Sfina: Ομάδα δράσης από τον Βορρά

του Γιώργου Κόκουβα

Η πλατεία Αριστοτέλους μετατρέπεται σε πλαζ. Ο Λευκός Πύργος ρίχνει την σκιά του στο πιο φρέσκο camping του Βορρά. Τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ μετατρέπονται σε οάσεις clubbing. Όχι, δεν πρόκειται για σχέδια ανάπλασης του Δήμου Θεσσαλονίκης, αλλά για τις δράσεις της Σφήνας, που κλείνει αισίως τα τρία της χρόνια και, αν δεν έχετε ακούσει ακόμη τίποτα γι’ αυτή, -αν είστε κάτοικος της συμπρωτεύουσας, αυτό το ενδεχόμενο αποκλείεται- ήρθε η ώρα να δείτε μαζί μας τα καλύτερα στιγμιότυπα από τις «παρεμβάσεις» της.

Τι είναι η Sfina;

«Η SFINA είναι μια παρεμβατική κολεκτίβα ανθρώπων, στόχος της οποίας είναι η δημιουργία καταστάσεων. Άλλοτε υπερρεαλιστικές και άλλοτε παιχνιδιάρικες, αποσκοπούν στην διακοπή της ρουτίνας του αστικού τοπίου. Γεννήθηκε στις 17/04/08 και είναι Κριός», αναφέρει η ομάδα στην επίσημη σελίδα της .

Η παρέμβαση με πρωτότυπες και συμβολικές δράσεις στο αστικό τοπίο αποτελεί μια ιδέα που ξεκίνησε πολύ παλιότερα από τις μεγάλες αμερικανικές και ευρωπαϊκές μητροπόλεις. Ο George Yudice, καθηγητής Αμερικανικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης έχει ασχοληθεί εκτενώς με την τάση που ονομάζει «urban interventionism» και αναφέρει: «Ο στόχος της αστικής παρέμβασης είναι να ανανεώσει την συνείδηση των πολιτών για τα κοινωνικά θέματα και να προκαλέσει ομαδικές συμπράξεις. Τέτοιες πρακτικές έχουν ιστορία που περιλαμβάνει καλλιτέχνες του δρόμου της δεκαετίας του ’60, όπως οι Diggers του Σαν Φρανσίσκο και οι Provos του Άμστερνταμ».

Φυσικά, στις μέρες μας οι ομάδες παρέμβασης αυτού του τύπου έχουν πολλαπλασιαστεί. Στην χώρα μας, την αρχή έκανε η SFINA, που μετράει ήδη 19 δράσεις σε κεντρικές τοποθεσίες της Θεσσαλονίκης –και κάποιες «guest» εμφανίσεις στην Αθήνα- που περιλαμβάνουν από θέματα απλώς διασκεδαστικά και παιχνιδιάρικα, όπως οι τουρτομαχίες στην παραλία και ο μαξιλαροπόλεμος στην Καμάρα, μέχρι πιο σοβαρά, όπως οι συμβολικές κινήσεις στην μνήμη του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλο τον Δεκέμβριο του 2008 ή η ανάγκη αφύπνισης των πολιτών και των αισθήσεών μας.

Περιττή φασαρία χωρίς χρησιμότητα θα μπορούσε κάποιος που δεν έχει παρακολουθήσει από κοντά μια ανάλογη δράση να χαρακτηρίσει τα εγχειρήματα της SFINAS. Παρ’ όλα αυτά, τέτοιες ομάδες είναι ο ορισμός των περιττών πραγμάτων που είναι όμως τόσο αναγκαία στις σημερινές άχρωμες πόλεις, τόσο απαραίτητα στην άκαμπτη καθημερινότητά μας. Επειδή, όμως, τα λόγια δύσκολα περιγράφουν την ευρηματικότητα της SFINAS, απολαύστε μαζί μας τις εικόνες από τις αγαπημένες μας δράσεις, ορισμένες από τις οποίες είχαμε την τύχη να βιώσουμε από κοντά.

*Τα videos προέρχονται από το κανάλι της SFINAS στο YouTube, όπου μπορείτε να δείτε clips από όλες τις δράσεις, των οποίων η σκηνοθεσία και το μοντάζ δεν θα μπορούσε παρά να μας κάνει να χαμογελάσουμε και να εκπλαγούμε ευχάριστα.

