Χωρισμός: Δε θέλει κόπο, θέλει τρόπο

της Ηρώς Κουνάδη

Στη δημοσκόπηση «πώς φαντάζεστε να εξελίσσεται η ιδανική σας σχέση;» που τρέχει στο ένθετο Σεξ και Σχέσεις του in2life, η τρίτη δημοφιλέστερη απάντηση είναι «στο χωρισμό, όπως όλες». Κι όσο οξύμωρο ή απαισιόδοξο κι αν ακούγεται αυτό αρχικά, αν το σκεφτεί κανείς εμπεριέχει μια παγκόσμια αποδεκτή αλήθεια: ο έρωτας κάποια στιγμή περνάει, κι οι σχέσεις που θεωρούμε ιδανικές σπάνια είναι εκείνες που βασίζονται στην αμοιβαία κατανόηση και τον αλληλοσεβασμό. Αυτές καταλήγουν στο γάμο –τουλάχιστον για τους λάτρεις των παραδόσεων. Οι άλλες, οι «ιδανικές» κάποια στιγμή τελειώνουν.

Το δύσκολο κομμάτι των ιδανικών αυτών σχέσεων ξεκινά τη στιγμή που παραδέχεσαι στον εαυτό σου ότι, όντως, ο έρωτας έχει περάσει, και τελειώνει μετά από δύο εβδομάδες –ή δύο μήνες, ανάλογα με το πόσο αποφασιστικός τύπος είσαι– όταν το παραδέχεσαι και στο πρώην έτερο ήμισυ. Στο μεσοδιάστημα, συνήθως αναλώνεσαι σε σχέδια για το πώς θα το κάνεις, φιλοσοφικές αναζητήσεις σχετικά με το νόημα των σχέσεων, του έρωτα και της ύπαρξής μας και σκέψεις για το αν έχεις πάρει τη σωστή απόφαση, μήπως να το ξανασκεφτείς και μήπως κάνεις λάθος.

Δεν κάνεις. Αν ήταν λάθος δε θα το είχες σκεφτεί. Ο τρόπος θέλει λίγη παραπάνω ανάλυση –η οποία ακολουθεί. Στη φιλοσοφική αναζήτηση είσαι, δυστυχώς, μόνος.

Ο τόπος (του εγκλήματος)
Συμφωνούμε, κατ’ αρχάς, ότι δε χρειάζεται να σπαταλήσουμε ούτε τρεις λέξεις για να αναλύσουμε ότι κάθε χωρισμός μεταξύ ενηλίκων πρέπει να γίνεται πρόσωπο με πρόσωπο, χωρίς καμία παρεμβολή οποιουδήποτε μέσου τηλεπικοινωνίας, ακόμη κι αν σας χωρίζουν εβδομήντα χιλιάδες χιλιόμετρα; Ωραία. Παρακάτω.

Ο δημόσιος χώρος είναι γενικά κακή ιδέα. Όχι μόνο γιατί δεν ξέρεις πώς θα αντιδράσει ο άλλος, αλλά και γιατί οποιαδήποτε συναισθήματα καταπιεστούν εκείνη την ώρα «γιατί μας βλέπει και κόσμος» θα χρειαστεί να εκτονωθούν στην πορεία. Πράγμα που σημαίνει ότι ο χωρισμός θα έχει και δεύτερο γύρο, πολύ πιο ψυχοφθόρο και για τους δύο. Όσο πιο ιδιωτικός ο χώρος, τόσο το καλύτερο –και πιο άνετο– και για τους δυο σας.

