Tschick: Τρυφερός και απολαυστικός Φατίχ Ακίν

του Λουκά Τσουκνίδα

Επιστροφή στις ελληνικές αίθουσες και για τον αγαπημένο Φατίχ Ακίν που, σβήνοντας μονοκοντυλιά τις παλιότερες αστοχίες του, δείχνει εμφατικά πως όταν η ιστορία που έχει να μας πει στην οθόνη είναι καλοστημένη στο χαρτί ξέρει να μας τη σερβίρει υπέροχα. Το “Tschick” είναι η κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Βόλφγκανγκ Χέρντορφ, ένα εφηβικό καλοκαιρινό ρόουντ-μούβι, τρυφερό και δροσερό, χωρίς περιττές κλισαδούρες και συναισθηματικές υπερβολές, με κερασάκι τις τρεις εξαιρετικές ερμηνείες απ' τους μικρούς της σταρ.

Η υπόθεση

Το σχολείο κοντεύει να κλείσει για καλοκαίρι και ο Μάικ, ο ένας απ' τους δύο καινούργιους, δεν έχει καταφέρει να προσαρμοστεί στην κοινωνική ζωή της τάξης. Εσωστρεφής και ρομαντικός, όπως είναι, έχει ερωτευτεί την ομορφότερη απ' τα κορίτσια και η προοπτική να “φάει τα μούτρα” του τον “ρίχνει” ακόμη περισσότερο. Εδώ είναι που παρεμβαίνει ο άλλος καινούργιος, ο Τσικ, φύσει και θέσει απροσάρμοστος, για να σπρώξει τον Μάικ σε μία κίνηση που δεν θα έκανε ποτέ και να τον πάρει μαζί του σε μία απίστευτη καλοκαιρινή περιπέτεια με ένα κλεμμένο Λάντα Νίβα...

Η κριτική

Με δεδομένο ότι πρόκειται για ένα επιτυχημένο και ανάλαφρο νεανικό βιβλίο, ο Φατίχ Ακίν δε θα μπορούσε να διαλέξει καλύτερο υλικό για να ανακάμψει απ' την τελευταία του κινηματογραφική αστοχία, το επικό-ιστορικό δράμα “The Cut” με θέμα τη γενοκτονία των Αρμενίων απ' τους προγόνους του. Βεβαίως, παρ' ότι άρεσε γενικώς, ούτε το “Soul Kitchen” ήταν αντίστοιχο των προσδοκιών, αφού έμοιαζε περισσότερο με συρραφή από κωμικοτραγικά κλισέ, πιασάρικες μουσικές και ξαναζεσταμένα αστεία, παρά με κάτι ορίτζιναλ, αμιγώς βγαλμένο από ένα ομολογουμένως δημιουργικό μυαλό σαν του Ακίν.

Τώρα, που το σενάριο του “Tschick” δεν είναι δικό του και το πρωτογενές υλικό είναι “σιγουράκι”, ο τουρκογερμανός σκηνοθέτης μοιάζει ανανεωμένος και, κυρίως, απελευθερωμένος απ' τα δεσμά του “auteur-ιλικίου”.

Θα πει κανείς, πόσο λάθος μπορεί να πάει ένα καλοκαιρινό εφηβικό ρόουντ-μούβι; Έλα ντε! Και όμως, η διαχείριση εννοιών όπως η ενηλικίωση, η απουσία γονεϊκής καθοδήγησης, η σεξουαλική αφύπνιση και η νεανική παραβατικότητα εντός ενός ανάλαφρου, ελαφρώς εξωπραγματικού πλαισίου δεν είναι παίξε-γέλασε. Το πως τα διαχειρίζεται όλα αυτά το βιβλίο έχει, βεβαίως, μεγάλη σημασία. Δε σημαίνει, όμως, ότι σε μία κινηματογραφική αφήγηση δεν θα μπορούσαν να παρερμηνευθούν και να αποδοθούν στρεβλά ή και ανεύθυνα ακόμη. Ο Ακίν, ευτυχώς, δεν είναι σκηνοθέτης της “γραμμής παραγωγής” κι έτσι φτάνει σ' ένα υπέροχο αποτέλεσμα, δίνοντας έμφαση στη νεανική ανεμελιά και αντιμετωπίζοντας με σεβασμό τους προβληματισμούς που ξεπηδούν απ' την ιστορία του.

