The September Issue: Η κινηματογραφική δικαίωση (;) της Vogue

του Λουκά Τσουκνίδα

Πριν από λίγα χρόνια, μια ταινία ονόματι “The Devil Wears Prada” βάλθηκε ν' απεικονίσει με αρκετές δόσεις σάλτσας την δυσάρεστη πλευρά του να δουλεύει κανείς στο αμερικάνικο Vogue υπό τις οδηγίες της απόλυτης αρχόντισας της έκδοσης, Άνα Γουίντερ. Η καρικατούρα, που ανέλαβε να της δώσει πνοή η χαρισματική (αλλά, ως κωμικός, εκβιαστική κατά τη γνώμη μου) Μέριλ Στριπ, βασίστηκε σ' ένα κουτσομπολίστικο βιβλίο μιας πρώην υπαλλήλου κι έτσι δεν μπορεί να εκληφθεί ως σοβαρή ένδειξη της καθημερινότητας σ' ένα απ' τα μεγαλύτερα περιοδικά του πλανήτη. Το ντοκιμαντέρ του Αρ Τζέι Κάτλερ “The September Issue” ρίχνει σαφώς περισσότερο φως χωρίς να κερδοσκοπεί σε ήδη διαδεδομένες εντυπώσεις.

Ο Κάτλερ μας εισάγει στην προετοιμασία του τεύχους του Σεπτέμβρη του 2007, που αποτέλεσε ένα ορόσημο για την ιστορία του περιοδικού, αφού πέρασε τις 800 σελίδες. Η διαδικασία μας δίνεται από δύο οπτικές γωνίες, άλλοτε αντικρουόμενες κι άλλοτε τρυφερά συγκλίνουσες. Η πρώτη είναι της αυστηρής και συγκρατημένης Άνα Γουίντερ, της σιδηράς κυρίας του αμερικάνικου Vogue, η οποία κυκλοφορεί παντού με τα μαύρα γυαλιά της, επιβλέπει την εξέλιξη του τεύχους και παίρνει αποφάσεις που δε χωρούν καμία συζήτηση, ακόμη κι όταν πρόκειται να χαραμιστούν φωτογραφίσεις που κοστίζουν πολλές χιλιάδες δολλάρια. Η δεύτερη είναι της ζεστής και αυθόρμητης Γκρέις Κόντινγκτον, της υπεύθυνης στιλίστριας για τα υπέροχα κόνσεπτ των φωτογραφίσεων, η οποία βάζει όλο το μεράκι της στη δουλειά της παρ' ότι γνωρίζει πως η μισή θα κοπεί απ' τη συνεργάτιδα και προϊσταμένη της, με την οποία έχουν την ίδια ακριβώς προϋπηρεσία στο περιοδικό.

Είναι δύο γυναίκες που αλληλοσυμπληρώνονται σε ένα βαθμό, η μία ευθυτενής και ατσαλάκωτη κι η άλλη χαλαρή, σχεδόν αδιάφορη για την ατσούμπαλη στάση της και το ασύμμετρο περπάτημα, παρά το ότι έχει διατελέσει τοπ-μόντελ στα νιάτα της. Γνωρίζονται τόσο καλά, που ξέρουν η μία τα όρια της άλλης και, αν και τα δοκιμάζουν, μάλλον αποφεύγουν να τα περάσουν. Ο εσωτερικός ανταγωνισμός τους, η αστείρευτη δημιουργικότητα της Γκρέις που βγαίνει συχνά εκτός πλαισίου, οικονομικού και δομικού, κόντρα στον απόλυτο έλεγχο της φόρμας και του μπάτζετ που ασκεί με ακρίβεια η Άνα, μοιάζει να δίνει ζωή στο περιοδικό τους στην εικοσαετία που συνεργάζονται.

[Το trailer της ταινίας]

Εγωίστριες και οι δύο, αλλά και φανατικές αναγνώστριες του Vogue από μικρές (και σε περιβάλλοντα που δεν ευνοούσαν μια τέτοια ροπή προς τον λαμπερό αλλά επιφανειακό κόσμο της μόδας) κρατούν μια ισορροπία που μάλλον επιτάσσει αυτή η σχέση με τη δουλειά τους που δεν είναι αυστηρά επαγγελματική, αλλά μια σχέση στοργής σαν εκείνη του οπαδού με το αντικείμενο της εμμονής του.

Εμβόλιμα στο σκηνικό της προετοιμασίας, βλέπουμε τις δύο γυναίκες και σε προσωπικές στιγμές με κοντινά τους πρόσωπα ή στο δικό τους χώρο, όπου σε σύντομο χρόνο αποκαλύπτονται σημαντικά πράγματα για τις ίδιες. Όταν η Άνα επισκέπτεται το πολύ απλό σπίτι της αδερφής της στο Λονδίνο, μιλά για τις δουλειές που κάνουν τ' αδέρφια της με μια συστολή που μαρτυρά ότι δε θεωρεί (ούτε εκείνοι τη θεωρούν προφανώς) τη δουλειά της πιο σπουδαία από τις δικές τους, ούτε τον εαυτό της πιο πετυχημένο από έναν γιατρό, έναν πολιτικό αρθρογράφο ή κάποιον με έντονη φιλανθρωπική δράση. Ίσως είναι η μοναδική στιγμή που βλέπουμε στην ψυχή της Γουίντερ, αφού τα εκφραστικά της μάτια (φέρνει λίγο στην Έλλη Στάη νομίζω) δεν καλύπτονται από τα συνήθη μαύρα γυαλιά. Η Γκρέις είναι πολύ πιο ανοιχτή κι εξωστρεφής κι έτσι έχουμε πολλές ευκαιρίες να καταλάβουμε τι νιώθει για όσα διαδραματίζονται και να αντιληφθούμε την τρυφερότητα και την σκανταλιάρικη διάθεση με την οποία αντιμετωπίζει συχνά την εσωστρεφή συνάδελφό της.

Το ντοκιμαντέρ του Αρ Τζέι Κάτλερ δεν είναι διαίτερα διαφωτιστικό όσον αφορά τη βιομηχανία των περιοδικών μόδας, αλλά κάνει κάτι πολύ πιο ενδιαφέρον. Αφηγείται υπόγεια και χωρίς να κουράζει με στομφώδεις λεπτομέρειες την παράλληλη ζωή δύο σημαντικών γυναικών αυτής της βιομηχανίας, της Άνα Γουίντερ και της Γκρέις Κόντινγκτον.

Βγαίνουν ακόμη:
- Η νορβηγική μαύρη κωμωδία “North”, τίποτε διαφορετικό απ' το αναμενόμενο ξερό σκανδιναβικό χιούμορ που αρχίζει και γίνεται αδιάφορο. Το μουσικοχορευτικό “Step-Up 3D”, το παιδικό “Marmaduke” και σε επανέκδοση το εξαιρετικό “Dancer in the Dark (2000)” του Λαρς Φον Τρίερ και το “Wings of Desire (1987)” του Βιμ Βέντερς.

Όλες οι Ταινίες