Πώς να βάλεις όρια σε φίλους που σε εξαντλούν

Ξυπνάς το πρωί με τη σκέψη ότι δεν αντέχεις άλλη μια κουβέντα μαζί του/της. Νιώθεις ότι κάθε φορά που μιλάτε, σου ρουφάει ενέργεια, σου μεταδίδει το άγχος του, σου φορτώνει ενοχές – κι εσύ απλά… σιωπάς. Αν έχεις κάποιον φίλο ή φίλη που σε εξαντλεί συναισθηματικά, δεν είσαι ούτε ο πρώτος ούτε ο μόνος. Και, ναι, υπάρχουν τρόποι να βάλεις όρια χωρίς να διαλύσεις τη φιλία.

Αναγνώρισε το πρόβλημα – χωρίς τύψεις

Πρώτα απ’ όλα, χρειάζεται να παραδεχτείς ότι κάτι δεν πάει καλά. Αν μετά από κάθε σας συνάντηση ή τηλεφώνημα νιώθεις άδειος, εκνευρισμένος, ή με μια ανεξήγητη ενοχή, είναι πιθανό αυτός ο άνθρωπος να έχει περάσει –ίσως και άθελά του– κάποια όρια. Το ότι είσαι φίλος του δεν σημαίνει πως πρέπει να είσαι πάντα διαθέσιμος, ούτε ότι η συναισθηματική υποστήριξη είναι μονόδρομος. Η φιλία χρειάζεται ισορροπία και αμοιβαιότητα.

Ξεχώρισε το «σε στηρίζω» από το «σε κουβαλάω»

Όλοι περνάμε δύσκολες φάσεις, και είναι ωραίο να μπορείς να σταθείς δίπλα σε κάποιον που το έχει ανάγκη. Όμως, όταν οι «δύσκολες φάσεις» κρατούν χρόνια, όταν η μόνη κουβέντα που κάνετε περιστρέφεται γύρω από τα προβλήματα του άλλου και όταν κάθε σου απόπειρα να μιλήσεις για σένα πέφτει στο κενό, τότε δεν είναι πια στήριξη – είναι ψυχολογική εξάντληση. Αν πιάνεις τον εαυτό σου να αποφεύγει να του απαντήσει, να σου σφίγγεται το στομάχι όταν βλέπεις το όνομά του στο κινητό, τότε το σήμα είναι ξεκάθαρο.

Μίλα ξεκάθαρα – όχι επιθετικά

Μπορεί να σου φαίνεται τρομακτικό, αλλά το να μιλήσεις για τα συναισθήματά σου είναι η πιο καθαρή μορφή σεβασμού – και προς τον άλλον και προς εσένα. Δεν χρειάζεται να υψώσεις φωνές ή να κατηγορήσεις. Μπορείς να πεις κάτι όπως:

«Νιώθω ότι οι συζητήσεις μας τελευταία με πιέζουν πολύ και ότι δεν προλαβαίνω να ανασάνω. Χρειάζομαι λίγο χώρο για μένα.»

Αν ο φίλος σου σε νοιάζεται πραγματικά, μπορεί να στενοχωρηθεί, αλλά θα προσπαθήσει να σε καταλάβει. Αν σε κατηγορήσει, σε ειρωνευτεί ή προσπαθήσει να σου δημιουργήσει ενοχές, ίσως να μην είναι η φιλία που φανταζόσουν.

Βάλε συγκεκριμένα όρια

Το «βάζω όρια» δεν σημαίνει κόβω μαχαίρι τη σχέση. Σημαίνει ότι προστατεύεις τον εαυτό σου. Πρακτικά, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι:

– Δεν απαντάς αμέσως σε μηνύματα/τηλεφωνήματα.

– Περιορίζεις τις εξόδους ή τις κουβέντες που γυρίζουν συνεχώς στα ίδια.

– Τονίζεις ότι δεν μπορείς να ακούς τα ίδια προβλήματα ξανά και ξανά χωρίς να αλλάζει κάτι.

– Λες «δεν μπορώ τώρα» χωρίς να αισθάνεσαι ενοχές.

Μη φοβηθείς την απόσταση

Μερικές φορές, όσο κι αν το παλεύεις, η απόσταση είναι απαραίτητη. Δεν χρειάζεται να κλείσεις πόρτες με θυμό ή δραματισμούς. Μπορείς απλώς να πάρεις ένα διάστημα για σένα, να επικεντρωθείς στους ανθρώπους που σου δίνουν ενέργεια και όχι που την απομυζούν. Αν ο άλλος εκτιμά τη φιλία σας, μπορεί να αναθεωρήσει. Αν όχι, ίσως να μην άξιζε εξαρχής να πολεμάς τόσο πολύ για κάτι τόσο μονόπλευρο.

Μην ξεχνάς: Εσύ ορίζεις τα όριά σου

Το πιο σημαντικό μάθημα σ’ αυτή τη διαδικασία είναι ότι κανείς δεν μπορεί να σου επιβάλει πώς να νιώθεις ή πόσα να δώσεις. Δεν φταις επειδή κουράστηκες, δεν είσαι «κακός φίλος» αν διεκδικείς χώρο. Τα όριά σου είναι δικά σου – και είναι εκεί για να σε προστατεύουν. Μάθε να τα ακούς, να τα σέβεσαι και να τα υπερασπίζεσαι. Γιατί, στο τέλος της ημέρας, εσύ θα μείνεις με σένα.

Και πίστεψέ με: μια φιλία που αξίζει, δεν φοβάται τα όρια. Τα καταλαβαίνει. Και τα τιμά.