Νησιώτικες συνταγές: Τι πρέπει να φάτε σε κάθε νησί
Πατατάτο από την Αμοργό, σιφνέικη ρεβιθάδα, ντοματοκεφτέδες από την Σαντορίνη και άλλα 15 πιάτα που γεμίζουν το πιάτο μας… νησιωτική παράδοση.
του Γιώργου Κόκουβα
Θα δείτε τα αξιοθέατά του. Θα κολυμπήσετε στις εκπληκτικές του παραλίες. Θα βγάλετε φωτογραφίες στα σοκάκια του. Και μετά, θα πιάσετε θέση σε μια ταβέρνα του νησιού που διαλέξατε για τις φετινές σας διακοπές, για να ανακτήσετε δυνάμεις.
Το θέμα είναι τι θα παραγγείλετε. Μπριζόλα, μπιφτέκια και μουσακά βρίσκετε οπουδήποτε. Εμείς σας προτείνουμε να δοκιμάσετε ό,τι πιο ιδιαίτερο έχει να σας προσφέρει η μαγειρική παράδοση κάθε νησιού, που αποτελεί μέρος της γοητείας τους: Ντόπια υλικά, μοναδικές συνταγές και γεύσεις που δεν θα συναντήσετε πουθενά αλλού – τουλάχιστον εκτελεσμένες από τους ανθρώπους που γνωρίζουν να τις μαγειρεύουν καλύτερα, τους ίδιους τους νησιώτες. Δείτε λοιπόν, τι πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε σε κάθε νησί.
*Αμοργός: Πατατάτο
Ένα αυθεντικά Αμοργιανό πιάτο, συνήθως σερβιρισμένο σε εκδηλώσεις χαράς. Μια ποικιλία κρεατικών (κατσικιού, αρνιού και μοσχαριού) σιγομαγειρεμένο σε σάλτσα ντομάτας με συνοδεία πατάτας και έντονη γεύση κανέλας.
*Ανάφη: Πιτάρια
Είναι ντόπια σπιτικά μακαρόνια από λεπτό φύλλο ζύμης πού ξεραίνονται στον ήλιο. Τρώγονται βρασμένα, με σάλτσα ντομάτας και ντόπιο ξυσμένο τυρί.
*Μήλος: Καρπουζένια
Είναι γλυκιά πίτα από καρπούζι, μέλι και σουσάμι. Φτιάχνεται επίσης στην Φολέγανδρο.
*Πάρος: Γούνα
Πεντανόστιμη συνταγή με ψάρι, συνήθως λακέρδα, που ψήνεται στον ήλιο με μπόλικο αλάτι.
*Μύκονος: Κοπανιστή
Μαλακό αλοιφώδες τυρί άλμης, που έχει γεύση έντονη και πιπεράτη. Στις Κυκλάδες, πολύ νόστιμη κοπανιστή φτιάχνουν και στο νησί της Τήνου.
*Σίφνος: Ρεβιθάδα
Παραδοσιακή σιφνέικη συνταγή που σιγοψήνεται για πολλές ώρες σε ειδικό πήλινο σκεύος που σκεπάζεται και κλείνεται αεροστεγώς με ζυμάρι.
*Σαντορίνη: Ντοματοκεφτέδες και φάβα
Ο «νούμερο ένα προορισμός του κόσμου» φημίζεται πέρα από το καλό κρασί του (ό,τι φάτε θα το συνοδέψετε με Vinsanto) και για τις ντομάτες του, που μεταμορφώνονται στους καλύτερους ντοματοκεφτέδες που έχετε δοκιμάσει, καθώς και για τη φάβα του, που διαφέρει γευστικά από την συνηθισμένη.
*Σκόπελος: Τυρόπιτα στριφτή
Απλή αλλά πεντανόστιμη, η τυρόπιτα – σήμα κατατεθέν των Βορείων Σποράδων γίνεται στριφτή, σαν σαλίγκαρος, με μόνη γέμιση ντόπιο κατσικίσιο τυρί και τηγανίζεται σε μπόλικο λάδι.
*Χίος: Αθερινόπιτα
Πρόκειται για αθερίνα που ανακατεύεται με μυρωδικά και τηγανίζεται αλευρωμένη. Προκύπτει ένα ιδιαίτερο γευστικό αποτέλεσμα, τραγανό και απόλυτα θαλασσινό. Συνοδεύει άριστα το ούζο.
