Της φυλακής τα σίδερα είναι για τα... κορόιδα

του Γιώργου Φλώκα

Άφησαν εποχή και έγιναν θρύλοι όχι για τα επιτεύγματά τους, αλλά για τη διαφυγή τους από τις δαγκάνες του νόμου, πολύ μετά τη σύλληψή τους. Έδειξαν με την αποφασιστικότητά τους ότι της φυλακής τα σίδερα είναι τελικά για τα κορόιδα και ότι ακόμη και ο διαβόητος Παλαιοκώστας είχε μέντορες.

Απέδρασαν από φυλακές - «φρούρια», αποτελώντας έμπνευση για βιβλία (Το εξπρές του Μεσονυχτίου), ταινίες (Η μεγάλη απόδραση) και τηλεοπτικές σειρές (Prison Break).
Συγκαταλέγονται στο πάνθεον των ηρώων κάθε παρανόμου που σέβεται τον εαυτό του. Αυτοί είναι ορισμένοι από τους διασημότερους δραπέτες της ιστορίας.

Η μεγάλη απόδραση

Μια από τις ωραιότερες ιστορίες αποδράσεων είναι αυτή της διαφυγής 76 στρατιωτών των συμμαχικών δυνάμεων από τις γερμανικές φυλακές Stalag Luft κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η «επιχείρηση», στην οποία συμμετείχαν περίπου 600 φυλακισμένοι, περιλάμβανε το σκάψιμο τριών τούνελ 10 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της φυλακής, ένα πολύπλοκο κατασκευαστικό εγχείρημα ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα.

Οι στρατιώτες κατάφεραν να φέρουν σε πέρας το σχέδιο, παρά το γεγονός ότι τα τούνελ δεν έφτασαν τελικά στο διπλανό δάσος. Παρά το γεγονός ότι οι Ναζί συνέλαβαν στη συνέχεια τους περισσότερους και μόλις τρεις κατάφεραν να διαφύγουν οριστικά, το εγχείρημα πέρασε στην ιστορία, χάρη και στην κινηματογραφική της διασκευή, τη "Μεγάλη Απόδραση".

Απόδραση από το Αλκατράζ

Το νησί του Αλκατράζ στο Σαν Φρανσίσκο αποτέλεσε τον ορισμό της απόρθητης φυλακής για δεκαετίες. Ωστόσο το 1962, τρεις άνδρες, οι Frank Morris, John Anglin και Clarence Anglin, κατάφεραν το έως τότε αδιανόητο.

Αφού κατάφεραν να διαφύγουν από τα κελιά τους τρυπώντας το τσιμέντο και περνώντας στους αεραγωγούς, απέδρασαν από το κτίριο των φυλακών και εν συνεχεία από το νησί, με μια αυτοσχέδια βάρκα.

Η απόδρασή τους δεν ανακαλύφθηκε παρά μόνο το επόμενο πρωί, καθώς οι φρουροί ξεγελάστηκαν από τα ψεύτικα σώματα που είχαν κατασκευάσει από σαπούνι, χαρτί τουαλέτας και ανθρώπινες τρίχες. Κανείς δεν έμαθε ξανά κάτι για τους τρεις άνδρες. Η αστυνομία υπέθεσε ότι πνίγηκαν στον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο, αλλά τα πτώματα δεν βρέθηκαν ποτέ.

Jack Sheppard: Τετράκις εξαμαρτείν

Ο Jack Sheppard (από αυτόν «βαφτίστηκε» και ο βασικός χαρακτήρας της σειράς Lost) έμεινε στην ιστορία των αποδράσεων καθώς απέδρασε όχι μια, αλλά τέσσερις φορές από φυλακές - «φρούρια» τον 18ο αιώνα.

Διαβόητος κλέφτης, πιάστηκε για πρώτη φορά το 1723 και εν συνεχεία φυλακίστηκε τέσσερις φορές, καταφέρνοντας να αποδράσει, ένα κατόρθωμα που του έδωσε διαστάσεις θρύλου στις ΗΠΑ. Η μέθοδός του βασιζόταν στον προσεκτικό σχεδιασμό και στην παρατήρηση του μοτίβου των περιπόλων από τους φρουρούς.

Billy Hayes: Οι περιπέτειές του έγιναν βιβλίο (και ταινία)

Ο Billy Hayes ήταν αμερικανός φοιτητής που συνελήφθη το 1970 για απόπειρα εξαγωγής χασίς από την Τουρκία. Καταδικάστηκε σε 30ετή φυλάκιση στις –διάσημες για τη σκληρότητά τους– τουρκικές φυλακές σε ένα νησί της θάλασσας του Μαρμαρά. Κατάφερε να διαφύγει αρχικά από τις φυλακές, κρυμμένος για μέρες μέσα σε έναν κάδο σκουπιδιών, κολύμπησε μέχρι ένα κοντινό λιμάνι όπου και έκλεψε ένα ψαροκάικο, με το οποίο διέφυγε στην Ελλάδα και εν συνεχεία στις ΗΠΑ.

Αργότερα έγινε διάσημος γράφοντας βιβλίο που περιγράφει γλαφυρά τη σκληρότητα των τουρκικών φυλακών (Το Εξπρές του Μεσονυκτίου), το οποίο έγινε και ταινία.

Pascal Payet: O «γκουρού» του Παλαιοκώστα

Η μέθοδος του στρίβειν δια του ελικοπτέρου δεν είναι φυσικά ελληνική επινόηση, καθώς πριν από τους δεσμοφύλακες του Κορυδαλλού, την είχαν πάθει, και μάλιστα δυο φορές, οι συνάδελφοί τους στη Λυόν της Γαλλίας, από τον Pascal Payet. Ο Payet είχε συλληφθεί για ένοπλη ληστεία μετά φόνου και εξέτιε ποινή 30 ετών στις φυλακές της Λυόν. Ωστόσο, το 2001 κατάφερε να αποδράσει καθώς ένας συνεργάτης του τον «μάζεψε» από την οροφή του κτιρίου των φυλακών με κλεμμένο ελικόπτερο.

Μάλιστα, ο Payet επέστρεψε στις ίδιες φυλακές δυο χρόνια αργότερα, όταν με διαφορετικό ελικόπτερο προσπάθησε να επαναλάβει το κόλπο, βοηθώντας στην απόδραση τριών ακόμη κρατουμένων. Ωστόσο, συνελήφθησαν και οι τέσσερις άντρες, με τον Payet vα «φορτώνεται» ποινή 7 ακόμη ετών. Παρά την προϊστορία του, ο Payet κατάφερε να αποδράσει ξανά το 2007, και πάλι με τη μέθοδο του ελικοπτέρου, από τις φυλακές του Grasse στη νοτιοανατολική Γαλλία. Έκτοτε, έχουν χαθεί τα ίχνη του.

Ο δραπέτης Καζανόβα

Μια από τις πιο ιστορικές αποδράσεις αφορά έναν ήρωα γνωστό για άλλου τύπου «περιπέτειες». Η απόδραση του Ιταλού Τζιάκομο Καζανόβα από το Παλάτι του Δόγη το 1756 είχε αφήσει εποχή και είχε προσθέσει στο «θρύλο» του, καθώς, την εποχή εκείνη, το παλάτι θεωρούταν μια από τις ασφαλέστερες φυλακές στον κόσμο.