Άγιος Παντελεήμων: Πόσους λαούς μπορεί να ελεήσει;

του Γιώργου Κόκουβα

Ένα γνωστό ρητό προτρέπει: «Κουτσοί, στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα». Εν έτει 2010, καλούμαστε να παρακολουθήσουμε την έλευση ενός «πανηγυριού» αρνητικών εξελίξεων στην σκιά του Αγίου, και να αναρωτηθούμε ποιοι είναι οι κουτσοί, ποιοι οι στραβοί και ποιοι κάνουν τα στραβά μάτια στις ακρωτηριασμένες ψυχές που αντιμάχονται στην περιοχή.

Πήγαμε στην πλατεία του Ναού, και διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι πως τα ίχνη του διχασμού της συνοικίας είναι εμφανή. Τις τελευταίες μέρες τα πράγματα δείχνουν να παίρνουν άσχημη τροπή, καθώς σημειώνονται γεγονότα που μετατρέπουν την περιοχή σε εμπόλεμη ζώνη και κινήσεις κατοίκων, ακροδεξιές ομάδες, μετανάστες, κράτος και αστυνομία πλέκουν ένα γαϊτανάκι έντασης, το οποίο απειλεί να τινάξει τις ισορροπίες στον αέρα.

Το in2life μίλησε (ή τουλάχιστον προσπάθησε) να μιλήσει με όλες τις πλευρές και σας μεταφέρει τις εντυπώσεις από την έκρυθμη κατάσταση που δημιουργείται.

Φυλλάδια, συνθήματα, μαχαίρια
«Δεν σας θέλουμε εδώ. Το 90% των Ελλήνων σας μισεί». Αυτό το μήνυμα στα αγγλικά φιγουράρει στα φυλλάδια που μπορεί να διαβάσει κανείς στις κολώνες της πλατείας που περιβάλλει την Εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα. «Μας παίρνετε τις δουλειές που είναι ήδη λίγες, εκμεταλλεύεστε την ιατρική περίθαλψη που ήδη είναι περιορισμένη για εμάς, δεν χωράτε εδώ» είναι με λίγα λόγια το μήνυμα που αποκομίζει κανείς από μία περιμετρική βόλτα της πλατείας.

Τι συνέβη όμως στον Άγιο Παντελεήμονα και φτάσαμε σε αυτό το σημείο; Προπηλακισμοί, βία, μελανιασμένοι ασιάτες, εξαγριωμένοι Έλληνες και μία υποβαθμισμένη περιοχή είναι λίγες μόνο από τις άγριες εκφάνσεις της ζωής στην συνοικία. Προσπαθήσαμε να μιλήσουμε με τους Έλληνες που συγκεντρώνονται καθημερινά εκεί και «περιφρουρούν» τους δρόμους για να μάθουμε τι ακριβώς συμβαίνει.

«Δεν έχουμε σκοπό να μιλήσουμε σε κανέναν πια», μας απάντησε μαινόμενη η Θέμις, μία από τους εκπροσώπους των κατοίκων, η οποία πρεσβεύει την εκκαθάριση της περιοχής από κάθε μη ελληνικό στοιχείο. «Δεν έχετε σκοπό να προβάλετε τα προβλήματά μας, αν θέλατε θα το είχατε κάνει εδώ και δύο χρόνια. Μην κάνετε τον κόπο να μας ξανακαλέσετε».

Οι πιο ψύχραιμες φωνές
«Πίσω από τους “αγανακτισμένους” κρύβονται κύκλοι ακροδεξιοί, φασιστικοί, ακόμη και παραστρατιωτικοί», μας λέει για τους συγκεντρωμένους «Ελληναράδες» της πλατείας όπως τους αποκαλεί η κα Μαρίνα Βήχου, εκπρόσωπος της Κίνησης Κατοίκων του 6ου Δημοτικού Διαμερίσματος.

