Confessions of a shopaholic: Shopping vs. Κρίση σημειώσατε...;

του Λουκά Τσουκνίδα

Η οικονομική κρίση είναι για γέλια. Και κάθε μέρα που περνά γίνεται όλο και πιο αστεία. Είναι όμως δυνατό, μετά τα γέλια, να καταλάβουμε κι εμείς οι απλοί καταναλωτές τις πολύπλοκες διαδικασίες που οδήγησαν σ' αυτήν; Κάποιος οικονομολόγος κλήθηκε να σπάσει σε τάληρα την Ισλανδική φούσκα στον ρεπόρτερ του Vanity Fair: «Έχεις ένα σκύλο κι έχω μια γάτα που συμφωνούμε μεταξύ μας ότι αξίζουν από ένα δις δολάρια. Σου πουλώ τη γάτα για ένα δις, μου πουλάς το σκύλο για ένα δις. Δεν είμαστε πλέον ιδιοκτήτες κατοικιδίων ζώων, αλλά ισλανδικές τράπεζες, με επιπλέον περιουσιακά στοιχεία αξίας ενός δις.» Εντάξει, ίσως να μην είναι τόσο απλό, αλλά την ουσία της λέξης «φούσκα» (κάτι που γεμίζει με αέρα, διογκώνεται φαινομενικά και μετά από κάποιο —ορατό συνήθως— όριο σκάει με κρότο αφήνοντας μόνο το θλιβερό περίβλημα) μπορούμε όλοι να την καταλάβουμε. Ή μήπως όχι;

Στην ελαφριά, χαριτωμένη κωμωδία που βγαίνει στις αίθουσες πάνω σε περίοδο αγοραστικής κίνησης με τον εύγλωττο τίτλο «Confessions of a Shopaholic», ένας νεαρός αρχισυντάκτης αναλαμβάνει να δώσει ζωή σ' ένα βαρετό, μουντό οικονομικό περιοδικό ονόματι «Succesfull Savings». Μα κανείς δεν του είπε ότι ο κόσμος δεν αποταμιεύει πια; Δεν είναι συναρπαστικό και δεν σ' αφήνει να ζήσεις κάθε μέρα σα να ήταν η τελευταία σου, να απολαύσεις το παρόν, να πάρεις αυτά που σου αξίζουν τώρα κι ότι άλλη διάφανη μπούρδα σκέφτηκαν οι διαφημιστές για ν' αλλάξουν τη νοοτροπία των πελατών από εκείνη της αποταμίευσης σ' εκείνη της πίστωσης, δημιουργώντας μια φούσκα ευημερίας που, λίγο ή πολύ, μας βόλεψε όλους. Τώρα οι άνθρωποι βάζουν φωτιά στα ογκώδη αυτοκίνητά τους για να τραβήξουν χρήματα απ' τις ασφαλιστικές που τ' αποταμιεύουν για λογαριασμό τους... Η τσιχλόφουσκα δεν είναι που σκάει στη μάπα εκείνου που τη φουσκώνει κι αυτός το απολαμβάνει; Χα!

Πίσω στην ταινία μας... όπου ένα άρθρο φτάνει κατά λάθος στο γραφείο του εν λόγω αρχισυντάκτη (Χιου Ντάνσι), σε κάποιον ενδιάμεσο όροφο του κτιρίου ενός μεγάλου εκδοτικού οίκου. Προοριζόταν για ένα περιοδικό μόδας, σε κάποιον απ' τους πιο πάνω ορόφους, αλλά η ζωή έχει χιούμορ κι έτσι εκείνος βρίσκεται να διαβάζει σα μαγεμένος το παραλήρημα μιας νεαρής, ασήμαντης κι άνεργης δημοσιογράφου (Ίσλα Φίσερ) για γόβες, πέδιλα και πιστωτικές κάρτες. Την καλεί στο γραφείο του πιστεύοντας ότι μόλις διάβασε μια μεταφορά για την πραγματική λειτουργία του συστήματος των πιστώσεων και των σκοτεινών διαδικασιών του, κατά τις οποίες ο πελάτης βρίσκεται κλεμμένος χωρίς καν να το καταλαβαίνει. Αποφασίζει ότι είναι η διαφορετική νότα που έψαχνε για να κάνει το περιοδικό πιο φιλικό προς τον μέσο αναγνώστη —ο οποίος τη θέλει και την τσαχπινιά του— την προσλαμβάνει κι έτσι η εθισμένη στα ψώνια ψωνάρα, που χρωστά σε όποιον μιλά αγγλικά, βρίσκεται λίγους ορόφους κάτω απ' το όνειρο ζωής της να δίνει οικονομικές συμβουλές στους αναγνώστες του περιοδικού «Επιτυχής Αποταμίευση». Ειρωνεία;
 
