Η ιδανική γειτονιά: Απόψεις… στο τετράγωνο

της Ηρώς Κουνάδη

Τι κάνει μια γειτονιά ιδανική; Όπως και σε οποιαδήποτε άλλη ερώτηση που εμπεριέχει την λέξη «ιδανική» (ιδανική δουλειά, ιδανική σχέση, ιδανική απόδραση από την καθημερινότητα και πάει λέγοντας) η απάντηση είναι μία: εξαρτάται ποιον ρωτάς. Αναλόγως την ηλικία, τις καθημερινές συνήθειες, τον χαρακτήρα και τον τρόπο ζωής του καθενός, ο ένας ορισμός της ιδανικής γειτονιάς από τον άλλο μπορεί να απέχουν τόσο όσο το Μεταξουργείο με τα Μελίσσια, ή ο Πειραιάς με την Δροσιά.

Όταν μιλάμε για το μέρος όπου επιστρέφεις σχεδόν κάθε βράδυ, και στο οποίο ξυπνάς σχεδόν κάθε πρωί, ο παράδεισος του ενός μπορεί να είναι ο εφιάλτης του άλλου. Θέλετε, για παράδειγμα, μπαράκια σε απόσταση βημάτων από το κατώφλι του σπιτιού σας, για να κατεβαίνετε για ποτό όποτε έχετε αϋπνίες, ή ησυχία και πράσινο για να παίζουν τα πιτσιρίκια σας; Προτιμάτε μια μικρή γειτονιά όπου όλοι καλημερίζονται μεταξύ τους, ή ένα αστικό κέντρο όπου κανείς δεν ασχολείται με το ποιος σας συνόδευε και τι ώρα βγήκατε από το σπίτι σας;

Ρωτήσαμε ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών, με διαφορετικούς τρόπους ζωής και διαφορετικά γούστα, να μας εξηγήσουν γιατί η γειτονιά τους είναι ή δεν είναι ιδανική, γιατί επέλεξαν να μείνουν εκεί ή γιατί θα ήθελαν να φύγουν. Και στη συνέχεια, προσπαθήσαμε να «χτίσουμε» από την αρχή την δική μας, φανταστική, ιδανική γειτονιά, με όσο πιο αντικειμενικά κριτήρια γίνεται. Το αν τα καταφέραμε, θα μας το πείτε εσείς, στα σχόλια, στο τέλος του κειμένου.



Μου αρέσει η γειτονιά μου γιατί…

- Μένω στου Γκύζη, δεν είμαι Παναθηναϊκός, και δεν προτίθεμαι να φύγω από τη γειτονιά μου. Γιατί έχει νεραντζιές που μοσχοβολούν την άνοιξη δίπλα απ' το μπαλκόνι μου. Γιατί η φουρνάρισσα απέναντι –που κάνει τα καλύτερα γλυκά και κρατά ανοιχτό τον φούρνο ως τις 22.00– έχει μάθει ότι μου αρέσει η πραλίνα. Γιατί μένουν αρκετοί Αφρικανοί στον δρόμο μου, αλλά όλη η γειτονιά τους χαιρετά εγκάρδια, κι εκείνοι το ίδιο, κάτι που μου λέει πως δεν υπάρχουν Χρυσαυγίτες ανάμεσά μας. Γιατί από την ταράτσα μπορώ να δω και τον Λυκαβηττό και την Ακρόπολη. Γιατί υπάρχει η αίσθηση της ήσυχης γειτονιάς, αλλά οι κεντρικές λεωφόροι και το κέντρο βρίσκονται μια ανάσα μακριά –βρίσκεσαι στο κέντρο χωρίς να είσαι στο κέντρο. Και γιατί η τρελή της γειτονιάς, παρότι γκρινιάζω που με ξυπνάει κάθε βράδυ φωνάζοντας ότι θέλει άντρα, κατά βάθος με διασκεδάζει.
Γιάννης, 25, κάτοικος Γκύζη

