Σέριφος: Κυκλάδες… όπως παλιά

της Ηρώς Κουνάδη

Λευκά σπιτάκια που αντανακλούν τον ανελέητο κυκλαδίτικο ήλιο, κάνοντας τα μάτια να μισοκλείνουν. Διάφανα νερά που λαμπυρίζουν, ακίνητα, κάτω από τις πρωινές ακτίνες του. Ελληνικός καφές στη χόβολη που αρωματίζει ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο. Βανίλια υποβρύχιο στο ποτήρι, σε κάποια σκιερή αυλή. Ξενύχτια με ρακόμελα σε ένα μπαλκόνι της Χώρας, με το Αιγαίο κάτω από τα πόδια. Οι Κυκλάδες των παιδικών μας χρόνων. Οι Κυκλάδες της άγονης γραμμής.

Fast forward, είκοσι χρόνια μετά. Η αυλίτσα δε σερβίρει πια υποβρύχιο, τα ρακόμελα έχουν αντικατασταθεί από μοχίτο, τα καλύτερα μπαλκόνια της Χώρας έχουν γίνει boutique hotels με spa κι η γαλήνια βραδύτητα έχει δώσει τη θέση της στις μουσικές του beach bar. Αυτή είναι η μοίρα της άγονης γραμμής: το μυστικό κάποια στιγμή διαρρέει, κι οι ορδές τουριστών που καταφθάνουν φέρνουν μαζί τους την «αξιοποίηση», που στερεί λίγη –ή πολλή, αναλόγως την περίπτωση– από την αυθεντικότητα του τόπου. Αυτή, ευτυχώς, δεν είναι η μοίρα της Σερίφου.

Σε αντίθεση με άλλα πάλαι ποτέ μυστικά Κυκλαδονήσια, που απέκτησαν Jacuzzi στις βεράντες τους και κολονακιώτικα jeep να οργώνουν τους δρόμους τους, η Σέριφος καταφέρνει (μυστηριωδώς αν συνυπολογιστεί και η μικρή απόσταση που τη χωρίζει από το κλεινόν άστυ) να διατηρεί αυθεντική τη γοητεία της, χαμηλό το προφίλ της και χαλαρούς τους ρυθμούς της. Εδώ δε θα βρείτε hip μπαράκια, fusion κουζίνες και ξαπλώστρα-ομπρέλα 20 ευρώ το σετ. Το φαγητό στα ταβερνάκια είναι σπιτικό, τα ξενύχτια παρεΐστικα κι η χρυσαφένια άμμος των παραλιών ανέγγιχτη, σκιασμένη φυσικά από τα αρμυρίκια. Όπως παλιά.

Βουτιές: Ούτε μία, ούτε δύο…
…Αλλά εβδομήντα δύο (!) υπέροχες παραλίες, μικρές και μεγαλύτερες, χρυσαφένιες από την ανοιχτόχρωμη άμμο ή πολύχρωμες χάρη στο μωσαϊκό από βότσαλα, εύκολα προσβάσιμες ή απαιτούσες… αρετή και τόλμη, για να διαβείς τα απόκρημνα μονοπάτια τους και να τις ανακαλύψεις. Όλες με κρυστάλλινα, διάφανα νερά, όλες μοναδικές στη διαφορετικότητά τους.

Η χρυσαφένια άμμος κάνει τέλεια αντίθεση με το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου και την πράσινη κορνίζα που προσφέρουν τα αρμυρίκια –ελάτε νωρίς, για μια θέση στον ίσκιο– στο πανέμορφο Γάνεμα, στην Ψιλή Άμμο, στον Άγιο Σώστη και στη Συκαμιά. Τα βότσαλα δημιουργούν εντυπωσιακούς χρωματισμούς μέσα κι έξω από το νερό στη Βαγιά και τη Λια. Για το περπάτημα θα σας ανταμείψει αυτή η τελευταία, όπως και το πανέμορφο Καλό Αμπέλι και το Μαλλιάδικο, στα οποία για να φτάσετε θα περπατήσετε περί τα τριάντα λεπτά. Το μοναδικό beach bar του νησιού φτιάχνει κεφάτη ατμόσφαιρα στα Λιβαδάκια, όπου βρίσκεται και το φημισμένο κάμπινγκ Κοράλλι.

