Μαθαίνοντας την ιστορία του ελληνικού κράτους

Οι τίτλοι των βιβλίων που απευθύνονται στον απλό λάτρη της ιστορίας και όχι στον μυημένο ιστοριοδίφη, αυξάνονται και πλουτίζουν με "προσιτή επιστημονικότητα" την ελληνική βιβλιογραφία. Παίρνοντας αποστάσεις από τις εξαντλητικές εξιστορήσεις μεγάλων και πολύτομων έργων, οι συνοπτικές αυτές αφηγήσεις, προσφέρονται για «χαλαρή» ανάγνωση. Παρά τα κοινά τους γνωρίσματα, το συνηθέστερο είναι να εμφανίζουν αρκετές και σημαντικές μεταξύ τους διαφορές. Έτσι συμβαίνει και στην περίπτωση αυτή.

Το «η Σύντομη ιστορία του ελληνικού κράτους» και το «Κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας» που κυκλοφόρησαν τους τελευταίους λίγους μήνες ανήκουν σε αυτή την κατηγορία ιστορικών βιβλίων: Από αυτά μπορείς να μάθεις, να αποκτήσεις γνώση, αλλά όχι να… εξεταστείς στο αντικείμενο που πραγματεύονται.

«Τα κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας- Η διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους 18ος- 20ος αιώνας»

Το βιβλίο του oικονομολόγου Κώστα Κωστή έχει ένα μεγάλο προσόν για ιστορικό βιβλίο: διαβάζεται εύκολα. Η συγκεκριμένη αρετή δεν έχει και καθόλου να κάνει με την επιμέλεια του συγγραφέα ούτε με την επιστημονική του επάρκεια, αλλά με το συγγραφικό του ταλέντο. Ο συγγραφέας των Κακομαθημένων Παιδιών της Ιστορίας πετυχαίνει να μην χάνει την επαφή του με τα τεκμήρια, χωρίς να αποστειρώνει τη γλώσσα του – τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος της εργασίας του.

Η εξιστόρηση είναι στρωτή και ο χωρισμός των ενοτήτων ακολουθεί λίγο- πολύ τα highlights της πολιτικής ιστορίας, ενώ ενδιαφέρον έχουν τα υποκεφάλαια όπου παρουσιάζονται γεγονότα που δεν έχουμε συνηθίσει να τα βλέπουμε να παραβάλλονται μεταξύ τους.

Ο Κώστας Κωστής δεν δίνει έμφαση ούτε στις ημερομηνίες ούτε στις ονομασίες των γεγονότων. Προτιμά να περιγράφει τη δυναμική του ιστορικού συμβάντος και να εκθέτει τον ρόλο του στην αλληλουχία των εξελίξεων. Έτσι, το ιστορικό συμβάν ξελαφρώνεται από το βάρος του να αποτελεί πληροφορία- με ό,τι αυτό σημαίνει για την πληρότητα των εξιστορούμενων- και παρουσιάζεται μόνο με την ευθύνη που έχει απέναντι στην ιστορία.

Η θεματική του βιβλίου φτάνει ως το σήμερα και αυτό σημαίνει ότι ο συγγραφέας πήρε ένα ρίσκο με, όπως αναμενόταν, αμφισβητούμενα αποτελέσματα: Πρόκειται για την εξιστόρηση θεμάτων της πρόσφατης ιστορίας που περιλαμβάνουν και την χρηματοοικονομική περιπέτεια της χώρας. Με τον τρόπο αυτόν από τη μια γεφυρώνεται η απόσταση ανάμεσα σε απώτερες και σε σημερινές πτυχές της ιστορίας, με τη χρήση κοινών τρόπων παρατήρησης και παρόμοιου ύφους παρουσίασης. Από την άλλη ο συγγραφέας δεν καταφέρνει να αποφύγει την παγίδα του «χρωματισμού» των όσων συμβαίνουν σήμερα παρά τις προσπάθειες αντικειμενικότητας που μοιάζουν ειλικρινείς.

Η τσιμπημένη τιμή δικαιολογείται από τον όγκο των σελίδων και την ποιότητα της έκδοσης παρά τα, αρκετούτσικα για ιστορικό βιβλίο, ορθογραφικά της λάθη.

Κώστας Κωστής- Τα κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας
εκδόσεις Πόλις
σελ. 890
τιμή: 28€

«Σύντομη ιστορία του Ελληνικού κράτους»

Ο Βασίλης Κρεμμυδάς είναι γνωστός πανεπιστημιακός και οι επιστημονικές του περγαμηνές δεν είναι προς αμφισβήτηση. Ωστόσο, το «Σύντομη Ιστορία του Ελληνικού Κράτους» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καλλιγράφος, είναι ένα πολύ λίγο επιστημονικό βιβλίο. Όχι γιατί τα όσα αναφέρει είναι ανακριβή, αλλά γιατί δεν είχε την πρόθεση να περιλάβει στο έργο και την επιστημονική τους τεκμηρίωση.

Περισσότερο από μια γραπτή πραγματεία που απευθύνεται στον μυημένο λάτρη της ιστορίας, το βιβλίο μοιάζει με μια ομιλία προς φοιτητές που αναζητούν μια πρώτη και συμπιεσμένη γενική γνώση. Ως τέτοιο, διαβάζεται εξαιρετικά εύκολα και σπάνια σκοντάφτει σε τεχνικά ζητήματα της ιστορικής μνήμης.

Χρονικά καλύπτει την προεπαναστατική περίοδο και φτάνει έως την οκταετία Σημίτη. Ο πολιτικός του προσανατολισμός είναι αυτό που θα λέγαμε «δημοκρατικός», χωρίς αυτό να πλήττει εμφανώς την αντικειμενικότητά του.

Βασίλης Κρεμμυδάς- Σύντομη ιστορία του Ελληνικού Kράτους
Εκδόσεις Kαλλιγράφος 
σελ. 205
τιμή: 14,90€