Γαστρεντερίτιδα: Συμπτώματα, διάρκεια και αντιμετώπιση

Ξυπνάς ένα πρωί και νιώθεις πως το στομάχι σου παίζει ταμπούρλο. Ναυτία, πόνος στην κοιλιά, και – χωρίς καμία διάθεση να ωραιοποιήσουμε τα πράγματα – τρέχεις στην τουαλέτα κάθε λίγο και λιγάκι. Αν σου θυμίζει κάτι από τα παραπάνω, τότε πιθανότατα έχεις πέσει θύμα μιας όχι και τόσο ευχάριστης αλλά εξαιρετικά συχνής κατάστασης: της γαστρεντερίτιδας.

Πριν πανικοβληθείς (ή προλάβεις να google-άρεις «στομαχική ίωση ή κάτι χειρότερο;»), ας τα πάρουμε από την αρχή.

Τι είναι η γαστρεντερίτιδα;

Η γαστρεντερίτιδα είναι μια φλεγμονή του γαστρεντερικού σου συστήματος – πιο συγκεκριμένα, του στομάχου και του λεπτού εντέρου. Συνήθως προκαλείται από ιούς, λιγότερο συχνά από βακτήρια ή παράσιτα, και συνοδεύεται από συμπτώματα που σχετίζονται με τη λειτουργία του πεπτικού.

Οι πιο κοινοί «ένοχοι» είναι οι ιοί: ο νοροϊός και ο ροταϊός κρατούν τα σκήπτρα στις ενήλικες και παιδικές ηλικίες αντίστοιχα. Οι βακτηριακές γαστρεντερίτιδες προκαλούνται από μικρόβια όπως η Σαλμονέλα, η Καμπυλοβακτήρια και η Εσερίχια κόλι (E. coli), ενώ σπανιότερα η αιτία μπορεί να είναι ένα παράσιτο όπως το Giardia.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Ξεκινά συνήθως ξαφνικά – ίσως λίγες ώρες αφού φας κάτι που "κάτι δεν σου κάθισε καλά", ή μια-δυο μέρες μετά από επαφή με κάποιον που ήδη εμφάνιζε συμπτώματα. Στο μενού της γαστρεντερίτιδας περιλαμβάνονται:

Ναυτία και εμετοί

Διάρροια, που μπορεί να είναι υδαρής ή με βλέννα

Κοιλιακός πόνος ή κράμπες

Πυρετός, συνήθως χαμηλός (αν και σε βακτηριακές περιπτώσεις μπορεί να είναι υψηλός)

Ατονία και πονοκέφαλος

Σε κάποιες περιπτώσεις, ειδικά αν δεν προσέξεις την ενυδάτωσή σου, μπορεί να εμφανίσεις και σημάδια αφυδάτωσης: ξηροστομία, ζάλη, λιποθυμική τάση και σκοτεινά ούρα.

Πόσο διαρκεί;

Εδώ τα νέα είναι σχετικά καλά. Αν πρόκειται για ιογενή γαστρεντερίτιδα, η διάρκειά της συνήθως δεν ξεπερνά τις 2-3 ημέρες, αν και κάποιες φορές μπορεί να κρατήσει μέχρι και μια εβδομάδα. Οι βακτηριακές μορφές ενδέχεται να διαρκέσουν περισσότερο – και να χρειαστούν διαφορετική διαχείριση, όπως θα δεις παρακάτω.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Η βασική αρχή: ξεκούραση και ενυδάτωση. Ο οργανισμός σου δίνει μάχη και το πρώτο που χρειάζεται είναι υγρά – πολλά υγρά. Νερό, αλατούχα διαλύματα, τσάι, ζωμός και χυμοί χωρίς ζάχαρη είναι οι καλύτεροι σύμμαχοί σου. Το σημαντικότερο είναι να πίνεις μικρές ποσότητες συχνά, ειδικά αν συνεχίζεις να έχεις εμετούς.

Όσον αφορά τη διατροφή, ξεκίνα σταδιακά με τροφές που δεν ερεθίζουν το στομάχι σου: ρύζι, φρυγανιές, μπανάνα και μήλο είναι καλές πρώτες επιλογές. Απόφυγε τα γαλακτοκομικά, τα λιπαρά, τα τηγανητά και το αλκοόλ μέχρι να νιώσεις ότι έχεις πλήρως αναρρώσει.

Αν πρόκειται για ιογενή γαστρεντερίτιδα, τα αντιβιοτικά όχι μόνο δεν βοηθούν, αλλά μπορεί και να χειροτερέψουν την κατάσταση. Στις βακτηριακές περιπτώσεις, όμως, όπως αυτές που προκαλεί η σαλμονέλα ή η καμπυλοβακτήρια, ο γιατρός σου μπορεί να σου συστήσει αντιβιοτική αγωγή, εφόσον κριθεί απαραίτητο.

Πότε να ανησυχήσεις;

Αν η διάρροια ή οι εμετοί επιμένουν για πάνω από 3-4 μέρες, αν δεις αίμα στα κόπρανα, έχεις υψηλό πυρετό που δεν υποχωρεί ή έντονα σημάδια αφυδάτωσης, τότε πρέπει να απευθυνθείς άμεσα σε γιατρό.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με χρόνια νοσήματα, καθώς σε αυτές τις ομάδες η αφυδάτωση μπορεί να προκύψει πιο γρήγορα και να έχει σοβαρότερες συνέπειες.

Πώς μπορείς να την προλάβεις;

Δεν μπορείς να αποτρέψεις τα πάντα, αλλά μπορείς να μειώσεις τις πιθανότητες σημαντικά. Πλύνε συχνά τα χέρια σου, ειδικά μετά την τουαλέτα και πριν το φαγητό. Απόφυγε να καταναλώνεις αμφιβόλου ποιότητας τρόφιμα, ιδιαίτερα όταν ταξιδεύεις. Και αν κάποιος στο σπίτι σου έχει γαστρεντερίτιδα, καλό είναι να καθαρίζεις σχολαστικά τους κοινόχρηστους χώρους και να αποφεύγεις την επαφή – όσο γίνεται.