Γιατί τα ζώδια δεν ισχύουν
Πιστεύετε ακόμα στα ζώδια; Θεωρείτε πως οι αστερισμοί καθορίζουν το μέλλον και τις σχέσεις σας; Καλώς ορίσατε στον 21ο αιώνα.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Τα διαβάζουμε, κάποιοι από εμάς τα πιστεύουν κιόλας, ενώ αρκετοί λαμβάνουν αποφάσεις για τις διαπροσωπικές τους σχέσεις αλλά και συνολικότερα τις ζωές τους, με βάση αυτά. Περαστικά τους.
Τα ζώδια που κυκλοφορούν σε εφημερίδες, περιοδικά και πρωινάδικα μπορεί να αποτελούν αθώα απόλαυση, όμως το πρόβλημα προκύπτει όταν τα παίρνουμε στα σοβαρά. Και γιατί «να μην» , θα αναρωτηθείτε.
Γιατί δεν έχουν απολύτως καμία επιστημονική βάση, γι’ αυτό. Ή μάλλον είχαν, αλλά για πολύ διαφορετικό σκοπό από εκείνο που τους αποδίδεται σήμερα.
Ας πάμε όμως αρκετές χιλιάδες χρόνια πίσω για να ανακαλύψουμε τις ρίζες τους.
Ποιες ήταν οι ρίζες των ζωδιακών αστερισμών;
Από την αρχαιότητα ο άνθρωπος παρατήρησε τον ουρανό και τους αστερισμούς. Όχι μόνο οι αρχαίοι Έλληνες που ήταν σπουδαίοι αστρονόμοι, αλλά και οι Βαβυλώνιοι, οι Κινέζοι, οι Άραβες και οι Ινδιάνοι, όλοι οι πολιτισμοί κοιτώντας τα ίδια αστέρια στον ουρανό, έφτιαξαν διαφορετικά σχήματα ανάλογα με τις παραδόσεις, τη μυθολογία τους, τον πολιτισμό τους.
Οι Έλληνες εμπνευστήκαν προφανώς από την ελληνική μυθολογία, με όλη τη φαντασία, και όλους τους ήρωες που εμπεριέχει, και την απεικόνισαν στο ουρανό. Σήμερα, έχουν καθιερωθεί τα ονόματα που δόθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες στους αστερισμούς και χρησιμοποιούνται στη διεθνή ορολογία. Για παράδειγμα, ο Ηρακλής, ο Περσέας, η Ανδρομέδα, ο Σκορπιός, ο Ταύρος, είναι συγκεκριμένα ονόματα που χρησιμοποιούν όλοι οι αστρονόμοι και όλοι οι παρατηρητές του ουρανού, σε όλους τους αστρονομικούς χάρτες προκειμένου να έχουν ένα κοινό κώδικα επικοινωνίας.
Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (International Astronomical Union) έχει καθιερώσει 88 αστερισμούς στον ουρανό, με τους περισσότερους εξ αυτών στο βόρειο ημισφαίριο να έχουν ονόματα που συναντάμε στα ομηρικά έπη και σε κείμενα της αρχαιότητας, όπως ο Ωρίωνας, ο Ταύρος, οι Πλειάδες και η Κασσιόπη. Από τους 88 αυτούς αστερισμούς, ένα υποσύνολο είναι οι ζωδιακοί αστερισμοί, οι οποίοι σημειωτέον είναι 13 και όχι 12, καθώς βρίσκεται και ο Οφιούχος πλέον ανάμεσά τους.
Οι αστερισμοί αυτοί έχουν μια συγκεκριμένη θέση και μας δείχνουν τη θέση του Ήλιου κατά τη διάρκεια του έτους.
Η Γη μας περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο σε ένα επίπεδο που ονομάζουμε εκλειπτική. Καθώς βρισκόμαστε πάνω στη Γη και κινούμαστε μαζί της, αυτό που παρατηρούμε είναι μια φαινομενική κίνηση του Ήλιου πάνω στην εκλειπτική, την οποία ολοκληρώνει μέσα σε ένα έτος. Δηλαδή από τη Γη παρατηρούμε μια ετήσια φαινόμενη κίνηση του Ήλιου στην εκλειπτική.
Ο ζωδιακός κύκλος επομένως στην αρχαιότητα ήταν ένα είδος ημερολογίου. Ανάλογα με τους αστερισμούς που ανέτειλαν, οι άνθρωποι ήξεραν αν είναι φθινόπωρο ή καλοκαίρι, και προγραμμάτιζαν ανάλογα τις εργασίες τους: έσπειραν, θέριζαν, ταξίδευαν. Για παράδειγμα, έβλεπαν τον Ωρίωνα να μεσουρανεί; Γνώριζαν πως βρίσκονταν μέσα στον χειμώνα.
