Οι Χartες μας πάνε βόλτα σε σπίτια διάσημων καλλιτεχνών της Αθήνας
Πού έμεναν ο Χατζιδάκις, ο Ελύτης, ο Σεφέρης, ο Σουρής; Μια καταπληκτική σελίδα του Instagram χαρτογραφεί… σπίτια και τέχνες.
της Ηρώς Κουνάδη
Αν μέναμε στο Λονδίνο, ή στο Παρίσι, τα σπίτια όπου έμειναν ποιητές, μουσικοί, συγγραφείς και καλλιτέχνες, θα τα ξέραμε από τους ταξιδιωτικούς οδηγούς, τις ξεναγήσεις και τα πλήθη τουριστών που θα συνέρρεαν στις πόρτες τους. Στα καθ’ ημάς, έχουμε τους Χartες, αυτή την φανταστική σελίδα που έφτιαξε στο Instagram η ηθοποιός Αμαλία Καβάλη, και η οποία στην κυριολεξία χαρτογραφεί σπίτια διάσημων καλλιτεχνών στις γειτονιές της Αθήνας.
Κοίτα, ας πούμε, αυτόν τον χάρτη, με τα σπίτια της «Αιολικής Σχολής» της Γενιάς του ’30: Στην Ορμηνίου 3 έμενε ο Στρατής Δούκας, στην Ηροδότου 5 ήταν το τελευταίο σπίτι του Ηλία Βενέζη, στην Ερεσσού 59 ζούσε ο Στράτης Μυριβήλης, στη Σπυρίδωνος Τρικούπη 54 ο Ηλίας Βενέζης, στη Βιζυηνού 16 ο Φώτης Κόντογλου. «Κόντογλου και Δούκας συμμαθητές στη Μικρασία» διαβάζουμε στο ποστ. «Γεννημένοι την ίδια χρονιά. Συγκατοίκησαν ως φοιτητές αργότερα στην Αθήνα σε κάποιο σπίτι στη Νεάπολη εξαρχείων. Ο Βενέζης 9 χρόνια μικρότερος τους, γεννημένος και αυτός στο Αϊβαλί. Μυριβήλης το τελευταίο μέλος της ομάδας αλλά μεγαλύτερος όλων, γεννημένος στη Λέσβο. Από αυτόν ξεκίνησε η πρώτη καλλιτεχνική συντροφιά τους «η Λεσβιακή άνοιξη», αυτός τους παρότρυνε να γράψουν τα βιώματα τους».
Σε αυτές τις φωτογραφίες από την Καισαριανή βλέπουμε τα δύο σπίτια όπου έζησε ο Μάριος Χάκκας, στη Σμύρνης 37 (από 1935 ως το 1954) και στη Γεωργίου Παπανδρέου 89 (1961-1972). «Χτύπησα στο γείτονα του πίσω σπιτιού και άνοιξε άφοβος. Άλλαξε ναι λέει η αρίθμηση όταν χτίστηκαν οι εργατικές κατοικίες και ναι ήταν το 49 παλιά αλλά δε θυμάται κάποιον Χάκκα. Τον Χάκκα ποιητή και πεζογράφο που έγραψε ό,τι έγραψε σε 6 χρόνια μέσα, που είδε τους φίλους του στην κατοχή να σκοτώνονται, που ήταν στην εξορία και έκανε και φυλακή τέσσερα χρόνια, που δεν έβρισκε δουλειά λογω πιστοποιητικού φρονημάτων, μα που ούτε με το κόμμα τα είχε καλά, που δούλευε σε πρατήριο εργοστασίου πλαστικών και έγραφε ποιήματα ανάμεσα σε τιμολόγια, που τον χτύπησε ο καρκίνος μες στη χούντα και πέρασε για πάντα στο σκοτάδι μολις στα 41 του χρόνια. Αν ζούσε σήμερα θα ήταν 90. Τόσες βόλτες έχω κάνει σε γειτονιές πιο καλά διατηρημένες και έχουν παραδωθεί το ένα μετά το άλλο τα σπίτια των καλλιτεχνών στην αντιπαροχή και να εδώ που έπεσε η μεγάλη σκούπα και σώζονται ίσα ίσα ένα δυο να είναι μέσα το σπίτι του Χάκκα. Λες κι έχει η Καισαριανή καρδιά και είπε αυτό το παιδί της που τόσο γρήγορα γκρεμίστηκε η ζωή του να του κρατήσει λίγο πιο πολύ το σπίτι όρθιο» διαβάζουμε στο ποστ.