- Μένω στη Ζέα, λίγο πιο πέρα από το Πασαλιμάνι. Όταν ήμουν μικρή, ρωτούσα την μητέρα μου πώς γίνεται και μένει κόσμος μακριά από την θάλασσα. Καμιά φορά, αναρωτιέμαι ακόμα. Τα πρωινά που φεύγω αγουροξυπνημένη και σκουντουφλώντας για την δουλειά, ρίχνω μια κλεφτή ματιά στο λαμπύρισμα της θάλασσας, που είναι κάθε μέρα διαφορετικό, κι είμαι αυτομάτως ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου. Αυτό δεν το αλλάζω με τίποτα. Αυτό και τα μπαράκια της μαρίνας, την πολυκοσμία, τη ζωντάνια που υπάρχει έξω από την πόρτα μου, το γεγονός ότι μπορείς να βρεις ό,τι θες ό,τι ώρα το θες. Δεν χρειάζεται ποτέ να ανησυχώ αν ξεμείνω από τσιγάρα στις 3.00 το χάραμα, Κυριακή προς Δευτέρα. Για όλα αυτά, ανέχομαι και το πρόβλημα του παρκαρίσματος, και την κίνηση, και το γεγονός ότι μένω μακριά από όλα.
Σταυρούλα, 32, κάτοικος Πειραιά

- Μένω στο «τριεθνές» (σύνορα Αθήνας, Γαλατσίου, Νέας Ιωνίας), στη Λαμπρινή. Και είναι πολύ ωραία διότι: Η περιοχή έχει καλή ρυμοτομία και (ναι, θαύμα!) τα πεζοδρόμια στις γειτονιές είναι δενδροφυτευμένα: οι μουριές κάνουν μεγάλη διαφορά και εύγε στον Δήμαρχο Αθηναίων που κάποτε τις φύτεψε. Σε απόσταση βολής (5-10 λεπτά περπάτημα) υπάρχουν δύο μεγάλες και φροντισμένες πλατείες. Είναι μια περιοχή όπου είναι ευχάριστο να μετακινείσαι πεζή. Η αγορά (από τράπεζες μέχρι σούπερ μάρκετ) είναι κοντά και μαζεμένη. Σε μισή ώρα έχεις κάνει τις δουλειές για τα απαραίτητα με πολλή άνεση. Σταθμός ηλεκτρικού και μεγάλοι οδικοί άξονες (Εθνική οδός και Αττική) επίσης σε απόσταση βολής –δεν χρειάζεται παραπάνω από 15 λεπτά για να φύγεις ή για να βρεθείς στο κέντρο της Αθήνας. Το άλσος Βεΐκου, που είναι πολύ ωραίο, είναι στα 5 λεπτά με το αυτοκίνητο (με τα πόδια μισή ώρα γύρνα και 3 χρόνια πήγαινε, γιατί είναι ανηφορίτσα και είμαι καπνιστής). Τέλος, όταν έχουν απεργία οι υπηρεσίες καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων, μπορείς να πετάς τα σκουπίδια σου στους κάδους των άλλων Δήμων (που είναι πολύ κοντά).
Χρήστος, 41, κάτοικος Λαμπρινής



- Μένω στον Χολαργό 42 χρόνια, και δεν θα έφευγα από εδώ με τίποτα. Θέλω την ησυχία μου, θέλω να ξέρω τους γείτονές μου και να λέμε μια καλημέρα, θέλω να παρκάρω εύκολα, δεν θέλω πολυκοσμία έξω από το σπίτι μου. Αν θελήσω πολυκοσμία, παίρνω το μετρό και σε δέκα λεπτά είμαι στο κέντρο. Μου αρέσει που στην γειτονιά μου τα κτίρια έχουν απόσταση μεταξύ τους, που δεν είναι πολύ ψηλά –αν κι έχουν χτιστεί πολλές πολυκατοικίες τελευταία– και το βλέμμα μου δεν σκοντάφτει σε τοίχους.
Γιώργος, 42, κάτοικος Χολαργού

