Το ινσταγκραμικό challenge υποστήριξης των γυναικών
Τα hashtags #ChallengeAccepted και το #womensupportingwomen έχουν κατακλύσει την εφαρμογή του Instagram τον τελευταίο μήνα. Γιατί όμως;
Εδώ και ένα μήνα «παίζει» στο Instagram το hashtag #ChallengeAccepted σε συνδυασμό με το #Womensupportingwomen. To concept είναι οι χρήστες της εφαρμογής -ανεξαρτήτως φύλου- να ανεβάσουν ασπρόμαυρες φωτογραφίες ως ένδειξη συμπαράστασης στις γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση. Το #ChallengeAccepted είχε διαδοθεί ξανά το 2016 με σκοπό να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο σχετικά με τον καρκίνο.
Το hashtag επανήλθε στην επικαιρότητα στις αρχές του Ιουλίου. Εκπρόσωπος του Facebook δήλωσε στη CNΤ ότι οι δημοσιεύσεις σχετικά με τη βία κατά των γυναικών ξεκίνησαν να γίνονται trend στις αρχές του Ιουλίου σε περιοχές της Τουρκίας και εξαπλώθηκαν σε όλον κόσμο, ξεκινώντας από τη Βραζιλία όπου τον τελευταίο χρόνο υπάρχει ραγδαία αύξηση του των γυναικτονιών. Μέχρι στιγμής το #ChallengeAccepted μετράει περί τις 6.352.000 δημοσιεύσεις ενώ το #womensupportingwomen γύρω τις 8.746.000.
Η εξάπλωση των hashtags τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν είναι καθόλου τυχαία. Στις 21 Ιουλίου βρέθηκε νεκρή, έπειτα από πέντε μέρες εξαφάνισης, η 27χρονη φοιτήτρια Πινάρ Γκιουλτεκίν στην περιοχή Μούγλα της νοτιοδυτικής Τουρκίας. Η νεαρή γυναίκα χτυπήθηκε και δολοφονήθηκε από τον σύντροφό της ο οποίος για να κρύψει το πτώμα έριξε τη γυναίκα στα σκουπίδια και την έλουσε με μπετόν. Ο λόγος; Σύμφωνα με την αστυνομία, η ζήλια. Σύντομα, η σοκαριστική αυτή γυναικοκτονία προκάλεσε κύμα οργής και οι διαδηλώσεις δεν άργησαν να ξεκινήσουν.
Η δολοφονία της Πινάρ ήταν απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Σύμφωνα με την Guardian, η Τουρκία πρωτοστατεί στις γυναικοκτονίες: Μόλις το 2019, 474 γυναίκες δολοφονήθηκαν «για λόγους τιμής» ή οι ανθρωποκτονίες τους αξιολογήθηκαν ως «εγκλήματα πάθους». Δυστυχώς, οι στατιστικοί αναλυτές αναμένουν περαιτέρω αύξηση του αριθμού για το 2020 λόγω καραντίνας.
Τι σημαίνει «γυναικοκτονία»;
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επικρατεί σύγχυση σχετικά με τον όρο γυναικοκτονία. «Τι διαφορετικό έχει από μία ανθρωποκτονία;» πολλοί αναρωτιούνται. Για να αποσαφηνιστεί ο όρος γυναικοκτονία παραθέτουμε τον ορισμό του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων:
«Δολοφονίες γυναικών και κοριτσιών εξαιτίας του φύλου τους, οι οποίες διαπράττονται ή γίνονται ανεκτές τόσο από ιδιώτες όσο και από δημόσιους φορείς. Ο όρος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα άσκησης βίας από ερωτικό σύντροφο, τον βασανισμό και τη δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα μισογυνισμού, τη δολοφονία γυναικών και κοριτσιών ως «εγκλήματα για λόγους τιμής» και λοιπές μορφές δολοφονίας Τη στοχευμένη δολοφονία γυναικών και κοριτσιών στο πλαίσιο ένοπλων συγκρούσεων, και περιπτώσεις γυναικοκτονίας οι οποίες συνδέονται με συμμορίες, το οργανωμένο έγκλημα, εμπόρους ναρκωτικών και την εμπορία γυναικών και κοριτσιών. Ο όρος «femicidio» (από το αγγλικό «femicide», ήτοι γυναικοκτονία) χρησιμοποιείται εκτενώς στη Λατινική Αμερική ως χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση της ανησυχητικής κλιμάκωσης των πολύ βίαιων δολοφονιών γυναικών και κοριτσιών. Εισήχθη παράλληλα η λέξη «feminicidio» προκειμένου να αποτυπωθεί το στοιχείο της ατιμωρησίας και της θεσμικής βίας λόγω έλλειψης λογοδοσίας και επαρκούς ανταπόκρισης από την πλευρά του κράτους, όταν διαπράττονται τέτοιες δολοφονίες. Ο δεύτερος όρος χρησιμοποιείται όταν διακυβεύεται η ευθύνη του κράτους.