Από την συζήτηση μαζί της αποκομίζουμε το συμπέρασμα πως οι μετανάστες είναι μόνο μία πτυχή του ζητήματος του Αγίου Παντελεήμονα. «Το πρόβλημα ουσιαστικά ξεκινάει πριν από είκοσι χρόνια, οπότε και αρχίζει η υποβάθμιση της περιοχής», επισημαίνει η κα Βήχου. «Μέχρι τότε η περιοχή ήταν κατά βάση αστική. Ξαφνικά, οι γιατροί, οι δικηγόροι και τα ανώτερα στρώματα φεύγουν προς τα Βόρεια Προάστια και μένουν εδώ οι μικροαστικές και οι «λούμπεν» τάξεις. Ταυτόχρονα, έρχεται το πρώτο κύμα μεταναστών από την Ανατολική Ευρώπη και την Αλβανία και αναπτύσσεται μια μορφή ρατσισμού. Η υποβάθμιση της περιοχής σχετίζεται μεταξύ άλλων με την εγκατάσταση πολλών κέντρων παραβατικότητας. Η οδός Φυλής είναι γεμάτη με οίκους ανοχής, υπάρχουν τα στριπτιζάδικα της οδού Αχαρνών, τα μπαρ όπου διακινούνται ναρκωτικά και γυναίκες, χαρτοπαικτικές λέσχες και έτσι προκαλείται συγκέντρωση συγκεκριμένου κόσμου», μας λέει.

«Κάπως έτσι», συνεχίζει, «με την έλευση του δεύτερου κύματος μεταναστών από την Ασία πριν από επτά χρόνια, δεν υπήρχαν οι κατάλληλες υποδομές από το κράτος και οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να μείνουν στα παγκάκια και να κάνουν την ανάγκη τους στο δρόμο, αφού δεν τους δέχονται στις καφετέριες. Έχουν αφεθεί στο έλεός τους, χωρίς να υπάρχουν στοιχειώδεις ξενώνες, συσσίτια, ενώ και οι δημόσιες τουαλέτες είναι κλειστές.»

Στην κυβερνητική πολιτική στρέφει τα βέλη του και ο κ. Πέτρος Κωνσταντίνου, συντονιστής της Κίνησης «Ενωμένοι ενάντια στον ρατσισμό και την φασιστική απειλή» και υποψήφιος δήμαρχος της Αθήνας με την ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α. «Οι επιλογές του Δήμου ως προς την προσοχή σε κάθε περιοχή είναι ρατσιστικές», τονίζει ο κ. Κωνσταντίνου, επισημαίνοντας ότι το Κολωνάκι και οι τουριστικές περιοχές μένουν ανέπαφες από περικοπές, ενώ το βάρος πέφτει στις φτωχογειτονιές, όπου κλείνουν ΚΑΠΗ, παιδικοί σταθμοί και υπηρεσίας καθαριότητας.

«Την ίδια στιγμή, υπάρχουν πάνω από 800 αστυνομικοί, οι οποίοι συγκαλύπτουν την φασιστική ομάδα της περιοχής, που θέλει να καθαρίσει την συνοικία από τους μετανάστες», καταγγέλλει ο κ. Κωνσταντίνου στην πρώτη του συνέντευξη μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του. «Το αστυνομικό τμήμα του Αγ. Παντελεήμονα συνεργάζεται ανοιχτά με τους φασίστες, συμβουλεύοντας τους χτυπημένους μετανάστες να μην υποβάλλουν καν μήνυση για τις βιαιοπραγίες», συμπληρώνει η κα Βήχου.

Συνθήματα άλλων εποχών
«Στα διάφορα φασιστομπλογκ, κάποιοι κύκλοι μιλάνε για την νέα Εθνική Αντίσταση που ξεκινά από εδώ», μας ενημερώνει η κα Βήχου. «Το ανησυχητικό είναι ότι έχουν βγει όπλα, στις τελευταίες συγκεντρώσεις των “Ελληναράδων” ακούγονται συνθήματα όπως «Στ’ άρματα, στ’ άρματα, εμπρός στον αγώνα», «ο Άγιος Παντελεήμων είναι η Αρχή», αλληλοαποκαλούνται «σύντροφοι» και «συναγωνιστές» και ξεκινούν πογκρόμ προς όποιον έχει λίγο πιο μελαμψό δέρμα», σημειώνει με ανησυχία η κα Βήχου.

Η συσπείρωση, όπως μας πληροφορεί , είναι μεγάλη, καθώς «Χρυσή Αυγή», «Επιτροπή Εθνικής Σωτηρίας» και άλλες οργανώσεις έκαναν πολλή δουλειά πόρτα-πόρτα. «Μας λένε ότι μας έχουν καταγραμμένους όλους και ξέρουν την ιδεολογία του καθενός, ενώ το εγκληματικό είναι πως ακούγονται επίσημα συνθήματα για την είσοδο του στρατού στην περιοχή. Φοβόμαστε μέχρι και για την απαγόρευση νυχτερινής κυκλοφορίας στην περιοχή», αναφέρει, προσθέτοντας ότι πλέον η οργή στρέφεται στο σύνολο του πολιτικού κόσμου.