Η προετοιμασία (του θύματος)
Επ’ ουδενί δεν κανονίζεις ραντεβού σκοπεύοντας να χωρίσεις. Όχι, κανένα χάπι δε χρυσώνεται με «χαλαρό ποτάκι στο στέκι μας» και κανείς ποτέ δεν πήρε πιο ψύχραιμα τον χωρισμό μετά από ταινία. Αν πρέπει να πεις κάτι για να συναντήσεις το πρώην έτερο ήμισυ, και δεν είναι αυτονόητο επειδή π.χ. μένετε μαζί, λες κάτι του στυλ «πρέπει να μιλήσουμε» ή «θέλω να σου πω». Όχι «πάμε για ποτάκι γιατί θέλω να μιλήσουμε», «θέλω να μιλήσουμε» σκέτο.

Τα σενάρια που πρέπει να ξεχάσεις
Έστω ότι συνειδητοποίησες ότι ο παλιός έρωτας είχε πεθάνει όταν ένας νέος εμφανίστηκε στο προσκήνιο. Δεκτό. Και ανθρώπινο. Αν, όμως, ξεκινήσεις να γιορτάζεις αυτόν τον νέο έρωτα πριν καν κηδέψεις τον παλιό, αν σε απλά ελληνικά απατάς το έτερο ήμισυ, ελπίζοντας υποσυνείδητα ότι θα το υποψιαστεί/ μάθει/ διαισθανθεί και θα σε χωρίσει εκείνος/ η βγάζοντάς σε από τη δύσκολη θέση, δεν αφήνεις τη μοίρα να καθορίσει τη ζωή σου, όπως νομίζεις. Απλά αρνείσαι να αναλάβεις τις ευθύνες που σου αναλογούν. Και το σύνδρομο Peter Pan μπορεί να είναι γοητευτικό σε οποιαδήποτε άλλη φάση της σχέσης, στο χωρισμό όμως δεν είναι. Αν η κατάσταση έχει ήδη φτάσει στο απροχώρητο, μπορείς πάντα να ομολογήσεις και να προσπαθήσεις να σώσεις ό,τι σώζεται. Αλλά λίγη υπομονή δεν έβλαψε ποτέ κανέναν.

Σενάριο νούμερο δύο. Το σκέφτηκες, το συζήτησες με τον εαυτό σου, το αποφάσισες. Τρελαίνεσαι, όμως, στην ιδέα να κοιτάξεις τον άλλο στα μάτια και να πεις "χωρίζουμε". Γιατί τα χρόνια είναι πολλά, γιατί κατά βάθος τον αγαπάς, γιατί δε θες να τον πληγώσεις, γιατί φοβάσαι πως θα λεκιάσεις το κάρμα σου και θα επιστρέψεις ως αδέσποτο στο Δήμο Αθηναίων πριν τη δεύτερη Ολυμπιάδα στην επόμενη ζωή. Οπότε, τι κάνεις; Εξαφανίζεσαι. Δε σηκώνεις τηλέφωνα, βάζεις τη γραμματέα στο γραφείο να λέει ότι παραιτήθηκες, κοιμάσαι σε μια φίλη/ ένα φίλο για να μην ξυπνάς από το κουδούνι που χτυπάει στις τρεις τα ξημερώματα. Κι είσαι πάνω από 15 χρονών;

Σενάριο νούμερο τρία. Εντάξει, δεν είσαι και τόσο αναίσθητος/ η. Ούτε τόσο παράλογος/ η. Αλλά, όσο και να προσπαθείς να πείσεις τον εαυτό σου ότι πρέπει, δε σου πάει να το πεις. Οπότε το «υπονοείς». Ή τουλάχιστον έτσι νομίζεις. Δημιουργείς καυγάδες εκεί που δεν υπάρχουν, δείχνεις –σε extreme περιπτώσεις μπορεί και να είσαι– άκεφος/ η χωρίς λόγο, παραπονιέσαι για τα πάντα, κατηγορείς τον άλλο για κάθε λέξη/ πράξη/ κίνηση/ συμπεριφορά, με έμφαση σε εκείνες που μέχρι τώρα ήταν τα μικρά ελαττώματα που έβρισκες χαριτωμένα. Κι ο άλλος σε θεωρεί απλά τρελό, πιεσμένο στη δουλειά, ή θύμα των ορμονών σου. Κάνε και στους δυο σας τη χάρη και πες το.

