Λευκός οίκος: Οι αλλαγές ξεκινάνε από το... σπίτι

του Γιώργου Φλώκα

Η ορκωμοσία του Barack Obama ως νέου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών επιφέρει ιστορικές αλλαγές στο Λευκό Οίκο. Όμως, το κτίριο που εξυπηρετεί τους σκοπούς γραφείων, οικίας και χώρου εκδηλώσεων για την πρώτη οικογένεια της χώρας, αναμένεται να αποτελέσει και τον πρώτο τομέα που θα δεχτεί τις «τομές» του νέου Προέδρου.
 
Η έπαυλη, ηλικίας 208 ετών, θα δεχτεί αλλαγές που θα ξεκινούν από την αίθουσα υποδοχής και θα εκτείνονται ως την κρεβατοκάμαρα Λίνκολν. Άλλωστε, οι αλλαγές στη διακόσμηση του Λευκού Οίκου είναι αγαπημένη συνήθεια του εκάστοτε προέδρου, μαζί με την επιλογή των στελεχών της κυβέρνησης και την διαχείριση κρατικών μυστικών. "Ίσως να μην είναι και το κρισιμότερο στοιχείο στην ατζέντα ενός νέου προέδρου, όμως θα πρέπει να είστε σίγουροι ότι είναι από τα πρώτα πράγματα που κάνει η πρώτη οικογένεια όταν μπαίνει στον Λευκό Οίκο" σχολιάζει ο ιστορικός William Seale, ειδικός επί των θεμάτων της προεδρικής κατοικίας.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει κάποια επίσημη ενημέρωση για τις αλλαγές που ετοιμάζει ο Obama στα 132 δωμάτια του Λευκού Οίκου. Όμως ιστορικοί, διακοσμητές και δημοσιογράφοι του Λευκού Οίκου συμφωνούν ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πρόεδρος, η γυναίκα του Μισέλ και οι δυο κόρες του έχουν ήδη συζητήσει πώς θα βάλουν την προσωπική τους σφραγίδα στην πιο διάσημη κατοικία των ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με την παράδοση, πριν την αλλαγή «φρουράς» στο Λευκό Οίκο, προηγείται εθιμοτυπική επίσκεψη και ξενάγηση στο σπίτι από το προηγούμενο προεδρικό ζεύγος, ενώ η Michelle Obama έλαβε ένα βιβλίο που περιγράφει λεπτομερώς την ιστορία του κάθε δωματίου.

Άλλωστε, από το 1800, όταν ο John Adams μετακόμισε στην μισοτελειωμένη έπαυλη, οι νέοι πρόεδροι παραδοσιακά μεταφέρουν το δικό τους στιλ στο Λευκό Οίκο. Το 1817, για παράδειγμα, όταν εγκαταστάθηκε ο James Monroe και η σύζυγός του, τοποθέτησαν περισσότερα από 50 σκαλιστά έπιπλα της εποχής, κατασκευασμένα από τον Γάλλο Pierre-Antoine Bellange, ο οποίος είχε επιμεληθεί και τα αυτοκρατορικά παλάτια της Γαλλίας. Το 1901, όταν ανέλαβε την προεδρία της χώρας ο Theodore Roosevelt, βρήκε την διακόσμηση πολύ «αυτοκρατορική». Έτσι, προσέλαβε τους καλύτερους αρχιτέκτονες της εποχής για μια επέκταση της έπαυλης και μια ανακαίνιση, κατά την οποία προστέθηκε δυτική πτέρυγα, ένα γήπεδο τένις και νέα διακόσμηση, υπό τις οδηγίες του σκοτσέζου σχεδιαστή Robert Adam.
 
