Frost/Nixon: Ιστορική αναμέτρηση προ του Oscar-gate

του Λουκά Τσουκνίδα

Για όλους εμάς που, σ' ένα βαθμό, γνωρίζουμε την Αμερική μέσα από τις ταινίες της, ο Ρίτσαρντ Νίξον είναι ένας πρόεδρος/πλανητάρχης συνυφασμένος με ό,τι θεωρούμε κυβερνητική ασυδοσία, διαφθορά και σκάνδαλο. Ξέρουμε ελάχιστα για τα 5 χρόνια της προεδρίας του και τα πάντα -έστω κι επιδερμικά- για το σκάνδαλο που τον αποκαθήλωσε και του εξασφάλισε τη χειρότερη δυνατή υστεροφημία.

Το θεατρικό έργο με τίτλο «Frost/Nixon» που έγραψε ο Πίτερ Μόργκαν δεν αποσκοπούσε στο ν' αποκαταστήσει την εικόνα ενός αμφιλεγόμενου προέδρου. Έτσι κι αλλιώς, οι κακές εντυπώσεις αμβλύνονται με τον καιρό και αν ο Νίξον διέθετε ποιοτικά στοιχεία που κρύφτηκαν στη σκιά του Γουότεργκεϊτ θα έρθουν στην επιφάνεια —αν δεν έχουν έρθει ήδη. Ο Μόργκαν χρησιμοποίησε τη διάσημη συνέντευξη που μετατράπηκε σε απολογία, αλλά και αναμέτρηση προ της κάμερας δύο φιλόδοξων αντρών, είτε για να κατανοήσει τη σχέση της πολιτικής της εικόνας με την πολιτική πίσω απ' αυτήν είτε για να προτείνει παραλληλισμούς με σημερινές καταστάσεις. Το θεατρικό πέτυχε κι έτσι έγινε και ταινία, απ' τα υπερτιμημένα συνήθως χεράκια του Ρον Χάουαρντ πάνω σε σενάριο του ίδιου του συγγραφέα.

Ο Ντέιβιντ Φροστ (Μάικλ Σιν) είναι ένας βρετανός δημοσιογράφος και παρουσιαστής τοκ-σόου, γοητευτικός κι επικοινωνιακός, με μια καριέρα που δε φαίνεται να εκτοξεύεται πέρα απ' τη σφαίρα της δευτερεύουσας ψυχαγωγίας. Ο Ρίτσαρντ Νίξον (Φρανκ Λανγκέλα) είναι ένας απερχόμενος πρόεδρος -ο πρώτος στην Αμερικανική ιστορία που αναγκάστηκε σε παραίτηση- που είχε την τύχη να του απονεμηθεί χάρη για τα σκάνδαλα που τον καθαίρεσαν και σχεδιάζει αργά αργά την ανάκαμψή του στην πολιτική σκηνή. Όταν ο πρώτος αποφασίζει να κάνει το μεγάλο άλμα και να πάρει μια εκτενή τηλεοπτική συνέντευξη απ' τον δεύτερο, αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό έως χλευασμό από συνεργάτες κι ανταγωνιστές. Ο Νίξον δεν έχει καν ακουστά τον Φροστ, αλλά ο μάνατζέρ του «Σουίφτυ» Λαζάρ (Τόμπι Τζόουνς) του εξασφαλίζει το απαραίτητο κίνητρο, μια χρηματική αμοιβή που δε μπορεί ν' αρνηθεί.

Για τον βρετανό δημοσιογράφο είναι θέμα επιβίωσης ή ολοκληρωτικής ήττας και βουτιάς στα χρέη. Για τον αμερικανό πολιτικό είναι μια φαινομενικά εύκολη περίπτωση επικοινωνιακής νίκης, αλλά ζωτικής σημασίας για την επιστροφή του στο πολιτικό προσκήνιο. Οι δυο τους θ' αναμετρηθούν μέχρι ένα σημείο που δεν περίμεναν ποτέ ότι θα έφταναν...

