Broken Embraces: Αλμοδοβαρική... σαπουνόπερα

του Λουκά Τσουκνίδα

Είναι προφανές ότι η λέξη σαπουνόπερα δεν είναι μια λέξη που κανείς θα ήθελε να συσχετιστεί με το έργο του. Όλα όσα τη συνοδεύουν, η τηλεοπτική φόρμα, το φτηνό μελόδραμα, οι απίθανες συμπτώσεις, οι αιμομικτικοί μικρόκοσμοι, οι επιτηδευμένες ερμηνείες, οι αδικαιολόγητοι συναισθηματισμοί κλπ, προκαλούν αρνητικές εντυπώσεις και μόνο, άντε νοσταλγικού τύπου συμπάθεια στην καλύτερη περίπτωση. Κι όμως, ο Πέδρο Αλμοδόβαρ έχει καταφέρει να αναφέρεται ξανά και ξανά στο κακόφημο τηλεοπτικό είδος χωρίς να χάσει ποτέ σε κύρος και, τις περισσότερες φορές, χωρίς να υπονομεύσει αισθητά το κινηματογραφικό του όραμα. Η νέα του ταινία, το «Broken Embraces», δεν ανήκει σ' αυτές τις «φορές» και πνίγεται στις σαπουνάδες, που είναι φουσκωμένες όπως κάποτε κι εκείνες στην μπανιέρα της Αλέξις.

Ακόμη μια ταινία για τις ταινίες; Ναι.Ο πρωταγωνιστής είναι ένας τυφλός συγγραφέας και σεναριογράφος ονόματι Χάρι Κέιν, ο οποίος κάποτε, πριν το ατύχημα που του στέρησε την όραση, υπήρξε ο διάσημος σκηνοθέτης Ματέο Μπλάνκο. Σήμερα, 14 χρόνια μετά, ζει στο διαμέρισμά του αυτόνομος κι αθεράπευτα ερωτύλος, έχοντας παράλληλα την φροντίδα της παλιάς του συνεργάτιδας Χουδίτ και του γιου της Ντιέγκο. Τη μέρα που μαθαίνει για τον θάνατο ενός παλιού του χορηγού, του Ερνέστο Μαρτέλ, τον επισκέπτεται μια γνώριμη φωνή, ένας νέος που δηλώνει σκηνοθέτης κι αποκαλεί τον εαυτό του Ρέι Εξ. Ο επισκέπτης του ζητά να γράψουν μια ιστορία εκδίκησης μαζί κι ο Χάρι αρνείται, αφού διαισθάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά. Ο Ντιέγκο είναι αυτός που διώχνει τον επίμονο σκηνοθέτη κι ο συγγραφέας, που έχει καταλάβει περί τίνος πρόκειται, αποφασίζει να του διηγηθεί όλη την ιστορία. Μια ιστορία αγάπης και πάθους που έζησε με την πρωταγωνίστριά του στα παρασκήνια της τελευταίας ταινίας του, «Γυναίκες και Βαλίτσες»...

[Το trailer της ταινίας]

Ο κεντρικός χαρακτήρας του Αλμοδοβάρ, ο πληθωρικός και λεβεντόκορμος Χάρι Κέιν, εισάγεται με μια σκηνή που δεν αφήνει αμφιβολία για το ότι, μαζί με την όρασή του, δεν έχασε τη γοητεία και την αυτοπεποίθησή του. Είναι πετυχημένος σε δουλειά και γυναίκες, παρά την ατυχία που τον ανάγκασε ν' αφήσει το μεγάλο του πάθος, το σινεμά. Άρα το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο πώς έγιναν ολ' αυτά, με μοχλό την εμφάνιση του μυστηριώδους ανθρώπου απ' το προ του ατυχήματος παρελθόν.

Κάπως έτσι αρχίζουν τα φλας-μπακ κι ο προβολέας πέφτει σε μια γυναίκα, τη Λένα (Πενέλοπε Κρουθ), μια νεαρή που αμαρτάνει για τον φουκαριάρη τον πατέρα της και γίνεται ερωμένη ενός πλούσιου μεσήλικα, του Ερνέστο Μαρτέλ. Όνειρό της είναι να γίνει ηθοποιός και μ' αυτό το πρόσχημα, ο δρόμος των δυο τους τέμνεται μ' εκείνον του Ματέο Μπλάνκο που ετοιμάζεται να γυρίσει τη νέα ταινία του. Ο έρωτας κυριεύει τους νεαρότερους της τριπλέτας και οι περιπέτειές τους ξεκινούν υπό το άγρυπνο βλέμμα της φορητής κάμερας του γιου του Μαρτέλ, Ερνέστο Τζούνιορ, ο οποίος γυρίζει ταινία για την ταινία —η αυτοαναφορικότητα που λέγαμε.

Το βασικό πρόβλημα της αφήγησης του Ισπανού είναι η στομφώδης σταδιακή αποκάλυψη μιας ιστορίας που δεν είναι και τόσο ενδιαφέρουσα όσο υποννοείται, αλλά γεμάτη κλισέ και μούφες για τη σύνδεση. Από πάνω, έρχεται να προστεθεί κι η κραυγαλέα αυτοναφορικότητα, η επιμονή του να μας υπενθυμίζει ότι βλέπουμε μια ταινία κι ότι οι υπερβολές στη συμπεριφορά και τη διαπλοκή των πρωταγωνιστών της είναι απόρροια της εμπλοκής ή εμμονής τους με τον κινηματογράφο. Είτε βλέπουμε σκηνές απ' την ταινία του Μπλάνκο, «Γυναίκες και Βαλίτσες», είτε απ' το ντοκιμαντέρ του Ερνέστο Τζούνιορ είτε απ' του Αλμοδόβαρ, το δράμα παραμένει το ίδιο κατασκευασμένο κι οι επίπεδοι χαρακτήρες το ίδιο ψυχροί υπηρέτες του σεναρίου. Αποκορύφωμα σε όλ' αυτά είναι η τραβηγμένη απ' τα μαλλιά, βγαλμένη απ' το εγχειρίδιο της καλής σαπουνόπερας, εξήγηση του τελευταίου μέρους, που ρισκάρει ν' αποξενώσει κι όσους υπομονετικούς συμπάσχουν ακόμη με τους πρωταγωνιστές.

Το «Broken Embraces» είναι καλοφωτογραφημένο κι αισθητικά άρτιο, αλλά φλυαρεί για το τίποτα και δε φροντίζει καν ν' αποζημιώσει τους πιο υπομονετικούς με την κατάληξή του. Ας περιμένουμε λοιπόν την επόμενη ταινία του Πέδρο.

Όλες οι Ταινίες