Ondine: Ο Νιλ Τζόρνταν σκηνοθετεί ένα παραμύθι

του Λουκά Τσουκνίδα

Ο Νιλ Τζόρνταν “επιστρέφει” στην Ιρλανδία με ένα παραμύθι, ονόματι “Ondine”, όπου μπλέκει παλιούς κέλτικους θαλασσινούς μύθους με σύγχρονους αστικούς και μας συστήνει με μία ηθοποιό με μικτές ρίζες, την πανέμορφη μεξικανοπολωνή Αλίσια Μπαχλέντα.

Ένα πρωί στ' ανοιχτά της ιρλανδικής θάλασσας, ο μοναχικός ψαράς Σίρακιους (Κόλιν Φάρελ) μαζεύει με τ' άδεια δίχτυα του και μια κοπέλα που μόλις κι έχει γλιτώσει τον πνιγμό. Η πανέμορφη Οντίν, όπως του συστήνεται, είναι τρομαγμένη και δε θέλει να τη δει κανείς άλλος πλην του σωτήρα της. Ο Σίρακιους σέβεται την επιθυμία της, αλλά μην μπορώντας να κρατήσει το μυστικό, αφηγείται το περιστατικό ως φανταστική ιστορία στην κορούλα του που ζει με την αλκοολική μητέρα και τον πατριό της.

Η μικρή Άνι (Άλισον Μπάρι) είναι νεφροπαθής και μέχρι να βρεθεί συμβατός δότης κάνει συχνές αιμοκαθάρσεις συνοδευόμενη απ' τον πατέρα της. Είναι ένα εύστροφο κοριτσάκι που διαβάζει πολύ και κάνει την έξυπνη στους μεγάλους γύρω της, οι οποίοι δε μοιάζει να έχουν ανοίξει βιβλίο στη ζωή τους. Ο πατέρας της, ο Σίρακιους, πρώην αλκοολικός κι αυτός, εξομολογείται όσα του συμβαίνουν στον παπά της ενορίας (Στίβεν Ρία) ελλείψει ομάδας υποστήριξης στο μικρό ψαροχώρι.

Η Άνι υποπτεύεται ότι η ιστορία με την Οντίν δεν είναι ψέμα και εμφανίζεται στο σπίτι του πατέρα της όπου τη γνωρίζει. Όμως η μικρή έχει μια ροπή προς τα παραμύθια και τους κέλτικους θρύλους κι έτσι η νεαρή κοπέλα είναι γι' αυτήν μια σέλκι, μια φώκια δηλαδή, κατά την κέλτικη νησιώτικη παράδοση, που απεκδύεται του δέρματός της και γίνεται γυναίκα για να ζευγαρώσει με έναν άνθρωπο. Μια σέλκι, μπορεί να εκπληρώσει τις ευχές τους και να φέρει καλοτυχία σ' αυτούς που αγαπάει κι η Άνι με τον Σίρακιους, χρειάζονται σίγουρα λίγη καλή τύχη στη ζωή τους. Εντωμεταξύ, ένας άγνωστος άνδρας εμφανίζεται στη μαρίνα αναζητώντας μια άγνωστη κοπέλα, περιπλέκοντας τα πράγματα για την Οντίν και τη νέα της ζωή...
 
[Το trailer της ταινίας]

Κυρίαρχο στοιχείο στη νέα ταινία του Νιλ Τζόρνταν είναι, καθόλου απροσδόκητα, η υπέροχη φωτογραφία κι η υγρή, μυστηριώδης ατμόσφαιρα της καταπράσινης ιρλανδικής ακτογραμμής. Δε θα μπορούσε να είναι κι αλλιώς, αφού οι μύθοι κι οι παραδόσεις που επικαλείται χρειάζονται το ιδιαίτερο αυτό σκηνικό για να καλλιεργηθούν στις ψυχές και στην αντίληψη των ανθρώπων που σκιαγραφεί. Δύο άνθρωποι που χρειάζονται επειγόντως την ελπίδα, βλέπουν αυτά που θέλουν στον ερχομό της όμορφης και μυστηριώδους άγνωστης, που, στα παραμύθια, φέρνει πάντοτε τα πάνω κάτω στις ζωές των πρωταγωνιστών. Η αλήθεια είναι πολύ πιο ρηχή, αλλά και πιο συντριπτική απ' την εκδοχή της γυναίκας-φώκιας, που διέπεται από ένα πλήθος συνθηκών, “γραφτών” και δοξασιών κι είναι φτιαγμένη για να καλλιεργεί την ελπίδα της επιτυχίας και να δικαιολογεί την αποτυχία.

