Πώς να «δημιουργήσετε» ελεύθερο χρόνο

του Γιώργου Κόκουβα

Ο ελεύθερος χρόνος είναι "αναγκαστική πολυτέλεια" για ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων, που έχει χτυπήσει την πόρτα του ΟΑΕΔ. Ένα ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό όμως ζει σε φρενήρεις ρυθμούς για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα. Ο φόβος της απόλυσης ή των οικονομικών δυσκολιών μας κάνει να δουλεύουμε χωρίς ανάσα, να προσπαθούμε να αποδείξουμε κάθε μέρα την παραγωγικότητά μας και καταλήγουμε να ξεχνάμε ακόμη και την ίδια την έννοια του ελεύθερου χρόνου.

Χρόνο για να περάσουμε με τα παιδιά μας στο τέλος της ημέρας, λίγες ώρες με τον/την σύντροφό μας, λίγα λεπτά για να χαλαρώσουμε με το αγαπημένο μας βιβλίο ή μία «νορμάλ» ποσότητα ύπνου για να φορτίσουμε τις μπαταρίες μας: Πότε ήταν η τελευταία φορά που καταφέρατε κάτι από τα παραπάνω χωρίς να κάνετε ή να σκέφτεστε άλλα 15 αγχωτικά πράγματα ταυτοχρόνως; Επειδή υποψιαζόμαστε την απάντηση, ψάχνουμε τρόπους για να εξοικονομήσουμε το πολυτιμότερο αγαθό στην σύγχρονη ζωή –όχι, δεν είναι το χρήμα, αλλά ο χρόνος- και συγκεντρώνουμε 20 τρόπους να «κόψουμε δρόμο» στις υποχρεώσεις της ημέρας ώστε να μας μένει λίγος επιπλέον ελεύθερος χρόνος.

*Εκμεταλλευτείτε τον χρόνο κατά τις μετακινήσεις σας.
Εφόσον χρησιμοποιείτε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, διαβάστε/μελετήστε/αναλύστε και προετοιμάστε μέρος της εργασίας σας, ώστε όταν φτάσετε στην δουλειά σας, να έχετε ήδη γλιτώσει το πρώτο μισάωρο «προσαρμογής» στις υποχρεώσεις σας.

*Κάντε τα ψώνια της εβδομάδας.
Αποφύγετε να πηγαίνετε καθημερινά στο supermarket για να προμηθευτείτε ό,τι χρειάζεστε εκείνη την ημέρα. Συγκεντρώστε σε μια λίστα τα ψώνια της εβδομάδας, δείτε ποια προϊόντα σας τελειώνουν και κάντε «επιδρομή» στο supermarket μια και καλή. Αφενός κερδίζετε χρόνο, καθώς περιμένετε μία και όχι πέντε φορές την εβδομάδα στην ουρά του ταμείου και αφετέρου κερδίζετε χρήματα, γιατί όσες περισσότερες φορές επισκέπτεστε τον «ναό» του καταναλωτισμού, τόσες περισσότερες είναι οι πιθανότητες να παρασυρθείτε σε περιττές αγορές.

*Μαγειρέψτε… χωρίς αύριο.
Αφιερώστε ένα μέρος της Κυριακής σας στην κουζίνα σας, για να ετοιμάσετε μεγάλη ποσότητα φαγητών, τα οποία θα τοποθετήσετε στην κατάψυξή σας. Έτσι, κάθε ημέρα αρκεί να ζεσταίνετε το φαγητό που παίρνετε για παράδειγμα στην δουλειά αντί να μαγειρεύετε καθημερινά χάνοντας πολύτιμο χρόνο. Εναλλακτικά, αν προτιμάτε το αχνιστό φαγητό από την κατσαρόλα, φροντίστε να βγάλετε από την αρχή της εβδομάδας το μενού σας, ώστε να μην χρειάζεται να σκέφτεστε κάθε ημέρα ξεχωριστά «τι να φτιάξω σήμερα;» ή αν έχετε τα υλικά που χρειάζεστε. Για περισσότερες ιδέες, υπάρχει πάντα η στήλη μαγειρικής του in2life. 

