Χαμένες πολιτείες: 5 επισκέψιμες Ατλαντίδες

της Ηρώς Κουνάδη 

Μπορεί κανείς να αρνηθεί τη γοητεία των θρύλων; Θα πάψουν ποτέ να είναι ενδιαφέρουσες οι ιστορίες –φανταστικές ή βασισμένες σε ιστορικά στοιχεία– που γεννά η εικόνα μιας πόλης η οποία κάποτε έσφυζε από ζωή, μέχρι που ξαφνικά, πολλές φορές εν μία νυκτί και για μυστηριώδεις λόγους, εγκαταλείφθηκε και ξεχάστηκε από την ανθρωπότητα για αιώνες ή και χιλιετίες ολόκληρες; Για κάθε Ακρόπολη, Σινικό Τείχος και Κολοσσαίο που μας καθησυχάζει με την αιώνια συνέχεια που συμβολίζει, υπάρχει μια σκεπασμένη από την σκόνη της ερήμου πόλη που μας τρομάζει με την σιωπηλή ανυπαρξία της. Μια βόλτα σε πέντε μητροπόλεις οι κάτοικοι των οποίων δεν φαντάζονταν ποτέ ότι τα σπίτια τους θα είναι κάποτε κομμάτι ενός αρχαιολογικού χώρου.

Πέτρα, Ιορδανία
Λαξευμένη στα βράχια καταμεσής της ερήμου, κρυμμένη πίσω από ένα στενό φαράγγι –στο οποίο μετά βίας χωρούν να περπατήσουν τρία άτομα πλάι πλάι– η αρχαία πρωτεύουσα των Ναββαταίων, κτισμένη τον 60 αιώνα π.Χ., εγκαταλείφτηκε κάποια στιγμή, σκεπάστηκε από την άχλη του χρόνου και τη σκόνη της ερήμου, και παρέμεινε κρυμμένη επί χίλια πεντακόσια χρόνια, μέχρι να την ανακαλύψει τυχαία το 1812 ο Ελβετός εξερευνητής, Johann Ludwig Burckhardt. Σήμερα αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους και περισσότερο επισκέψιμους αρχαιολογικούς χώρους του κόσμου, σύμφωνα με τα στοιχεία της UNESCO. Το Θησαυροφυλάκιο, το οποίο πρωταγωνιστεί και στην περίφημη ταινία του Indiana Jones, το Μοναστήρι, το Αμφιθέατρο και οι ρωμαϊκοί δρόμοι αποτελούν μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της. Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Παυλοπέτρι, Λακωνία, Ελλάδα
Η αρχαιότερη βυθισμένη πολιτεία του κόσμου πιστεύουν οι αρχαιολόγοι πως είναι το Παυλοπέτρι, τα ερείπια του οποίου βρίσκονται σε βάθος μόλις 3-4 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, πολύ κοντά σε μια αμμουδιά της Λακωνίας. Η αρχαία πόλη χρονολογείται από το 2800 π.Χ. περίπου, και αποτελούσε πιθανότατα λιμάνι των Μυκηναίων. Τα ερείπιά της περιλαμβάνουν ανέπαφα κτίρια, αυλές, δρόμους, καθώς και μεταγενέστερους τάφους –από τους οποίους προκύπτει και η πεποίθηση ότι η πόλη ήταν μυκηναϊκή. Η αρχαιολογική μελέτη στο Παυλοπέτρι ξεκίνησε το 2009, από ομάδα επιστημόνων από το Ερευνητικό Κέντρο Υποβρύχιας Αρχαιολογίας του βρετανικού Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ. Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Timgad, Αλγερία