*Κέρκυρα: Παστιτσάδα, σοφρίτο και μπουρδέτο
Η παστιτσάδα είναι στην ουσία μακαρονάδα με κόκορα κρασάτο, κόκκινη σάλτσα και διάφορα μυρωδικά, το σοφρίτο έχει ως βασικό του συστατικό πολύ λεπτές φέτες κρέατος που σιγομαγειρεύονται με πηχτή σάλτσα και το μπουρδέτο φτιάχνεται με ψάρι (βακαλάο, σουπιά ή σκορπιό), ντομάτες, πατάτες και κρεμμύδια, μαγειρεμένα σε κατσαρόλα.
*Κεφαλονιά: Μπακαλιαρόπιτα και αλιάδα
Η κεφαλονίτικη μπακαλιαρόπιτα (ή μπακαλαόπιτα) φτιάχνεται με παστό μπακαλιάρο, ρύζι και παραδοσιακό φύλλο, ενώ η αλιάδα είναι η γνωστή σε όλους σκορδαλιά, με την διαφορά ότι στο νησί του Ιονίου παρασκευάζεται μόνο με σκόρδα και πατάτες, χωρίς δηλαδή ψωμί και καρύδια. Διαθέτει έντονη σκορδάτη γεύση αλλά και αρκετό λάδι για εξισορρόπηση.
*Λευκάδα: Κοκοτός
Πρόκειται για κόκορα σιγομαγειρεμένο σε κατσαρόλα με πολλά μπαχαρικά για να γίνει ιδιαίτερα πικάντικος, και πηχτή σάλτσα για να δέσει με το χοντρό μακαρόνι. Εναλλακτικά γίνεται και με βοδινό κρέας κομμένο σε λεπτές λωρίδες.
*Ικαρία: Σουφικό
Εύκολο και καλοκαιρινό, το σουφικό λέγεται πως φτιάχτηκε τυχαία, όταν τα λαχανικά στο νησί ήταν λίγα και οι νοικοκυρές σκαρφίστηκαν την συνταγή μαγειρεύοντας πολλά λαχανικά μαζί. Αποτελείται από μελιτζάνες, κολοκύθια, πατάτες, κρεμμύδι, πιπεριές, ντομάτες, φασολάκια και σκόρδο, μαγειρεμένα σε βαθύ τηγάνι που σκεπάζεται.
*Σκύρος: Μαρμαρίτες και αγαλιποκεφτέδες
Οι μαρμαρίτες παραδοσιακά φτιάχνονται την παραμονή των Φώτων και γίνονται είτε με κόκκινο κολοκύθι και μυζήθρα, σαν τυροπιτάκια, είτε με σταφίδες και κόκκινη κολοκύθα. Οι αγαλιποκεφτέδες δεν συναντώνται πουθενά αλλού και αποτελούν κεφτέδες από ένα υλικό που ονομάζεται «ανεμώνα της θάλασσας». Περιέχουν επίσης κρεμμύδι, αλεύρι και μάραθα.
*Ιθάκη: Τσερέπα
Πρόκειται στην ουσία για τρόπο μαγειρέματος: Τσερέπα ονομάζεται το παραδοσιακό μεταλλικό σκεύος που σκεπάζεται με πήλινο καπάκι, στο οποίο μαγειρεύουν το φαγητό στην Ιθάκη. Μία από τις συνήθεις συνταγές που γίνονται «τσερέπα» είναι το κοτόπουλο με πατατούλες, φαγητό που απαιτεί μαρινάρισμα αποβραδίς και ψήσιμο σε φωτιά από ξύλα.
*Ίος: Ρεβιθοκεφτέδες
Τα νησιά των Κυκλάδων φημίζονται για τους «εναλλακτικούς» κεφτέδες τους, και η Ίος έχει τελειοποιήσει την δική της ιδιαίτερη εκδοχή των ρεβιθοκεφτέδων, που διαφέρουν από τους υπόλοιπους χάρη στο πλούσιο άρωμά τους και την τραγανιστή υφή τους που τους χαρίζουν τα πολλά και διαφορετικά μυρωδικά τα οποία περιέχουν.