Οι έκτακτοι συνεργάτες του Ντέιβιντ Φροστ -που ενσαρκώνονται εδώ πέρα από εξαιρετικούς καρατερίστες όπως ο Όλιβερ Πλατ κι ο Σαμ Ρόκγουελ- δεν είχαν εμπιστοσύνη ότι εκείνος θα ήταν ο άνθρωπος που θ' ανάγκαζε τον Νίξον σε εγκάρδια απολογία. Η αμφιβολία τους, η βιασύνη να καταδικαστεί ο «κακός» συντηρητικός και η περιφρόνηση που έκρυβαν για το πρόσωπο του υποψήφιου «λυτρωτή» του αμερικάνικου λαού φέρνουν τον Φροστ ακόμα πιο κοντά στον Νίξον, τον καθιστούν άμεσο ανταγωνιστή του στο ρόλο του άνδρα που απ' τη μία στιγμή στην άλλη, ξέμεινε από οπαδούς και πρέπει να χτίσει την εικόνα του νικητή απ' την αρχή. Ο ένας υποβαθμίζεται σταδιακά, παύει να θωρακίζεται πίσω απ' την εικόνα του σκληρού πολιτικού ανδρός κι ο άλλος αναβαθμίζεται, παίρνει πιο σοβαρά το ρόλο και τον εαυτό του. Κάπου στη μέση συναντώνται και μονομαχούν για την καρδιά των εκατομμυρίων θεατών. Και νικητής, είναι το άθλημα!
 
[Δείτε το trailer της ταινίας]

Όλη αυτή τη σπάνια έκλαμψη ειλικρινούς επικοινωνίας δημοσιογράφου και πολιτικού, σκιαγραφεί εξαιρετικά ο Μόργκαν -ακόμη και με τη μικρή δόση μυθοπλασίας που επιλέγει να παρεμβάλλει- κι αφηγείται με άψογο κινηματογραφικό τρόπο ο Ρον Χάουαρντ, ξεπλένοντας πολλές απ' τις πρότερες γλυκανάλατες αμαρτίες του. Γυρίζει στ' αυθεντικά μέρη, δίνει ντοκιμαντερίστικο τόνο όταν χρειάζεται και αφήνει τις δραματικές στιγμές να εξελιχθούν χωρίς να εκβιάζει συναισθήματα. Ο Μάικλ Σιν δίνει με τον Φρανκ Λανγκέλα μια μάχη αντίστοιχη εκείνης των χαρακτήρων τους και είναι η βαρύτητα του ρόλου που παρέχει στον δεύτερο το σαφές προβάδισμα. Οι ίδιοι ηθοποιοί άλλωστε, έπαιξαν και στο θεατρικό κι έτσι είναι απόλυτα εξοικειωμένοι, κάνοντας τη δουλειά του σκηνοθέτη τους περίπατο. Ο Λανγκέλα, που πιθανότατα θα πάρει το Όσκαρ απ' τα χέρια του Σον Πεν (Milk), δε μιμείται απλώς, αλλά φτιάχνει έναν δικό του Νίξον, ενώ οι υπόλοιποι -μέχρι κι ο άκαμπτος Κέβιν Μπέικον- χτίζουν γύρω απ' το κεντρικό δίδυμο μια αυθεντική ατμόσφαιρα έντασης και αγωνίας για την τελική έκβαση.

Το «Frost/Nixon» είναι μια εξαιρετική ταινία, που δεν πατά απλώς στη σπουδαιότητα και το ενδιαφέρον που διαθέτει το πραγματικό ιστορικό γεγονός, αλλά αποτελεί μια ανεξάρτητη δημιουργία με δική της ψυχή και σκέψη.

Βγαίνουν ακόμη:
- Το εξαιρετικό «12» του Νικίτα Μιχάλκοφ, όχι απλώς ένα ριμέικ του «12 Angry Men» του Σίντνεϋ Λιούμετ στη σημερινή Ρωσία, αλλά και μια επέκταση ολόκληρης της συλλογιστικής εκείνης της εκπληκτικής κλασικής ταινίας.
- Το πολύ καλό κι επίκαιρο δράμα «Go With Peace Jamil», η «Σκόνη του Χρόνου» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, το αμερικάνικο θρίλερ «Killshot», το επιτηδευμένο, δήθεν ιστορικό «Defiance», το αχρείαστο «Pink Panther 2» και η ιταλική ρομαντική κομεντί... «Έρωτας με το Ζόρι».