- H γειτονιά μου είναι και δεν είναι ιδανική. Μένω στην Καλλιθέα, λίγες παράλληλες από την Συγγρού και η αλήθεια είναι πως βρίσκομαι σε «στρατηγικό σημείο». Τι εννοώ; Στα δύο βήματα περνάει το 040 που πάει Σύνταγμα, σε δέκα λεπτά περπάτημα βρίσκομαι στον Ηλεκτρικό του Ταύρου και στον παράλληλο της οδού που μένω περνάει λεωφορείο για Συγγρού - Φιξ, οπότε μπορείς να πεις πως έχω και σχετικά άμεση πρόσβαση σε μετρό. Το Γκάζι και τα Πετράλωνα είναι λιγότερο από δέκα λεπτά με το αυτοκίνητο και η γειτονιά έχει τα πάντα: κάβα, κομμωτήριο, μίνι μάρκετ (ανοικτό μέχρι τις 3-4 το πρωί), μανάβικο, χασάπικο, πιτσαρία, σουβλατζίδικα, γυμναστήριο, μοδίστρα, λαϊκή λίγα στενά πιο πέρα, ιατρεία για οτιδήποτε, μαγαζί με είδη υπολογιστών, κτλ. Μέχρι και κωλόμπαρο - χαρτοπαικτική λέσχη έχει! Τα αρνητικά; Πάρκινγκ με το τουφέκι, πολλοί αλλοδαποί οι οποίοι αυξάνονται διαρκώς όσο πέφτουν τα ενοίκια και μπορούν να γίνουν ενοχλητικοί τα βράδια αν είσαι κοπέλα, μέτρια καθαριότητα δρόμων - πεζοδρομίων και η αίσθηση ότι "πνίγεσαι" από τις πολυκατοικίες και τα δεκάδες παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Αν πάντως μετακόμιζα ποτέ, η γειτονιά μου σίγουρα θα μου λείψει.
Νικόλας, 26, κάτοικος Καλλιθέας

- Αυτό που μου αρέσει περισσότερο στα Μελίσσια, είναι οι εντυπωσιακές δημοτικές παροχές: μετακομίσαμε και τους τηλεφωνήσαμε ότι χρειαζόμαστε κάδο έξω από το σπίτι, και την επόμενη μέρα είχαμε κάδο έξω από το σπίτι. Πήραμε τηλέφωνο όταν κάηκε η λάμπα του δρόμου, και ήρθαν την άλλη μέρα και την άλλαξαν. Έμενα εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων πριν, και τα πράγματα δεν λειτουργούσαν καθόλου έτσι. Επίσης, μου αρέσει η απόσταση μεταξύ των κτιρίων, ότι το σπίτι του απέναντι δεν ξεκινά στο ενάμισι μέτρο από το μπαλκόνι μου, και ότι είναι ήσυχη γειτονιά με πεζοδρόμια, βασικό κριτήριο αν έχεις πιτσιρίκια.
Δημήτρης, 38, κάτοικος Μελισσιών

Δεν μου αρέσει η γειτονιά μου γιατί…

- Επέλεξα να μείνω στη Νέα Σμύρνη, στα σύνορα με το Παλαιό Φάληρο, για να είμαι κοντά στους γονείς μου, που κρατάνε τη μικρή. Θα ήθελα να φύγω για να μείνω σε μία γειτονιά με μονοκατοικίες και αυλές και πεζόδρομους. Η ιδανική γειτονιά έχει αποκλειστικά μονοκατοικίες με κήπους. Επίσης, δεν μου αρέσει που τα πεζοδρόμια δεν είναι αρκετά φαρδιά για να μπορείς να περπατήσεις άνετα με το καροτσάκι, και αναγκάζεσαι να κατεβαίνεις στον δρόμο για να μην πέφτεις πάνω στα δέντρα. Δεν υπάρχει καλή σήμανση στους δρόμους και όλοι πάνε παντού ανάποδα. Θα μπορούσε να έχει περισσότερο πράσινο, το πάρκο να είναι πιο μεγάλο, με περισσότερα δέντρα. Και τέλος, η ιδανική γειτονιά θα πρέπει οπωσδήποτε να έχει στάση μετρό.
Έλενα, 29, κάτοικος Νέας Σμύρνης