Η αγαπημένη σας, όμως, παραλία στη Σέριφο θα είναι πιθανότατα εκείνη που θα ανακαλύψετε μόνοι σας. Εκείνη που στα κρυστάλλινα νερά της θα βουτήξετε ολομόναχοι, ζαλισμένοι από τον ήλιο. Εκείνη όπου θα φτάσετε ακολουθώντας ένα τυχαίο μονοπάτι, και που δε θα ξέρετε ούτε το όνομά της. Αυτή είναι η μισή ομορφιά του ταξιδιού στη Σέριφο. Η ανακάλυψη των παραλιών της.

Η… άλλη μισή ομορφιά: Η Χώρα
Μακράν μία από τις ομορφότερες Χώρες των Κυκλάδων, σε γοητεύει ήδη από τα πρώτα βήματα στα πλακόστρωτα καλντερίμια της, που περνούν κάτω από αψιδωτές καμάρες, ελίσσονται δίπλα σε αυλές με μπουκαμβίλιες και φρεσκοασβεστωμένους τοίχους για να καταλήξουν στην κορυφή του λόφου, στα ερείπια του βενετσιάνικου κάστρου, που χρονολογείται από το 1434. Σε συναρπάζει με τη θέα από εκεί ψηλά, με το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου που απλώνεται κάτω από τα πόδια σου αν αντέξεις την ανάβαση και φτάσεις μέχρι την εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, στο ψηλότερο σημείο του λόφου.

Σε παρασύρει σε ατελείωτες βόλτες ανάμεσα σε κατάλευκα εκκλησάκια, σε στενά σοκάκια που διακόπτονται από ελάχιστους ανοιχτούς χώρους, όπως η πλατεία του Δημαρχείου (ή Πιάτσα της Άνω Χώρας) που στεγάζεται σε ένα πανέμορφο νεοκλασικό κτίριο, και η πλατεία των Μύλων, με τους δύο αναπαλαιωμένους ανεμόμυλους. Πρότυπο μεσαιωνικού οχυρωμένου οικισμού, η Χώρα επιτρέπει στους επισκέπτες της την είσοδο από δύο μόνο ενετικές λότζιες, αψιδωτές εισόδους –αν είστε παρατηρητικοί, πάνω από τη μία θα διακρίνετε το χαρακτηριστικό βενετσιάνικο οικόσημο.

Η Χώρα προσφέρει και το απαραίτητο sightseeing στους… φιλομαθείς επισκέπτες του νησιού. Το Λαογραφικό Μουσείο της, που στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό κτίριο στην Κάτω Χώρα, φιλοξενεί αντικείμενα όπως υφαντά, φυλαχτά, κεραμικά και οικιακά σκεύη και εργαλεία. Ακριβώς πίσω από το λαογραφικό μουσείο, ένα μικρό υπαίθριο θέατρο φιλοξενεί κατά καιρούς πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο, στην πλατεία των Μύλων στην Άνω Χώρα, φιλοξενεί ευρήματα από την κλασσική, την ελληνιστική και τη ρωμαϊκή περίοδο που έφεραν στο φως ανασκαφές στο νησί, μεταξύ των οποίων μία εντυπωσιακή συλλογή αμφορέων και μια σειρά από ακέφαλα αγάλματα. Ο λαξευμένος στον βράχο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος είναι, επίσης, ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Χώρας. Σε μια από τις κατακόμβες του φυλάσσεται, σύμφωνα με τον θρύλο, το κεφάλι της Μέδουσας, η θέα του οποίου πέτρωσε τον τύραννο της Σερίφου, Πολυδέκτη.

Πέρα από τη Χώρα…
Στην πλειοψηφία τους, οι βόλτες ξεκινούν από το Λιβάδι, το γραφικό λιμάνι της Σερίφου, με τα λευκά, κυβόσχημα σπιτάκια, το οποίο συγκεντρώνει και το μεγαλύτερο μέρος της τουριστικής υποδομής του νησιού. Η μεγάλη αμμουδιά του, ο Αυλόμωνας, εκτείνεται σε μήκος ενός χιλιομέτρου, και είναι η μόνη οργανωμένη παραλία στο νησί.

