Μαύρες τρύπες "μεσαίου" μεγέθους;

Βρίσκονται σε αφθονία στο αχανές διάστημα και θεωρούνται ουσιαστικά "αόρατες". Και όμως μπορούμε να τις δούμε γιατί έχουν την ιδιότητα να πυρακτώνουν την ύλη που τις περιβάλλει. Οι γνωστές σε όλους μας μαύρες τρύπες είναι εκατοντάδες χιλιάδες μόνο στον γαλαξία μας. Πρόκειται για τα πιο πυκνά ουράνια σώματα που θα μπορούσαμε ποτέ να μελετήσουμε, με την ύλη τους να είναι ασύμβατη με οποιαδήποτε άλλη μορφή ύλης. Μία "μαύρη τρύπα" είναι πραγματικά ένα από τα πιο μυστηριώδη ουράνια αντικείμενα. Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι στο εσωτερικό της οι νόμοι της φυσικής δεν έχουν καμία υπόσταση. Και όμως η σύγχρονη επιστήμη και η γενική θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν έχουν αποδείξει ήδη τη θεωρητική τους, τουλάχιστον, ύπαρξη. Τίποτα δεν ξεφεύγει από τα "απολειφάδια" αυτά της καρδιάς των πιο γιγάντιων άστρων στο σύμπαν, που έχουν συμπιέσει τα υλικά τριών και πάνω ήλιων στο χώρο ενός σταδίου, ούτε καν το ίδιο το φως.

Μέχρι πρότινος, τα γνωστά μεγέθη των μαύρων τρυπών ήταν δύο: οι μικρές και οι γιγαντιαίες. Σε αυτά τα μεγέθη έρχεται να προστεθεί ένα ακόμα, σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες. Οι επιστήμονες φαίνεται πως ανακάλυψαν μία ενδιάμεσου μεγέθους μαύρη τρύπα (με περίπου... 500 φορές την μάζα του Ήλιου), που θα μπορούσε να αποτελέσει έναν συνδετικό κρίκο ανάμεσα στις κοινές μαύρες τρύπες που δημιουργούνται από τον θάνατο ενός αστεριού και στις γιγαντιαίες με μέγεθος ίσο με εκατομμύρια Ήλιους.

Η ανακάλυψη αφορά ένα αντικείμενο στις παρυφές του γαλαξία Eso-243-49 (περίπου 290 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά), στον οποίο οι αστρονόμοι ανίχνευσαν μία ισχυρή πηγή Ακτίνων - Χ, χωρίς παράλληλη εκπομπή ορατής ακτινοβολίας. Αυτά τα δεδομένα οδηγούν τους επιστήμονες στο να πιστεύουν ότι πρόκειται για μαύρη τρύπα. Οι ακτίνες-Χ που παρατηρήθηκαν, εκπέμπονται από την τριβή που θερμαίνει τα αέρια και την σκόνη που βρίσκονται στην περιοχή. Η ανακάλυψη έγινε με το τηλεσκόπιο XMM-Newton και αναφέρεται λεπτομερώς στο περιοδικό Nature.

H "υποψήφια" μαύρη τρύπα, εντοπίστηκε στην άκρη ενός γαλαξία όπου φαίνεται να υπάρχει ένα σφαιροειδές σύμπλεγμα από αστέρια. Λόγω της μεγάλης απόστασης του γαλαξία αυτού, το σύμπλεγμα αυτό καθεαυτό δεν είναι ορατό, αλλά η ακτινοβολία των ακτίνων Χ της ενδιάμεσης αυτής μαύρης τρύπας μπορεί να φτάσει σε εμάς και να αναλυθεί. Σε παλαιότερες έρευνες είχαν παρατηρηθεί αντίστοιχες μεσαίου μεγέθους μαύρες τρύπες, οι οποίες όμως δεν ήταν τόσο σαφείς εξαιτίας της ασθενούς τους ακτινοβολίας Χ.

"Υπάρχουν αρκετές θεωρίες για να εξηγήσουν τις υψηλές ακτινοβολίες Χ, χωρίς την ύπαρξη ενδιάμεσης μάζας μαύρων τρυπών", λέει ο Sean Farrell αστρονόμος του Πανεπιστημίου του Leicester στην Αγγλία. "Αυτό που κάνει την ανακάλυψή μας να ξεχωρίζει, είναι πως έχουμε ανιχνεύσει μια φωτεινή πηγή δέκα φορές μεγαλύτερη από τον προηγούμενο κάτοχο του ρεκόρ. Και θα γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να εξηγήσουμε αυτήν την υψηλότερη φωτεινότητα" συμπληρώνει.

Ν.Γ.