Πότε θα έχουμε Πανσέληνο το 2020;

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Το Φεγγάρι (πανωθέ μας) ασκεί μια ιδιαίτερη γοητεία στον άνθρωπο, ιδιαίτερα με τις κινήσεις του σε σχέση με τη Γη και τον Ήλιο, οι οποίες άλλοτε το φωτίζουν άλλοτε το καθιστούν αόρατο.

Πανσέληνοι και Υπέρ-Πανσέληνοι, «μπλε» φεγγάρια, εκλείψεις και λοιπές δραστηριότητες στον ουρανό, ορατές και μη από την Ελλάδα, συμπεριλαμβάνονται στις προσεχείς… κινήσεις του.

Σύντομο γλωσσάρι για αρχάριους 

Νέα Σελήνη: Όταν η Σελήνη βρίσκεται στην ίδια κατεύθυνση με τον Ήλιο στρέφει προς εμάς το μη φωτιζόμενο ημισφαίριό της, οπότε έχουμε Νέα Σελήνη ή Νουμηνία. Όταν έχουμε Νέα Σελήνη, πρακτικά δεν βλέπουμε το Φεγγάρι καθόλου αφού δεν αντανακλά τις ηλιακές ακτίνες.

Πανσέληνος: Η κίνηση της Σελήνης γύρω από τη Γη συνεχίζεται μέχρις ότου να βρεθεί σε αντίθεση προς τη θέση του Ήλιου, δηλαδή απέναντι από τον Ήλιο με την Γη στη μέση. Σε αυτήν την περίπτωση, εμείς βλέπουμε από τη Γη ολόκληρο το φωτιζόμενο ημισφαίριό της και λέμε ότι έχουμε Πανσέληνο.

Μπλε Σελήνη: Όχι, η Σελήνη δεν βάφεται μπλε. Ο όρος αφορά την δεύτερη από τις δύο Πανσελήνους που συμβαίνουν μέσα στον ίδιο μήνα σε ένα φαινόμενο αρκετά ασυνήθιστο, το οποίο δανείζεται το όνομά του από την έκφραση “once in a blue moon”, δηλαδή «μια φορά στο τόσο».

Υπερ -Σελήνη:  Όταν υπάρχει Πανσέληνος και ταυτόχρονα η τροχιά του φεγγαριού το φέρνει πιο κοντά στη Γη (περίγειο), με αποτέλεσμα ο δορυφόρος του πλανήτη μας να φαίνεται μεγαλύτερος και πιο φωτεινός από ό,τι συνήθως, λέμε ότι έχουμε Υπερ- Σελήνη ή Υπέρ- Πανσέληνο.

Έκλειψη Παρασκιάς: Στην έκλειψη παρασκιάς η Σελήνη βρίσκεται, εν μέρει ή εξ ολοκλήρου, στην παρασκιά που αφήνει η Γη στο Διάστημα κι έτσι το «σκοτείνιασμά» της δεν είναι τόσο έντονο όσο στη διάρκεια μιας ολικής Σεληνιακής έκλειψης, όταν η Σελήνη εισέρχεται στην κύρια σκιά της Γης μας.

Μας επηρεάζει η Πανσέληνος;

Γίνεται να «σεληνιαστούμε» από μια Πανσέληνο και να επηρεαστούν οι σωματικές μας λειτουργείες ή ακόμα και το μυαλό μας; Η επιστημονική απάντηση είναι όχι.

Όπως αναφέρει ο κ. Διονύσιος Σιμόπουλος, Επίτιμος Διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου,  από την Πανσέληνο δεν εκπέμπεται καμία ενέργεια προς τη Γη, ούτε αλλάζουν οι συμπεριφορές των ανθρώπων. «Η ενέργεια έρχεται μόνο από εμάς τους ίδιους», λέει χαρακτηριστικά.

Το καλεντάρι του Φεγγαριού για το 2020

Κρατήστε σημειώσεις.

23 Φεβρουαρίου: Νέα Σελήνη, η Σελήνη γίνεται… άφαντη στον ουρανό, φαινόμενο που επαναλαμβάνεται στις 24 Μαρτίου, στις 22 Μαΐου, στις 21 Ιουνίου, στις 20 Ιουλίου, στις 19 Αυγούστου, στις 17 Σεπτεμβρίου, στις 16 Οκτωβρίου, στις 15 Νοεμβρίου και στις 14 Δεκεμβρίου.

9 Μαρτίου: Μια ωραιότατη Υπέρ- Σελήνη, δηλαδή πολύ κοντά στην Πανσέληνο έχουμε και το περίγειο της Σελήνης, ήτοι απόσταση 356.410 χιλιόμετρων από τη Γη.

20 Μαρτίου: Καλώς ορίσαμε την εαρινή ισημερία! Καμία Σελήνη εδώ, μόνο χαρά για την είσοδο της Άνοιξης στις 03.50 ώρα Γκρίνουιτς (δηλαδή 05.50 ώρα Ελλάδος).