Μικρά, εγκαταλελειμμένα στην πλειοψηφία τους, ορεινά χωριουδάκια με εκπληκτική θέα, και γραφικά μονοπάτια που τα συνδέουν κατά κανόνα με παραλίες συνθέτουν το προφίλ της ενδοχώρας του νησιού. Αξίζει να οδηγήσετε τη διαδρομή που ξεκινά από τη Χώρα, περνά από τον Πύργο –τον παλαιότερο, αλλά εγκαταλελειμμένο πια οικισμό της Σερίφου– και καταλήγει στη Γαλανή, ένα κουκλίστικο, χαρακτηριστικά κυκλαδίτικο χωριό, που αγναντεύει από ψηλά τα νερά του Αιγαίου. Από εδώ ξεκινά ένα από τα δημοφιλέστερα μονοπάτια, εκείνο που συνδέει το χωριό με την υπέροχη παραλία της Συκαμιάς.

Μια επίσκεψη αξίζει και η κτισμένη το 1572 Μονή Ταξιαρχών, στο δρόμο που συνδέει τη Χώρα με τον Πλατύ Γιαλό. Ο ψηλός περίβολος και οι πολεμίστρες που την προστάτευαν από τους πειρατές, την κάνουν να μοιάζει από μακριά με κάστρο. Η Μονή φιλοξενεί πολλά κειμήλια, μεταξύ των οποίων λατρευτικά σκεύη, χειρόγραφα και τον Ιερό Κώδικα του 1754.

Τα ίχνη της μεταλλευτικής δραστηριότητας που άλλοτε οδήγησε στην κατακόρυφη αύξηση των μονίμων κατοίκων του νησιού είναι ακόμη και σήμερα ορατά, στο πλούσιο σε ορυκτά πετρώματα Μεγάλο Λειβάδι. Το γραφικό και, παρά το όνομά του, αραιοκατοικημένο ψαροχώρι στην πίσω μεριά του νησιού φιλοξενεί ένα από τα εντυπωσιακότερα ελληνικά μνημεία βιομηχανικής αρχαιολογίας. Η τεράστια πέτρινη γέφυρα που εξυπηρετούσε τη γρήγορη φόρτωση των πλοίων, σήμερα στέκει σε κακή κατάσταση στην είσοδο του κόλπου και υποδέχεται αντί των εμπορικών πλοίων, τα πληρώματα των σκαφών που έρχονται για να γευματίσουν στα γραφικά ταβερνάκια της μικρής παραλίας.

Απέναντι από την γέφυρα ή ”Σκάλα”, στην άλλη μεριά του κόλπου, υψώνεται η γνωστή στους ντόπιους ”βίλα”, το νεοκλασικό κτίριο με τους φοίνικες που στέγαζε το διοικητήριο της εταιρείας των μεταλλείων «Σέριφος – Σπηλιαλέζα» και το οποίο πρόκειται να στεγάσει το μεταλλευτικό μουσείο, το οποίο παραμένει προς το παρόν σχέδιο. Σχεδόν δίπλα στη «βίλα» βρίσκεται ένα μνημείο αφιερωμένο στους τέσσερις μεταλλωρύχους που εκτελέστηκαν κατά την απεργία για το οκτάωρο το 1916.

Τα πανηγύρια και το καλό σεριφιώτικο κρασί
Δίπλα στον προαναφερθέντα Πύργο, το χωριό Παναγιά φημίζεται για το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου, το οποίο κρατά τρεις ολόκληρες ημέρες. Το παλιό έθιμο θέλει το ζευγάρι που ανοίγει τον χορό γύρω από την ελιά της εκκλησίας, που χρονολογείται από τον 11ο αιώνα, να παντρεύεται μέσα στο χρόνο. Καθότι, όμως, το ποιο ζευγάρι θα είναι το τυχερό δεν ήταν μόνο θέμα ταχύτητας, οι καυγάδες που στήνονταν εδώ γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο έδωσαν στο πανηγύρι το εύγλωττο όνομα «της Ξυλοπαναγιάς», με το οποίο είναι επίσης γνωστό το χωριό.

Ειδυλλιακό είναι το πανηγύρι του Αγίου Σώστη, στις 7 Σεπτεμβρίου, στην ομώνυμη παραλία, η οποία φωτίζεται ολόκληρη με φαναράκια και κεριά που φτάνουν μέχρι το βράχο στην άκρη της, όπου είναι χτισμένο το ομώνυμο εκκλησάκι. Φημισμένο είναι και το πανηγύρι της Παναγίας στο Βουνό στον Αβεσαλό, στις 8 Σεπτεμβρίου, της Παναγιάς της Μηλιανής, στις 24 Αυγούστου, αλλά και της Αγίας Θέκλας στο Σκλαβογιάννη στις 23 Σεπτεμβρίου.