Τα ζώδια και η (ψευδο)επιστήμη τους
Τι σημαίνει λοιπόν πως ένας άνθρωπος είναι Ταύρος; Τη στιγμή που γεννήθηκε, ο ήλιος βρισκόταν στον αστερισμό του Ταύρου, ανέτειλε δηλαδή σε ένα σημείο όπου πίσω του υπήρχε ο συγκεκριμένος αστερισμός. Όλα καλά και όλα ωραία έως εδώ, όμως η Αστρολογία κάνει χρήση της επιστημονικής ορολογίας και αποδεκτών επιστημονικών στοιχείων, τα οποία αναμειγνύει με αντιεπιστημονικές και παραπλανητικές θεωρήσεις.
«Η σύνδεση που κάνει η Αστρολογία για το πώς ο Ουρανός επηρεάζει την προσωπικότητα, τις κινήσεις και τις δράσεις μας είναι αβάσιμη και πλήρως αντιεπιστημονική. Δεν στηρίζεται κάπου, αλλά υπάρχει ως αξίωμα προκειμένου να συνδεθεί η ψυχολογία του ανθρώπου με τον Ουρανό», σχολιάζει η κ. Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού, αστροφυσικός και υπεύθυνη επικοινωνίας στο Κέντρο Επισκεπτών Θησείου.
«Για να μιλήσουμε ορθολογικά, στον 21ο αιώνα, δεν μπορεί να μας επηρεάσει βαρυτικά ένα αστέρι από τον αστερισμό του Κριού, για παράδειγμα, το οποίο απέχει έτη φωτός από τη Γη. Ακόμα και η βαρυτική αλληλεπίδραση που μας ασκεί η Σελήνη που είναι πιο κοντά μας ή ο Ήλιος ή ο Πλούτωνας είναι αμελητέα σε σχέση με τη βαρυτική επίδραση που μας ασκεί ένα φορτηγό που περνά από τον δρόμο έξω από το σπίτι μας. Αν χρησιμοποιήσουμε τον Νόμο της Παγκόσμιας έλξης, την ώρα που κάποιος γεννιέται, πιο πολύ τον επηρεάζει βαρυτικά ο μαιευτήρας. Η βαρυτική αλληλεπίδραση που μας ασκεί ο διπλανός μας είναι ισχυρότερη από εκείνη των αστεριών σε οποιονδήποτε αστερισμό», προσθέτει.
ΝαΙ, ΑλΛα, τΑ άΣτρα εΚπέΜπουν ΑκτιΝοΒολία, θα πείτε. Βεβαίως και εκπέμπουν και οι επιστήμονες την καταγράφουν, όμως δεν μας επηρεάζει η ακτινοβολία ενός άστρου. Μας επηρεάζει πιο πολύ η ακτινοβολία ενός κινητού τηλεφώνου ή η ακτινοβολία του Ήλιου, γιατί περιφερόμαστε γύρω του.
Άρα γιατί επιζεί η Αστρολογία αφού τίποτα από όσα θεωρεί ως αξιώματα δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά; Πολύ απλά, διότι προσδίδει μια συμπαντική σημαντικότητα στις πράξεις μας. Υπόσχεται το προνόμιο της προσωπικής σύνδεσης με το σύμπαν και- κυρίως- μας υπόσχεται ότι θα μας μιλήσει για το μέλλον, κάτι το οποίο δεν έπαψε ποτέ στην Ιστορία να απασχολεί τους ανθρώπους.
«Βεβαίως είμαστε συνδεδεμένοι με το σύμπαν, όχι όμως με οποιοδήποτε ψευδοεπιστημονικό τρόπο», αναφέρει η κ. Μεταλληνού. «Η Αστρονομία και η επιστήμη γενικότερα μας διδάσκουν για παράδειγμα πως ο ήλιος, το κοντινό μας άστρο καθορίζει την ύπαρξή μας, δημιουργεί τις συνθήκες της ζωής στον πλανήτη μας. Ή πως τα στοιχεία της φύσης που συναντάμε γύρω μας και στο ίδιο μας το σώμα ακόμα, δημιουργούνται στο εσωτερικό των άστρων με συγκεκριμένες φυσικές διεργασίες. Καταλαβαίνετε ότι η μελέτη της επιστήμης απαιτεί μεν κόπο και χρόνο, αλλά οδηγεί σε αλήθειες που αποκαλύπτουν την φύση του σύμπαντος και την κατανόηση της θέσης μας σε αυτό», προσθέτει.
