Η Νεστάνη είναι το τέλειο χωριό που δεν έχεις πάει

Φωλιασμένη στην καταπράσινη κοιλάδα που απλώνεται στα πόδια του Αρτεμισίου, η Νεστάνη είναι από εκείνα τα χωριά που προσπερνάς στους κόμβους της Εθνικής οδού, μέχρι να τα ερωτευτείς την πρώτη φορά που η περιέργεια θα σε νικήσει και θα αποφασίσεις να κάνεις την παράκαμψη στο δρόμο για αλλού. Ή που κάποιος (εμείς, καλή ώρα) θα κάνει την παράκαμψη για σένα και θα έρθει να σου πει γιατί αξίζει να τη βάλεις στο πρόγραμμα των εξορμήσεων σου.

Ένα χωριό με ιστορία

Πόλη αρχαία ήταν η Νεστάνη, χτισμένη πάνω στο πέρασμα από την Αργολίδα στην Αρκαδία, και γι’ αυτό σημαντική, εκεί γύρω στον 5ο αιώνα π.Χ., κομπλέ με την ακρόπολη, τα τείχη της, τα ανάκτορα και το ιερό της Δήμητρας. Κατεστραμμένη από καιρό και εγκαταλελειμμένη τη βρίσκει ο Παυσανίας όταν περνά από δω τον 2ο αιώνα μ.Χ., και έτσι την καταγράφει στον πρώτο ταξιδιωτικό οδηγό της ανθρώπινης Ιστορίας.

Από τη Νεστάνη ήταν ο πρώτος υπουργός παιδείας της Ελλάδας, ο Ιωσήφ Ανδρούσης στην κυβέρνηση του Καποδίστρια, κατά κόσμον Αναγνώστης Καρώνης, μητροπολίτης στην Ανδρούσα της Μεσσηνίας (εξ ου και το Ανδρούσης) και ο άνθρωπος που διάβασε τον επικήδειο του Καποδίστρια.

Τρεισήμισι χιλιάδες κατοίκους αριθμούσε το χωριό το 1955, προτού το μεταναστευτικό ρεύμα στείλει τους περισσότερους στο Σικάγο, αλλά και στην Αυστραλία και τον Καναδά. Στην τελευταία απογραφή, του 2021, οι κάτοικοι της Νεστάνης ήταν 389.

Τσιπιανά λεγόταν το χωριό ως το 1927, που μας έπιασε ως χώρα η τάση της επιστροφής στις αρχαϊκές μας ρίζες και της αλλαγής κάθε τοπωνυμίου που ακουγόταν ύποπτα διαλεκτοτραφές. Από τους κήπους προέρχεται, αν αναρωτιέσαι, που τους είχε πολλούς η Νεστάνη. Το χαριτωμένο τσ- είναι ίδιον της τοπικής προφοράς που αντικαθιστά το κάπα στα πρότυπα της κρητικής.

Φωτό: elenkalo | Shutterstock

Τι έχει να δούμε εδώ;

Αν και, όπως στα περισσότερα χωριά της Ελλάδας, το νούμερο ένα αξιοθέατο είναι οι άσκοπες βόλτες στα δρομάκια της, ανάμεσα σε κεραμιδοσκέπαστα σπίτια και λουλουδιασμένες αυλές, στις στάσεις που θα κάνεις σημείωσε:

Την επιβλητική στο μέγεθός της εκκλησία της Ευαγγελίστριας, χτισμένη το 1840, που με την πρώτη ματιά θα σου φέρει στο νου τη Μητρόπολη της Αθήνας. Η τοπική παράδοση λέει πως τις δύο εκκλησίες τις σχεδίασε ο ίδιος αρχιτέκτονας, αν και η πληροφορία δεν επαληθεύεται, μιας που τα αρχικά σχέδια της Μητρόπολης ήταν του Θεόφιλου Χάνσεν, ενώ η Ευαγγελίστρια της Νεστάνης αποδίδεται στον αρχιτέκτονα Λάππα από το Ναύπλιο.

Το πέτρινο, διώροφο κτίριο του Δημοτικού Σχολείου, δωρεά του Ανδρέα Συγγρού και πανομοιότυπο με εννέα ακόμα τέτοια σχολεία σε όλη την Ελλάδα.

Το εξίσου πέτρινο αρχοντικό του Λέτσου, που χρονολογείται από το 1853 και αποτελεί σήμερα ένα από τα καλύτερα διατηρημένα αρχοντικά του χωριού.