«Το καλό το σεριφιώτικο κρασί το πίνεις μόνο στα πανηγύρια» μας είπαν οι ντόπιοι. Αν προσθέσετε το γεγονός ότι αυτό το «καλό το σεριφιώτικο κρασί» είναι δωρεάν, όπως και η τοπική φάβα, έχετε τρεις πολύ καλούς λόγους για να μη χάσετε πανηγύρι στο νησί.

Η τοπική κουζίνα στα καλύτερά της
Φρεσκότατο ψάρι και άλλοι θαλασσινοί μεζέδες, σπιτικά μαγειρευτά και εξαίσια τοπική κουζίνα –must οι μαραθοτιγανίτες, οι λιαστές ντομάτες, τα τοπικά λουκάνικα και η ρεβιθάδα, ήτοι ρεβίθια στο φούρνο– κατατάσσουν δικαίως τη Σέριφο στους αγαπημένους μας… γαστρο-προορισμούς. Αν και αποκλείεται να απογοητευτείτε από το φαγητό, οπουδήποτε και αν καθίσετε στο νησί, μερικές από τις διευθύνσεις που μας ενθουσίασαν είναι οι εξής:

* Το Αλώνι, στο δρόμο από το Λιβάδι προς τη Χώρα, «κρυμμένο» μέσα σε χωματόδρομο τον οποίο υποδεικνύει η σχετική ταμπέλα, σερβίρει εξαιρετικά μαγειρευτά και ζουμερή σχάρα στο μπαλκονάκι του, με θέα όλο το Αιγαίο να απλώνεται κάτω από τα πόδια σας. Όσο ντόπιο χύμα κρασί και αν καταφέρετε να πιείτε, ο λογαριασμός δύσκολα θα ξεπεράσει τα 17 ευρώ το άτομο.

* Ο Σταμάτης στον Αυλόμωνα σερβίρει επίσης σπιτικά μαγειρευτά, σε τιμές που δεν ξεπερνούν τα 15 ευρώ το άτομο.

* Η Καλή στο Λιβάδι φροντίζει καθημερινά για το ολόφρεσκο ψαράκι και τα θαλασσινά μας, και φτιάχνει εξαίσια αστακομακαρονάδα. Υπολογίστε περί τα 25 ευρώ το άτομο.

* Ο Μανώλης στην Ψιλή Άμμο είναι η καλύτερη επιλογή για την πρώτη σας επαφή με την θεϊκή σεριφιώτικη ρεβιθάδα. Σερβίρει, επίσης, "μαμαδίσια" μαγειρευτά και δυνατή σχάρα, προς μάξιμουμ 17 ευρώ το άτομο.

* Ο Καραβόμυλος, στη Χώρα, σερβίρει επίσης τοπικές σπεσιαλιτέ και σπιτικά μαγειρευτά, σε τιμές που κυμαίνονται στα 17-20 ευρώ το άτομο.

* Οι Πλάκες, επίσης στη Χώρα, σε υπερυψωμένο σημείο με εκπληκτική θέα, εγγυώνται πολύ καλή σχάρα και εξίσου δυνατά μαγειρευτά, με περίπου 17 ευρώ το άτομο.

* Το ταβερνάκι Γάνεμα στην ομώνυμη παραλία είναι η all time classic επιλογή των φανατικών του νησιού. Εξαιρετικά μαγειρευτά, φρεσκότατο ψαράκι και σαλάτες με μυρωδάτη, ντόπια κάπαρη, σε very low budget τιμές: περί τα 12-15 ευρώ το άτομο.

* Ενθουσιαστήκατε με την κάπαρη του νησιού; Αγοράστε την για το σπίτι, μαζί με ντόπιο μέλι, ξυνομυζήθρα και άλλα τοπικά προϊόντα, από το μαγαζάκι της κυρίας Ρίτας Παρασκευοπούλου, πίσω από τη ΔΕΗ στο Λιβάδι.