[Το trailer της ταινίας]

Απ' την ειρωνεία λοιπόν αυτή καλείται να βγάλει γέλιο η σύντροφος του Σάσα Μπάρον Κοέν (του Μπόρατ δηλαδή), η μικροκαμωμένη και γλυκύτατη Ίσλα Φίσερ, στην πρώτη φορά που πρέπει να σηκώσει μια ταινία στις πλάτες της ως πρωταγωνίστρια. Παρά λοιπόν τη μπαγιάτικη γεύση που αφήνουν οι βετεράνοι συμπρωταγωνιστές της (Τζόαν Κιούζακ, Τζον Γκούντμαν, Κριστίν Σκοτ Τόμας), εκείνη αποδεικνύει ότι την κωμωδία «την έχει». Τσαλακώνει και ανακτά την εικόνα της με άνεση, πέφτει, χτυπά και ανακάμπτει με καρτουνίστικη υπερβολή (παραμένοντας όμως γλυκιά και σέξι) και δίνει ζωή σε αρκετά από τα παρωχημένα αστεία της ταινίας. Με λίγα λόγια είναι ο ένας καλός λόγος να δει κανείς το «Confessions of a Shopaholic».

Ο άλλος είναι η ειλικρινής όψη της ταινίας, που χτυπά πολλά μικρά νεύρα της «εποχής της εικόνας» εδώ κι εκεί χωρίς όμως ν' απευθύνει κατηγορίες, χωρίς δηλαδή να παίρνει τον εαυτό της στα σοβαρά ως κάποιου είδους παράγοντα στη διάπλαση της συνείδησης του θεατή. Για την ακρίβεια δεν εκμεταλλεύεται καν το ρομάντσο της πρωταγωνίστριας με τον αρχισυντάκτη ζεν-πρεμιέ —κι ο διακοσμητικός Χιου Ντάνσι άλλωστε, δεν έχει μαζί της τη χημεία που είχε π.χ. Ράιαν Ρέινολντς στο «Definitely Maybe».

Είναι τελικά μια απλή κωμωδία, μέτρια αλλά ευχάριστη, αρκετά χαζοβιόλικη ώστε να ξεχνά να γίνει διδακτική. Δεν είναι δηλαδή φούσκα και κάποιες στιγμές μάλιστα, λειτουργεί και ως παρωδία ανάλογων υπερτιμημένων ταινιών με δημοσιογράφους μόδας ή γυναίκες που ψωνίζουν άρα υπάρχουν. Κι έχει κάτι έξτρα για το αντρικό κοινό: τον μεγάλο Τζον Σάλεϊ εθισμένο στα ψώνια.

Βγαίνουν ακόμη:
- Η γαλλική βιογραφική ταινία που σάρωσε τα βραβεία Σεζάν, το «Seraphin» του Μαρτίν Προβόστ. Η ιστορία της θεοσεβούμενης, αυτοδίδακτης ζωγράφου απ' τη γαλλική επαρχία είναι ενδιαφέρουσα αλλά πάσχει απ' το σύνδρομο των βιογραφιών. Προσπαθεί να διηγηθεί όλη την ιστορία σε δύο ώρες αδικώντας σημαντικά τμήματά της.
- Η συμπαθητική geek κωμωδία «Fanboys» για μια παρέα οπαδών του «Star Wars» που μπουκάρουν στο άντρο του Τζορτζ Λούκας για να κλέψουν το «Episode 1». Καμένο;
- Το κωμικό προπαγανδιστικό ντοκιμαντέρ «Religulous» των Λάρι Τσαρλς και Μπιλ Μάχερ, μια προσπάθεια να καταδείξουν τον παραλογισμό που πηγαίνει χέρι-χέρι με τη θρησκευτική πίστη. Έχει πλάκα αλλά εγώ νομίζω ότι ο παραλογισμός αυτός πάει πακέτο με κάθε είδους πίστη.
- Το τούρκικο αμερικανοειδές ρομάντσο «Alone», το ντοκιμαντέρ «Μακρόνησος» και σε επανέκδοση το «The Gladiators» του Πίτερ Γουάτκινς.