*Αποφασίστε τι θα φορέσετε το πρωί από το προηγούμενο βράδυ.
Πολύτιμη συμβουλή, ιδιαίτερα για τις γυναίκες της παρέας, που δεν διστάζουν να παραλείψουν το πρωινό τους γεύμα, καθισμένες με το χέρι στο πιγούνι και με ύφος φιλοσόφου έτοιμου να λύσει κάποιο αιώνιο δίλημμα μπροστά από την ντουλάπα τους. Βγάλτε τα ρούχα και τα αξεσουάρ που θα χρειαστείτε από το βράδυ και γλιτώστε το πρωινό «αίνιγμα της Σφίγγας».

*Τοποθετήστε χρηστικά αντικείμενα σε «στρατηγικά» σημεία.
Για παράδειγμα, βάλτε την ομπρέλα, το παλτό, το πορτοφόλι σας ή την τσάντα σας κοντά στην πόρτα του σπιτιού, ώστε να τα βρίσκετε κατευθείαν προτού φύγετε. Κρατήστε τάξη στο σπίτι ώστε να μην ψάχνετε επί ένα τέταρτο τα κλειδιά σας κάτω από σωρούς περιοδικών και εφημερίδων, ενώ θα μπορούσατε ήδη να βρίσκεστε στο αυτοκίνητο.

*Οργανωθείτε γραπτώς.
Αυτό σημαίνει πως η ατζέντα που έχετε καταχωνιάσει σε κάποιο συρτάρι ή στην προπέρσινη τσάντα δεν είναι διακοσμητικό αντικείμενο: Έχετε μαζί σας ένα σημειωματάριο σε ημερολογιακή μορφή και σημειώστε αμέσως τις υποχρεώσεις και τα ραντεβού που σας προκύπτουν καθημερινά. Η λύση των post-its λύνει επίσης χέρια από πολυάσχολα μυαλά που συνεχώς καταλήγουν να λένε «να τι ξέχασα πάλι».

*Πληρώστε ηλεκτρονικά τους λογαριασμούς σας.
Αξιοποιήστε τις αρετές της τεχνολογίας και του e-banking, γλιτώνοντας αξιοσημείωτα πολλές ώρες αναμονής σε γκισέ δημόσιων υπηρεσιών, εταιριών τηλεφωνίας και όλων των επιχειρήσεων που σας στέλνουν ασυγχρόνιστα μηνιαίους λογαριασμούς με αποτέλεσμα να πληρώνετε έναν και την επόμενη ημέρα να σας έρχεται ένας άλλος, κάνοντας την γραφειοκρατία συνώνυμο του πρωινού σας καφέ.

*Ακολουθήστε τον κανόνα των 2 λεπτών.
Οποιαδήποτε υποχρέωση δεν θα σας «στοιχίσει» παραπάνω από 2 λεπτά, διευθετήστε την αμέσως. Έτσι, δεν θα καταλήξετε στο τέλος της ημέρας με δεκάδες νοητά reminders στο μυαλό σας για μικρές δουλειές, που δεν είναι καθόλου απίθανο να ξεχάσετε όσο περνούν οι ώρες.

*Ομαδοποιήστε τις εργασίες σας.
Ορίστε μία ώρα της ημέρας σας κατά την οποία θα απαντάτε σε όλα τα emails σας, για να μην επιστρέφετε στα εισερχόμενα κάθε μισή ώρα μήπως σας έχει διαφύγει κάτι. Κάντε όλα τα απαραίτητα τηλεφωνήματά σας το ένα μετά το άλλο ή «γκρουπάρετε» όλες τις οικονομικής φύσης υποχρεώσεις, ώστε να μην αποσπάστε από διαφορετικού είδους δραστηριότητες που σας κόβουν τον ειρμό και την φόρα.

