Ζευγάρια και συγκατοίκηση: Να ζει κανείς ή να συζεί;

του Γιώργου Κόκουβα

«Σπίτωμα» το αποκαλούσαν οι παλιοί –μερικοί συνεχίζουν την παράδοση. Ακόμη μεγαλύτερη ντροπή, η προσθήκη του επονείδιστου χαρακτηρισμού «αστεφάνωτοι». Οι εποχές με τα δίκαννα της Φίνος Φιλμ, τις μανάδες που πάθαιναν εγκεφαλικό και τις γειτόνισσες που ψιθύριζαν στο πλατύσκαλο με το χέρι στη μέση για τους «παστρικούς» του τρίτου ορόφου έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, τουλάχιστον στις μεγάλες πόλεις. Παρ’ όλα αυτά, οι ενδοιασμοί και τα διλήμματα περί συμβίωσης με τον σύντροφο εξακολουθούν πάντα να υπάρχουν, έστω και με άλλη μορφή.

Μήπως είναι πολύ νωρίς; Μήπως «ξενερώσει» ο ένας απ’ τους δύο με την ρουτίνα, την απομυθοποίηση και την αποκάλυψη των συνηθειών του άλλου; Θα πρέπει να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού την αγχωτική σκέψη του γάμου που μοιάζει να είναι το επόμενο αναπόφευκτο βήμα; Ζητήσαμε από εννέα νέους να μας καταθέσουν τις απόψεις τους περί συγκατοίκησης και το έκαναν χωρίς φόβο και με πολύ πάθος (ή μήπως η συμβίωση καταλήγει σε… πολλούς φόβους και λίγο πάθος;). Εμπνευστείτε από τις εμπειρίες τους, δείτε τι συμβουλεύουν σε όσους σκέφτονται σοβαρά να δώσουν το δεύτερο κλειδί τους και μάθετε πώς βλέπει το ζήτημα η Ψυχολογία.

Οι πρώτες σκέψεις

Πώς προκύπτει η ιδέα της συμβίωσης και μετά από πόσο καιρό σχέσης είναι ασφαλές το βήμα; «Μετά από επτά χρόνια σχέσης και αφού είχαμε περάσει από διάφορα “τεστ” (σχέση από απόσταση λόγω σπουδών, στρατού, εμφάνιση τρίτων προσώπων)αποφασίσαμε από κοινού με τον φίλο μου να δοκιμάσουμε να μείνουμε μαζί», λέει η Αφροδίτη, 27 ετών.

Δεν χρειάστηκε τόσα χρόνια για να πάρει την απόφαση η Σοφία, 28 ετών, η οποία έχει προχωρήσει σε συγκατοίκηση δύο φορές στην ζωή της. Όπως μας λέει, στην πρώτη περίπτωση, προέκυψε ως φυσική επιλογή: «Δεν θυμάμαι καν να το συζητήσαμε ποτέ. Απλά ήρθε το πρώτο βράδυ να κοιμηθούμε μαζί, σιγά-σιγά έφερε τα πράγματά του, και δεν ξανάφυγε μέχρι που χωρίσαμε», ενώ και στην δεύτερη σχέση που κατέληξε στα σκαλιά… του σπιτιού της, τα πράγματα πήραν παρόμοιο δρόμο: «Απλά κοιμόμασταν εναλλάξ ο ένας στο σπίτι του άλλου, επικράτησε κάποια στιγμή το δικό μου, και ένα πρωί ξύπνησα και συνειδητοποίησα ότι δεν είχαμε κοιμηθεί χώρια ούτε μία μέρα τα τελευταία δύο χρόνια», θυμάται.