Στατιστικός ορισμός: Η δολοφονία μιας γυναίκας από ερωτικό σύντροφο και ο θάνατος μιας γυναίκας ως αποτέλεσμα πρακτικής που είναι επιβλαβής στις γυναίκες. Ως ερωτικός σύντροφος νοείται πρώην ή νυν σύζυγος ή σύντροφος, ανεξάρτητα από το αν ο/η δράστης/στρια έχει μοιραστεί ή μοιράζεται την ίδια κατοικία με το θύμα».
Γυναικοκτονία δε θεωρείται η δολοφονία μίας γυναίκας με κίνητρο τη ληστεία. Γυναικοκτονία θεωρείται η δολοφονία της 28χρονης Αγγελικής Πέτρου από τον πατέρα της επειδή δεν ενέκρινε τη σχέση της. Ή της Ελένης Τοπαλούδη επειδή αντιστάθηκε στην απόπειρα βιασμού της. Γενικά, ο όρος γυναικοκτονία αφορά τις ανθρωποκτονίες που διαπράττονται από άντρες οι οποίοι θεωρούν «κτήματα» τους τις γυναίκες. Ο όρος έχει επικρατήσει και είναι αναγνωρισμένος από τον ΠΟΥ.
Έχει νόημα όμως να ανεβάσει κανείς μία ασπρόμαυρη φωτογραφία με τα ανάλογα hashtag; Οι αντιδράσεις ποικίλλουν. Ορισμένοι και ορισμένες διατείνονται ότι το εγχείρημα δεν έχει κανένα απολύτως νόημα κι ότι καλό είναι οι γυναίκες να κάνουν κάτι δραστικό, όπως να διακόψουν κάθε επαφή με σεξιστές. Άλλοι και άλλες το βλέπουν σαν κινηματική πράξη και στηρίζουν την απόπειρα αυτή καθώς η ιστορία της Πινάρ και της κάθε Πινάρ πρέπει να γνωστοποιηθεί κατά μήκος της γης.
Το hashtag επανήλθε στην επικαιρότητα στις αρχές του Ιουλίου. Εκπρόσωπος του Facebook δήλωσε στη CNΤ ότι οι δημοσιεύσεις σχετικά με τη βία κατά των γυναικών ξεκίνησαν να γίνονται trend στις αρχές του Ιουλίου σε περιοχές της Τουρκίας και εξαπλώθηκαν σε όλον κόσμο, ξεκινώντας από τη Βραζιλία όπου τον τελευταίο χρόνο υπάρχει ραγδαία αύξηση του των γυναικτονιών. Μέχρι στιγμής το #ChallengeAccepted μετράει περί τις 6.352.000 δημοσιεύσεις ενώ το #womensupportingwomen γύρω τις 8.746.000.
Η εξάπλωση των hashtags τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν είναι καθόλου τυχαία. Στις 21 Ιουλίου βρέθηκε νεκρή, έπειτα από πέντε μέρες εξαφάνισης, η 27χρονη φοιτήτρια Πινάρ Γκιουλτεκίν στην περιοχή Μούγλα της νοτιοδυτικής Τουρκίας. Η νεαρή γυναίκα χτυπήθηκε και δολοφονήθηκε από τον σύντροφό της ο οποίος για να κρύψει το πτώμα έριξε τη γυναίκα στα σκουπίδια και την έλουσε με μπετόν. Ο λόγος; Σύμφωνα με την αστυνομία, η ζήλια. Σύντομα, η σοκαριστική αυτή γυναικοκτονία προκάλεσε κύμα οργής και οι διαδηλώσεις δεν άργησαν να ξεκινήσουν.