*Πατήστε το off.
Όταν έχετε να κάνετε μία σημαντική εργασία, απενεργοποιήστε το κινητό σας, την τηλεόραση ή οποιαδήποτε συσκευή θα μπορούσε να σας αποσπάσει την προσοχή και να σας καθυστερήσει. Αφοσιωθείτε σε αυτό που κάνετε, τελειώστε νωρίς και θα έχετε όσο χρόνο θέλετε για το Facebook, την νέα αγαπημένη σας σειρά ή το τηλεφώνημα της κολλητής σας που έχει όρεξη για «κους-κους».

*Διδάξτε την «οικονομία» στα παιδιά σας.
Μάθετε στους μικρούς σας συγκατοίκους να στρώνουν τα κρεβάτια τους, να μην αφήνουν τα παιχνίδια τους στο πάτωμα και να ντύνονται/ετοιμάζονται μόνα τους για το σχολείο. Κάντε το με διασκεδαστικό τρόπο ώστε να μην τους φανεί σαν την υπέρτατη αγγαρεία και γλιτώστε το «πατροπαράδοτο» συμμάζεμα του παιδικού δωματίου μετά δίωρου κηρύγματος.

*Αποφύγετε συζητήσεις που δεν σας ενδιαφέρουν.
Μπορεί να θέλετε να φανείτε ευγενικοί, αλλά η σε βαθμό κακουργήματος φλυαρία του συναδέλφου σας, σας στερεί πολλές εργατοώρες κάθε μήνα. Αν δεν έχετε όρεξη/χρόνο/υπομονή να ακούσετε την πρωινή γκρίνια της γειτόνισσας ή τα αισθηματικά του συναδέλφου σας, απλώς μάθετε να λέτε «όχι» και εξηγήστε τους με ευγενικό αλλά κατηγορηματικό τρόπο ότι έχετε πολλή δουλειά/θα τα πείτε κάποια άλλη στιγμή.

*Υπολογίστε… τον υπολογιστή σας.
Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσα λεπτά χάνετε κάθε ώρα εξαιτίας της μη πρακτικής χρήσης του υπολογιστή σας. Κατ’ αρχήν, έχετε ανοιχτά μόνο όσα παράθυρα και προγράμματα σάς είναι απαραίτητα την εκάστοτε στιγμή. Μην ανοίγετε τα emails, το Facebook, το Twitter, το Photoshop, την πρόβλεψη του καιρού, πέντε videos του YouTube και οχτώ προγράμματα αναπαραγωγής μουσικής ταυτόχρονα. Εκτός από την έλλειψη συγκέντρωσης που ο καθένας από τους παραπάνω «πειρασμούς» δημιουργεί, το σύστημα θα βαρύνει τόσο, ώστε κάθε κλικ θα συνοδεύεται από ολόκληρα λεπτά καθυστέρησης. Όταν ο υπολογιστής σας έχει αρχίσει να γίνεται πολύ αργός, συμβουλευτείτε έναν τεχνικό, απεγκαταστήστε τα προγράμματα που δεν χρησιμοποιείτε ή εξετάστε το ενδεχόμενο ενός format.

*Γυμναστείτε «σοφά».
Δοκιμάστε τον πιο γρήγορο αλλά αποτελεσματικό τρόπο να γυμναστείτε, ώστε να μην χρειάζεστε ολόκληρες ώρες πάνω στον διάδρομο, καταλήγοντας να διαγράφετε οριστικά την άσκηση από την ζωή σας λόγω έλλειψης χρόνου. Εκμεταλλευτείτε τα οφέλη της Διαλειμματικής Προπόνησης Υψηλής Έντασης, η οποία μπορεί με 15 λεπτά ημερήσιας εξάσκησης να σας κρατήσει σε φόρμα και να ξυπνήσει τον μεταβολισμό σας. Πώς; Ακολουθήστε τις συμβουλές του «gym guru» του in2life διαβάζοντας το σχετικό δημοσίευμα.