Μετά από έναν χρόνο σχέσης προχώρησε στο βήμα της συμβίωσης και ο Κώστας, 30 ετών, ο οποίος παραδέχεται πως την πρόταση την έριξε στο τραπέζι η σύντροφός του. «Ακόμη με βρίζει ο πρώην συγκάτοικος που τον εγκατέλειψα για μια γκόμενα», λέει. Μπορεί η περίπτωση του Κώστα να αποδεικνύει πως το ταμπού της συμβίωσης πριν τον γάμο έχει ξεπεραστεί για ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και ιδιαίτερα για τις γυναίκες, παρ’ όλα αυτά, η ομάδα των ειδικών περί ψυχολογίας που απαντά σε ερωτήσεις αναγνωστών στην σχετική στήλη του in2life μας διαβεβαιώνει πως ουκ ολίγοι έχουν ακόμη προβλήματα που περιέχουν φράσεις όπως «αναγκαστικός αρραβώνας» και «λογοδοθήκαμε».

Όπως μας εξηγεί η ψυχολόγος του in2life, αρκετοί είναι αυτοί που ακόμη και σήμερα αναζητούν με έναν τυπικό αρραβώνα την «έγκριση» των δικών τους ώστε να μπορέσουν να συζήσουν. Αλήθεια είναι επίσης πως αρκετοί δεν αναγκάζονται, αλλά επιζητούν την «καταπίεση» της δέσμευσης, κυρίως οι γυναίκες, που νιώθουν την ανάγκη της μητρότητας να ξυπνά μέσα τους, Οι άνδρες αντιθέτως συνήθως τείνουν να «αμύνονται» ενστικτωδώς στην ιδέα της συγκατοίκησης, φοβούμενοι πως θα ακολουθήσει μαζί το υπόλοιπο «πακέτο» του γάμου και της οικογένειας.

«Ενδοιασμούς, πάντως, δεν είχα εγώ άλλα όλες μου οι φίλες που μου έλεγαν ότι θα αλλάξει η ζωή μου, και θα εξαρτώμαι από εκείνον, και δεν θα τις βλέπω τόσο συχνά κλπ. Εγώ ήθελα να το κάνω για να βεβαιωθώ αν είναι ή δεν είναι ο "άντρας της ζωής μου". Τέσσερα χρόνια μετά, βεβαιώθηκα ότι είναι», λέει η Αφροδίτη. «Ενδοιασμούς στο να συγκατοικήσω θα είχα αν στον πάνω η στον κάτω όροφο έμεναν οι δικοί του», λέει η Νικολέτα, η οποία δε μασά τα λόγια της: «Θα συζούσα μόνο αν ο φίλος μου ήξερε να πλένει, να μαγειρεύει, να σιδερώνει και δεν ροχάλιζε στο κρεβάτι».

Τα οικονομικά ζητήματα (θα μοιραστεί το κόστος στα δύο ή θα δημιουργηθούν περισσότερες υποχρεώσεις;), η δραματική μείωση του προσωπικού χώρου και χρόνου, το τέλος στα κουραστικά καθημερινά «πήγαινε-έλα» στο σπίτι του άλλου και η «δοκιμασία» της σχέσης πριν αυτή επισημοποιηθεί είναι μερικές ακόμη από τις σκέψεις που απασχόλησαν όσους ρωτήσαμε στο στάδιο της μεγάλης απόφασης. Ας δούμε την έκβαση των παραπάνω διλημμάτων όταν οι φίλοι μας πέρασαν από την θεωρία… στην πράξη.

Να συ…ζήσει!
Συγκεντρώνοντας το απόσταγμα της εμπειρίας τους, οι ερωτηθέντες βάζουν το χέρι στην καρδιά και μας λένε γιατί… αξίζει να συζείς:

- «Κάνεις πολύ σεξ. Και ό,τι ώρα θες.»
- «Έχεις τον άνθρωπο που αγαπάς πιο πολύ στον κόσμο να σε περιμένει σπίτι με ζεστό καφέ (ή και ζεστό φαΐ σε extreme περιπτώσεις) μετά από μια δύσκολη μέρα στη δουλειά».
- «Δε χρειάζεσαι τρεις ώρες να φτιαχτείς για να τον δεις».
- «Γίνεστε εκτός από "γκόμενοι" και φιλαράκια, που μιλάνε για τα πάντα»
- «Το ότι πέφτετε κάθε βράδυ μαζί για ύπνο και ξυπνάτε μαζί το πρωί είναι πολύ όμορφο!»
- «Μοιράζεστε τα έξοδα του σπιτιού, ξεκινάτε μαζί για να πάτε κάπου και όλοι οι φίλοι έρχονται σε ένα σπίτι».
- «Γνωρίζεις απ' την καλή και απ' την ανάποδη τον άλλον και έτσι μπορείς να κρίνεις καλύτερα αν τελικά ταιριάζετε ή όχι. Μετά είναι πολύ αργά».