Ο κ. Κωνσταντίνου έχει άλλη άποψη: «Είναι παραπλανητικό να λέμε ότι η περιοχή είναι εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής. Τα εκλογικά αποτελέσματα μας δείχνουν το ακριβώς αντίθετο. Άλλωστε, εκεί βρίσκεται η βάση του Κακλαμάνη, εκεί και το οργανωμένο ΛΑΟΣ που συνεργάζεται με τους νεοναζί της Χρυσής Αυγής, και φυσικά όλοι συνεργάζονται με το αστυνομικό τμήμα του Αγίου Παντελεήμονα, με την κάλυψη της πολιτικής-απαρτχάιντ της κυβέρνησης».

Στο εκρηκτικό μίγμα της συνοικίας, όπως μας λέει η κα Βήχου, προστίθεται και η αφγανική μαφία, η οποία έρχεται προς βοήθεια των μεταναστών, εφόσον οι τελευταίοι μένουν ανυπεράσπιστοι. Από την άλλη, βρίσκει αντίπαλο την αλβανική μαφία, που συνυπολογιζομένων όλων των υπόλοιπων «παρατάξεων» ολοκληρώνει την εικόνα εμπόλεμης ζώνης.

«Οι ακροδεξιοί της πλατείας τάζουν σε ανήλικους Αλβανούς ότι θα γίνουν Έλληνες αν μαχαιρώσουν ή χτυπήσουν κάποιον πρόσφυγα», διαπιστώνει με λύπη η κα Βήχου. «Έχουν δημιουργήσει ομάδες περιφρούρησης στην παιδική χαρά και με διάφορα προσχήματα στρέφονται εναντίον Αφγανών, Πακιστανών και γυναικών με μαντίλες», συνεχίζει.

Πόσο παράξενο ακούγεται να μιλάμε με λεξιλόγιο που συμπεριλαμβάνει «άρματα», «μαφία» και «εθνική αντίσταση» στο κέντρο της Αθήνας τον 21ο αιώνα… Κι όμως, η Κίνηση Κατοίκων του 6ου Δημοτικού Διαμερίσματος πιστεύει ότι τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμα.

Φταίνε τελικά οι μετανάστες;
«Σίγουρα υπάρχει εγκληματικότητα», λέει η κα Βήχου. «Όλοι στην γειτονία θα έχουν να σας πουν για κάποιο περιστατικό κλοπής, ακόμη και μένα μου έχουν κλέψει το κινητό. Η ένστασή μας είναι όμως προς την πολιτική της κυβέρνησης, που δεν ανακούφισε τους μετανάστες που ήρθαν. Δεν λέμε ότι έπρεπε να βουλιάξουν τα πλοία όταν έρχονταν ή να τους σκοτώσουν, αλλά να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για Έλληνες και ξένους. Οι μετανάστες από την μεριά τους ήταν λογικό να έρθουν οι περισσότεροι στην ίδια περιοχή, ο καθένας πάει εκεί που είναι και οι συμπατριώτες του».

Σε ερώτησή μας για τις προσπάθειες προσαρμογής του δεύτερου κύματος των μεταναστών, η κα Βήχου μας εξηγεί: «Τα τελευταία χρόνια ήρθαν κυρίως άνδρες Πακιστανοί, Αφγανοί και Μπαγκλαντεσιανοί. Δεν ήταν οικογένειες, όπως των Αλβανών είκοσι χρόνια πριν, αλλά ανδρικός πληθυσμός, κάτι που κάνει πιο δύσκολη την ενσωμάτωση στην κοινωνία».

Η Πακιστανική κοινότητα της Ελλάδας αριθμεί 60.000 άτομα. Εμείς, θέλοντας να ακούσουμε και την άποψη των μεταναστών, μιλήσαμε με τον Πρόεδρο της Πακιστανικής κοινότητας, κ. Τζαβέντ Ασλάμ.