*Ρόδος: Αβρανιές
Άγρια σπαράγγια ψημένα με λάδι και κρεμμύδια και περιχυμένα με αλεύρι σε χυμό λεμονιού – δείτε περισσότερες συνταγές από το νησί των Ιπποτών εδώ.
Θα δείτε τα αξιοθέατά του. Θα κολυμπήσετε στις εκπληκτικές του παραλίες. Θα βγάλετε φωτογραφίες στα σοκάκια του. Και μετά, θα πιάσετε θέση σε μια ταβέρνα του νησιού που διαλέξατε για τις φετινές σας διακοπές, για να ανακτήσετε δυνάμεις.
Το θέμα είναι τι θα παραγγείλετε. Μπριζόλα, μπιφτέκια και μουσακά βρίσκετε οπουδήποτε. Εμείς σας προτείνουμε να δοκιμάσετε ό,τι πιο ιδιαίτερο έχει να σας προσφέρει η μαγειρική παράδοση κάθε νησιού, που αποτελεί μέρος της γοητείας τους: Ντόπια υλικά, μοναδικές συνταγές και γεύσεις που δεν θα συναντήσετε πουθενά αλλού – τουλάχιστον εκτελεσμένες από τους ανθρώπους που γνωρίζουν να τις μαγειρεύουν καλύτερα, τους ίδιους τους νησιώτες. Δείτε λοιπόν, τι πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε σε κάθε νησί.
*Αμοργός: Πατατάτο Ένα αυθεντικά Αμοργιανό πιάτο, συνήθως σερβιρισμένο σε εκδηλώσεις χαράς. Μια ποικιλία κρεατικών (κατσικιού, αρνιού και μοσχαριού) σιγομαγειρεμένο σε σάλτσα ντομάτας με συνοδεία πατάτας και έντονη γεύση κανέλας.
*Ανάφη: Πιτάρια
Είναι ντόπια σπιτικά μακαρόνια από λεπτό φύλλο ζύμης πού ξεραίνονται στον ήλιο. Τρώγονται βρασμένα, με σάλτσα ντομάτας και ντόπιο ξυσμένο τυρί.
*Μήλος: Καρπουζένια
Είναι γλυκιά πίτα από καρπούζι, μέλι και σουσάμι. Φτιάχνεται επίσης στην Φολέγανδρο.
*Πάρος: Γούνα
Πεντανόστιμη συνταγή με ψάρι, συνήθως λακέρδα, που ψήνεται στον ήλιο με μπόλικο αλάτι.
*Μύκονος: Κοπανιστή
Μαλακό αλοιφώδες τυρί άλμης, που έχει γεύση έντονη και πιπεράτη. Στις Κυκλάδες, πολύ νόστιμη κοπανιστή φτιάχνουν και στο νησί της Τήνου.
*Σίφνος: Ρεβιθάδα Παραδοσιακή σιφνέικη συνταγή που σιγοψήνεται για πολλές ώρες σε ειδικό πήλινο σκεύος που σκεπάζεται και κλείνεται αεροστεγώς με ζυμάρι.
*Σαντορίνη: Ντοματοκεφτέδες και φάβα
Ο «νούμερο ένα προορισμός του κόσμου» φημίζεται πέρα από το καλό κρασί του (ό,τι φάτε θα το συνοδέψετε με Vinsanto) και για τις ντομάτες του, που μεταμορφώνονται στους καλύτερους ντοματοκεφτέδες που έχετε δοκιμάσει, καθώς και για τη φάβα του, που διαφέρει γευστικά από την συνηθισμένη.
*Σκόπελος: Τυρόπιτα στριφτή
Απλή αλλά πεντανόστιμη, η τυρόπιτα – σήμα κατατεθέν των Βορείων Σποράδων γίνεται στριφτή, σαν σαλίγκαρος, με μόνη γέμιση ντόπιο κατσικίσιο τυρί και τηγανίζεται σε μπόλικο λάδι.
*Χίος: Αθερινόπιτα
Πρόκειται για αθερίνα που ανακατεύεται με μυρωδικά και τηγανίζεται αλευρωμένη. Προκύπτει ένα ιδιαίτερο γευστικό αποτέλεσμα, τραγανό και απόλυτα θαλασσινό. Συνοδεύει άριστα το ούζο.
