Super 8: Παιδική περιπέτεια α λα Σπίλμπεργκ

του Λουκά Τσουκνίδα

Το νέο χτύπημα του Τζέι Τζέι Άμπραμς είναι ακριβώς αυτό που υπονοεί ο τίτλος του, μια νοσταλγική αναφορά σε μια παρελθούσα κινηματογραφική εποχή, εκείνη των δεκαετιών του '70 και του '80, η οποία σημαδεύτηκε από τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, τις οικογενειακές ταινίες επιστημονικής φαντασίας και τις περιπέτειες με παρέες μικρών παιδιών. Καθόλου παράξενο λοιπόν που ο Σπίλμπεργκ υπογράφει την παραγωγή σε μια ταινία που θα μπορούσε άνετα να παρεξηγηθεί ως δικιά του και να την απολαμβάνουμε σε βιντεοκασέτα. Παρ' όλο τον ντόρο που προκαλεί κάθε νέο πρότζεκτ του σκηνοθέτη του, πάντως, το “Super 8” φανερώνει, απλώς, ότι ο Άμπραμς είναι ακόμη περισσότερο φανμπόι παρά δημιουργός. Αν και όταν περάσει αυτή τη φάση είναι πολύ πιθανό να μεγαλουργήσει σαν τον “δάσκαλό” του.

Η υπόθεση

Βρισκόμαστε πίσω στο 1979 κι ο μικρός Τσαρλς προσπαθεί να γυρίσει ένα ζόμπι-θρίλερ με τη βοήθεια του φίλου του Τζο Λαμπ και την Super-8 κάμερα του μπαμπά του, του αστυνομικού Τζακ Λαμπ. Στην προσπάθεια αυτή συνοδοιπόροι τους είναι ο μικρός οπερατέρ Πρέστον, ο μικρός μάστερ των εφέ και των εκρήξεων Κάρι, ο μκρός ζεν-πρεμιέ Μάρτιν και η νεότερη προσθήκη, η μικρή ενζενί Άλις Ντέιναρντ που κάνει το μάτι του Τζο να γυαλίζει. Ένα βράδυ, την ώρα που η συμμορία ετοιμάζεται να γυρίσει μια πολύ σημαντική σκηνή στο σταθμό του τρένου, ο συρμός που περνά εκείνη τη στιγμή εκτροχιάζεται και το περιεχόμενό του διασκορπίζεται στην περιοχή. Τα παιδιά, έχοντας γλιτώσει στο τσακ, επιστρέφουν για να δουν τι έγινε. Μοιάζει σαν μια τυπική σιδηροδρομική καταστροφή, αλλά ο Τζο έχει δει κάτι που κάνει την υπόθεση πολύ πιο μυστήρια απ' ότι φαίνεται...
 


Η κριτική

Εντάξει, ο Άμπραμς βαδίζει σε μονοπάτια όχι μόνο καθόλου δύσβατα, αλλά και πάνω στις έντονες πατημασιές του Σπίλμπεργκ, αισθητικές και σεναριακές, κάτι που κάνει το έργο του εξαιρετικά εύκολο. Ποιο είναι αυτό; Υποθέτω να φτιάξει μια ταινία που θα φέρει στις αίθουσες τις γενιές που θα νοσταλγήσουν τα παιδικά τους κινηματογραφικά ερεθίσματα, αλλά και τις γενιές που μόλις τώρα τα λαμβάνουν, τα παιδιά των πρώτων δηλαδή. Είναι το απόλυτο καλοκαιρινό κινηματογραφικό εμπορικό τρικ και θα είναι τεράστια έκπληξη αν δεν πιάσει κι αν δεν πυροδοτήσει αντίστοιχου τύπου αναβιώσεις στο προσεχές μέλλον.

Πέρα, τώρα, απ' την συνταγογραφημένη φύση του, το “Super 8” δεν παύει να είναι μια ταινία-αναφορά φτιαγμένη όπως πρέπει, χωρίς περιττές ανατροπές ή μοντέρνα ψυχογραφήματα και χωρίς αλόγιστη βία ή κυνικό, μηδενιστικό χιούμορ. Σε μια ίσως περίεργη επιλογή, ο Άμπραμς επιλέγει να εξαντλήσει την εντυπωσιακή του έκρηξη απ' την αρχή, αφήνοντας χώρο για να εξελιχθεί η ιστορία του πιο παλιομοδίτικα. Χρησιμοποιεί όλα τα κλισέ που μπορεί προσέχοντας, όμως, να μη βγάζουν μάτι ούτε ν' αποτελέσουν εκβιαστικούς μοχλούς για την πρόοδο ης πλοκής του. Τίποτε δεν είναι εντελώς δραματικό, αφού έχουμε να κάνουμε με παιδιά, και τα παιδιά παίρνουν πιο αψήφιστα τον κίνδυνο, τον έρωτα, την απώλεια, τους τσακωμούς και τις επαφές με ένα εξωγήινο τέρας με πολλά χέρια και μεγάλη όρεξη για ανθρώπινη σάρκα.

Η ταινία, λοιπόν, βασίζεται κατά πολύ και στο παιδικό καστ που έχει στρατολογήσει ο Άμπραμς, μια πολύ συνηθισμένη παρέα πιτσιρικιών που, όμως, ο καθένας ταιριάζει σε διαφορετικό αρχέτυπο και όλοι μαζί λειτουργούν άψογα, έστω κι αν δεν ζουν ποτέ κάτι περισότερο από μια περιπέτεια. Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι το συναισθηματικό διακύβευμα απουσιάζει εντελώς απ' τη σύντομη αυτή ματιά που μας δίνεται στις ζωές των χαρακτήρων κι η οικογένεια, η απώλεια και η αξία της, είτε ως αντικείμενο συγκαλυμμένου κρήγματος είτε ως συναισθηματικό δόλωμα δεν αξιοποιείται επαρκώς. Στα γρήγορα περνιέται και το μήνυμα περί της βίας που φέρνει τη βία, κάτι που αποκαλύπτει έναν χαρακτήρα της ταινίας, πιο κυνικό απ' ότι φαίνεται αρχικά, αλλά κι απ' ότι προστάζει η νοσταλγική αναφορά σε μια εποχή που το μήνυμα αυτό ήταν απαραίτητο, ασχέτως αν σήμερα είναι παρωχημένο.

Τέλος πάντων, το “Super 8” είναι μια διασκεδαστική, στερεοτυπική παιδική περιπέτεια και τίποτε παραπάνω. Το ότι μπορεί να είναι μια από τις καλύτερες ταινίες που θα έχουμε δει φέτος στις αίθουσες, λέει περισσότερα για την ένδεια των υπόλοιπων.

Βγαίνουν ακόμη:
- Το ακατανόητο, βαρετό θρίλερ “Essential Killing” του Γιέρζι Σκολιμόφσκι, το χλιαρό, στερεοτυπικό δράμα “Water for Elephants”, η δήθεν κωμωδία “Henry's Crime”, η μέτρια ιταλική κομεντί “The First Beautiful Thing”, η ταινία τρόμου “Shelter”, το μουσικό ντοκιμαντέρ “Justin Bieber: Never Say Never”, το ελληνικό ντοκιμαντέρ “Τι Μέσα, Τι Έξω...” και, σε επανέκδοση, το “Love Story (1970) του Άρθουρ Χίλερ και το “Brutti, Sporchi e Cattivi (1976)” του Έτορε Σκόλα.