8 Απριλίου: Κι άλλη Υπέρ-Σελήνη,  κατά την οποία η Πανσέληνος θα φαίνεται ελαφρώς μεγαλύτερη και πιο φωτεινή απ’ ό,τι συνήθως. Αυτή είναι η τρίτη Υπέρ-Σελήνη του 2020. Η Πανσέληνος αυτή είναι γνωστή και ως Φεγγάρι της Βλάστησης, Ροζ Φεγγάρι αλλά και Φεγγάρι του Αυγού από τις αυτόχθονες Αμερικάνικες φυλές. Αρκετές παραθαλάσσιες φυλές την αποκαλούσαν και Πανσέληνο του Ψαριού, επειδή εκείνη την περίοδο τα ψάρια έβγαιναν στον αφρό για να γεννήσουν.

7 Μαΐου: Η τέταρτη και τελευταία Υπέρ-Σελήνη του έτους θα πραγματοποιηθεί στις 13.45 το μεσημέρι ώρα Ελλάδος αλλά θα την απολαύσουμε αφού πέσει ο Ήλιος, προφανώς. Fun Fact: οι Ιθαγενείς Αμερικανοί την αποκαλούσαν Υπέρ- Πανσέληνο της Φράουλας, επειδή σηματοδοτούσε την εποχή του έτους που μάζευαν τα ώριμα φρούτα και συνέπιπτε με το αποκορύφωμα της συγκομιδής φράουλας.

5 Ιουνίου: Μια ωραιότατη Πανσέληνος για του Ιούνιο, και παράλληλα έκλειψη παρασκιάς, ορατή και από την Ευρώπη. Η Πανσέληνος, δηλαδή, μπαίνει μέσα στη γήινη παρασκιά πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα η Σελήνη να σκοτεινιάζει εν μέρει, αλλά όχι τελείως, όπως σε μια κανονική έκλειψη. Δείτε εδώ το σχεδιάγραμμα. 

21 Ιουνίου: Ηλιακή έκλειψη, η οποία ονομάζεται δακτυλιοειδής έκλειψη και δεν θα είναι ορατή από την Ελλάδα, αλλά μόνο από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Δείτε στο παρακάτω σχεδιάγραμμα πώς θα μοιάζει.



22 Ιουνίου: Θερινό ηλιοστάσιοοοοο και καλό μας καλοκαίρι. Επίσημα, το καλοκαίρι «μπαίνει» στην Ελλάδα περίπου στη 1 παρά τέταρτο το πρωί της 22 προς την 23η Ιουνίου.

5 Ιουλίου: Ωραιότατη Πανσέληνος για τον Ιούλιο και η πρώτη του καλοκαιριού. Την ίδια μέρα, θα έχουμε ακόμα μια σεληνιακή έκλειψη παρασκιάς. Δεν θα είναι ορατή στην Ευρώπη, αλλά δείτε το σχεδιάγραμμα εδώ για να πάρετε μια ιδέα. 

3 Αυγούστου: Πανσέληνος Αυγούστου και τα μυαλά στα κάγκελα. Επίσης, αρχαιολογικοί χώροι ανοιχτοί, μπόλικα events και γενικά ωραία πράγματα στο φως της.

1 Οκτωβρίου: Πρώτη Πανσέληνος του Οκτωβρίου την οποία οι Ιθαγενείς αποκαλούσαν «Φεγγάρι του Κυνηγού», μιας και αυτήν την περίοδο του έτους τα φύλλα έπεφταν και τα ζώα είχαν αρκετό λίπος και ήταν έτοιμα για κυνήγι.

31 Οκτωβρίου: Η δεύτερη πανσέληνος του μήνα, ήτοι «Μπλε Φεγγάρι». Όχι δεν θα είναι μπλε, όπως είπαμε, απλά πρόκειται περί αρκετά σπάνιου φαινομένου γι’ αυτό ονομάστηκε έτσι.

30 Νοεμβρίου: Έκλειψη παρασκιάς, και πάλι όχι ορατή στην Ευρώπη. Αλλά δείτε εδώ πώς θα μοιάζει. 

14 Δεκεμβρίου: Ολική έκλειψη ηλίου, κατά την οποία το Φεγγάρι θα «μπλοκάρει» εντελώς τον Ήλιο. Αλλά δεν θα είναι ορατή από την Ευρώπη. Δείτε εδώ πώς θα είναι όμως για να πάρετε μια ιδέα. 

21 Δεκεμβρίου: Καλό χειμώνα. Σνίφ. Με την είσοδο του χειμώνα, θα υπάρξει και ένα αρκετά σπάνιο φαινόμενο, η Σύνοδος, μεταξύ δύο μεγάλων πλανητών: του Δία και του Κρόνου. Πριν από 400 περίπου χρόνια μάλιστα, ο Κέπλερ θεώρησε πως μια τέτοια Σύνοδος ίσως να ήταν το Άστρο της Βηθλεέμ, το οποίο οδήγησε τους Μάγους στο νεογέννητο Θείο Βρέφος. Η Σύνοδος συμβαίνει αρκετά σπάνια, η τελευταία έγινε το 2000 και μπορεί να παρατηρηθεί ακόμα και με γυμνό μάτι μιας και αυτοί οι δύο πλανήτες είναι αρκετά λαμπεροί και θα βρίσκονται σχεδόν ο ένας πάνω στον άλλον.