Ο Στάθης Δρογώσης στο in2life

Με αφορμή τον νέο του δίσκο, ο Στάθης Δρογώσης μας μιλά για κόκκινα τετράδια, για οικογενειακή ευτυχία και για τη Χαρούλα Αλεξίου.
Ο Στάθης Δρογώσης στο in2life
της Ειρήνης Ορφανίδου

Από τη Χαρούλα Αλεξίου στη Νατάσσα Μποφίλιου και από τον Μανώλη Φάμελλο σε ένα πρόχειρο σημειωματάριο που έγινε «Το Κόκκινο Τετράδιο».

Ο Στάθης Δρογώσης στο in2life με αφορμή τον νέο του δίσκο.



Δευτέρα, 7 Δεκεμβρίου, στον Ιανό, παρουσιάζεις πρώτη φορά, το νέο άλμπουμ σου «Το Κόκκινο τετράδιο», με το οποίο κάνεις come back στη δισκογραφία μετά από πέντε χρόνια.
Είχα κάνει και έναν δίσκο «ενδιάμεσο», το 2012, αλλά δεν τον άκουσε κανείς. Ήταν πέντε τραγούδια που προέκυψαν από έναν διαγωνισμό στίχων -μελοποίησα στίχους πέντε νέων δημιουργών. Ωραίος δίσκος, αλλά δεν διαφημίστηκε. Και, μέσα σε αυτή την πενταετία, υπέγραψα τέσσερα τραγούδια στον δίσκο της Χαρούλας Αλεξίου και δύο στον δίσκο της Ελευθερίας Αρβανιτάκη. Οπότε αυτή η πενταετία είχε δουλειά, αλλά κυρίως, είχε την ανάγκη να βάλω σε τάξη τις σκέψεις για τον δικό μου δίσκο. Που στην ουσία έγραψα δύο φορές…

Για ποιον λόγο ξαναδούλεψες το υλικό σου;
Είχα μια ανασφάλεια. Ο προηγούμενος δίσκος μου, η Όμορφη Ζωή μου άρεσε πολύ μουσικά –και η ενορχήστρωση του- αλλά είχα φτάσει σε αδιέξοδο. Ήταν πάρα πολύ ηλεκτρικός, που σημαίνει, έκλεινε έναν κύκλο στον τρόπο με τον οποίον έβλεπα τα πράγματα. Είχα μπλοκάρει, να σου πω την αλήθεια. Δεν ένιωθα ήσυχος με το υλικό μου. Μερικές φορές γράφεις το βράδυ και το πρωί που το ξανακοιτάς λες, τι χαζομάρα είναι αυτό που έγραψα. Το πέρασα αυτό, αλλά μου έδωσε πολύ κουράγιο ο δίσκος της Αλεξίου. Και με ξεκούρασε κιόλας. Με την έννοια ότι έκανα μια μικρή παύση από το δικό μου υλικό… Εάν σε εμπιστεύεται η Χαρούλα Αλεξίου, τονώνεται λίγο η αυτοπεποίθηση σου, σκέφτεσαι δεν μπορεί, για να βρίσκει κάτι η Χαρούλα, κάτι έχω κι εγώ…

Πώς είναι να δουλεύεις μαζί της;
Είναι συγκλονιστική προσωπικότητα…

Που σημαίνει;
Είναι η ζωντανή ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, αλλά είναι πολύ απλή. Καμία έπαρση, καμία τσιγγουνιά, μοιράζεται μαζί σου (τεχνικές κλπ, δεν κρύβει πράγματα) και εκτός των άλλων, σε κάνει να δεις αλλιώς τα κομμάτια σου. Όταν έγραψα τα τραγούδια, φανταζόμουν να τα λέει με τη φωνή της, αλλά όταν τα είπε και τα έκανε δικά της, ήταν τελείως διαφορετικά. Έχει ένα άγγιγμα που αλλάζει το υλικό. Έχει μια τεράστια εμπειρία, αλλά είναι και ευλογημένη, πώς να το πω…

Είχα την αίσθηση ότι είναι λίγο εσωστρεφής.
Νομίζω ότι μιλάει όταν πρέπει. Και όταν έπρεπε να μιλήσει η Χαρούλα, μίλησε.

Αναφέρεσαι στον τρόπο με τον οποίον συμπαραστάθηκε στις απολυμένες καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών;
Ναι, ακριβώς.