Ήρωας του τίτλου είναι ο Αντρέι ή Τσικ, ένας μικρός γερμανόφωνος μετανάστης από κάποια γωνιά της Ρωσίας, που βρέθηκε να περιφέρει την αυτοπεποίθηση και τον αυθορμητισμό του σ' ένα περιβάλλον, ημιαστικό και αμιγώς γερμανικό, που δε μοιάζει να τον χωράει ιδιαίτερα. Ήρωας της ταινίας, όμως, είναι ο Μάικ, ο ντροπαλός νεοφερμένος που δείχνει το ίδιο έξω απ' τα νερά του με τον συγκάτοικό του στο θρανίο, τον Αντρέι, τον οποίο αντιπαθεί και δε σκοπεύει να ξαναδεί μέσα στο καλοκαίρι. Ο Τσικ, βέβαια, έχει άλλη άποψη, του κόβει αρκετά ώστε να δει στον Μάικ έναν πιθανό σύντροφο στο περιθώριο της προαστιακής ευδαιμονίας στην οποία καλούνται να προσαρμοστούν. Με οικογενειακά προβλήματα λόγω συνθηκών ο ένας, αντίστοιχα θέματα λόγω “white man problems” ο άλλος, δεν αργούν να “τα βρουν” και να φύγουν με ένα κλεμμένο τζιπ για το χωριό του Τσικ, προς Ανατολάς...

Όσο απίθανο και αν ακούγεται δύο 14χρονοι να γυρνούν σα φυγάδες με ένα παλιό τζιπάκι στη Γερμανία, ο Αντρέι είναι ένας έφηβος που, σε κάποια θέματα, έχει αναγκαστεί να ωριμάσει νωρίς και μαζί του καλείται να ωριμάσει και ο Μάικ. Παραμένει, όμως, παιδί κι έτσι είναι πάντα πρόθυμος για σκανταλιές και παιχνίδια, αλλά και για να πάρει τις αναποδιές θετικά, σαν γρίφους που θα τον οδηγήσουν τελικά στον προορισμό του, όποιος και αν είναι αυτός.

Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού, ο Ακίν και ο διευθυντής φωτογραφίας του μας δίνουν μία απολαυστική πανδαισία εικόνων απ' την γερμανική ύπαιθρο, καθώς τα δύο παιδιά οδηγούν δίχως χάρτη ή ξεκάθαρο προσανατολισμό με μία αναχρονιστική μπαλάντα του παλιακού Ρίτσαρντ Κλάιντερμαν για σάουντρακ στο κασετόφωνο του Λάντα. Στην πορεία, με χιούμορ και ευαισθησία, φέρνει τους χαρακτήρες του αντιμέτωπους με τον εαυτό τους και εισάγει μία τρίτη ηρωίδα, που δίνει νέο ενδιαφέρον στην απρόβλεπτη αφήγησή του, η οποία απογειώνεται απ' τις χαμηλών τόνων, υπέροχες ερμηνείες των παιδιών.

Το “Tschick” είναι μία απολαυστική ταινία, μία ευχάριστη ανάσα δροσιάς από έναν σκηνοθέτη που, αν μείνει ανθρωποκεντρικός αντί να υποκύπτει στις συνταγές των κινηματογραφικών “ειδών”, έχει πάρα πολλά να δώσει.


Βγαίνουν ακόμη:

Οι ενδιαφέρουσες βιογραφικές ταινίες “The Founder”, “Hidden Figures” και “The Man with Thousand Faces”, το γαλλικό δράμα “Irreplaceable” και η αστυνομική περιπέτεια “Triple 9”.