- Rewind
Είναι Δεκέμβριος του 2008 και η χώρα μουδιάζει από το περίφημο συμβάν με τον μικρό Αλέξανδρο. Όσο οι αντιδράσεις σε όλη την Ελλάδα περιελάμβαναν βίαια επεισόδια και σπασμένες βιτρίνες, τα μέλη της SFINAS προτίμησαν να προχωρήσουν σε μια βουβή, αλλά συμβολική διαμαρτυρία στην πλατεία Αριστοτέλους, κρατώντας δίπλα από τα κεφάλια τους χαρτόνια με όπλα που εκπυρσοκροτούν, προσπαθώντας να κάνουν «rewind» στο θλιβερό γεγονός. Αλλά, δυστυχώς, ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω.

- Θεσσαλονίτσι
Η μόλυνση στον Θερμαϊκό συχνά κάνει τις όχθες να μοιάζουν με βούρκο και η αδιαφορία για την παραλία της «Νύμφης» την έχουν μετατρέψει απλώς σε μία «τουριστική» περαντζάδα που οι κάτοικοι έχουν ξεχάσει. Οι δράσεις «Camping Thessalonitsi» και «Aristotelous Beach», ωστόσο, ταρακούνησαν για λίγο τα νερά, μετατρέποντας την γνωστή πλατεία σε πλαζ, τον παραλιακό δρόμο σε water park και τον χώρο μπροστά από τον Λευκό Πύργο σε camping, όπου όλοι «πλατσούρισαν» με μαγιό, φουσκωτά στρώματα και αντηλιακά.

- Οι Εραστές του Magritte μετακομίζουν στην Θεσσαλονίκη
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποστέλλει επίσημη πρόσκληση στην SFINA να πλαισιώσει τους εορτασμούς με τις δράσεις της και τα μέλη της αναλαμβάνουν να μεταμορφωθούν στους «εραστές με τις άσπρες κουκούλες» και να αλλάξουν την πλατεία Ναυαρίνου και το Γενί Τζαμί, προσκαλώντας τους περαστικούς να βάλουν λίγη περισσότερη τέχνη στην καθημερινότητά τους. Παράλληλα, έχουν στηθεί 100 φωτογραφικές μηχανές σε κύκλο που αποτύπωσαν κυριολεκτικά καρέ-καρέ την όλη δράση:

- Λαϊκό… μιούζικαλ
Πόσο κοντά είναι το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στον λαό; Τόσο, ώστε να αναθέσει στην SFINA να εισβάλλει στην κοντινή λαϊκή αγορά, να χορέψει, να ερμηνεύσει ένα αυτοσχέδιο μιούζικαλ και να παρασύρει μικροπωλητές και νοικοκυρές στο θεατρικό δρώμενο.

- Μαξιλαροπόλεμοι και τουρτομαχίες
Η Καμάρα γεμίζει… φτερά και πούπουλα και φιλοξενεί εικόνες που μοιάζουν να βγαίνουν από την παιδική φαντασία και από εντυπωσιακά video clips, ενώ η παραλία γίνεται υπαίθριο ζαχαροπλαστείο, με νέους να επιδίδονται στην πιο γλυκιά μάχη με μπόλικη σαντιγί. Είπαμε, δεν είναι απαραίτητο κάθε δράση να περικλείει πολιτικά νοήματα και συμβολισμούς βαθύτερους από την απλή υπενθύμιση ότι πού και πού πρέπει να διασκεδάζουμε και να εκτονωνόμαστε.

- ΔΙΑΣΚΕΔ-αστικά λεωφορεία
Η Θεσσαλονίκη είναι η απόλυτη φοιτητική πόλη της χώρας. Κάθε Παρασκευή και Σάββατο βράδυ, τα ξενύχτια είναι θεσμός. Πάγιο αίτημα των φοιτητών προς τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης είναι τα νυχτερινά λεωφορεία για αυτές τις ημέρες. Η SFINA αναλαμβάνει να εκφράσει το αίτημα με τον πιο πρωτότυπο και πρακτικό τρόπο: Κάνοντας συμβολική κατάληψη σε ένα λεωφορείο, κολλώντας στα παράθυρά του τις γνωστές πινακίδες «The Party Is Here» και μετατρέποντας το όχημα στο πιο διασκεδαστικό κινητό club, στου οποίου τους χορούς οι υπόλοιποι επιβάτες, ακόμη και οι γηραιότεροι, συμμετείχαν με ενθουσιασμό μετά το αρχικό ξάφνιασμα.