…Και στη μετάφραση του βιβλίου του γάλλου ράπερ, το «Πάντα Ήρωες» για την οποία τιμήθηκε και με το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης.
…Που είναι μία εξαιρετική ιστορία… Τα αναφέρω αυτά για να πω ότι, στην ουσία, εκτός από τον δίσκο, που είναι μια μεγάλη στιγμή για μένα, θα το λέω στα παιδιά μου -τραγούδησε τραγούδια μου η Χαρούλα- βοήθησε στον δρόμο για τον δικό μου δίσκο, βοήθησε να ξαναβρώ το ηθικό μου. Είχα μπλέξει με άλλα, την πολιτική, ξέρεις… Οπότε η Χαρούλα σαν να μου είπε, είσαι μουσικός, γράφεις τραγούδια, άσε τα άλλα…



Τα σχολικά τετράδια, τουλάχιστον τα παλιά, είναι μπλε. Εσύ ωστόσο, διάλεξες ένα κόκκινο. Και το έκανες και τίτλο.
Είχα ένα σημειωματάριο για να γράφω σκόρπια πράγματα. Δεν χρησιμοποιώ τάμπλετ ή υπολογιστή για τους στίχους. Γράφω σε τετράδιο. Παρότι ασχολούμαι με την τεχνολογία, είμαι λίγο παλιομοδίτης. Είχα, λοιπόν, ένα κόκκινο τετράδιο, στο οποίο είχα τις σημειώσεις του δίσκου.

Το παράξενο είναι ότι ο δίσκος έχει έντεκα τραγούδια και το Κόκκινο Τετράδιο είναι το τελευταίο. Είχα γράψει τα δέκα -οι στίχοι ήταν γραμμένοι στο κόκκινο τετράδιο- και κάποια στιγμή, εκεί, κατά τον Σεπτέμβριο, ψάχναμε τίτλο. Οπότε, ρωτάω τον φίλο μου Μανώλη Φάμελλο -τον οποίον πάντα συμβουλεύομαι, σε ο,τιδήποτε- και μου προτείνει, γιατί δεν το λες «Το Κόκκινο Τετράδιο»; Ας μην έχει σχέση ο τίτλος του δίσκου με κάποιο από τα τραγούδια. Το ονόμασα λοιπόν, Το Κόκκινο Τετράδιο και μετά λέω, γιατί δεν γράφω και ένα τραγούδι που να λέγεται το Κόκκινο Τετράδιο… Βοήθησε δηλαδή, και ο Μανώλης. Ξέρεις, είναι πολύ δύσκολο να δώσεις τίτλο σε ένα δίσκο.

Όταν μιλάς για τον Φάμελλο -ο οποίος τραγουδά στον νέο δίσκο- τον αναφέρεις, εκτός από φίλο και ως μέντορα. Τι είναι αυτό που τον κάνει τόσο ξεχωριστό;
Ο Μανώλης έχει ένα δικό του στυλ. Η δουλειά του είναι ποιητική, αλλά ταυτόχρονα και γειωμένη. Σε αντίθεση με τον Δεληβοριά -ο οποίος είναι επίσης, υπέροχος, αλλά πιο ενδοσκοπικός, πιο ψυχαναλυτικός. Ο Μανώλης συμπυκνώνει τη ροκ έκφραση, την αμεσότητα και την εσωτερικότητα. Επίσης, είναι σαν αρχιτέκτονας. Τα τραγούδια του είναι πολύ στέρεες κατασκευές. Βέβαια, μερικές φορές αυτό –το εξαιρετικό στοιχείο- σπάει και νεύρα (γέλια)… Τα τραγούδια του είναι μία κατασκευή πυκνά δομημένη, χωρίς καμία ατέλεια. Εγώ δεν γράφω έτσι. Δεν μπορώ. Και ήταν και το σημείο τριβής μας. Γράφω πολύ πιο χύμα και δεν γράφω τόσο καλούς στίχους. Είμαι κυρίως μουσικός. Το ξέρω. Καθένας ξέρει τις αδυναμίες του.

Είναι πολύ δύσκολο να γράψεις σαν τον Μανώλη. Και όσων την παραγωγή αναλαμβάνει (γιατί είχα την τύχη να μπω στη δισκογραφία με τον Μανώλη), τους πιέζει πάρα πολύ. Όχι για να γράψουν σαν κι αυτόν, αλλά για να είναι όλα σωστά δομημένα. Δεν εννοώ, με κανόνες, αλλά να είναι αυτοδύναμη η μουσική, αυτοδύναμοι οι στίχοι.