Ούτε να το… συζει(τα)ς!

Βγαίνουν τα «μαχαίρια», ξυπνάει η πίκρα, ή απλώς βγαίνουν στην επιφάνεια τα αναπόφευκτα «πλην» μίας κατάστασης όπως ο εκρηκτικός συνδυασμός έρωτα και συγκατοίκησης. Δείτε ποια θεωρούν η Κατερίνα, η Αφροδίτη, ο Κώστας, η Σοφία, η Νάντια, η Νικολέτα, ο Δημήτρης, η Βάσω και η Αντζέλικα τα «πλην» του… συζεing.

- «Ζεις σαν παντρεμένος ενώ στην ουσία δεν είσαι».
- «Εξαρτάται από το κάθε άτομο», σύμφωνα με την Νάντια, 30 ετών. «Προσωπικά το προσπάθησα, αλλά διαπίστωσα πως δεν είμαι της συγκατοίκησης».
- «Δεν είναι και τόσο ρομαντικό να πλένεις τις βρώμικες κάλτσες του αγοριού σου μετά από κάθε μουντιαλίτο».
- «Ο κίνδυνος της ρουτίνας είναι τόσο υπαρκτός, που κρέμεται κάθε μέρα σαν σπαθί πάνω από το κεφάλι σου και σε αγχώνει να εφεύρεις διαρκώς καινούρια πράγματα για να μην ρουτινιάζετε».
- «Αν βλέπετε ο ένας τον άλλο όλη μέρα με τη φόρμα και τις παντόφλες η ερωτική επιθυμία φεύγει από το παράθυρο».
- «Μετά την συγκατοίκηση αρχίζουν όλοι να σε πρήζουν για το επόμενο βήμα: "Άντε, θα παντρευτείτε τώρα;"»

Απομυθοποίηση τώρα(;)

«Υπάρχει μια σκηνή στο Safe Sex, όπου η γυναίκα του ρωτά τον Σπύρο Παπαδόπουλο "τι λέει η καινούρια γραμματέας;" κι εκείνος απαντά χωρίς να το σκεφτεί "αν δεν τη γα**σω θα σκάσω". Μετά χωρίζουν. Μπορεί να φαίνεται τραβηγμένο, αλλά είναι βγαλμένο από τη ζωή. Αλήθεια.» Με την παραπάνω κινηματογραφική αναλαμπή, η Σοφία μας υπενθυμίζει ότι, καλή είναι η οικειότητα μεταξύ του ζευγαριού, αλλά όταν είναι τόση που αρχίζει η «φιλία» να καταλαμβάνει περισσότερο χώρο από τον έρωτα, αρχίζουν τα προβλήματα.

«Η απομυθοποίηση είναι αναπόφευκτη», αναφέρει η ψυχολόγος του in2life, εξηγώντας πως η συγκατοίκηση λειτουργεί σαν «black box», βγάζοντας στην επιφάνεια την πραγματικότητα. «Αν έχεις εξιδανικεύσει τον σύντροφό σου “φορτώνοντάς” τον με ιδιότητες που δεν έχει, σίγουρα αυτή η αναπόφευκτη απομυθοποίηση γίνεται πιο “επώδυνη” κατά την συγκατοίκηση», μας λέει.

