Πέτρα στα νεφρά: Συμπτώματα, αίτια και θεραπεία
Δύσκολη υπόθεση η πέτρα στα νεφρά για αυτό κι εμείς απλώνουμε μια χείρα βοηθείας, εξηγώντας συμπτώματα, αιτία και θεραπεία.
Ξαφνικά, εκεί που κάθεσαι αμέριμνα ή πας να σκύψεις, νιώθεις έναν πόνο δυνατό, βαθύ και κοφτερό χαμηλά στη μέση, που φτάνει μέχρι τη βουβωνική χώρα. Μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, τάση για εμετό, ίσως και λίγο αίμα στα ούρα. Αν αναγνωρίζεις τα συμπτώματα, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να έχεις μια μικρή – αλλά βασανιστική – πέτρα στα νεφρά.
Μη σε τρομάζει ο όρος. Αν και η εμπειρία είναι επώδυνη, πρόκειται για ένα συχνό πρόβλημα που τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζεται εύκολα και ανώδυνα, ειδικά αν ξέρεις τι να προσέξεις.
Τι είναι η πέτρα στα νεφρά;
Η πέτρα (ή λίθος) στα νεφρά είναι ένα στερεό σώμα που σχηματίζεται όταν κάποιες ουσίες στα ούρα – όπως το ασβέστιο, το ουρικό οξύ ή η οξαλική – συγκεντρώνονται σε μεγάλες ποσότητες και κρυσταλλώνονται. Στην αρχή είναι σαν μικρός κόκκος άμμου. Αν όμως παραμείνει και μεγαλώσει, μπορεί να φράξει τον ουρητήρα – το σωληνάκι που ενώνει το νεφρό με την ουροδόχο κύστη – και να προκαλέσει έντονο πόνο.
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα;
Ο πόνος που προκαλεί η νεφρολιθίαση δεν είναι απλώς έντονος. Είναι από τους πόνους που σε διπλώνουν στα δύο, σε αναγκάζουν να αλλάζεις συνέχεια στάση μπας και βρεις ανακούφιση. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να σου χτυπήσουν «καμπανάκι» είναι:
Πόνος στη μέση ή στα πλευρά, που κατεβαίνει προς την κοιλιά ή τη βουβωνική χώρα.
Αίμα στα ούρα, που μπορεί να τα κάνει ροζ ή κοκκινωπά.
Συχνουρία ή πόνος στην ούρηση.
Ναυτία ή εμετός, ιδίως αν η πέτρα είναι μεγάλη.
Πυρετός και ρίγη, αν έχει προκληθεί λοίμωξη – κάτι που απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση.
Από τι προκαλείται;
Η αλήθεια είναι πως οι πέτρες στα νεφρά έχουν πολλές αιτίες, και συχνά είναι συνδυασμός παραγόντων. Οι πιο συνηθισμένοι είναι:
Αφυδάτωση: Αν δεν πίνεις αρκετό νερό, τα ούρα σου γίνονται πιο συμπυκνωμένα και οι κρύσταλλοι δεν διαλύονται εύκολα.
Διατροφή πλούσια σε αλάτι και ζωικές πρωτεΐνες: Αυξάνουν την απέκκριση ασβεστίου και ουρικού οξέος.
Γενετική προδιάθεση: Αν έχεις συγγενείς με πέτρες, έχεις και εσύ αυξημένες πιθανότητες.
Παθήσεις όπως η υπερπαραθυρεοειδισμός ή η ουρική αρθρίτιδα.
Ορισμένα φάρμακα ή συμπληρώματα, όπως μεγάλες δόσεις βιταμίνης D ή συμπληρώματα ασβεστίου.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Αν ο γιατρός υποψιαστεί πέτρα στα νεφρά, πιθανότατα θα σου ζητήσει:
Ανάλυση ούρων, για να ελέγξει αν υπάρχει αίμα ή κρυσταλλικά στοιχεία.
Ακτινογραφία ή υπέρηχο, για να εντοπίσει τη θέση και το μέγεθος της πέτρας.
Αξονική τομογραφία αν υπάρχει αμφιβολία ή έντονος πόνος χωρίς σαφή αιτία.
Τι θεραπεία υπάρχει;
Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση της πέτρας:
Μικρές πέτρες (κάτω από 5 mm): Συνήθως αποβάλλονται από μόνες τους με άφθονα υγρά (τουλάχιστον 2-3 λίτρα νερό τη μέρα) και παυσίπονα για την ανακούφιση. Ο γιατρός μπορεί να σου δώσει και αλφα-αναστολείς, φάρμακα που χαλαρώνουν τους μύες των ουρητήρων και διευκολύνουν τη διέλευση.
Μεγαλύτερες πέτρες ή επίμονες περιπτώσεις: Εδώ ίσως χρειαστεί κάποια από τις παρακάτω παρεμβάσεις:
Εξωσωματική λιθοτριψία με υπερήχους (ESWL): Χρησιμοποιούνται κύματα για να διασπαστεί η πέτρα.
Ουρητηροσκόπηση: Εισάγεται λεπτό εργαλείο από την ουρήθρα για να αφαιρεθεί ή να σπάσει η πέτρα.
Διαδερμική νεφρολιθοτομή, σε σπάνιες, πολύ δύσκολες περιπτώσεις.
Πώς μπορείς να τις προλάβεις;
Αν έχεις ιστορικό λίθων ή απλώς θέλεις να γλιτώσεις τον πόνο, υπάρχουν απλά και απολύτως εφαρμόσιμα βήματα πρόληψης:
Πίνε πολύ νερό – φρόντισε τα ούρα σου να είναι πάντα ανοιχτόχρωμα.
Μείωσε το αλάτι και το κόκκινο κρέας στη διατροφή σου.
Απόφυγε υπερβολές με τα συμπληρώματα ασβεστίου ή βιταμινών χωρίς ιατρική οδηγία.
Μίλα με γιατρό ή διατροφολόγο αν έχεις υποτροπιάζουσες πέτρες, για να εντοπίσετε τα αίτια και να κάνεις στοχευμένες αλλαγές.
Οι πέτρες στα νεφρά δεν είναι σπάνιες, δεν είναι επικίνδυνες (στις περισσότερες περιπτώσεις), αλλά είναι ενοχλητικές και επώδυνες. Με σωστή ενημέρωση, έγκαιρη διάγνωση και λίγη προσοχή στην καθημερινότητα, μπορείς όχι μόνο να τις αντιμετωπίσεις, αλλά και να τις προλάβεις. Και την επόμενη φορά που θα πιάσεις το ποτήρι με νερό, να θυμάσαι: κάθε γουλιά είναι και ένα λιθαράκι πρόληψης.