Και για να χωνέψουμε…
Ρακόμελα με θέα για αρχή στο Ρακάδικο, ποτάκι αργότερα υπό τους ήχους «ψαγμένης» μουσικής στο Tap, πολύ καλό μοχίτο στο Αέρινο –και τα τρία στη Χώρα. Αν προτιμάτε να ξεκινήσετε με κάτι πιο χαλαρό, ο Άνεμος στο Λιβάδι είναι η καλύτερη επιλογή: χαλαρή μουσική, καθαρά ποτά και κορυφαίο cheesecake. Καλή μουσική και δροσερά cocktails υπόσχεται και ο Ναυτικός Όμιλος, επίσης στο Λιβάδι, στον οποίο επιβάλλεται να σας βρει το επόμενο πρωί, για θεϊκές ομελέτες, φρέσκους χυμούς και σάντουιτς υπερπαραγωγή, μισό καρβέλι ψωμί που ζεσταίνεται εκείνη την ώρα έκαστο –ζητήστε το με τόνο, θα μας θυμηθείτε.

Κι αφού φτάσαμε στο επόμενο πρωί, σημειώστε και το Μέλι στο Λιβάδι για ασύγκριτο ελληνικό καφέ στη χόβολη, και πολύ καλά γλυκά. Σε αυτά τα τελευταία ειδικεύεται ο Στράτος, στην Πλατεία της Χώρας –δοκιμάστε οπωσδήποτε κορμό, καρυδόπιτα και το… signature αχλάδι με κρασί.

Εδώ θα μείνουμε
Χωρίς πεντάστερα resorts και επιτηδευμένο glam, η Σέριφος διαθέτει όμορφες, προσεγμένες επιλογές διαμονής, διακοσμημένες με γούστο και μεράκι. Πολυτέλεια, άλλωστε, αποτελεί το φυσικό τοπίο γύρω σας. Μερικές από τις καλύτερες προτάσεις είναι οι εξής:

Pergola (Λιβάδι, τηλ.: 22810 52065, 6932747293): Είκοσι μόλις μέτρα από την παραλία, προσφέρει κουκλίστικα δωμάτια, εξοπλισμένα με air condition, τηλεόραση, ραδιόφωνο, σεσουάρ, ψυγείο και πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα. Οι τιμές ξεκινούν από 80 ευρώ για το δίκλινο δωμάτιο.

Naias Hotel (Λιβάδι, τηλ.: 22810 51749, 22810 51585): Μπαλκονάκια με θέα στη θάλασσα, δωμάτια πλήρως εξοπλισμένα με δορυφορική τηλεόραση, ψυγείο, mini bar, θυρίδα ασφαλείας και air condition. Το δίκλινο τον Αύγουστο θα σας κοστίσει 80 ευρώ. 

Μαϊστράλι (Λιβάδι, τηλ.: 22810 51220): Φιλοξενεί εσάς και τα κατοικίδιά σας, σε λιτά αλλά προσεγμένα δωμάτια με μπαλκόνι που βλέπει τη θάλασσα ή τη Χώρα, air condition και δωρεάν wi-fi. Το δίκλινο δωμάτιο τον Αύγουστο θα σας κοστίσει 80 ευρώ. 

Studios Niovi (Λιβάδι, τηλ.: 22810 52564): Ίσως η ρομαντικότερη πρόταση διαμονής, τα studios Niovi είναι διακοσμημένα με σιδερένια κρεβάτια, πολύχρωμες λεπτομέρειες κι αέρινα υφάσματα. Όλα είναι πλήρως εξοπλισμένα με κουζινάκι, κλιματισμό, ψυγείο, τηλεόραση και μπαλκόνι με θέα. Το δίκλινο δωμάτιο τον Αύγουστο κοστίζει 125 ευρώ με πρωινό.

Coralli (Λιβαδάκια, τηλ.: 22810 51500): Η κορυφαία πρόταση low budget διαμονής στο νησί, το κάμπινγκ στα Λιβαδάκια έχει κατακτήσει τη φήμη ενός από τα καλύτερα οργανωμένα κάμπινγκ επί ελληνικού εδάφους, και όχι άδικα. Πεντακάθαρο, άρτια οργανωμένο και με άφθονη σκιά, απέχει περί τα 5 λεπτά με το αυτοκίνητο ή 15 λεπτά με τα πόδια μέσω μονοπατιού από το Λιβάδι. Η διανυκτέρευση δε θα σας κοστίσει περισσότερα από 7 ευρώ κατ’ άτομο και 6 ευρώ για τη σκηνή. Αν η ιδέα της σκηνής δε σας ενθουσιάζει, το κάμπινγκ διαθέτει και bungalows αλλά και διαμερίσματα, σε τιμές που ξεκινούν από 60 ευρώ το δίκλινο τον Αύγουστο.