Το Timgad, ή Colonia Marciana Ulpia Traiana Thamugadi για τους φίλους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, είναι ακριβώς αυτό που έρχεται στο μυαλό όταν μιλάμε για χαμένες πολιτείες, βγαλμένες από περιπέτειες τύπου Indiana Jones. Κτισμένη περί το 100 μ.Χ. κατόπιν εντολής του αυτοκράτορα Τραϊανού, εγκαταλείφθηκε δύο φορές, μία τον 5ο αιώνα και μία οριστικά, τον 7ο αιώνα, μετά από επιδρομή των Βανδάλων. Η άμμος της Σαχάρα σκέπασε την πόλη και διατήρησε τα αρχαία μνημεία της στην καλή κατάσταση που τα βλέπουμε σήμερα, μέχρι την επανανακάλυψη της το 1881. Σήμερα, τα ερείπια της αρχαίας πόλης αντικατοπτρίζουν την αρχιτεκτονική και την ζωή των ρωμαϊκών πόλεων στις αφρικανικές κτήσεις. Η μεγαλοπρεπής αψίδα του Τραϊανού, τα λουτρά και ο Ναός του Δία, το μέγεθος του οποίου είναι ακριβώς το ίδιο με εκείνο του Πάνθεον της Ρώμης, είναι μερικά από τα σημαντικότερα αξιοθέατα. Μία λατινική επιγραφή στην πλατεία φέρει το αισιόδοξο μήνυμα «να κυνηγάς, να πλένεσαι, να παίζεις και να γελάς. Αυτή είναι η ζωή». Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Ακρωτήρι, Σαντορίνη, Ελλάδα
Η λαμπερή πρωτεύουσα της Αρχαίας Θήρας που χάθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου, μαζί με το βασίλειο του Μίνωα, κατοικούταν αδιάλειπτα από το 4500 π.Χ., παρά το γεγονός ότι τον 17ο αιώνα π.Χ. καταστράφηκε από σεισμό και ξανακτίστηκε. Οι ανασκαφές, που συνεχίζονται με ρυθμούς χελώνας (ο αρχαιολογικός χώρος φημολογούταν στις αρχές του καλοκαιριού ότι θα άνοιγε φέτος για το κοινό, πράγμα που τελικά αναβλήθηκε για του χρόνου) έχουν φέρει στο φως πολυώροφα κτίρια με περίτεχνες τοιχογραφίες, βιοτεχνικούς χώρους, άριστη πολεοδομική οργάνωση με δρόμους και πλατείες και ένα απίστευτα αναπτυγμένο αποχετευτικό σύστημα, το οποίο περνούσε κάτω από το λιθόστρωτο και συνδεόταν απευθείας με τα σπίτια, μεταφέροντας –τραγική ειρωνεία– ζεστό νερό από το ηφαίστειο που έμελλε να τα κάψει. Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Machu Pichu, Περού

Η χαμένη πόλη των Ίνκας, χτισμένη σε υψόμετρο 2.430 μέτρων σε μια από τις κορυφές των Άνδεων, κατοικήθηκε για μια μικρή μόνο περίοδο, πιθανότατα από το 1450 έως το 1572 μ.Χ., πριν εγκαταλειφθεί αμέσως μετά την κατάκτηση της Λατινικής Αμερικής από τους Ισπανούς. Οι κατακτητές δεν βρήκαν ποτέ την πόλη, και οι ντόπιοι μυστηριωδώς δεν αναφέρθηκαν ποτέ σε αυτήν, με αποτέλεσμα η πόλη να παραμένει στη σφαίρα του μύθου μέχρι το 1911, όταν ο Αμερικανός Ιστορικός Hiram Bingham την έφερε στο προσκήνιο. Μελετητές και αρχαιολόγοι δεν έχουν ακόμα καταλήξει αν το Machu Picchu ήταν κανονικός οικισμός, βασιλικό ανάκτορο ή θρησκευτικό ιερό. Η τεράστια τουριστική ανάπτυξη, και τα εκατομμύρια των επισκεπτών που συρρέουν κάθε χρόνο, έχουν δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια ανησυχίες για τις ζημιές που ενδέχεται να προκαλούνται στο μνημείο. Διαβάστε περισσότερα εδώ.