*Κέρκυρα: Παστιτσάδα, σοφρίτο και μπουρδέτο
Η παστιτσάδα είναι στην ουσία μακαρονάδα με κόκορα κρασάτο, κόκκινη σάλτσα και διάφορα μυρωδικά, το σοφρίτο έχει ως βασικό του συστατικό πολύ λεπτές φέτες κρέατος που σιγομαγειρεύονται με πηχτή σάλτσα και το μπουρδέτο φτιάχνεται με ψάρι (βακαλάο, σουπιά ή σκορπιό), ντομάτες, πατάτες και κρεμμύδια, μαγειρεμένα σε κατσαρόλα.
*Κεφαλονιά: Μπακαλιαρόπιτα και αλιάδα Η κεφαλονίτικη μπακαλιαρόπιτα (ή μπακαλαόπιτα) φτιάχνεται με παστό μπακαλιάρο, ρύζι και παραδοσιακό φύλλο, ενώ η αλιάδα είναι η γνωστή σε όλους σκορδαλιά, με την διαφορά ότι στο νησί του Ιονίου παρασκευάζεται μόνο με σκόρδα και πατάτες, χωρίς δηλαδή ψωμί και καρύδια. Διαθέτει έντονη σκορδάτη γεύση αλλά και αρκετό λάδι για εξισορρόπηση.
*Λευκάδα: Κοκοτός
Πρόκειται για κόκορα σιγομαγειρεμένο σε κατσαρόλα με πολλά μπαχαρικά για να γίνει ιδιαίτερα πικάντικος, και πηχτή σάλτσα για να δέσει με το χοντρό μακαρόνι. Εναλλακτικά γίνεται και με βοδινό κρέας κομμένο σε λεπτές λωρίδες.
*Ικαρία: Σουφικό
Εύκολο και καλοκαιρινό, το σουφικό λέγεται πως φτιάχτηκε τυχαία, όταν τα λαχανικά στο νησί ήταν λίγα και οι νοικοκυρές σκαρφίστηκαν την συνταγή μαγειρεύοντας πολλά λαχανικά μαζί. Αποτελείται από μελιτζάνες, κολοκύθια, πατάτες, κρεμμύδι, πιπεριές, ντομάτες, φασολάκια και σκόρδο, μαγειρεμένα σε βαθύ τηγάνι που σκεπάζεται.
*Σκύρος: Μαρμαρίτες και αγαλιποκεφτέδες
Οι μαρμαρίτες παραδοσιακά φτιάχνονται την παραμονή των Φώτων και γίνονται είτε με κόκκινο κολοκύθι και μυζήθρα, σαν τυροπιτάκια, είτε με σταφίδες και κόκκινη κολοκύθα. Οι αγαλιποκεφτέδες δεν συναντώνται πουθενά αλλού και αποτελούν κεφτέδες από ένα υλικό που ονομάζεται «ανεμώνα της θάλασσας». Περιέχουν επίσης κρεμμύδι, αλεύρι και μάραθα.
*Ιθάκη: Τσερέπα Πρόκειται στην ουσία για τρόπο μαγειρέματος: Τσερέπα ονομάζεται το παραδοσιακό μεταλλικό σκεύος που σκεπάζεται με πήλινο καπάκι, στο οποίο μαγειρεύουν το φαγητό στην Ιθάκη. Μία από τις συνήθεις συνταγές που γίνονται «τσερέπα» είναι το κοτόπουλο με πατατούλες, φαγητό που απαιτεί μαρινάρισμα αποβραδίς και ψήσιμο σε φωτιά από ξύλα.
*Ίος: Ρεβιθοκεφτέδες
Τα νησιά των Κυκλάδων φημίζονται για τους «εναλλακτικούς» κεφτέδες τους, και η Ίος έχει τελειοποιήσει την δική της ιδιαίτερη εκδοχή των ρεβιθοκεφτέδων, που διαφέρουν από τους υπόλοιπους χάρη στο πλούσιο άρωμά τους και την τραγανιστή υφή τους που τους χαρίζουν τα πολλά και διαφορετικά μυρωδικά τα οποία περιέχουν.
*Ρόδος: Αβρανιές
Άγρια σπαράγγια ψημένα με λάδι και κρεμμύδια και περιχυμένα με αλεύρι σε χυμό λεμονιού – δείτε περισσότερες συνταγές από το νησί των Ιπποτών εδώ.