«Εμείς ήρθαμε στην Ελλάδα ειρηνικά. Δεν ήρθαμε ούτε για να κυβερνήσουμε, ούτε για τουρισμό, αλλά για να δουλέψουμε για μια καλύτερη ζωή», μας λέει ο κ. Ασλάμ. «Εγώ προσωπικά, αφού τέλειωσα τις σπουδές μου στις πολιτικές επιστήμες στο Πακιστάν, όπου μάθαινα για τον Σωκράτη, τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα, ήθελα να έρθω εδώ γιατί στην χώρα σας γεννήθηκε η δημοκρατία. Στην χώρα μου, ακόμα οι μηχανισμοί είναι στην ουσία χούντα, γι’ αυτό ήθελα στην πράξη να ζήσω την δημοκρατία». Ο κ. Ασλάμ μας διηγείται πώς το καθεστώς της χώρας του εξέδωσε κόκκινο ένταλμα. Θυμάται ότι του έκαναν έλεγχο στο δρόμο και όταν ο ίδιος έλεγε στον αστυνομικό πως αυτό δεν επιτρέπεται από το νόμο, εκείνος απάντησε «Νόμος είναι αυτό που βρίσκεται κάτω από το πόδι μου».

«Πέταξα τα βιβλία μου, και είπα ότι θέλω να πάω σε μια χώρα με δικαιοσύνη. Η Ελλάδα είναι η χώρα που κατ’ εξοχήν φημίζεται για τον σεβασμό στους νόμους. Όμως, μαθαίνουν στα μικρά παιδιά, που θα μπορούσαν να είναι ο νέος Αριστοτέλης, να ακολουθούν την πολιτική που έχει προγραμματιστεί», επισημαίνει ο πρόεδρος της Πακιστανικής κοινότητας.

«Πάντα λένε ότι ο μετανάστης πείραξε μια κοπέλα ή πείραξε ένα μικρό παιδί. Μα, άνθρωπέ μου, αν πειράχτηκε κάποιος, δεν υπάρχει νόμος; Υποτίθεται ότι υπάρχει ισότητα για όλους», υπογραμμίζει ο κ. Ασλάμ, συνεχίζοντας: «Όταν ο Έλληνας εργοδότης που υποχρεούται από το νόμο να δώσει μεροκάματο τουλάχιστον 34 ευρώ, και δεν μας δίνει ούτε τα 20 ευρώ που συμφωνήσαμε, άρα σπάει το νόμο, τότε ο μετανάστης δεν θα αναγκαστεί να μείνει σε ένα σπίτι μαζί με άλλους δέκα; Πώς θα είναι ένας καθαρός και πολιτισμένος άνθρωπος; Δεν θα είναι».

Χρειάζεται μέριμνα για την παιδεία των μεταναστών, και εφαρμογή του νόμου, σύμφωνα με τον κ. Ασλάμ. Αντίθετα, όπως μας αναφέρει, ακούγεται πως αστυνομικοί πιάνουν λαθρομετανάστες, τους κρατούν σε σπίτια για αρκετές ώρες, και τους λένε πως αν δεν τους δώσουν λεφτά θα τους πάνε στο τμήμα. «Αυτό το θεωρώ απαγωγή», λέει ο κ. Ασλάμ. «Αν είναι μία φορά άσχημο να υπάρχουν χίλιοι εγκληματίες έξω, είναι χίλιες φορές πιο άσχημο να είναι ένα ένας αθώος μέσα. Και πολλοί από εμάς μπαίνουν στην φυλακή άδικα, και αυτό είναι πολύ άσχημο για μια χώρα που λέει ότι είναι δημοκρατική», συνεχίζει προσθέτοντας μία παράκληση: «Εφαρμόστε το νόμο».

Ο κ. Κωνσταντίνου, σταθερός υποστηρικτής των δικαιωμάτων των μεταναστών, συνδέει τους μετανάστες με την εργατική τάξη. Αντίθετα, για τις ακροδεξιές ομάδες που φαίνεται να ξεσηκώθηκαν στην περιοχή έχει να πει: «Δεν βλέπω κανέναν ξεσηκωμό. Μόνο τραμπουκισμό. Αυτοί οι τύποι με τα ρόπαλα δεν έχουν καμία σχέση με το εργατικό κίνημα».