- Μένω στο τιμημένο Μεταξουργείο, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Όποιος το ακούει αυτό ενθουσιάζεται, γιατί είναι «μποέμ» και «κουλ» να μένεις σε μια γειτονιά με αυξημένη εγκληματικότητα, ακούγεται λίγο Ανατολικό Βερολίνο στους Αθηναίους hipster. Και σίγουρα, έχει και τα καλά του: η γειτονιά είναι όμορφη, έχει τέλειους πεζόδρομους για να βολτάρεις όσο έχει φως, ωραία μαγαζάκια για ποτό και φαγητό, κι αυτή την ατμόσφαιρα βερολινέζικης κουλτούρας. Από ένα σημείο και μετά, όμως, θέλεις να μπορείς να γυρίσεις σπίτι με τα πόδια μια Δευτέρα στις 4.00 το πρωί, χωρίς να φοβάσαι μην σου βουτήξουν την τσάντα στο δρόμο, ή μην πατήσεις σπασμένα γυαλιά από τα ανοιγμένα αυτοκίνητα. Θέλεις λίγο περισσότερο φως στους δρόμους, θέλεις να μην βλέπεις τον παππού στο απέναντι διαμέρισμα να μαραζώνει μέρα-νύχτα μπροστά στην τηλεόραση, θέλεις μεγαλύτερα πεζοδρόμια και λίγο πιο καθαρούς δρόμους. Αν και δεν μπορώ να πω, βήματα βελτίωσης έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια. Παρασκευές και Σάββατα, που μαζεύεται κόσμος, μιλάμε για μια τελείως διαφορετική γειτονιά από αυτή που βλέπεις ένα βράδυ Δευτέρας. Ελπίζω μόνο να μην γίνει εδώ πέρα το επόμενο Γκάζι, και βρεθούμε αντιμέτωποι με τα χειρότερα.
Μαριάννα, 30, κάτοικος Μεταξουργείου

- Δεν διάλεξα να μείνω στην γειτονιά μου, το είχαν διαλέξει οι γονείς μου νωρίτερα, αλλά θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό γιατί κι εγώ μια ανάλογη γειτονιά θα διάλεγα. Νομίζω ότι αυτό που μου αρέσει πάνω από όλα είναι ότι βρίσκεται στα προάστια (ναι, στα βόρεια προάστια) –και ποιος δεν θα ήθελε να μένει εκεί; Για εμένα πάντως, που μου αρέσει πολύ η φύση, το μεγάλο πλεονέκτημα της γειτονιάς μου είναι ότι βρίσκεται πολύ κοντά της. Το μεγάλο μειονέκτημα είναι ότι η τοπική αυτοδιοίκηση δεν αξιοποιεί αυτό το τεράστιο προσόν της φύσης, οπότε δεν έχουμε πάρκα, παιδικές χαρές, γήπεδο, ούτε καν επαρκή πεζοδρόμηση. Κι αυτό θα ήθελα να αλλάξει. Επίσης θέλω να πω ότι μου την σπάει ότι δεν είμαστε "γειτονιά" στην γειτονιά, ενώ θεωρητικά αυτό είναι πολύ πιο εύκολο σε ένα προάστιο με μονοκατοικίες, απ' όσο σε κέντρο με πολυκατοικίες. Λοιπόν δεν είμαστε "γειτονιά", δεν ξέρει ο ένας τον άλλον, δεν συναντιόμαστε να πούμε ένα καλημέρα, δεν υπάρχει κανένας συνδετικός κρίκος ανάμεσά μας και, μολονότι εγώ δεν είμαι κοινωνικός τύπος, αυτό μου την σπάει. Ναι, θα ήθελα να φύγω γενικώς, να πάρω τα βουνά και να ζω σε ένα δάσος με τον αγαπημένο μου…
Δώρα, 50, κάτοικος Δροσιάς

