Γλώσσα του σώματος: Πώς θα αναγνωρίσεις το ψέμα
Όχι, δεν θα σου πούμε πάλι ότι ο συνομιλητής σου δεν σε κοιτάει στα μάτια. Υπάρχουν πολύ πιο λεπτές (και γι’ αυτό πιο αξιόπιστες) ενδείξεις από αυτό.
Θα το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή: Η γλώσσα του σώματος παρέχει ενδείξεις και όχι αποδείξεις. Ναι, κάποιος που λέει ψέματα κινείται ή κάνει χειρονομίες που δείχνουν ότι νιώθει άβολα, εξίσου πιθανό όμως είναι να πρόκειται για κάποιον που νιώθει όντως άβολα –κι ας λέει την αλήθεια. Και αντίστροφα, ένας εξασκημένος ψεύτης έχει μάθει να χειρίζεται την γλώσσα του σώματος, και να κρύβει τα σημάδια που μαρτυρούν ότι λέει ψέματα.
Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει πως οι ενδείξεις δεν είναι καμιά φορά χρήσιμες, έστω και μόνο για να έχεις τον νου σου και να δεις αν θα αποδειχθεί παρακάτω πως ο συνομιλητής σου έλεγε ψέματα. Σύμφωνα με τη γλώσσα του σώματος, αυτά είναι μερικά πράγματα που θα έπρεπε να σου κινήσουν υποψίες.
Η θέση του κεφαλιού (που αλλάζει περισσότερο από το κανονικό)
Αν δείτε κάποιον να κάνει ξαφνικά μια κίνηση του κεφαλιού όταν του κάνετε μια άμεση ερώτηση, μπορεί να σας λέει ψέματα για κάτι. «Το κεφάλι θα κινηθεί ή θα τιναχτεί προς τα πίσω, θα σκύψει, θα λυγίσει ή θα γέρνει στο πλάι», λέει η Dr. Lillian Glass, συμπεριφορική αναλύτρια και ειδικός στη γλώσσα του σώματος στο Business Insider.
Ο ρυθμός της αναπνοής
Όταν κάποιος σου λέει ψέματα, μπορεί να αρχίσει να αναπνέει βαριά, σύμφωνα με την δρ. Γκλας. «Πρόκειται για μια αντανακλαστική δράση», όπως εξηγεί η ίδια, προσθέτοντας ότι καθώς ο ρυθμός της αναπνοής αλλάζει, οι ώμοι ανασηκώνονται και η φωνή τείνει να γίνεται λιγότερο βαθιά. «Ουσιαστικά η αναπνοή κόβεται γιατί αλλάζει ο καρδιακός ρυθμός και η ροή του αίματος. Το σώμα σας βιώνει τέτοιου είδους αλλαγές όταν είστε νευρικοί και αισθάνεστε ένταση –δηλαδή, όταν λέτε ψέματα».
Αγαλματάκια ακούνητα
Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι ταράζονται όταν είναι νευρικοί, αλλά η δρ. Γκλας επισημαίνει ότι πρέπει επίσης να προσέχετε τους ανθρώπους που δεν κινούνται καθόλου. «Αυτό μπορεί να είναι σημάδι του πρωτόγονου ενστίκτου της ‘μάχης’ και όχι της απάντησης ‘φυγής’, καθώς το σώμα τοποθετείται και είναι έτοιμο για πιθανή αντιπαράθεση», λέει η ειδικός, αναφερόμενη στο γνωστό flight, fight, freeze, που είναι οι τρεις αντιδράσεις του ανθρώπου όταν βιώνει απειλή (θα παγώσει, θα παλέψει ή θα προσπαθήσει να διαφύγει). «Όταν μιλάτε και συμμετέχετε σε κανονική συνομιλία, είναι φυσικό να κινείτε το σώμα σας με λεπτές, χαλαρές και, ως επί το πλείστον, ασυνείδητες κινήσεις. Έτσι, εάν παρατηρήσετε μια άκαμπτη, κατατονική στάση χωρίς κίνηση, είναι συχνά τεράστιο προειδοποιητικό σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά».
Το είπες αυτό, Βίρνα
Η επανάληψη φράσεων που επιστρατεύουν συχνά όσοι λένε ψέματα εξηγείται από το γεγονός ότι προσπαθούν να πείσουν όχι μόνο τον συνομιλητή τους, αλλά και τον ίδιο τους τον εαυτό για κάτι. «Κάποιος που το κάνει αυτό προσπαθεί να επικυρώσει το ψέμα στο μυαλό του. Για παράδειγμα, μπορεί να λέει: «Δεν το έκανα...δεν...» ξανά και ξανά», εξηγεί η Γκλας. Η επανάληψη είναι επίσης ένας τρόπος να κερδίσει χρόνο καθώς προσπαθεί να συγκεντρώσει τις σκέψεις του/της, πρόσθεσε.