*Βάλτε διορίες.
Μάθετε να θέτετε χρονικούς στόχους στις δραστηριότητές σας ώστε να αυξήσετε την αποδοτικότητά σας και να έχετε ανά πάσα στιγμή μια εικόνα του προγράμματός σας. Τα deadlines αποτελούν μια υπόσχεση στον εαυτό σας: Αρκεί να τηρείτε τις υποσχέσεις σας για να τελειώνετε πάντα εγκαίρως ή έστω με εντός φυσιολογικών ορίων καθυστέρηση και να έχετε στην συνέχεια το κεφάλι σας ήσυχο και το ρολόι σύμμαχό σας.

*Λύστε τα χέρια σας με applications.
Τα smartphones ονομάστηκαν έτσι για κάποιο λόγο. Η δυνατότητά τους να αξιοποιούν applications σε κάθε πιθανή πτυχή της καθημερινότητάς μας μπορεί να αποδειχθεί σημαντικός παράγοντας εξοικονόμησης χρόνου: Με apps χαρτών για παράδειγμα, γλιτώνετε την ταλαιπωρία στους άγνωστους δρόμους της πόλης. Με apps σημείων ενδιαφέροντος, βρίσκετε εύκολα διανυκτερεύοντα φαρμακεία ή φθηνά βενζινάδικα χωρίς να χρειαστεί να τριγυρνάτε ρωτώντας περαστικούς ή αγοράζετε εύκολα εισιτήρια, κλείνοντας θέση από τα τρένα του ΟΣΕ μέχρι και για το κοντινό σινεμά. Δείτε εδώ χρήσιμα iPhone apps και εδώ ενδιαφέρουσες εφαρμογές για να κάνετε πιο εύκολα τα ταξίδια σας.

*Εφαρμόστε τον κανόνα των “3D”.
«Do it», «Dump it», «Delegate it». Με άλλα λόγια, για κάθε πράξη έχουμε τρεις επιλογές: Να την κάνουμε, να την παρατήσουμε, ή να την αναθέσουμε σε κάποιον άλλον. Ζυγίστε τις ανάγκες και τις δυνατότητές σας και επιλέξτε σοφά για κάθε υποχρέωση που εμφανίζεται. Πρόκειται για μία από τις βασικές αρχές του συμμαζέματος που μας προτείνει η ειδικός στο σχετικό δημοσίευμα του in2life. 

*Γίνετε άσοι στο multitasking.
Συνδυάστε βαρετές δουλειές που πρέπει να γίνουν με άλλες που μπορείτε να κάνετε παράλληλα. Για παράδειγμα, όσο πλένετε τα πιάτα ή σιδερώνετε, βάλτε το handsfree σας και πάρτε τηλέφωνο την μητέρα σας που πάντα παραπονιέται ότι δεν βρίσκετε χρόνο να της πείτε τα νέα σας, ή «διαβάστε» το παιδί σας όσο μαγειρεύετε.

*Αξιοποιήστε τις οικιακές συσκευές.
Αν έχετε πλυντήριο πιάτων, κερδίστε και σε χρόνο αλλά και σε οικολογική συνείδηση, προτιμώντας το από το πλύσιμο στο χέρι. Αντίστοιχα, χρησιμοποιήστε μικροσυσκευές και εργαλεία της κουζίνας (αναδευτήρες, μπλέντερ, αποφλεοιωτές) και κερδίστε χρόνο από την "χειρωνακτική" εργασία στο μαγείρεμα. 

*Αναπνεύστε.
Μην ξεχνάτε να ξεκουράζεστε, να βρίσκετε λίγα λεπτά για να πάρετε δυνάμεις, να ανακτήσετε την πνευματική σας συγκέντρωση και να επανέλθετε δριμύτεροι. Θα διαπιστώσετε πως τα μικρά διαλείμματα δεν είναι χάσιμο πολύτιμης ώρας, αλλά μέρος μιας τακτικής που θα σας αποφέρει τελικά πολλές ώρες ελεύθερου χρόνου. Όσο για το τι θα κάνετε με αυτόν, γι’ αυτό υπάρχει το in2life…