Εδώ, χωρίς λόγια, έχουμε το σπίτι όπου έζησε από το 1962 ως το 1996 ο Οδυσσέας Ελύτης, στο 23 της οδού Σκουφά στο Κολωνάκι.
Στο Μεταξουργείο, και συγκεκριμένα στη Λεωνίδου 74, γεννήθηκε ο Τάσος Λειβαδίτης, ο οποίος έμενε μέχρι τον θάνατό του στην Αχαρνών 35. Σε ένα σπίτι σχεδόν δίπλα σε αυτό της Λεωνίδου, θα γεννηθεί 21 χρόνια αργότερα η Βίκυ Μοσχολιού, ενώ στην ίδια γειτονιά, τρεις δρόμους παρακάτω, θα πεθάνει από υπερβολική δόση στο σπίτι της μητέρας της η Κατερίνα Γώγου.
Ο Μίλτος Σαχτούρης και ο Νίκος Εγγονόπουλος έζησαν μεγάλο μέρος της ζωής τους σε υπόγεια. Για τον Εγγονόπουλο, συγκεκριμένα, διαβάζουμε πως «τον έκρυβε σε ένα υπόγειο ο Εμπειρίκος μέχρι να φύγουν οι Γερμανοί, γιατί τον καταδίωξαν για το ‘Μπολιβάρ’». Στο παρακάτω ποστ βλέπουμε τα σπίτια όπου έμεινε ο Εγγονόπουλος, στο 12 της οδού Κυψέλης, και στο 69 της Αναγνωστοπούλου, και το σπίτι του Μίλτου Σαχτούρη, στη γωνία Ίμβρου και Πατησίων. Σκρόλαρε όμως και τις υπόλοιπες φωτογραφίες, έχει κι άλλες… υπόγειες εκπλήξεις.
Στο Παγκράτι μας πηγαίνει βόλτα το επόμενο ποστ, όπου είναι μαζεμένοι πολλοί: Άγρας 21 έμενε ο Γιώργος Σεφέρης, Σπύρου Μερκούρη 27 ο Κώστας Βάρναλης, και σε δύο διαφορετικά σπίτια, Βασιλέως Κωσταντίνου 46 και Φωκιανού 44, ο Μάνος Χατζηδάκις –σε ένα από τα δύο υπάρχει ακόμα και το κουδούνι, γράφει «Μ. Χατζιδάκις 1ος».
«Ο Σουρής ήταν φανατικός εξαρχειώτης. Νοίκιαζε πάντα στην ίδια γειτονιά» διαβάζουμε στο επόμενο ποστ. Τα σπίτια του είναι δύσκολο να ταυτοποιηθούν, γιατί η αρίθμηση στη γειτονιά έχει αλλάξει άρδην. Στους χάρτες που ακολουθούν, όμως, θα δεις κάποιες πιθανές διευθύνσεις. Και ακόμα πιο ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία: «Θρυλικό το φιλολογικό σαλόνι του οποίου οι θαμώνες έλεγαν πως είχε περάσει τα όρια του «σαλονιού» και είχε γίνει «πανδοχείο». Λέγεται πως τόσο έντονη ήταν η συνήθεια να πηγαίνουν στο Σπίτι του Σουρή που συνέχισαν και αφότου πέθανε (!). Εκεί, αρχικά έπαιζαν χαρτιά, μετά διάβαζαν κομμάτια από το έργο που δούλευε ο καθένας και μετά λέει κάποιες φορές καλούσαν πνεύματα. Με το πρόσχημα ότι το έκανε το πνεύμα έστηναν άπειρες φάρσες μεταξύ τους. Υπήρχε και πρόγραμμα για την έκδοση του Ρωμηού, Τρίτη-Τετάρτη-Πέμπτη απομονωνόταν με τις εφημερίδες της εποχής στο γραφείο του και το απόγευμα της Πέμπτης κατέβαινε στο σαλόνι όπου όλοι ήταν καλεσμένοι, τους διάβαζε τι είχε γράψει, έπαιρνε feedback, ανέβαινε διόρθωνε και έστελνε στο τυπογραφείο».
