για την κοινωνική ανέχεια.

*Μάιος 1968
Μένουμε Γαλλία, και μιλάμε φυσικά για τον περίφημο Μάη, στον οποίο πολλοί φιλόσοφοι και ιστορικοί αναφέρονται ως την μεγαλύτερη επαναστατική στιγμή του 20ου αιώνα, καθώς ο συγκεντρωμένος λαός δεν αντιπροσώπευε μια συγκεκριμένη τάξη, παράταξη ή συνδικάτο, αλλά το σύνολο της κοινωνίας. Τα επεισόδια ξεκίνησαν με τις απεργίες και τις αποχές στα παριζιάνικα πανεπιστήμια και σχολεία, ακολουθούμενοι από τους εργάτες και τον υπόλοιπο λαό. Ο Charles de Gaulle αναγκάζεται να οπισθοχωρήσει και να προχωρήσει σε έκτακτες εκλογές. Παρότι η παράταξή του επέστρεψε δριμύτερη, ο λαός που βγήκε στους δρόμους κατά εκατοντάδες χιλιάδες στην περίφημη πορεία της 29ης Μαΐου έδειξε πως είχε έρθει η ώρα για αλλαγές στις κοινωνικές αξίες.

*Αύγουστος 1969
Το μουσικό φεστιβάλ που παρακολούθησαν 500.000 νέοι και χαρακτήρισε μια ολόκληρη γενιά, έδωσε στην λέξη Woodstock μυθικές διαστάσεις, για το ειρηνικό παρόν που έδωσε το πλήθος, επενδύοντας σε νέους, πιο ελεύθερους ηθικούς κανόνες, αντιδρώντας στα δεδομένα της εποχής.

*Η «Ματωμένη Κυριακή» του 1972
Οι αλλαγές της πιο επεισοδιακής δεκαετίας του 20ου αιώνα έφερε τον άνεμο των διεκδικήσεων πολιτικών δικαιωμάτων μέχρι την Βόρεια Ιρλανδία, όπου ο κόσμος βγήκε στους δρόμους για να ζητήσει δικαιοσύνη και ισότητα. Δεκατέσσερις άοπλοι διαδηλωτές βρήκαν εκείνη την Κυριακή του Ιανουαρίου τον θάνατο από άνδρες του βρετανικού στρατού και η συγκέντρωση αυτή πέρασε στα κατάστιχα της Ιστορίας ως κάθε άλλο παρά ειρηνική διαμαρτυρία: Ονομάστηκε «Bloody Sunday».

*Αργεντινή, Απρίλιος 1977
Χιλιάδες νέοι αγνοούνται στην Αργεντινή, μετά από «περίεργες εξαφανίσεις» που στην πραγματικότητα ήταν απαγωγές «επικίνδυνων» για το δικτατορικό καθεστώς ανθρώπων στην χώρα της Λατινικής Αμερικής. Οι μητέρες των αγνοούμενων αποφασίζουν να λάβουν δράση και αρχίζουν να συγκεντρώνονται κάθε Πέμπτη στην πλατεία Μαΐου, και γι’ αυτό ονομάζονται «Οι μητέρες της Plaza de Mayo». Οι επίμονες μητέρες συνεχίζουν την εβδομαδιαία δράση τους επί μία δεκαετία, ενώ η τελευταία ετήσια συγκέντρωση έγινε το 2006, οπότε και η οργάνωση δήλωσε ότι «ο εχθρός δεν βρίσκεται πια στον κυβερνητικό οίκο», ο οποίος στέκεται δίπλα στην πλατεία. Οι «μητέρες» και η δράση τους αναγνωρίστηκε, αποσπώντας πολλά τιμητικά βραβεία για τις αξιοθαύμαστες ενέργειές τους.

*Το ρεκόρ της Ιταλίας
Η μεγαλύτερη αντιπολεμική συγκέντρωση που έχει «καπαρώσει» και το ρεκόρ Γκίνες έγινε στην «γειτόνισσα» Ρώμη στις 15/2/2003. Η αντιπολεμική πορεία που στράφηκε ενάντια στην ένοπλη παρέμβαση των ΗΠΑ στο Ιράκ γιγαντώθηκε στην ιταλική πρωτεύουσα, μετρώντας τρία εκατομμύρια πολίτες.

Έναν χρόνο νωρίτερα, οι Ιταλοί είχαν δώσει ήδη το στίγμα τους ως «βροντόφωνοι», γεμίζοντας τους δρόμους της Ρώμης και διαδηλώνοντας υπέρ των εργασιακών δικαιωμάτων. Το πλήθος είχε φτάσει και τότε τα 2-3 εκατομμύρια.

*Φεβρουάριος 2011, Αίγυπτος
Πέντε εκατομμύρια ανθρώπων συγκεντρώνονται στην πλατεία Ταχρίρ λίγους μήνες πριν, με πανηγυρική διάθεση. Ο λόγος είναι φυσικά η αποχώρηση του Μουμπάρακ από την Προεδρία της Αιγύπτου, η οποία αποτύπωνε και την ισχύ του ξεσηκωμού του αραβικού κόσμου απέναντι στα οπισθοδρομικά καθεστώτα της Βόρειας Αφρικής.

Κάπως έτσι, φτάνουμε στα σημερινά γεγονότα και στην συγκέντρωση εκατοντάδων χιλιάδων “Indignados” σε Ελλάδα και Ισπανία, ενάντια στο υπάρχον οικονομικό σύστημα και στις κυβερνητικές πολιτικές.

Πιστεύετε ότι η φωνή του συγκεντρωμένου λαού έχει δύναμη; Η ιστορία επαναλαμβάνεται; Πείτε μας την γνώμη σας, σχολιάζοντας στο κάτω μέρος του δημοσιεύματος.