Ελληνική Ομάδα Διάσωσης: Οι ήρωες της διπλανής πόρτας

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Σπάνια θα βγουν στις κάμερες να διατυμπανίσουν τα κατορθώματά τους, καθώς προτιμούν να «μιλήσουν» με τις πράξεις τους. Πράξεις εθελοντικές, από ανθρώπους της διπλανής πόρτας που αφιερώνουν μεγάλο μέρος από τον ελεύθερό τους χρόνο προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης. Σεισμοί, πλημμύρες, φωτιές ακόμα και… τσουνάμι τους βρίσκουν «ετοιμοπόλεμους» και ταγμένους στο καθήκον που οι ίδιοι έθεσαν στον εαυτό τους: την βοήθεια του συνανθρώπου κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Το όνομα τους; Ελληνική Ομάδα Διάσωσης.

Η «γέννηση» μιας εθελοντικής ομάδας

Η ιδέα για την δημιουργία πίσω από την ομάδα, γεννήθηκε στο… βουνό από μια ομάδα ορειβατών οι οποίοι είχαν διακρίνει την ανάγκη ύπαρξης μιας ορειβατικής διασωστικής ομάδας, η οποία θα κάλυπτε τα ατυχήματα που συνέβαιναν εκεί μιας και τότε δεν υπήρχε κάτι οργανωμένο.

Αργότερα, το 1994 η ομάδα αυτή πήρε τη μορφή Σωματείου στη Θεσσαλονίκη και σήμερα αποτελεί μια άριστα οργανωμένη Μη Κυβερνητική Οργάνωση εθελοντών με 28 παραρτήματα σε όλη την Ελλάδα, η οποία δραστηριοποιείται πλέον και σε θαλάσσιες επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, όπως επίσης και ανθρωπιστικές αποστολές σε πληγέντες πληθυσμούς από σεισμούς, πλημμύρες και κάθε λογής έκρυθμες καταστάσεις. Συγκεκριμένα, υπάρχουν ομάδες που δραστηριοποιούνται στον χερσαίο τομέα (βουνά, φαράγγια, ποτάμια, σπήλαια) και ομάδες διάσωσης στο υγρό στοιχείο, οι οποίες χωρίζονται σε ομάδες παράκτιας έρευνας, έρευνας επιφάνειας και ομάδες κατάδυσης.

Δράση… δια του τρία

«Η δράση μας χωρίζεται σε τρία στάδια. Στην πρόληψη, την άμεση επέμβαση και την αποκατάσταση σε περιστατικά μαζικών καταστροφών», μου λέει ο κ. Θάνος Κωνσταντάκης, Υπεύθυνος Επιχειρήσεων της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης Αττικής.  «Η πρόληψη αφορά την εκπαίδευση των μελών μας, αλλά και τρίτων έτσι ώστε να έχουν όλα τα απαραίτητα εφόδια ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν ένα κίνδυνο μόνοι τους», προσθέτει. Σεμινάρια για πρώτες βοήθειες, για προστασία σε περίπτωση σεισμού και ασφάλεια στο βουνό είναι μερικές μόνο από τις δράσεις που διοργανώνει η ομάδα σε όλη την Ελλάδα.

Στο στάδιο της πρόληψης συγκαταλέγεται και η ετοιμότητα της ομάδας σε διάφορες διοργανώσεις. Αγώνες κανόε καγιάκ, αγώνες ορεινού τρεξίματος, Special Olympics, Ράλι Ακρόπολης. «Αν περιμένουμε να γίνει ατύχημα για να τρέξουμε να βοηθήσουμε, έχουμε χάσει πολύτιμο χρόνο. Επομένως στο πλαίσιο της πρόληψης συμμετέχουμε σε μεγάλες διοργανώσεις, έτσι ώστε αν γίνει ένα ατύχημα να μπορέσουμε να επέμβουμε άμεσα», λέει σχετικά.