Αν μέναμε στο Λονδίνο, ή στο Παρίσι, τα σπίτια όπου έμειναν ποιητές, μουσικοί, συγγραφείς και καλλιτέχνες, θα τα ξέραμε από τους ταξιδιωτικούς οδηγούς, τις ξεναγήσεις και τα πλήθη τουριστών που θα συνέρρεαν στις πόρτες τους. Στα καθ’ ημάς, έχουμε τους Χartες, αυτή την φανταστική σελίδα που έφτιαξε στο Instagram η ηθοποιός Αμαλία Καβάλη, και η οποία στην κυριολεξία χαρτογραφεί σπίτια διάσημων καλλιτεχνών στις γειτονιές της Αθήνας.
Κοίτα, ας πούμε, αυτόν τον χάρτη, με τα σπίτια της «Αιολικής Σχολής» της Γενιάς του ’30: Στην Ορμηνίου 3 έμενε ο Στρατής Δούκας, στην Ηροδότου 5 ήταν το τελευταίο σπίτι του Ηλία Βενέζη, στην Ερεσσού 59 ζούσε ο Στράτης Μυριβήλης, στη Σπυρίδωνος Τρικούπη 54 ο Ηλίας Βενέζης, στη Βιζυηνού 16 ο Φώτης Κόντογλου. «Κόντογλου και Δούκας συμμαθητές στη Μικρασία» διαβάζουμε στο ποστ. «Γεννημένοι την ίδια χρονιά. Συγκατοίκησαν ως φοιτητές αργότερα στην Αθήνα σε κάποιο σπίτι στη Νεάπολη εξαρχείων. Ο Βενέζης 9 χρόνια μικρότερος τους, γεννημένος και αυτός στο Αϊβαλί. Μυριβήλης το τελευταίο μέλος της ομάδας αλλά μεγαλύτερος όλων, γεννημένος στη Λέσβο. Από αυτόν ξεκίνησε η πρώτη καλλιτεχνική συντροφιά τους «η Λεσβιακή άνοιξη», αυτός τους παρότρυνε να γράψουν τα βιώματα τους».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Σε αυτές τις φωτογραφίες από την Καισαριανή βλέπουμε τα δύο σπίτια όπου έζησε ο Μάριος Χάκκας, στη Σμύρνης 37 (από 1935 ως το 1954) και στη Γεωργίου Παπανδρέου 89 (1961-1972). «Χτύπησα στο γείτονα του πίσω σπιτιού και άνοιξε άφοβος. Άλλαξε ναι λέει η αρίθμηση όταν χτίστηκαν οι εργατικές κατοικίες και ναι ήταν το 49 παλιά αλλά δε θυμάται κάποιον Χάκκα. Τον Χάκκα ποιητή και πεζογράφο που έγραψε ό,τι έγραψε σε 6 χρόνια μέσα, που είδε τους φίλους του στην κατοχή να σκοτώνονται, που ήταν στην εξορία και έκανε και φυλακή τέσσερα χρόνια, που δεν έβρισκε δουλειά λογω πιστοποιητικού φρονημάτων, μα που ούτε με το κόμμα τα είχε καλά, που δούλευε σε πρατήριο εργοστασίου πλαστικών και έγραφε ποιήματα ανάμεσα σε τιμολόγια, που τον χτύπησε ο καρκίνος μες στη χούντα και πέρασε για πάντα στο σκοτάδι μολις στα 41 του χρόνια. Αν ζούσε σήμερα θα ήταν 90. Τόσες βόλτες έχω κάνει σε γειτονιές πιο καλά διατηρημένες και έχουν παραδωθεί το ένα μετά το άλλο τα σπίτια των καλλιτεχνών στην αντιπαροχή και να εδώ που έπεσε η μεγάλη σκούπα και σώζονται ίσα ίσα ένα δυο να είναι μέσα το σπίτι του Χάκκα. Λες κι έχει η Καισαριανή καρδιά και είπε αυτό το παιδί της που τόσο γρήγορα γκρεμίστηκε η ζωή του να του κρατήσει λίγο πιο πολύ το σπίτι όρθιο» διαβάζουμε στο ποστ.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Εδώ, χωρίς λόγια, έχουμε το σπίτι όπου έζησε από το 1962 ως το 1996 ο Οδυσσέας Ελύτης, στο 23 της οδού Σκουφά στο Κολωνάκι.