Too much info, που λέγαμε και στο χωριό
«Όταν κάποιος συνεχίζει και σας δίνει πάρα πολλές πληροφορίες –πληροφορίες που δεν ζητήθηκαν, και ειδικά υπερβολικές λεπτομέρειες– υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να μην σας λέει την αλήθεια», λέει η ίδια. «Οι ψεύτες συχνά μιλούν πολύ επειδή ελπίζουν ότι, με όλη τους την ομιλία και τη φαινομενική ανοιχτότητα, οι άλλοι θα τους πιστέψουν».
Μη τα χεράκια στο στόμα (που μας έλεγαν και οι μαμάδες μας)
«Ένα ενδεικτικό σημάδι του ψέματος είναι ότι ένα άτομο θα βάλει αυτόματα τα χέρια του πάνω από το στόμα του όταν δεν θέλει να ασχοληθεί με ένα θέμα ή να απαντήσει σε μια ερώτηση», επισημαίνει η ειδικός. «Όταν οι ενήλικες βάζουν τα χέρια τους στα χείλη τους, σημαίνει ότι δεν αποκαλύπτουν τα πάντα, ή απλώς δεν θέλουν να πουν την αλήθεια», προσθέτει. «Κλείνουν κυριολεκτικά την επικοινωνία».
Καλυφθείτε
Κάποιος που λέει ψέματα έχει την τάση να καλύπτει ενστικτωδώς ευάλωτα μέρη του σώματος, όπως είναι ο λαιμός, το στήθος, το κεφάλι ή η κοιλιά. «Το έχω δει συχνά στην αίθουσα του δικαστηρίου όταν εργάζομαι ως σύμβουλος δικηγόρων. Μπορώ πάντα να καταλάβω πότε η μαρτυρία κάποιου έχει χτυπήσει μια ευαίσθητη χορδή στον κατηγορούμενο, όταν βλέπω το χέρι του/της να καλύπτει το μπροστινό μέρος του λαιμού του/της» εξηγεί η Γκλας.
Το νευρικό κούνημα του ποδιού
«Αυτό είναι το σώμα που αναλαμβάνει δράση», εξηγεί η ίδια. Τα πόδια που αλλάζουν θέση μας δείχνουν ότι ο πιθανός ψεύτης είναι άβολος και νευρικός. Σας δείχνει επίσης ότι θέλει να φύγει από την κατάσταση. «Αυτός είναι ένας από τους βασικούς τρόπους για να εντοπίσετε έναν ψεύτη. Απλώς κοιτάξτε τα πόδια του και μπορείτε να καταλάβετε πολλά».
Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει πως οι ενδείξεις δεν είναι καμιά φορά χρήσιμες, έστω και μόνο για να έχεις τον νου σου και να δεις αν θα αποδειχθεί παρακάτω πως ο συνομιλητής σου έλεγε ψέματα. Σύμφωνα με τη γλώσσα του σώματος, αυτά είναι μερικά πράγματα που θα έπρεπε να σου κινήσουν υποψίες.
Η θέση του κεφαλιού (που αλλάζει περισσότερο από το κανονικό)
Αν δείτε κάποιον να κάνει ξαφνικά μια κίνηση του κεφαλιού όταν του κάνετε μια άμεση ερώτηση, μπορεί να σας λέει ψέματα για κάτι. «Το κεφάλι θα κινηθεί ή θα τιναχτεί προς τα πίσω, θα σκύψει, θα λυγίσει ή θα γέρνει στο πλάι», λέει η Dr. Lillian Glass, συμπεριφορική αναλύτρια και ειδικός στη γλώσσα του σώματος στο Business Insider.
Ο ρυθμός της αναπνοής
Όταν κάποιος σου λέει ψέματα, μπορεί να αρχίσει να αναπνέει βαριά, σύμφωνα με την δρ. Γκλας. «Πρόκειται για μια αντανακλαστική δράση», όπως εξηγεί η ίδια, προσθέτοντας ότι καθώς ο ρυθμός της αναπνοής αλλάζει, οι ώμοι ανασηκώνονται και η φωνή τείνει να γίνεται λιγότερο βαθιά. «Ουσιαστικά η αναπνοή κόβεται γιατί αλλάζει ο καρδιακός ρυθμός και η ροή του αίματος. Το σώμα σας βιώνει τέτοιου είδους αλλαγές όταν είστε νευρικοί και αισθάνεστε ένταση –δηλαδή, όταν λέτε ψέματα».