Η δολοφονία της Πινάρ ήταν απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Σύμφωνα με την Guardian, η Τουρκία πρωτοστατεί στις γυναικοκτονίες: Μόλις το 2019, 474 γυναίκες δολοφονήθηκαν «για λόγους τιμής» ή οι ανθρωποκτονίες τους αξιολογήθηκαν ως «εγκλήματα πάθους». Δυστυχώς, οι στατιστικοί αναλυτές αναμένουν περαιτέρω αύξηση του αριθμού για το 2020 λόγω καραντίνας.
Τι σημαίνει «γυναικοκτονία»;
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επικρατεί σύγχυση σχετικά με τον όρο γυναικοκτονία. «Τι διαφορετικό έχει από μία ανθρωποκτονία;» πολλοί αναρωτιούνται. Για να αποσαφηνιστεί ο όρος γυναικοκτονία παραθέτουμε τον ορισμό του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων:
«Δολοφονίες γυναικών και κοριτσιών εξαιτίας του φύλου τους, οι οποίες διαπράττονται ή γίνονται ανεκτές τόσο από ιδιώτες όσο και από δημόσιους φορείς. Ο όρος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα άσκησης βίας από ερωτικό σύντροφο, τον βασανισμό και τη δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα μισογυνισμού, τη δολοφονία γυναικών και κοριτσιών ως «εγκλήματα για λόγους τιμής» και λοιπές μορφές δολοφονίας Τη στοχευμένη δολοφονία γυναικών και κοριτσιών στο πλαίσιο ένοπλων συγκρούσεων, και περιπτώσεις γυναικοκτονίας οι οποίες συνδέονται με συμμορίες, το οργανωμένο έγκλημα, εμπόρους ναρκωτικών και την εμπορία γυναικών και κοριτσιών. Ο όρος «femicidio» (από το αγγλικό «femicide», ήτοι γυναικοκτονία) χρησιμοποιείται εκτενώς στη Λατινική Αμερική ως χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση της ανησυχητικής κλιμάκωσης των πολύ βίαιων δολοφονιών γυναικών και κοριτσιών. Εισήχθη παράλληλα η λέξη «feminicidio» προκειμένου να αποτυπωθεί το στοιχείο της ατιμωρησίας και της θεσμικής βίας λόγω έλλειψης λογοδοσίας και επαρκούς ανταπόκρισης από την πλευρά του κράτους, όταν διαπράττονται τέτοιες δολοφονίες. Ο δεύτερος όρος χρησιμοποιείται όταν διακυβεύεται η ευθύνη του κράτους.
Στατιστικός ορισμός: Η δολοφονία μιας γυναίκας από ερωτικό σύντροφο και ο θάνατος μιας γυναίκας ως αποτέλεσμα πρακτικής που είναι επιβλαβής στις γυναίκες. Ως ερωτικός σύντροφος νοείται πρώην ή νυν σύζυγος ή σύντροφος, ανεξάρτητα από το αν ο/η δράστης/στρια έχει μοιραστεί ή μοιράζεται την ίδια κατοικία με το θύμα».
Γυναικοκτονία δε θεωρείται η δολοφονία μίας γυναίκας με κίνητρο τη ληστεία. Γυναικοκτονία θεωρείται η δολοφονία της 28χρονης Αγγελικής Πέτρου από τον πατέρα της επειδή δεν ενέκρινε τη σχέση της. Ή της Ελένης Τοπαλούδη επειδή αντιστάθηκε στην απόπειρα βιασμού της. Γενικά, ο όρος γυναικοκτονία αφορά τις ανθρωποκτονίες που διαπράττονται από άντρες οι οποίοι θεωρούν «κτήματα» τους τις γυναίκες. Ο όρος έχει επικρατήσει και είναι αναγνωρισμένος από τον ΠΟΥ.
Έχει νόημα όμως να ανεβάσει κανείς μία ασπρόμαυρη φωτογραφία με τα ανάλογα hashtag; Οι αντιδράσεις ποικίλλουν. Ορισμένοι και ορισμένες διατείνονται ότι το εγχείρημα δεν έχει κανένα απολύτως νόημα κι ότι καλό είναι οι γυναίκες να κάνουν κάτι δραστικό, όπως να διακόψουν κάθε επαφή με σεξιστές. Άλλοι και άλλες το βλέπουν σαν κινηματική πράξη και στηρίζουν την απόπειρα αυτή καθώς η ιστορία της Πινάρ και της κάθε Πινάρ πρέπει να γνωστοποιηθεί κατά μήκος της γης.