Ο Τζόρνταν αφηγείται την ιστορία του αργά, με πλάνα που κολλούν στα υπέροχα τοπία όπως θα κολλούσε το μάτι μας, αλλά και σταδιακές, υπομονετικές ματιές στους δευτερεύοντες χαρακτήρες. Δίνει στην Οντίν, στην Άνι και στον Σίρακιους όλο το χρόνο που χρειάζονται για να αλληλεπιδράσουν καταφέρνοντας, βέβαια, είτε να απορροφήσει είτε να κουράσει το θεατή, ανάλογα με τη διάθεση που θα βρεθεί εκείνος. Γενικά, πάντως, οι χαρακτήρες του είναι καλογραμμένοι κι η εξέλιξη δεν κάνει κοιλιά, απλώς, είναι σχετικά προβλέψιμη μέχρι που παίρνει μια τροπή αναπάντεχη, αλλά και παραμυθένια απίθανη συγχρόνως.

Ο Κόλιν Φάρελ είναι πολύ καλός στον κεντρικό ρόλο, η φυσιογνωμία του θα μπορούσε να 'ναι αυτή ενός "λούζερ" και δεν δυσκολεύεται να πείσει, ενώ ποτέ δεν εκβιάζει το συναίσθημα με ερμηνευτικές ακρότητες. Δίπλα του στέκεται σαν πραγματική γοργόνα (εντάξει, το "φώκια" δεν έμοιαζε κατάλληλο, ζητώ συγνώμη από την κέλτικη παράδοση) η πανέμορφη Αλίσια Μπαχλέντα, που με τον αέρα της είτε γοητεύει είτε προκαλεί το φθόνο, καθώς κρατά το μυστικό της καλά φυλαγμένο όσο ακολουθεί το παιχνίδι της μικρής και της νέας της, παραμυθένιας, ταυτότητας. Η μικρή Άλισον Μπάρι πάλι, δε θα έλεγα ότι κερδίζει τη συμπάθεια, αλλά σίγουρα κάνει το ρόλο της να δουλέψει, ενώ ο Στίβεν Ρία αποτελεί μια εξισορροπητική, διακριτική παρουσία όπως προστάζει κι η φύση του ρόλου του.

Το “Ondine” είναι μια ταινία καλοφτιαγμένη και, τελικά, κατασκευασμένη για ν' αρέσει. Έτσι, όμως, δεν είναι όλα τα παραμύθια;

Βγαίνουν ακόμη:
- Η νέα εκδοχή του “Karate Kid” με κουνγκ-φου αντί για καράτε και τον Τζάκι Τσαν στο ρόλο του σενσέι. Τίμιο το αποτέλεσμα, μ' ένα άκρως πιο εντυπωσιακό, αλλά και λιγότερο ρεαλιστικό, φίνις απ' το παλιότερο.
- Η νέα συνέχεια του “Κυνηγού” με τον τίτλο “Predators” και τον Άντριεν Μπρόντι να μετατρέπεται με αμφιλεγόμενο τρόπο σε action-hero.
- Η βαρετή, αδιάφορη ρομαντική κομεντί “Going the Distance”, η ταινία κινουμένων σχεδίων “Winx Club: The Secret of the Lost Kingdom” και σε επανέκδοση το “Le Plaisir (1952)” του Μαξ Οφίλ και το “Elena et les Hommes (1956)” του Ζαν Ρενουάρ.