Η υπέροχη «Λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων»

του Δημήτρη Παπαλεωνίδα

O Μισέλ Μαρινί (ο οποίος κρατά τον ρόλο του αφηγητή στο μυθιστόρημα του J.M. Guenassia) είναι δώδεκα ετών, μαθητής του φημισμένου γυμνασίου HENRY IV, στο Παρίσι του 1959. Η εποχή του ροκ-εν-ρολ και του Πολέμου της Αλγερίας. Ερασιτέχνης φωτογράφος, φανατικός βιβλιοφάγος – μόλις έχει ανακαλύψει τον Καζαντζάκη - συστηματικός κοπανατζής από το σχολείο και το σπίτι, συναντιέται με τους φίλους του για να παίξουν ποδοσφαιράκι στο μπιστρό "Balto". Στην γεμάτη καπνούς πίσω αίθουσα του μπιστρό θα γνωρίσει τα μέλη της σκακιστικής λέσχης, που αποτελείται κυρίως από πολιτικούς πρόσφυγες από την Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια.

Ο Ίγκορ, ο Λεονίντ, ο Σάσα, ο Ίμρε, ο Γρηγόρης και η υπόλοιπη παρέα είναι άνθρωποι, που εγκατέλειψαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, τις οικογένειές τους, πρόδωσαν τα ιδανικά και τα πιστεύω τους. Άντρες σκιές, άφραγκοι, με μοναδική έγνοια την επιβίωση, σε αντίθεση με τα εξέχοντα μέλη της λέσχης, που είναι ο Ζοσέφ Κεσέλ – συγγραφέας του βιβλίου «Η Ωραία της Ημέρας» και ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ, ο σημαντικότερος υπαρξιακός φιλόσοφος του 20ου αιώνα, ο οποίος συχνά χαρτζηλικώνει τα άλλα μέλη της σκακιστικής λέσχης.

Ποιο μυστικό ενώνει όλους αυτούς τους ανθρώπους;

Καθώς λοιπόν ο Μισέλ μέσα από τις αφηγήσεις των μελών της σκακιστικής λέσχης, ανακαλύπτει το ροκ΄ν΄ρολ, τον έρωτα, την τέχνη της φωτογραφίας, την προδοσία των ιδανικών και τα ανθρώπινα δράματα, που προκάλεσαν οι κυρίαρχες ιδεολογίες τον 20ο αιώνα, την ίδια περίοδο αντιμετωπίζει τα δικά του προσωπικά και οικογενειακά προβλήματα.

Ο γάμος των γονιών του διαλύεται, ο αδελφός του λιποτακτεί από τον γαλλικό στρατό, ενώ υπηρετούσε στο μέτωπο της Αλγερίας, αντιδρώντας στις χωρίς νόημα και τέλος σφαγές, αφού έχει ήδη με επιστολές του «καταγγείλει» την αντίθεση του με το κοινωνικό – πολιτικό αδιέξοδο της εποχής του, με λόγια όπως: «πρέπει να τα τινάξουμε όλα στον αέρα… έγιναν επαναστάσεις και πόλεμοι… κυβερνήσεις ανατράπηκαν τίποτα δεν αλλάζει… οι πλούσιοι παραμένουν πλούσιοι και οι φτωχοί παραμένουν φτωχοί… όσο δεν κάνουμε μία νέα επανάσταση και δεν καρατομούμε αυτούς που έχουν σφετεριστεί την οικονομική εξουσία, θα είμαστε όλο λόγια». Ο συγγραφέας συνδέει το παρελθόν με το μέλλον, τα ριζοσπαστικά μηνύματα της Γαλλικής Επανάστασης με τα κοινωνικά και πολιτικά αιτήματα του Μάη του ’68, που πλησιάζει γοργά, ως φυσική συνέπεια των αυθαιρεσιών της κάθε μορφής εξουσίας σε ανθρώπους και λαούς.

Τελικά ο Μισέλ θα ανακαλύψει το μυστικό αυτών των ανθρώπων και η γνώση αυτή, θα αλλάξει για πάντα η ζωή του. Είναι όλοι τους Αθεράπευτα Αισιόδοξοι.

Πορτρέτο μιας γενιάς, λεπτομερής αναπαράσταση μιας εποχής, γλυκόπικρο χρονικό μιας εφηβείας: ο γεννημένος στο Αλγέρι το 1950, μεγαλωμένος στην Γαλλία του Ντε Γκωλ, δικηγόρος στο επάγγελμα, Jean-Michel Guenassia γράφει ένα μυθιστόρημα, που εντυπωσιάζει τόσο με την ευρύτητα του θέματος, που πραγματεύεται όσο και με τη αυθεντικότητα, που αναδίδεται από τις σελίδες του.

Ιδιαίτερη σημασία για τον υποψήφιο αναγνώστη έχει το γεγονός πως τιμήθηκε με το βραβείο Γκονκούρ, το οποίο δίνουν οι μαθητές των γαλλικών λυκείων.

Το εξαιρετικό αυτό βιβλίο δεν διεκδικεί δάφνες μιας "υψηλής" λογοτεχνικής γλώσσας, αλλά την ίδια στιγμή κατορθώνει να προκαλεί συγκίνηση, εξαιτίας κυρίως της ικανότητας του να δένει τη μία ιστορία με την άλλη δημιουργώντας με συνέπεια μια κουρδισμένη στην εντέλεια μυθιστορηματική εικόνα. Η ένταση, δε, ενός αμείωτου πεζογραφικού ρυθμού, έχει ως αποτέλεσμα οι 693 σελίδες του να διαβάζονται απνευστί.