«Όσον αφορά την άμεση επέμβαση, αν υπάρξει ατύχημα σε οποιοδήποτε από τα πεδία στα οποία δραστηριοποιούμαστε, τότε ετοιμάζουμε ειδικά εκπαιδευμένη ομάδα εθελοντών για να βοηθήσει», λέει σχετικά. Τα παρακλάδια της ομάδας σε όλη την Ελλάδα βοηθούν σε αυτό. «Σε μια επιχείρηση διάσωσης το παν είναι ο χρόνος ανταπόκρισης. Δεν θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε αποτελεσματικά αν δεν είχαμε παραρτήματα σε όλη την Ελλάδα», προσθέτει. Από τη στιγμή που υπάρχει κάποιο συμβάν, η ομάδα ενημερώνεται είτε από την αστυνομία, είτε από την πυροσβεστική, είτε ακόμα και από κάποιον συγγενή του ατόμου που βρίσκεται σε κίνδυνο. Επί τόπου ενημερώνεται το εκάστοτε παράρτημα από την διεύθυνση επιχειρήσεων και γίνεται εκτίμηση του κατά πόσο μπορεί η εκάστοτε ομάδα να συνεισφέρει.

Τέλος, το στάδιο της αποκατάστασης αφορά στην ανθρωπιστική βοήθεια (τρόφιμα, συσσίτια, ρούχα), μετά από κάθε είδους φυσικές καταστροφές, καθώς και τον καθαρισμό των περιοχών, αποκομιδή μπάζων, πεσμένων δέντρων κτλ.

Εθελοντισμός για ριψοκίνδυνους

Στην ομάδα αποφεύγουν να μιλούν για τις «επιτυχίες» τους. «Η λέξη επιτυχία είναι λάθος», μου λέει ο κ. Κωνσταντάκης, «το βασικό είναι ότι ο εθελοντής θα τρέξει να βοηθήσει χωρίς να σκεφτεί τι πιθανότητες επιτυχίας ή αποτυχίας έχει. Μέχρι κάποιος να βρεθεί ζωντανός, ο εθελοντής θα είναι έξω και θα βοηθάει. Θα αφήσει την οικογένειά του, δεν θα υπολογίσει χρόνο ή έξοδα. Πολλοί θεωρούν δεδομένα τον χρόνο και τα έξοδά μας. Δεν είναι», λέει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Ο εθελοντής δεν πηγαίνει κάπου μόνο όταν εκτιμήσει ότι το αποτέλεσμα θα είναι προδιαγεγραμμένο και επιτυχές. Πηγαίνει σε κάθε περίπτωση».


Τα περιστατικά που έχουν μείνει χαραγμένα στη μνήμη του είναι πολλά. Αποστολές σε χώρες του εξωτερικού όπως η Αλγερία, το Ιράκ, η Γιουγκοσκλαβία. Αποστολές στην Ινδονησία μετά το τσουνάμι, στην Αϊτή μετά τους φονικούς σεισμούς… «Το θέμα δεν είναι τα εντυπωσιακά περιστατικά στο εξωτερικό», επιμένει. «Αξίζει στα πολλά ατυχήματα που συμβαίνουν δίπλα σου να υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι θα πάνε να βοηθήσουν. Εμείς δεν περιμένουμε μια φορά τον χρόνο να συμβεί κάτι εντυπωσιακό για να ασχοληθεί η τηλεόραση και το Internet και να πάμε να βοηθήσουμε. Μια ζωή όταν κινδυνεύει στην Πάρνηθα ή την Αϊτή είναι για εμάς το ίδιο», προσθέτει.



Ανοικτό κάλεσμα

Οποιοσδήποτε επιθυμεί να γίνει μέλος στην ομάδα μπορεί να το κάνει ελεύθερα. «Εμείς μπορούμε να τον καθοδηγήσουμε στις εκπαιδεύσεις που πρέπει να κάνει. Τώρα στο τι επίπεδο θέλει να φτάσει ο καθένας, είναι δική του υπόθεση. Δεν βοηθάει μόνο αυτός που ξέρει πώς να ανέβει στο Έβερεστ, βοηθάει και αυτός που την ώρα που βρίσκεται ένας αγνοούμενος τρεις ημέρες στο βουνό θα πάει και θα του παρέχει τις πρώτες βοήθειες ή θα δώσει στους διασώστες ένα ποτήρι τσάι όταν γυρνούν από την επιχείρηση. Υπάρχουν πάρα πολλές θέσεις και ειδικότητες. Οποιοσδήποτε πιστεύει ότι θέλει και μπορεί να έρθει στην οικογένειά μας είναι ευπρόσδεκτος», καταλήγει.