Τη δεκαετία του ’60, η περίφημη ανακαίνιση που επιχείρησαν ο John και η Jacqueline Kennedy περιλάμβανε εκτεταμένο «σαφάρι» εξεύρεσης αυθεντικών αντικών που συνδέονται με το Λευκό Οίκο και την ιστορία του, με τη βοήθεια του συλλέκτη Henry DuPont και της γνωστής διακοσμήτριας Dorothy May Parish. Μεγάλη ανακαίνιση στο Λευκό Οίκο πραγματοποίησε και η Nancy Reagan, με το που ανέλαβε την προεδρία της χώρας ο σύζυγός της, το 1981. Πολλοί χώροι υπέστησαν δραματικές αλλαγές, μεταξύ των οποίων, τα δωμάτια του β’ και του γ’ ορόφου, αλλά και η αίθουσα Τύπου. Νέα ήθη στο Λευκό Οίκο αποτέλεσε το ινστιτούτο αισθητικής και το βεστιάριο που εγκαινίασε η Nancy, ενώ και η κρεβατοκάμαρα στη δυτική πτέρυγα μετατράπηκε σε γυμναστήριο. Οι βασικές παρεμβάσεις στην κύρια κρεβατοκάμαρα του προεδρικού ζεύγους αφορούσαν την κινέζικη ταπετσαρία με εικόνες πουλιών (φωτό) ενώ τα οικογενειακά έπιπλα των Reagan βρήκαν τη θέση τους στο «οβάλ γραφείο» του Προέδρου.

Κατά τη διάρκεια της οκταετούς θητείας του προηγούμενου Προέδρου, ανακαινίστηκαν ριζικά η κρεβατοκάμαρα Lincoln, η αίθουσα συσκέψεων και κάποιοι βοηθητικοί χώροι, ενώ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ενεργειακή επάρκεια, με εγκατάσταση φωτιστικών εξοικονόμησης ενέργειας, τουαλέτες χαμηλής κατανάλωσης νερού. «Αυτός που αναλαμβάνει τη δουλειά της ανακαίνισης του Λευκού Οίκου είναι πάντα η πρώτη κυρία. Αυτή επιβλέπει τα πάντα, από τα βαψίματα και τις αγορές νέων επίπλων έως τους πίνακες και τα διακοσμητικά που τοποθετούνται», σχολιάζει σχετικά η Carl Sferrazza Anthony, ιστορικός του Λευκού Οίκου.

Τα κόστη ανακαίνισης καλύπτονται από διάφορες πηγές, μεταξύ των οποίων και το Κογκρέσο, το οποίο εγκρίνει περίπου 1,6 εκατ. δολάρια ετησίως για επισκευές και ανακαινίσεις του Λευκού Οίκου. Σύνηθες φαινόμενο είναι και οι ιδιωτικές χορηγίες, ενώ κάποιες φορές πληρώνουν ακόμη και οι ίδιοι οι Πρόεδροι. Συνήθως, το προεδρικό ζευγάρι επικεντρώνεται στους χώρους που ζει, ήτοι 14 δωμάτια, 7 μπάνια και τα δυο καθιστικά στο δεύτερο όροφο. Στη διάθεσή τους τίθενται τεράστιες ποσότητες επίπλων και αντικειμένων που χρονολογούνται από τις πρώτες ημέρες του Λευκού Οίκου, καθώς και περίπου 500 πίνακες και αγάλματα.

Όσο για τις προθέσεις του Obama, ιστορικοί και παρατηρητές σημειώνουν ότι δεν αναμένονται δραστικές αλλαγές και ακριβές ανακαινίσεις από τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου. Με την αμερικανική οικονομία να περνά τη μεγαλύτερη κρίση της από το 1929, δύσκολα ο νέος Πρόεδρος θα δώσει λαβές για σχόλια, προκαλώντας την κοινή γνώμη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Αβραάμ Λίνκολν, ένας από τους ιστορικότερους Προέδρους των ΗΠΑ, όταν ανέλαβε το 1861, με τον εμφύλιο προ των πυλών, άφησε τις εργασίες ανακαίνισης στη γυναίκα του, Mary Todd, δίνοντάς της προϋπολογισμό μόλις 20.000 δολάρια. Στον αντίποδα, άλλες οικογένειες αντιμετώπισαν έντονη κριτική για τις στιλιστικές τους επιλογές. Οι εφημερίδες της εποχής «ξεφώνησαν» τον John Quincy Adams επειδή χρησιμοποίησε κρατικά χρήματα για να αγοράσει ένα τραπέζι μπιλιάρδο ενώ και η Nancy Reagan είχε προκαλέσει δημόσια κριτική για την απόφαση της να ξοδέψει 210.000 δολάρια σε πορσελάνες, με την οικονομία των ΗΠΑ να βρίσκεται σε ύφεση.