Την Φιλίππειο Κρήνη, αλλιώς γνωστή και ως Πέρα Βρύση, που πήρε το επίσημο όνομά της όταν ο Φίλιππος της Μακεδονίας στρατοπέδευσε δίπλα της, μετά τη μάχη της Χαιρώνειας, το 338 π.Χ. Η κρήνη αναβλύζει κανονικότατα γάργαρο νερό μέχρι σήμερα, ενώ σε μια από τις εντοιχισμένες πλάκες της μπορείς ακόμα να διαβάσεις την απελευθερωτική επιγραφή ενός δούλου, σαν εκείνες που στόλιζαν και τα αρχαία θέατρα και άλλους δημόσιους χώρους τω καιρώ εκείνο.

Τον λόφο της Πανηγυρίστρας, ακριβώς πάνω από την κρήνη, όπου σώζονται τα ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης και ένα τμήμα από τα αρχαία τείχη της Νεστάνης. Ένα γραφικό, πέτρινο εκκλησάκι χτισμένο το 1930 ξεφυτρώνει ανάμεσα στα πεύκα του λόφου.

Τον επιβλητικό βράχο του Γουλά, επάνω στον οποίο αναβιώνει κάθε χρόνο το τοπικό έθιμο του Άη Γιώργη, όταν οι ντόπιοι με παραδοσιακές πουκαμίσες υφασμένες στον αργαλειό από ένα ύφασμα που λέγεται τρούπλα ανεβαίνουν με όργανα και τραγούδια στην κορυφή του λόφου για να μαζέψουν το αγριοσέλινο που φυτρώνει εκεί και να στολίσουν με αυτό τις γκλίτσες που κρατούν, συμβολίζοντας τον ερχομό της άνοιξης και την αναγέννηση της φύσης και της ζωής. Το έθιμο, όπως μας λέει ο κ. Μαργιώλας, γέννημα θρέμμα του χωριού και εμπνευστής της ομώνυμης ταβέρνας, συνδέεται με τα αρχαία Δημήτρια, που διοργανώνονταν εδώ προς τιμήν της θεάς Δήμητρας, με τις ρίζες του να χάνονται στα βάθη των χιλιετιών.

Την Μονή Γοργοεπηκόου, σκαρφαλωμένη στα 980 μέτρα, σε μια από τις καταπράσινες πλαγιές του Γουλά, ψηλά πάνω από τη Νεστάνη. Με την παλαιότερη γραπτή αναφορά στην ύπαρξή της να έρχεται από το μακρινό 1340, η μονή αξίζει οπωσδήποτε μια επίσκεψη, για την συγκλονιστική της θέα στο χωριό και την κοιλάδα που απλώνεται γύρω της, αλλά και για τους θρησκευτικούς και πολιτισμικούς θησαυρούς της, μεταξύ των οποίων η εικόνα της Παναγίας Γοργοεπηκόου, που η παράδοση την θέλει φιλοτεχνημένη από τον ίδιο τον Ευαγγελιστή Λουκά (αν και στην πραγματικότητα πρόκειται για έργο της Κρητικής Σχολής, κατά πολύ μεταγενέστερο) και ο ξυλόγλυπτος σταυρός, δώρο της αγίας Αικατερίνης της Ρωσίας.

Φωτό: Matyas Rehak | Shutterstock

Εμείς για το φαγητό ήρθαμε

Στην περίπτωση αυτή, θα πάτε γραμμή στην Ταβέρνα του Μαργιώλα, και θα παραγγείλετε πρώτα απ’ όλα τα θεϊκά του παϊδάκια, και μετά όποια χειροποίητη πίττα έχουν ξεφουρνίσει σήμερα, φρεσκοκομμένες τηγανιτές πατατούλες, ζουμερά μπιφτέκια, φέτα ψητή με μπούκοβο, βρουβοβλάσταρα αν τα πετύχετε, και παντζάρια με σκορδαλιά. Συνοδεύονται όλα με γλυκόπιοτο κρασί και κερασμένες ιστορίες για το χωριό από τον πολυμαθή ιδιοκτήτη. Λογαριασμός στα 20€ περίπου το άτομο.

Και πού να μείνουμε;

Στην ίδια τη Νεστάνη, το Hondos Classic Hotel & Spa είναι ένα 4άστερο ξενοδοχείο με στιλάτα δωμάτια και σουίτες με τζάκι, οι τιμές των οποίων ξεκινούν από 180€ το δίκλινο με εξαιρετικό πρωινό.

Εναλλακτικά, αν θέλεις και το βραδινό σου ντιριντάχτα, μπορείς να μείνεις στην Τρίπολη, ένα 20λεπτο μακριά από τη Νεστάνη, όπου το δικό μας αγαπημένο Mainalon Resort επάνω στην κεντρική Πλατεία Άρεως προσφέρει εξόχως χουχουλιάρικα δωμάτια με ευρύχωρα μπαλκόνια σε τιμές που κυμαίνονται στα 130€ το δίκλινο με πρωινό.