Στον δίσκο λέτε και ένα τραγούδι με τη Νατάσσα Μποφίλιου, την Πλατεία Ναυαρίνου.
Ναι, σε στίχους του Ισαάκ Σούση. Με τη Νατάσσα είμαστε φίλοι, είμαστε μαζί και στην κολεκτίβα «Αγάπη σε ρε ματζόρε»… Η Νατάσσα έχει κι αυτή κάτι σπάνιο. Ηλεκτρίζει την ατμόσφαιρα. Αρέσει ό,τι κι αν πει. Και τον τηλεφωνικό κατάλογο να τραγουδήσει, κάποιοι άνθρωποι από κάτω θα δακρύσουν. Δεν εξηγείται «τελείως». Βέβαια, έχει δουλέψει σκληρά –η ίδια και η ομάδα της, ο Γεράσιμος (Ευαγγελάτος) και ο Θέμης (Καραμουρατίδης) «τα αδέλφια της», όπως λέει. Η Νατάσσα έχει πολύ σοβαρή σχέση με το τραγούδι. Και ένστικτο ασύγκριτο. Το κατάλαβα, όπως και με την Αλεξίου, παρότι η Νατάσσα είναι πολύ νεότερη, όταν είπαμε το τραγούδι. Δεν είχα φανταστεί ποτέ πόσο ωραίο θα ήταν. Πόσο, το δικό της στοιχείο, θα άλλαζε το τραγούδι. Τελικά αλλάξαμε και την ενορχήστρωση. Δεν το ζήτησε. Αλλά όταν μπήκε η φωνή της μέσα δεν χρειάστηκε να προσθέσω κάτι. Το είπε σε δύο tape το καλοκαίρι, ανάμεσα στις συναυλίες που ακυρώθηκαν. Ήρθε, το είπε και έμεινα έκθαμβος. Και την ευχαριστώ πολύ. Γιατί η Νατάσσα αυτόν τον καιρό πρέπει να έχει εκατοντάδες προτάσεις.

Η κορούλα σου;
Αυτό που συμβαίνει, τουλάχιστον στη δική μου οικογένεια, είναι ότι μας μαθαίνει το παιδί. Νιώθω πολύ τυχερός. Δεν έχει έρθει η στιγμή να πω, δεν μπορώ να κάνω αυτό, επειδή έχω παιδί. Ίσα ίσα. Δουλεύω με το παιδί, σπούδασα με το παιδί -πήρα και πτυχίο αυτά τα πέντε χρόνια που δεν έκανα δίσκο, ναι, από το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, είμαι Φυσικός πια- διάβαζα και την είχα αγκαλιά όταν έλειπε η μαμά της, έγραφα και άκουσε όλα τα τραγούδια –ήταν ενάμισι χρονών όταν τελείωνε ο δίσκος (τώρα είναι τριών). Νομίζω ότι, δεν μπορείς να περιγράψεις πώς είναι να έχεις παιδί. Βέβαια, να πω ότι ακούγονται όλα τόσο ειδυλλιακά επειδή έχω καταφέρει να ζω σχετικά αξιοπρεπώς μέσα στην κρίση. Φαντάζομαι ότι ένας άνεργος πατέρας θα έχει τα ίδια συναισθήματα αγάπης, αλλά και ένα τρομακτικό άγχος. Που κι εγώ έχω, αλλά χωρίς την τεράστια αγωνία. Γιατί δεν θέλω να ακούγεται λες και είμαι στα σύννεφα.

Σημαντική παρατήρηση
Πρέπει να έχουμε και λίγο ενσυναίσθηση. Γιατί βγαίνουμε στις συνεντεύξεις μας όλο λουλούδια και συννεφάκια και φιλοσοφικά νοήματα, ενώ υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν. Έχω αυτές τις ενοχές. Δεν μπορώ να χαρώ πάρα πολύ όταν υπάρχει γύρω τόση δυστυχία. Νιώθω ενοχές για τη δουλειά που κάνω, για την οικογένεια που έχω… Αναρωτιέμαι πώς μπορεί κανείς να είναι ευτυχισμένος με τόσο ζόφο γύρω. Είναι ένα ερώτημα που δεν έχει ακόμα απαντηθεί μέσα μου…

INFO
Μαζί με τον Στάθη στον «Ιανό», η Νατάσσα Μποφίλιου με την οποία μοιράζεται το τραγούδι “Πλατεία Ναυαρίνου” στον δίσκο, ο Μανώλης Φάμελλος φίλος του, μέντοράς του και συνεργάτης του χρόνια και ο νέος τραγουδοποιός Ηλίας Βαμβακούσης ο οποίος με τη βοήθεια του Στάθη ενορχήστρωσε το Κόκκινο Τετράδιο.

Συμμετέχουν οι μουσικοί:
Οδυσσέας Τσάκαλος τύμπανα
Κώστας Γιαννίρης Μπάσο
Άρης Ζέρβας τσέλο
Χάρης Μιχαηλίδης Κιθάρες
Ξένια Τσέλιγκα Ακορντεόν

Ώρα έναρξης: 21:00
Γενική είσοδος: 8€
IANOS
Σταδίου 24, Αθήνα



Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v