Φτιάχνοντας από την αρχή την ιδανική γειτονιά

Και επιστρέφουμε στο αρχικό ερώτημα: τι κάνει μια γειτονιά ιδανική, τουλάχιστον για την πλειοψηφία των κατοίκων της; Τι θα θέλαμε οπωσδήποτε να έχει η φανταστική μας (μεταφορικά και κυριολεκτικά) γειτονιά; Τι θα αφήναμε απέξω, αν μπορούσαμε να την φτιάξουμε από την αρχή; Βασισμένοι στις απαντήσεις των συμμετεχόντων στη μίνι έρευνά μας, τις ομηρικές διαφωνίες που εκτυλίχθηκαν στα γραφεία μας, και τα καθαρά υποκειμενικά μας γούστα, καταλήξαμε ότι:

Η ιδανική γειτονιά έχει απαραιτήτως:

- Περίπτερα και καταστήματα με είδη πρώτης ανάγκης που μένουν ανοιχτά κάθε μέρα μέχρι αργά: Για τους ξεχασιάρηδες εξ ημών, που επιστρέφουν σπίτι χωρίς τσιγάρα, που λαχταρούν μακαρονάδες Κυριακή μεσημέρι αλλά δεν έχουν μακαρόνια, που ξεμένουν από αναψυκτικά ακριβώς τη στιγμή που η παρέα θέλει δεύτερο γύρο κοκτέιλ.
- Λογική απόσταση ανάμεσα στα σπίτια: Τόσο μικρή ώστε να μην φοβάσαι πως αν περπατήσεις βράδυ θα σου επιτεθούν αρκούδες και κανείς δεν θα ακούσει τις εκκλήσεις σου για βοήθεια μες στην ερημιά, και τόσο μεγάλη ώστε να μην μοιάζει το σαλόνι του απέναντι φυσική προέκταση του δικού σου.
- Πράσινο: Ένα πάρκο, μερικά δέντρα στις άκρες των πεζοδρομίων, ίσως και μερικούς κήπους μπροστά από τα σπίτια. Χρειάζεται να εξηγήσουμε γιατί;
- Φούρνο, μανάβικο, ζαχαροπλαστείο, video club (ναι, είμαστε passé), φαρμακείο, ταχυδρομείο, κάβα, βιβλιοπωλείο: Όλα σε απόσταση μερικών λεπτών από το κατώφλι του σπιτιού μας.
- Συμπαθητικούς γείτονες: Οι οποίοι γνωρίζονται με τα μικρά τους ονόματα, και καλημερίζονται στον δρόμο, αλλά δεν εξαντλούν τα θέματα συζήτησής τους στο το τι ώρα επέστρεψε ο κάθε (τρίτος) γείτονας στο σπίτι του χτες βράδυ.
- Πεζόδρομους και πλατείες: Ιδανικά, οι πεζόδρομοι πλαισιώνονται από νεοκλασικά (όπως Πλάκα ή Μεταξουργείο) και οι πλατείες έχουν λίγα και καλά μπαράκια, αλλά και χώρο για τους υπόλοιπους –βλέπε παγκάκια, πράσινο και χώρο για να παίζουν τα παιδιά.
- Καλά delivery: Για τους τεμπέληδες πλην μερακλήδες εξ ημών, που ναι μεν βαριούνται να μαγειρέψουν, αλλά δεν θέλουν να τρώνε κάθε μέρα πίτσα και σουβλάκι.
- Καθαρούς δρόμους και σκουπιδοτενεκέδες που αδειάζονται καθημερινά (κατά προτίμηση, αργά το βράδυ): Σίγουρα, Ελβετία δεν θα γίνουμε ποτέ –δεν απαιτούμε αποστειρωμένους δρόμους που λάμπουν. Η στοιχειώδης καθαριότητα, όμως, είναι
- Στάση του μετρό και πάρκινγκ για όλους: Ναι, ξέρουμε, στοχεύουμε (πολύ) ψηλά.
- Δωρεάν wi-fi: Μια που ξεκινήσαμε με τους υψηλούς στόχους…


Εσείς πώς φαντάζεστε την ιδανική γειτονιά; Συμπληρώστε τη λίστα μας, σχολιάζοντας παρακάτω.