Αγαλματάκια ακούνητα
Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι ταράζονται όταν είναι νευρικοί, αλλά η δρ. Γκλας επισημαίνει ότι πρέπει επίσης να προσέχετε τους ανθρώπους που δεν κινούνται καθόλου. «Αυτό μπορεί να είναι σημάδι του πρωτόγονου ενστίκτου της ‘μάχης’ και όχι της απάντησης ‘φυγής’, καθώς το σώμα τοποθετείται και είναι έτοιμο για πιθανή αντιπαράθεση», λέει η ειδικός, αναφερόμενη στο γνωστό flight, fight, freeze, που είναι οι τρεις αντιδράσεις του ανθρώπου όταν βιώνει απειλή (θα παγώσει, θα παλέψει ή θα προσπαθήσει να διαφύγει). «Όταν μιλάτε και συμμετέχετε σε κανονική συνομιλία, είναι φυσικό να κινείτε το σώμα σας με λεπτές, χαλαρές και, ως επί το πλείστον, ασυνείδητες κινήσεις. Έτσι, εάν παρατηρήσετε μια άκαμπτη, κατατονική στάση χωρίς κίνηση, είναι συχνά τεράστιο προειδοποιητικό σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά».
Το είπες αυτό, Βίρνα
Η επανάληψη φράσεων που επιστρατεύουν συχνά όσοι λένε ψέματα εξηγείται από το γεγονός ότι προσπαθούν να πείσουν όχι μόνο τον συνομιλητή τους, αλλά και τον ίδιο τους τον εαυτό για κάτι. «Κάποιος που το κάνει αυτό προσπαθεί να επικυρώσει το ψέμα στο μυαλό του. Για παράδειγμα, μπορεί να λέει: «Δεν το έκανα...δεν...» ξανά και ξανά», εξηγεί η Γκλας. Η επανάληψη είναι επίσης ένας τρόπος να κερδίσει χρόνο καθώς προσπαθεί να συγκεντρώσει τις σκέψεις του/της, πρόσθεσε.
Too much info, που λέγαμε και στο χωριό
«Όταν κάποιος συνεχίζει και σας δίνει πάρα πολλές πληροφορίες –πληροφορίες που δεν ζητήθηκαν, και ειδικά υπερβολικές λεπτομέρειες– υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να μην σας λέει την αλήθεια», λέει η ίδια. «Οι ψεύτες συχνά μιλούν πολύ επειδή ελπίζουν ότι, με όλη τους την ομιλία και τη φαινομενική ανοιχτότητα, οι άλλοι θα τους πιστέψουν».
Μη τα χεράκια στο στόμα (που μας έλεγαν και οι μαμάδες μας)
«Ένα ενδεικτικό σημάδι του ψέματος είναι ότι ένα άτομο θα βάλει αυτόματα τα χέρια του πάνω από το στόμα του όταν δεν θέλει να ασχοληθεί με ένα θέμα ή να απαντήσει σε μια ερώτηση», επισημαίνει η ειδικός. «Όταν οι ενήλικες βάζουν τα χέρια τους στα χείλη τους, σημαίνει ότι δεν αποκαλύπτουν τα πάντα, ή απλώς δεν θέλουν να πουν την αλήθεια», προσθέτει. «Κλείνουν κυριολεκτικά την επικοινωνία».
Καλυφθείτε
Κάποιος που λέει ψέματα έχει την τάση να καλύπτει ενστικτωδώς ευάλωτα μέρη του σώματος, όπως είναι ο λαιμός, το στήθος, το κεφάλι ή η κοιλιά. «Το έχω δει συχνά στην αίθουσα του δικαστηρίου όταν εργάζομαι ως σύμβουλος δικηγόρων. Μπορώ πάντα να καταλάβω πότε η μαρτυρία κάποιου έχει χτυπήσει μια ευαίσθητη χορδή στον κατηγορούμενο, όταν βλέπω το χέρι του/της να καλύπτει το μπροστινό μέρος του λαιμού του/της» εξηγεί η Γκλας.
Το νευρικό κούνημα του ποδιού
«Αυτό είναι το σώμα που αναλαμβάνει δράση», εξηγεί η ίδια. Τα πόδια που αλλάζουν θέση μας δείχνουν ότι ο πιθανός ψεύτης είναι άβολος και νευρικός. Σας δείχνει επίσης ότι θέλει να φύγει από την κατάσταση. «Αυτός είναι ένας από τους βασικούς τρόπους για να εντοπίσετε έναν ψεύτη. Απλώς κοιτάξτε τα πόδια του και μπορείτε να καταλάβετε πολλά».
