Γιατί μας αρέσει να λέμε τη γνώμη μας;
Υπάρχει καλύτερο πράγμα από το να λέμε τη γνώμη μας; Δημοκρατία έχουμε άλλωστε.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανέδειξαν κάτι πολύ σημαντικό: την ανάγκη του κόσμου να πει τη γνώμη του, να ακουστεί. Εσωστρεφή άτομα που στην πραγματική ζωή κάθονται σε μία γωνία και παρατηρούν, στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης αναρτούν κείμενα-σεντόνια. Άνθρωποι που στην καθημερινότητα «δεν δίνουν δικαιώματα» online θα ρίξουν κατάρες ίσα για να υποστηρίξουν τη γνώμη τους.
«Ο καθένας έχει το δικαίωμα να έχει τη δική του άποψη, αρκεί να συμφωνεί με τη δική μου», είπε στη «Δίκη» ο Φραντς Κάφκα και πράγματι αυτή η φράση συνοψίζει λίγο – πολύ τον λόγο για τον οποίο αρεσκόμαστε στο να λέμε τη γνώμη μας.
Ο κόσμος έχει ανάγκη να εκφράζεται, να λέει τη γνώμη του και να βρίσκει ομοϊδεάτες του, ίσως ακόμα κι αν νιώθει πως αυτό που λέει δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση . Αποτελεί μέρος της κοινωνικοποίησης, της ανάγκης μας να ανήκουμε κάπου, να βρίσκουμε την αποδοχή στον δημόσιο λόγο, να ακουστούμε και ενίοτε να επιβληθούμε. Όταν εκφράζουμε την άποψή μας δημόσια, σε μία μεγάλη παρέα για παράδειγμα, ορισμένες φορές αναζητούμε την επιβεβαίωση· δεν είμαστε παντελώς σίγουροι γι’ αυτό που ξεστομίζουμε, οπότε καταλήγουμε να το λέμε φωναχτά για να λάβουμε το επιθυμητό φιντμπακ, να ανεβάσουμε λίγο την αυτοπεποίθησή μας και μετά να συνεχίσουμε τις ζωές μας.
Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, η ανάγκη να εκφράσουμε την άποψή μας, δεν σχετίζεται με την επιβεβαίωση που αναζητούμε από τους άλλους ανθρώπους, αλλά από την επιβεβαίωση που αποζητούμε από τον ίδιο μας τον εαυτό.
Σύμφωνα με την Ψυχολογία, ορισμένες φορές εξωτερικεύουμε τη σκέψη μας περισσότερο για να την ακούσουμε οι ίδιοι, να δούμε πώς θα τη διατυπώσουμε και πόσο παράλογη μπορεί να ακούγεται. Συνήθως αυτό λειτουργεί εποικοδομητικά. Πραγματικά, μετά από την έκφραση της άποψης θα προβληματιστούμε είτε θα παρακινηθούμε να ερευνήσουμε περισσότερο τον ισχυρισμό μας, είτε σε εξαιρετικές περιπτώσεις, θα αλλάξουμε λιγάκι τη γνώμη μας. Το τελευταίο προϋποθέτει μεγάλα αποθέματα ωριμότητας, ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι είναι ανέφικτο. Ακόμη κι έτσι βέβαια, ίσως καταλήγουμε στην αρχική αιτία: αυτήν της επιβεβαίωσης: η άποψή μας μετά από αυτή τη διαδικασία θωρακίζεται και σε μία μελλοντική συζήτηση θα δυσκολέψει τον συνομιλητή μας στο να την αντικρούσει.
Κάποιοι γραφικοί θα πουν ότι όλα τελικά καταλήγουν στο σεξ. Θέλουμε να λέμε τη γνώμη μας, είτε για να επιβεβαιωθούμε, είτε για να μας θαυμάσουν (άρα και να επιβληθούμε) με βαθύτερο σκοπό το σεξ; Δεν αποκλείεται. Βέβαια, ίσως και να μη μάθουμε ποτέ.
«Ο καθένας έχει το δικαίωμα να έχει τη δική του άποψη, αρκεί να συμφωνεί με τη δική μου», είπε στη «Δίκη» ο Φραντς Κάφκα και πράγματι αυτή η φράση συνοψίζει λίγο – πολύ τον λόγο για τον οποίο αρεσκόμαστε στο να λέμε τη γνώμη μας.
Ο κόσμος έχει ανάγκη να εκφράζεται, να λέει τη γνώμη του και να βρίσκει ομοϊδεάτες του, ίσως ακόμα κι αν νιώθει πως αυτό που λέει δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση . Αποτελεί μέρος της κοινωνικοποίησης, της ανάγκης μας να ανήκουμε κάπου, να βρίσκουμε την αποδοχή στον δημόσιο λόγο, να ακουστούμε και ενίοτε να επιβληθούμε. Όταν εκφράζουμε την άποψή μας δημόσια, σε μία μεγάλη παρέα για παράδειγμα, ορισμένες φορές αναζητούμε την επιβεβαίωση· δεν είμαστε παντελώς σίγουροι γι’ αυτό που ξεστομίζουμε, οπότε καταλήγουμε να το λέμε φωναχτά για να λάβουμε το επιθυμητό φιντμπακ, να ανεβάσουμε λίγο την αυτοπεποίθησή μας και μετά να συνεχίσουμε τις ζωές μας.
Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, η ανάγκη να εκφράσουμε την άποψή μας, δεν σχετίζεται με την επιβεβαίωση που αναζητούμε από τους άλλους ανθρώπους, αλλά από την επιβεβαίωση που αποζητούμε από τον ίδιο μας τον εαυτό.
Σύμφωνα με την Ψυχολογία, ορισμένες φορές εξωτερικεύουμε τη σκέψη μας περισσότερο για να την ακούσουμε οι ίδιοι, να δούμε πώς θα τη διατυπώσουμε και πόσο παράλογη μπορεί να ακούγεται. Συνήθως αυτό λειτουργεί εποικοδομητικά. Πραγματικά, μετά από την έκφραση της άποψης θα προβληματιστούμε είτε θα παρακινηθούμε να ερευνήσουμε περισσότερο τον ισχυρισμό μας, είτε σε εξαιρετικές περιπτώσεις, θα αλλάξουμε λιγάκι τη γνώμη μας. Το τελευταίο προϋποθέτει μεγάλα αποθέματα ωριμότητας, ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι είναι ανέφικτο. Ακόμη κι έτσι βέβαια, ίσως καταλήγουμε στην αρχική αιτία: αυτήν της επιβεβαίωσης: η άποψή μας μετά από αυτή τη διαδικασία θωρακίζεται και σε μία μελλοντική συζήτηση θα δυσκολέψει τον συνομιλητή μας στο να την αντικρούσει.
Κάποιοι γραφικοί θα πουν ότι όλα τελικά καταλήγουν στο σεξ. Θέλουμε να λέμε τη γνώμη μας, είτε για να επιβεβαιωθούμε, είτε για να μας θαυμάσουν (άρα και να επιβληθούμε) με βαθύτερο σκοπό το σεξ; Δεν αποκλείεται. Βέβαια, ίσως και να μη μάθουμε ποτέ.