Πρόκειται για μία κατάσταση-«καταλύτη» και μαθαίνεις μέσα σε λίγους μήνες πράγματα για τον άλλον που θα μάθαινες σε χρόνια. Επιταχύνονται οι συγκρούσεις και εμφανίζονται περισσότεροι τρόποι να «επιτεθείς» στον σύντροφό σου (π.χ. οι δουλειές του σπιτιού). Παραμονεύει φυσικά και η απειλή του «μουχλιάσματος», αφού εκλείπει η συνήθεια του να κανονίζετε να βρεθείτε κάπου έξω και καταλήγετε στον καναπέ – αλλά πάλι, δεν είναι λίγοι που ακριβώς αυτό επιζητούν. Άλλωστε, όπως λέει και η Βάσω, 29 ετών, «σε πολλές περιπτώσεις απομυθοποίηση μπορεί να έχει γίνει και πολύ πριν τη συγκατοίκηση, αλλά σε κάποιες άλλες μπορεί να μη γίνει και ποτέ».

Σημαντικός κίνδυνος υπάρχει και για την σεξουαλική ζωή του ζευγαριού. Κατά το «ο γάμος σκοτώνει τον έρωτα», μπορούμε να πούμε πως «η συμβίωση σκοτώνει την φαντασία»: Το κοινό κρεβάτι γίνεται το μοναδικό μέρος όπου λαμβάνει χώρα το σεξ, το οποίο γίνεται κατά κάποιο τρόπο «οικιακής φύσης», μέρος της ρουτίνας του σπιτιού. Από την πλευρά της, η ψυχολόγος του in2life προσθέτει και την εξής οπτική γωνία: Όταν ένας άνδρας συζεί με την σύντροφό του, εκείνη τον φροντίζει καθημερινά, παίρνοντας κατά κάποιο τρόπο την θέση της μητέρας του. Υποσυνείδητα, αναδύεται στον άνδρα η αιμομικτική φοβία και εμφανίζονται προβλήματα όπως η έλλειψη διάθεσης για σεξ ή ακόμη και η ανικανότητα.

Το μεγάλο βήμα… πριν το μεγαλύτερο

Είναι η συγκατοίκηση ένα βήμα πριν τον γάμο; «Αν εννοείς προς την κρεμάλα τότε ναι... μπορείς να πεις ότι είναι ένα βήμα προς το γάμο», δηλώνει η Νικολέτα, ενώ ο Δημήτρης, ο οποίος συζεί τα τελευταία δύο χρόνια με την σύντροφό του διαφωνεί: «Υποθετικά, όλες οι "σοβαρές" σχέσεις πρέπει να καταλήγουν στον γάμο... Ε, και αυτός ο... αγώνας θέλει την προπόνησή του. Καλύτερα να βγει ό,τι βγει στην προπόνηση, παρά στον αγώνα!». Όπως λέει, «σίγουρα θα κουραστείς, αλλά αν είναι να χάσεις την διάθεσή σου για "παιχνίδι" με τον συμπαίκτη σου πριν το τέλος του πρώτου ημιχρόνου, καλύτερα μην μπεις να παίξεις!»

«Σκεφτείτε το καλά αν δεν έχετε "καλές προθέσεις" για αργότερα», λέει ο Κώστας, ενώ η Σοφία συμβουλεύει όσους σκέφτονται να το επιχειρήσουν, να το κάνουν με κάποιον που γουστάρουν πραγματικά πολύ, γιατί αν μη τι άλλο είναι πολύ άσχημο να μαζεύεις τα πράγματα σου από το σπίτι την ώρα που χωρίζεις. «Να μην θεωρήσουν και να μην αφήσουν τον άλλο να θεωρήσει ότι από τη στιγμή που συγκατοικούν πρέπει να είναι και σιαμαίοι και να πηγαίνουν παντού μαζί», ολοκληρώνει τις συμβουλές της, ενώ η Αφροδίτη, της οποίας η συγκατοίκηση όντως κατέληξε… εις γάμου κοινωνία, σας δίνει την ευχή της, που δεν είναι άλλη από το «να καταλάβετε αν με τον/την σύντροφό σας έχετε μέλλον».

Ποια είναι η γνώμη σας για την συγκατοίκηση; Πείτε μας την άποψή σας, σχολιάζοντας στο κάτω μέρος του δημοσιεύματος.