Γκάρι Κασπάροφ: Είναι η ζωή μια παρτίδα σκάκι;

Στη γενιά αυτών που είναι κάτω των σαράντα ετών το όνομα του Γκάρι Κασπάροφ είναι συνώνυμο με το σκάκι. Ήταν με δυο λόγια ό,τι ήταν ο Μάικλ Τζόρνταν για το μπάσκετ και ο Μαραντόνα για το ποδόσφαιρο: Ο "σταρ" των 64 ασπρόμαυρων τετραγώνων.

Το 2005 ο Γκάρι Κασπάροφ αποφάσισε να εγκαταλείψει το αγωνιστικό σκάκι αφήνοντας ωστόσο το όνομά του στη λίστα με τους πλέον αναγνωρίσιμους αθλητές σήμερα.
 


Σε ηλικία 41 ετών, έχοντας στο ενεργητικό του την απώλεια του τίτλου του παγκόσμιου πρωταθλητή, αλλά και μια επονείδιστη ήττα από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή Deep Thought- η οποία κατά πολλούς ήταν απλώς επιχειρηματικός ελιγμός- ο «Βασιλιάς» αποφάσισε να ασχοληθεί με… την πολιτική.

Δεν άργησε να κηρύξει τον πόλεμο στο καθεστώς του δημοφιλούς Πούτιν και να διεκδικεί τη θέση της μοναδικής αντιπολίτευσης στη Ρωσία.

Το «Η ζωή είναι μια παρτίδα σκάκι» που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη είναι μια από τις μετά- σκακιστικές συγγραφικές απόπειρες του πρώην παγκόσμιου πρωταθλητή, που έχει ήδη εκδόσει πλειάδα σκακιστικών βιβλίων.

Στο βιβλίο επιχειρείται ο παραλληλισμός της καθημερινής ζωής με το παιχνίδι του σκακιού. Είναι από τους λογικούς παραλληλισμούς που αρκετές φορές θα μπορούσε κανείς να κάνει σε διάφορες ευκαιρίες της ζωής του, αλλά που δε νομίζω ότι λάμπει με την ευστάθειά τους στις περισσότερες από τις περιπτώσεις που το δοκιμάζει ο συγγραφέας.

Εδώ πρέπει να αναφέρω ότι διάκειμαι ούτως ή άλλως αρνητικά έναντι των συγγραμμάτων «αυτοβελτίωσης» με συμβουλές του τύπου «κάνε κάθε βράδυ μια ανασκόπηση της ημέρας για να δεις ποιες είναι οι αδυναμίες σου», «να κάνεις κάθε ημέρα ένα πράγμα που φοβάσαι» και λοιπές αμερικανιές που παραπέμπουν σε φτηνές εκδόσεις πωλούμενες ως επί το πλείστον σε περίπτερα, ή σε κομπογιαννίτικη ψυχολογία για τις μάζες.

Το «Η ζωή είναι μια παρτίδα σκάκι» είναι μια προσπάθεια που φλερτάρει έντονα με αυτού του τύπου τα βιβλία. Δεν ξεπέφτει ποτέ όμως ποτέ σε αυτή την κατηγορία, όχι επειδή ο Κασπάροφ ξέρει τη ζωή, αλλά επειδή ξέρει σκάκι. Αυτό εξασφαλίζει ότι τουλάχιστον κατά το ήμισυ το βιβλίο μιλά για πράγματα που ο συγγραφέας του γνωρίζει.

Και αυτό το κάνει καλά. Προσωπικά απόλαυσα τις ιστορίες «των παρασκηνίων» πίσω από τις κορυφαίες σκακιστικές αναμετρήσεις των τελευταίων ετών του εικοστού αιώνα (ξεχωρίζουν βεβαίως αυτές με τον Κάρποφ), αλλά και άγνωστα χαρακτηριστικά παλαιότερων παγκόσμιων πρωταθλητών, των οποίων ο Κασπάροφ έχει φιλοτεχνήσει ένα αρκετά πλήρες προφίλ.

Εν ολίγοις, θεωρώ ότι ο Κασπάροφ προσπαθεί να «πουλήσει» την απάντηση στην ερώτηση που, όπως ομολογεί και ο ίδιος, είναι η συχνότερη που τού απευθύνεται: «Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας σας;». Επίσης φιλοδοξεί να καταδείξει πως η συγκροτημένη σκέψη, την οποία διαθέτει ένας σκακιστής, μπορεί να είναι πολύτιμη σε διοικητικές δραστηριότητες όπως η επιχειρηματικότητα και η πολιτική- για να μην ξεχνιόμαστε.

Δε θα έλεγα ότι τα καταφέρνει απολύτως, αλλά εγώ «καταβρόχθισα» το βιβλίο μέσα σε δύο ημέρες, και ως εκ τούτου δεν θα μπορούσα να πω ότι δεν είναι μια καλή αγορά.

Δημήτρης Γλύστρας

Γκάρι Κασπάροφ
«Η ζωή είναι μια παρτίδα σκάκι»
Εκδόσεις Πατάκη
Σελίδες: 365
Τιμή: 21 ευρώ