Μπορεί να βρεθεί η χρυσή τομή;
«Ξέρουμε ότι η καλύτερη λύση είναι η συζήτηση», λέει ο εκπρόσωπος των Πακιστανών, κ.Ασλάμ, «αλλά κάθε φορά συναντούμε μια άγρια κατάσταση. Μία άλλη φορά χτυπήθηκαν 600 Πακιστανοί. Όταν πήγαμε στην αστυνομία, μας είπαν ότι “δεν έχετε σπασμένο κεφάλι ή πόδι για να κάνετε μήνυση”. Παρακάλεσα τον αστυνόμο προσωπικά και του είπα,” πρέπει να φτάσουμε να μην έχουμε κεφάλι για να κάνουμε μήνυση;” Είναι απίστευτα πράγματα.»

«Εμείς προτείνουμε άμεσα την εγκατάσταση παρατηρητηρίου στην πλατεία, που θα λειτουργεί σε 24ωρη βάση και θα ασχολείται με τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και την συμπεριφορά του ίδιου του αστυνομικού τμήματος», μας λέει η εκπρόσωπος της Κίνησης Κατοίκων του 6ου Διαμερίσματος, η οποία θα προβεί σε συναντήσεις με τους υποψηφίους δημάρχους ενόψει των εκλογών.

«Υπάρχουν άμεσες λύσεις», μας αναφέρει και ο υποψήφιος δήμαρχος κ. Κωνσταντίνου. «Ο Δήμος παίρνει κονδύλια από την Ε.Ε. για κάθε επαναπροωθούμενο μετανάστη. Επίσης, διαθέτει μεγάλα ξενοδοχεία που έκλεισαν, κτίρια της Εκκλησίας, κτίρια του Βατοπεδίου. Μπορούν όλα να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση του προβλήματος. Εννοείται ότι πρέπει να γίνει νομιμοποίηση των μεταναστών , γιατί αυτοί οι άνθρωποι δεν θέλουν να είναι παράνομοι».

«Η λύση είναι να εφαρμόζεται ο νόμος», επιμένει δημοκρατικά ο κ.Ασλάμ. «Όταν οι μετανάστες βλέπουν τους Έλληνες να μην ακολουθούν το νόμο, θα μάθουν και αυτοί τα ίδια κόλπα. Επίσης, θέλουμε να υπάρχει κάποιο πρόγραμμα για να υποδεικνύει ποιος φταίει, να μας λένε και τα δικά μας λάθη, γιατί θέλουμε να τα διορθώσουμε. Δεν ήρθαμε εδώ για να ενοχλήσουμε», συμπληρώνει.

Άλλωστε, ο ρατσισμός δεν είναι ο κανόνας στην Ελλάδα, όπως επισημαίνει ο κ.Ασλάμ. «Πιστεύω ότι είστε ο καλύτερος λαός του κόσμου. Αν δεν ήσασταν, εγώ τώρα θα ήμουν στο Γκουαντάναμο. Έλληνες με έσωσαν. Απλώς δεν πρέπει να αφήνετε αυτό το κομμάτι του κόσμου να κάνει ό,τι θέλει», τονίζει με ειλικρίνεια.

Παρήγορες εικόνες βλέπει και η κα Βήχου να εκτυλίσσονται στα σχολεία της περιοχής, όπου τα ξένα παιδιά είναι περισσότερα από τα Ελληνόπουλα, και έτσι, αναγκαστικά παίζουν μαζί και αναπτύσσουν σχέσεις. Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, η Κίνηση Κατοίκων του 6ου Διαμερίσματος συνδιοργάνωσε με την Ένωση Αφρικανών Γυναικών αντιρατσιστικό φεστιβάλ στην Πλατεία Αμερικής.

Μία από εκείνες τις ημέρες, περάσαμε κι εμείς από την πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα, σε μία ακόμη προσπάθεια να ακούσουμε και τις απόψεις των αγανακτισμένων ομάδων. Δεν βρήκαμε κανέναν εκεί, παρά μόνο μαύρα παιδάκια να παίζουν με ελληνόπουλα και καφετέριες με θαμώνες που απολάμβαναν τον απογευματινό καφέ τους. Αργότερα, μάθαμε ότι η ομάδα που αυτοανακηρύχθηκε προστάτρια του ελληνισμού στην περιοχή, έλειπε σε κινητοποιήσεις των φορτηγατζήδων. Ίσως γι’ αυτό να ήταν τα πράγματα τόσο ειρηνικά στην πλατεία.