Τα κλισέ (που επίσης πρέπει να ξεχάσεις)
Θες να μείνετε φίλοι. Προφανώς. Αλλά δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να το πεις. Ακόμα κι αν ο άλλος γενικώς πιστεύει στη φιλία μεταξύ πρώην, αυτή τη στιγμή δεν είναι σε θέση ούτε να εκτιμήσει τη μεγαλοψυχία σου, ούτε να δώσει υποσχέσεις, ούτε να προβλέψει αν θα θέλει να σου συστήσει το νέο του σύντροφο μετά από δύο χρόνια. Μπορεί και να θέλει. Θα το μάθεις αφού περάσουν.

Δε φταίει εκείνος/ η, φταις εσύ. Ο τυχοδιωκτισμός που κληρονόμησες από τον προπάππου σου που ήταν εξερευνητής, οι γονείς σου που σε κακόμαθαν, οι πλανήτες σου που είναι στον Τοξότη. Όλα αυτά ίσχυαν και όταν γνωριστήκατε. Το ότι τώρα θυμήθηκες να τα επικαλεστείς, τα καθιστά φτηνές δικαιολογίες. Κι αυτό, βασικά, είναι. Αν δεν είσαι πια ερωτευμένος/ η, φταίει και ο άλλος, και το ξέρει. Το να προσπαθείς να τον/ την πείσεις για το αντίθετο δε θα τον/ την κάνει να αισθανθεί καλύτερα.

Τον/ την αγαπάς πάρα πολύ. Σαν άνθρωπο. Αλλά. Όλοι ξέρουμε τι ακολουθεί αυτό το αλλά. Όπως όλοι ξέρουμε ότι τα «σ’ αγαπάω αλλά» ακούγονται σωστά μόνο ακολουθούμενα από τη φράση «γίνεται επιστράτευση και πρέπει να φύγω». Σε κάθε άλλη περίπτωση, μοιάζουν είτε εγωιστική απόπειρα να εξιλεωθείς από τις τύψεις είτε απέλπιδα προσπάθεια παρηγοριάς, η οποία ενέχει οίκτο, ο οποίος ισοδυναμεί με το τελευταίο τράβηγμα της σκανδάλης στο όπλο κάποιου που μόλις ανακοίνωσε ότι χωρίζει. Αν όντως ισχύουν, το ξέρει. Κι αν δεν το ξέρει, θα το μάθει όταν περάσουν εκείνα τα χρόνια που λέγαμε.

Δηλαδή;
Δηλαδή, απλά το λες. Κατά προτίμηση κεκλεισμένων των θυρών, σπίτι σου ή σπίτι του/ της, όσο πιο ξεκάθαρα κι όσο πιο σύντομα γίνεται, χωρίς υπονοούμενα, χωρίς καυγάδες, χωρίς κλισέ. Εννοείται και χωρίς αλκοόλ.

Οι πολύωρες αναλύσεις για το τι έφταιξε, πώς φτάσατε ως εδώ και τι θα γίνει με τα εισιτήρια που είχατε κλείσει για το Άμστερνταμ μόνο κακό θα κάνουν και στους δυο σας. Αυτά είναι τα καλά νέα. Τα κακά νέα είναι ότι μάλλον δε θα καταφέρεις να τις αποφύγεις. Οπότε, χαλαρώνεις και –όχι, όσο κι αν προσπαθήσεις αποκλείεται να τις απολαύσεις– τις χειρίζεσαι με όση περισσότερη ειλικρίνεια μπορείς να επιστρατεύσεις. Χωρίς μελοδραματισμούς, και χωρίς να δίνεις την παραμικρή εντύπωση ότι υπάρχει πιθανότητα να το ξανασκεφτείς. Αν υπάρχει, το ξανασκέφτεσαι. Δε χωρίζεις.