Υπέροχα Μαργαριτάρια: 12 (αληθινές) ιστορίες απολαυστικής ανάγνωσης

Ένας από τους λόγους που η λογοτεχνία δεν θα πεθάνει, είναι ότι οι άνθρωποι αγαπούν τις ιστορίες. Πάντα τις αγαπούσαν και πάντα θα τις αγαπούν. Μια μικρή κιβωτός με ιστορίες είναι το απρόσμενο βιβλίο του τραγουδοποιού Βασίλη Νικολαΐδη, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Θύραθεν/Επιλογή.     

Όσοι είναι εξοικειωμένοι με το σύμπαν του Βασίλη Νικολαΐδη ξέρουν ότι… «δεν είν’ από επάγγελμα, δεν είν’ αυτός ο λόγος» που του αρέσει να αφηγείται· είναι η αγάπη του για τις ιστορίες που έχουν κάτι να πουν, αλλά και για την Ιστορία - γενικώς για τα πράγματα που φαίνονται μικρά, αν όμως έχεις την όρεξη και τη ματιά, σου δείχνουν άλλα, πιο μεγάλα.

Το «Υπέροχα μαργαριτάρια του ύπνου και του βίου μου» είναι μια συλλογή δώδεκα ιστοριών ιδωμένες και ειπωμένες με τον ιδιαίτερο τρόπο του συγγραφέα.

Πρόκειται για ανεξάρτητες μεταξύ τους ιστορίες που δεν είναι μυθοπλαστικά διηγήματα, αν και διαθέτουν αρκετά χαρακτηριστικά λογοτεχνικής αφήγησης, με πρώτο και κύριο τη γλώσσα. Η συντριπτική πλειοψηφία των ιστοριών αφηγείται πραγματικά γεγονότα από τις σελίδες της παγκόσμιας και της ελληνικής Ιστορίας. Συνήθως πρόκειται για ιστορίες που εξελίσσονται στο περιθώριο μεγάλων πολιτικών ή διπλωματικών καμπών, όπως ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος, η πτωτική πορεία του Βυζαντίου ή τα εμφυλιακά γεγονότα της δεκαετίας του 1940.

Ο Β. Νικολαΐδης έχει ανακαλύψει τέτοιες μικρές και άγνωστες ιστορίες που περικλείουν μέσα τους το νόημα της Ιστορίας, της ιστορικής μεταβολής, μέσα από τον φακό μιας αυθάδους μικροϊστορίας· μιας μικροϊστορίας που μοιάζει αρκετές φορές να σαρκάζει τη σημασία του μεγάλου γεγονότος και να ρίχνει τα φώτα σε αφανείς πρωταγωνιστές – μια ρεβάνς ημών των απλών ανθρώπων. Σχεδόν όλοι οι «πρωραγωνιστές» αυτών των υπόγειων ιστοριών έχουν την συμπάθεια του συγγραφέα για την επινοητικότητα, την εφευρετικότητα, την αποφασιστικότητα, την ακεραιότητα ή το κουράγιο τους.

Η παρουσία ενός… τσιφορικού τρόπου γραφής σε ορισμένες από τις ιστορίες μυεί τον αναγνώστη στο περιεχόμενο των ιστοριών αυτών μέσω μιας αντι-επιστημονικότητας, μέσω μιας απολαυστικής γλώσσας «της πιάτσας» ή, πιο σωστά, μιας πνευματώδους και προφορικής καθομιλουμένης. Έτσι, βρισκόμαστε στη μέση της Ιστορίας, να κοιτάζουμε τις απολύτως ανθρώπινες μάχες των ηρώων με τις δοκιμασίες της εποχής τους ή την προσπάθειά τους να νικήσουν την κακία και την σκληρότητα που τους περιβάλλει.

Τα «Υπέροχα μαργαριτάρια» δεν είναι μια συλλογή από ηθοπλαστικά διηγήματα που επιδιώκουν να στηλιτεύσουν το κακό και να αναδείξουν το καλό. Είναι όμως αφηγήσεις, εμπλουτισμένες και με αυτοβιογραφικά θραύσματα, που σε κάνουν να συμπαθείς συμπαθείς ανθρώπους του παρελθόντος και να αντιπαθείς άλλους, αντιπαθείς. Και με τον τρόπο αυτό η «ιστορική» αφήγηση μετατρέπεται σε ενός είδους λογοτεχνία χαρακτήρων «βασισμένη σε αληθινή ιστορία» που λένε και στις ταινίες.

Τα «Μαργαριτάρια» δεν έχουν σκοπό να αρέσουν στο κοινό- πιθανότατα γράφτηκαν με σκοπό να περάσει καλά ο συγγραφέας τους. Ωστόσο, η ανάγνωσή τους είναι απολαυστική. Είναι μια απόλαυση που έρχεται μέσω μιας απλής, κατανοητής γλώσσας και μιας ματιάς με ευαισθησία και πνευματώδη διάθεση. Αυτά δηλαδή που συνθέτουν και το τραγουδιστικό έργο του Βασίλη Νικολαΐδη.