Σύμφωνα με την ίδια, η βεβαιότητα του προκαθορισμένου – προβλεπόμενου από την αστρολογία, της κατηγοριοποίησης και τοποθέτησης της συμπεριφοράς μας σε καθορισμένες κατευθύνσεις καταργεί αυτομάτως το μέγιστο προσόν του ελεύθερα σκεπτόμενου ατόμου: την ελεύθερη βούληση. Είναι όμως πιο ανώδυνο, δεν φέρει καμία ευθύνη και προσφέρει πλήθος δικαιολογιών όταν άλλοι ή «ανώτερες δυνάμεις» καθορίζουν τις πράξεις μας και όχι ο ορθός λόγος και οι συνειδητές επιλογές μας.
Η Αστρολογία λοιπόν, αναφέρεται ή καλλιεργεί ανθρώπους άβουλους και μοιρολάτρες. «Γιατί να προσπαθήσω να αλλάξω κάτι αφού τα πάντα είναι προκαθορισμένα ήδη;» Πρόκειται για ακριβώς τα αντίθετα χαρακτηριστικά που ο επιστημονικός τρόπος σκέψης καλλιεργεί. Διότι η επιστήμη και ο ορθός λόγος κατακτώνται με κόπο, μελέτη και προσωπική καλλιέργεια.
Τα άτοπα της Αστρολογίας και το πραγματικό νόημα της Ζωής
Δύο δίδυμα αδέλφια έχουν ίδιους χαρακτήρες, συμπεριφορά και εξέλιξη στη ζωή τους; Φυσικά και όχι. Οι πλανήτες και οι αστερισμοί όμως βρίσκονταν ακριβώς στις ίδιες θέσεις κατά την γέννηση και των δύο.
Επίσης, ο άξονας περιστροφής της Γη μας, λόγω των ροπών κυρίως από την Σελήνη και τον Ήλιο, ακολουθεί μια μεταπτωτική κίνηση, όπως είναι η κίνηση της σβούρας. Η κίνηση έχει περιοδικότητα 26.000 χρόνια περίπου. Αποτέλεσμα είναι να αλλάζει η θέση του βορά και ενώ σήμερα τον καθορίζουμε από την θέση του πολικού αστέρα, σε 12.000 χρόνια περίπου θα μας δείχνει ο Βέγας (αστέρι στον αστερισμό της Λύρας) το βορά.
Άλλη συνέπεια είναι ότι οι θέσεις των ισημεριών δεν είναι σταθερές, αλλά «κινούνται» πάνω στην εκλειπτική, προς τα δυτικά, περίπου 50.26 ́ ́/χρόνο. Έτσι αλλάζει η θέση των αστερισμών στην εκλειπτική με αποτέλεσμα τα ζώδια σήμερα να έχουν πάει μια θέση πίσω.
Δηλαδή ανήκουμε στο προηγούμενο ζώδιο από αυτό που η αστρολογία ορίζει!
«Το ερώτημα λοιπόν είναι: Θέλουμε να βλέπουμε τα άστρα και τα φυσικά φαινόμενα όπως είναι ή όπως θα θέλαμε να είναι; Θέλουμε να καλλιεργούμε τον ορθολογικό τρόπο σκέψης που οδηγεί στην διαμόρφωση συνειδητοποιημένων πολιτών που δεν πέφτουν θύματα όποιας δημαγωγίας, ή να κατρακυλάμε στον μύθο και την δεισιδαιμονία με όσες συνέπειες αυτό προκαλεί σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο;», αναρωτιέται η Αστροφυσικός.
Εμείς έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε ή προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο το μέλλον μας. Και για να το καταφέρουμε αυτό, θα πρέπει να αλληλεπιδράσουμε με το περιβάλλον μας με ευγένεια και σεβασμό, κρατώντας τις ισορροπίες.
Ο Επίκουρος, φιλόσοφος της ελληνιστικής περιόδου, παραμένει εντυπωσιακά επίκαιρος:
"Δεν μπορεί κανείς να απαλλαγεί από τους φόβους για τα πιο σημαντικά πράγματα, αν δεν γνωρίζει ποια είναι η φύση του σύμπαντος και δίνει βάση στους μύθους που λέγονται γι' αυτό. Συνεπώς, δεν μπορεί κανείς να απολαμβάνει ακέραιες τις ηδονές της ζωής χωρίς τη φυσική επιστήμη."