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στο Μεταξουργείο, και συγκεκριμένα στη Λεωνίδου 74, γεννήθηκε ο Τάσος Λειβαδίτης, ο οποίος έμενε μέχρι τον θάνατό του στην Αχαρνών 35. Σε ένα σπίτι σχεδόν δίπλα σε αυτό της Λεωνίδου, θα γεννηθεί 21 χρόνια αργότερα η Βίκυ Μοσχολιού, ενώ στην ίδια γειτονιά, τρεις δρόμους παρακάτω, θα πεθάνει από υπερβολική δόση στο σπίτι της μητέρας της η Κατερίνα Γώγου.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ο Μίλτος Σαχτούρης και ο Νίκος Εγγονόπουλος έζησαν μεγάλο μέρος της ζωής τους σε υπόγεια. Για τον Εγγονόπουλο, συγκεκριμένα, διαβάζουμε πως «τον έκρυβε σε ένα υπόγειο ο Εμπειρίκος μέχρι να φύγουν οι Γερμανοί, γιατί τον καταδίωξαν για το ‘Μπολιβάρ’». Στο παρακάτω ποστ βλέπουμε τα σπίτια όπου έμεινε ο Εγγονόπουλος, στο 12 της οδού Κυψέλης, και στο 69 της Αναγνωστοπούλου, και το σπίτι του Μίλτου Σαχτούρη, στη γωνία Ίμβρου και Πατησίων. Σκρόλαρε όμως και τις υπόλοιπες φωτογραφίες, έχει κι άλλες… υπόγειες εκπλήξεις.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στο Παγκράτι μας πηγαίνει βόλτα το επόμενο ποστ, όπου είναι μαζεμένοι πολλοί: Άγρας 21 έμενε ο Γιώργος Σεφέρης, Σπύρου Μερκούρη 27 ο Κώστας Βάρναλης, και σε δύο διαφορετικά σπίτια, Βασιλέως Κωσταντίνου 46 και Φωκιανού 44, ο Μάνος Χατζηδάκις –σε ένα από τα δύο υπάρχει ακόμα και το κουδούνι, γράφει «Μ. Χατζιδάκις 1ος».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
«Ο Σουρής ήταν φανατικός εξαρχειώτης. Νοίκιαζε πάντα στην ίδια γειτονιά» διαβάζουμε στο επόμενο ποστ. Τα σπίτια του είναι δύσκολο να ταυτοποιηθούν, γιατί η αρίθμηση στη γειτονιά έχει αλλάξει άρδην. Στους χάρτες που ακολουθούν, όμως, θα δεις κάποιες πιθανές διευθύνσεις. Και ακόμα πιο ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία: «Θρυλικό το φιλολογικό σαλόνι του οποίου οι θαμώνες έλεγαν πως είχε περάσει τα όρια του «σαλονιού» και είχε γίνει «πανδοχείο». Λέγεται πως τόσο έντονη ήταν η συνήθεια να πηγαίνουν στο Σπίτι του Σουρή που συνέχισαν και αφότου πέθανε (!). Εκεί, αρχικά έπαιζαν χαρτιά, μετά διάβαζαν κομμάτια από το έργο που δούλευε ο καθένας και μετά λέει κάποιες φορές καλούσαν πνεύματα. Με το πρόσχημα ότι το έκανε το πνεύμα έστηναν άπειρες φάρσες μεταξύ τους. Υπήρχε και πρόγραμμα για την έκδοση του Ρωμηού, Τρίτη-Τετάρτη-Πέμπτη απομονωνόταν με τις εφημερίδες της εποχής στο γραφείο του και το απόγευμα της Πέμπτης κατέβαινε στο σαλόνι όπου όλοι ήταν καλεσμένοι, τους διάβαζε τι είχε γράψει, έπαιρνε feedback, ανέβαινε διόρθωνε και έστελνε στο τυπογραφείο».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
